Joizlik va joizlik maydoni tushunchalari. O‘tqazishlar va ularning turlari. O‘tqazishlarning joizlik maydonlari - Материаловедение - Презентации

Joizlik va joizlik maydoni tushunchalari. O‘tqazishlar va ularning turlari. O‘tqazishlarning joizlik maydonlari

Загружено в:

27.07.2024

Скачано:

0

Размер:

289.513671875 KB

1Joizlik va joizlik maydoni tushunchalari. O‘tqazishlar va ularning turlari. O‘tqazishlarning joizlik maydonlari Reja 1. Ōzaroalmashuvchanlik tushunchasi. 2. «Val» va «teshik» tushunchalari. Ōlchamlar bōyicha terminlar 3. Og’ishlar tushunchasi. Joizlik, joizlik maydoni. 4. Ōtqazish tushunchasi. Ōtqazishlar turlari

21. Ōzaroalmashuvchanlik tushunchasi. Ōzaroalmashinuvchanlik dеb, mashinalarning kōrsatkichlariga, puxtali gig a v a uz o q uzеllarni qōshimcha mudd at ishlov is hlash i ga ta's ir q i l m a gan h old a, bе r m a s da n yig ’ is h yoki ta ’ mirla shja rayon i da al mash tir i lishini ta'min lovchi xossaga aytilad i . Ōzaroalmashuvchanlik turlari Tōlik ōzaro alma shuvch a n lik Seleksion (guruhlab) ō z a r oalmashi nu vchanlik Rostlash- qōshimcha element kiritiladi Moslash– bitta detalning ōlchamlari ōzgartiriladiTōlikmas ōzaro alma shuvch a n lik Tashqi ōzaro alma shuvch a n lik Ichki ōzaro alma shuvch a n lik

32. «Val» va «teshik» tushunchalari. Ōlchamlar bōyicha terminlar Birikmada qamrab oluvchi detal shartli ravishda «teshik» , qamraluvchi detal «val» deb nomlanadi. Teshik — detallarning ichki elementlarini belgilash uchun ishlatiladi V al — det allarn i ng ta s hqi el ement l ar i ni belgilash uchun ishlatiladi

Nominal, haqiqiy va chekli ōlchamlar. Funktsional vazifasiga kōra mustahkamlikka hisoblangan yoki konstruktiv fikrlashlar asosida nominal chiziqli ōlchamlar qatoridan tanlangan ōlcham - nominal ōlcham dеb ataladi. Nomin al ōl c ha mg a nisbata n cheklic h e k li ō lchamla r va ōg’ishlar belgilanadi.

7Standart bōyicha nominal ōlchamlar uchun tōrtda asosiy Ra5, Ra10, Ra20, Ra40 va bitta qōshimcha Ra80 afzal qatorlar belgilangan 1-1.6-2.5-4-6,3- 10-16-25-40-63- 100-160-250-400-630… 1 -1,25-1,60 - 2 - 2 , 2 5 - 3, 1 5- 4-5-6,3-7, 9 - 10- 12,5- 1 6 …Rа 5 1.6 R а 10 1,25 R а 20 1,12 R а 40 1,06 1-1,12-1,25-1,6-1,8-2-2,24-2,5-2,8-3,15-3,5- 4 - 4 , 5 … 1-1,06-1,12-1,18-1,25-1,32-…

Haqiq i y ō l ch a m – r u xsat et i lg an xatol i k bila n ō lc ha s h natijasida aniqlangan qiymat. Chеkli ōlchamlar dеb, ikkita chеkli yōl qōyilgan ōlchamlarga aytiladi: katta chekli o’lcham va kichik chekli o’lcham.

Og’ish — c h e k l i yoki haqiqiy ōlcham va nominal ōlchamning algebraik ayirmasi. Haqiq i y o g ’ish — ha q iqiy ō lc ham v a n o minal ō lchamn i ng algebraik ayirmasi. Chekli og’ish — chekli ōlcham va tegishli nominal ōlchamning algebraik ayirmasi. ЕS, EI – o’lchamning yuqori va pastki o’g’ishlar (teshik uchun) es, ei – o’lchamning yuqori va pastki o’g’ishlarvallar (val uchun) Е S = Dmax – D н es = dmax – d н E I = Dmin – D н ; ei = dmin – 8 d н Og’ishlar musbat, manfiy yoki nolga teng bōlishi mumkin3. Og’ishlar tushunchasi. Joizlik, joizlik maydoni.

9D н D m i n D m a xES EI d н d m a x d m i n e se i Joizlik IТ - — c h e k li ō lc hamlar n in g yoki y u qor gi v a p a st ki og’ishlarning ayirmasi International tolerance; (TD,Td) . TD = D m a x – D m in = ( D m a x – D n) - ( D m i n – D n) = E S - E I; Td = dmax – dmin = (dmax – dn) - (dmin – dn) = es – ei; Standa r t j oizlik IT — jo i z l i k v a ōtqa z ishlar tiz imida qabul qilingan barcha joizliklar.

dn =40mm; dmax = 40,0mm dmin = 39,938mm es = 0 mm; ei = -0,062 Td = e s – ei = 0 – (- 0,062) = 0,062 mmDn =40mm; Dmax = 40,062mm Dmin = 40,025mm ES = +0,062 mm; EI = 0,025TD = ES – EI = +0,062 – 0,025 = 0,037 mm ЕS = Dmax – Dн EI = Dmin – Dн; TD = ES – EI es = dmax – dн ei = dmin – dн Td = es – ei

Nol chizig’i — nominal ōlchamni belgilaydi. musbat og’ishlar tepaga, manfiy og’ishlar – pastga qarab qōyildi. Joizlik m a y d oni — joiz lik qi y m ati v a u n in g nol c h izi g’ i ga nisbatan joylashishi bilan aniqlanadi. 110ESD m i n D m a x EI D н ES EI TD 0 D m a x D m i n EIES D н

0+ 0 , 06 2ǿ 4 0 , 0 +0 , 02 5 EI= - 0,062F8 h6 0

4. Ōtqazish tushunchasi. Ōtqazishlar turlari Tirqish S – teshik va val ōlchamlarinig musbat ayirmasi bōlib, detallarni bir biriga nisbatan silg’ishini ta’minlaydi. Tirqishli ōtqazishlar birikmada tirqishni ta’minlaydi (teshikning joizlik maydoni val joizlik maydonidan teparoq joylashadi). 13Ōtqazish deb ikkita detalni birikish xususiyatiga aytiladi va u birikmada hosil bōlgan tirqish va tarangliklar qiymati bilan belgilanadi. Ōtqazish ikkita detalning bir biriga nisbatan silg’ish erkinligini yoki silg’ishga qarshilik darajasini tavsiflaydi. Ōtqazishlar uch xil bōladi: tirqishli, tarangli va oraliq ōtqazishlar.

Taranglik N – val va teshikning yig’ishdan oldingi ōlchamlarining musbat ayirmasi. Taranglik detallar yig’ilganidan keyin ularning qōzg’almasligini ta’minlaydi. Tarangli ōtqazishlar birikmada taranglikni ta’minlaydi (teshikning joizlik maydoni val joizlik maydonidan pastroq joylashadi). Ōralik ōtqazishda ham tirqish, ham taranlik hosil bōlishi mumkin (teshik va val joizlik maydonlari qisman yoki tōliq kesishadi) Ōralik ōtqazishlar tez-tez yig’ish-sochish jarayonlar bōlib turadigan birikmalar uchun va detallar ōqdoshligiga yuqori talablar qōyilganda qōllaniladi. Bu ōtqazishlarda detallarni bir biriga qōshimcha maxkamlash lozim.

0 ES Smin Smax es Dmin Dm a x d max d min eiD n (d n)TD Td 0 EI =0Tirqishli ōtqazishning joizlik maydoni S max = Dmax - dmin yoki Smax = ES – ei maksimal tirqish S min = Dmin - dmax yoki Smin = EI – es miniimal tirqishSōrt =0,5(Smax + Smin) - ōrtacha tirqish

Tarangli ōtqazishning joizlik maydoni 0E SNm a x es Dm i n d ma x ei d mi n Td TD 0 Nm i n D n (d n) EI =0 Dm a x Nmax = dmax - Dmin yoki Nmax = es - EI maksimal taranglik Nmin = dmin - Dmax yoki Nmin = ei - ES minimal taranglikNōrt =0,5(N max + N min) - ōrtacha taranglik

0 ES Nmax e s D ma x d m i n d max e iSma x Dm i n TdTD 0D n (d n)Ōraliq ōtqazishning joizlik maydoni Nmax = dmax - Dmin yoki Nmax = es – EI maksimal taranglik Smax = Dmax - dmin yoki Smax = ES – ei maksimal tirqish Nōrt (Sōrt) =0,5(Nmax + Smax) ōrtacha taranglik yoki tirqish

Nazorat savollari 1. O’zaroalmasyuvchanlik nima? Uni qanday turlarini bilasiz? 2. “ Teshik” va “val” terminlarni tushuntirib bering. 3. Nominal va chekli ōlchamlar nima? 4. Joizlik, joizlik maydoni, nol chizig’i degani nima? 5. Ōtqazish tushunchasini ta’riflang. Ōtqazishlar turlari. 6. Tiqishli, tarangli, o,raliq ōtqazishlarni joizlik maydonlari.

Похожие

O‘zaroalmashunuvchanlik va uning turlari. Birikma. Silliq silindrik birikmalar. O‘lcham va og‘ishlar haqida tushuncha

Qadoqlash turlari. Mahsulotni qadoqlash, uning vazifalari, turlari va xususytlari

Po’lat prokatlarning asosiy turlari va tasniflari. Po’lat prokatlarning sartamenti

Kesim turlari

Qadoqlash turlari