Ўзбекистонда ғайриқонуний фаолият юритаётган исломий диний ташкилот, ҳаракат ва оқимлар - Основы культурологии - Презентации

Ўзбекистонда ғайриқонуний фаолият юритаётган исломий диний ташкилот, ҳаракат ва оқимлар

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

3249 KB

Ўзбекистонда Ўзбекистонда ғайриқонуний фаолият ғайриқонуний фаолият юритаётган исломий диний юритаётган исломий диний ташкилот, ҳаракатташкилот, ҳаракат ва ва оқимлар оқимлар

ТАШКИЛОТЛАР 1. ВАҲҲОБИЙЛИК 2. ҲИЗБУТ-ТАҲРИР АЛ-ИСЛОМИЙ

ҲАРАКАТЛАРҲАРАКАТЛАР  1. ЎЗБЕКИСТОН ИСЛОМ ҲАРАКАТИ1. ЎЗБЕКИСТОН ИСЛОМ ҲАРАКАТИ  2. АКРОМИЙЛАР2. АКРОМИЙЛАР  3. НУРЧИЛАР3. НУРЧИЛАР  4. ТАБЛИҒ4. ТАБЛИҒ  5. АҲМАДИЯ5. АҲМАДИЯ

ОҚИМЛАР  1. ШОҲИДИЙЛАР  2. МАЪРИФАТЧИЛАР  3. ҚУРЪОННИ ЎЗБЕКЧА ЎҚИЙДИГАНЛАР

ЎЗЛАРИНИ БОШҚАЛАРДАН УСТУН ҚУЮВЧИЛАР

ВАҲҲОБИЙЛИКВАҲҲОБИЙЛИК  Ваҳҳобийлар – динни Пайғамбаримиз (с.а.в.) Ваҳҳобийлар – динни Пайғамбаримиз (с.а.в.) давридаги “асл ҳолати”га келтириш лозим деган давридаги “асл ҳолати”га келтириш лозим деган ниқоб остида ҳаракат қилиб, шу йўлда кураш ниқоб остида ҳаракат қилиб, шу йўлда кураш олиб борадиларолиб борадилар  Асосчиси – Муҳаммад ибн Абдулваҳҳоб (1703 й.)Асосчиси – Муҳаммад ибн Абдулваҳҳоб (1703 й.)  Юрти – Нажд (Саудия Арабистони) Юрти – Нажд (Саудия Арабистони)

ВАҲҲОБИЙЛИКВАҲҲОБИЙЛИК  Ваҳҳобийлар бевосита дин номидан иш Ваҳҳобийлар бевосита дин номидан иш кўрган ва уни “тозалаш” гуёки Пайғамбар кўрган ва уни “тозалаш” гуёки Пайғамбар давридаги асл ҳолатига қайтариш, барча давридаги асл ҳолатига қайтариш, барча арабларни яшил байроқ остида бирлаштириш арабларни яшил байроқ остида бирлаштириш каби ғояларни илгари сурганкаби ғояларни илгари сурган  Инглиз мустамлакачилиги бу вазиятдан ўз Инглиз мустамлакачилиги бу вазиятдан ўз мақсадида фойдаланган: ғоя мақсадида фойдаланган: ғоя тарафдорларини қуроллантириб, Усмонли тарафдорларини қуроллантириб, Усмонли туркларга қарши жангга ташлагантуркларга қарши жангга ташлаган

ВАҲҲОБИЙЛИКВАҲҲОБИЙЛИК  Шу мақсадда Софья ва Осиё деган Шу мақсадда Софья ва Осиё деган қизларни Абдулваҳҳоб ва шеригига қизларни Абдулваҳҳоб ва шеригига қўшиб қўйишиб, улар орқали ўзларининг қўшиб қўйишиб, улар орқали ўзларининг ғояларини сингдиришганғояларини сингдиришган  Натижада Усмонли турк империяси ва Натижада Усмонли турк империяси ва бутун ислом дунёсини кучсизлантириб, бутун ислом дунёсини кучсизлантириб, ўзларининг мақсадларига эришганларўзларининг мақсадларига эришганлар

ВАҲҲОБИЙЛИКВАҲҲОБИЙЛИК  Дунёвий маданиятга қарши туриб, Дунёвий маданиятга қарши туриб, мусиқа, театр ва тасвирий санъат билан мусиқа, театр ва тасвирий санъат билан шуғулланиш, бадиий завқ-шавқ олиш шуғулланиш, бадиий завқ-шавқ олиш кечирилмайдиган гуноҳ деб кечирилмайдиган гуноҳ деб ҳисоблашганҳисоблашган  Улар сағаналарни бузиб, қабртошларни Улар сағаналарни бузиб, қабртошларни синдириб, ҳаттоки Муҳаммад синдириб, ҳаттоки Муҳаммад алайҳиссаломнинг муборак масжидини алайҳиссаломнинг муборак масжидини ҳам талон-тарож қилишганҳам талон-тарож қилишган

ВАҲҲОБИЙЛИКВАҲҲОБИЙЛИК  Илоҳий қарашлар: Аллоҳнинг ягоналиги, Илоҳий қарашлар: Аллоҳнинг ягоналиги, фақат унгагина сажда қилишфақат унгагина сажда қилиш  Муҳаммад пайғамбар – унинг расули Муҳаммад пайғамбар – унинг расули  Қуръон ва унинг руҳи сақланган Сунна ислом Қуръон ва унинг руҳи сақланган Сунна ислом таълимотининг асоситаълимотининг асоси  Қўшимча айтилган фикрларнинг ҳаммаси Қўшимча айтилган фикрларнинг ҳаммаси бидъат. Бу билан улар барча олимларнинг бидъат. Бу билан улар барча олимларнинг назарияси ва амалини рад этдиларназарияси ва амалини рад этдилар  Исломни бидъатдан тозалаш асосий вазифаИсломни бидъатдан тозалаш асосий вазифа

ҲИЗБУТ-ТАҲРИР АЛ-ИСЛОМИЙ  Сиёсийлашган диний партия, 1953 йилда Исроилда пайдо бўлган. Маркази Лондонда жойлашган  Асосчиси – Тақийиддин Набоҳоний (1909- 1979). Миср “Ал-Азҳар” университетини битирган. Иорданиядаги “Мусулмон биродарлар” аъзоси  “ Ислом низоми”, “Исломий оламга қайноқ нидолар”, “Ҳизбут – таҳрирнинг тушунчалари” ва б. китоблар муаллифи

ҲИЗБУТ-ТАҲРИР АЛ-ИСЛОМИЙ  Ҳизбут-таҳрир ҳам давлат сиёсий бошқарувига аралашишга, ҳукуматни тўнтариш йўли билан қўлга киритиб, ислом давлати ўрнатишга ва халифаликни тиклашга даъват этади.  1989 йилдан бошлаб “Ал-ваъй” (Онг) номли журнални турли тилларда чиқариб келади.  Улар барча мусулмонлар ягона бир ҳукмдор – халифага бўйсунишлари вожиб деб ҳисоблайдилар  Фаолияти мусулмон давлатларида таъқиқланган

ВАҲҲОБИЙЛИК ВА ХИЗБУТ-ТАҲРИРВАҲҲОБИЙЛИК ВА ХИЗБУТ-ТАҲРИР АЛ-ИСЛОМИЙ ФАРҚЛАРИ АЛ-ИСЛОМИЙ ФАРҚЛАРИ  Ваҳҳобийлар ҳукуматни қўлга Ваҳҳобийлар ҳукуматни қўлга олишда очиқ кураш, экстремизм, олишда очиқ кураш, экстремизм, террор йўлини тутадилартеррор йўлини тутадилар  ““ Ҳизбчилар” ғоявий, мафкуравий Ҳизбчилар” ғоявий, мафкуравий кураш услубини қўллайдилар ва кураш услубини қўллайдилар ва ҳужумни фикрга қаратадилар, ҳужумни фикрга қаратадилар, ёшлар тарбиясидаги маънавий ёшлар тарбиясидаги маънавий бўшлиқдан фойдаланиб, уларнинг бўшлиқдан фойдаланиб, уларнинг онгига зарарли ғояларни онгига зарарли ғояларни сингдирадиларсингдирадилар

АҲМАДИЯАҲМАДИЯ ҲАРАКАТИҲАРАКАТИ Аҳмадия ҳаракати Х1Х асрнинг охирида Аҳмадия ҳаракати Х1Х асрнинг охирида Панжобда шаклланиб бошлаган Панжобда шаклланиб бошлаган Аҳмадия ҳаракатининг асосчиси Мирзо Аҳмадия ҳаракатининг асосчиси Мирзо Ғулом Аҳмад Хон авлоди Самарқандга Ғулом Аҳмад Хон авлоди Самарқандга боғланадибоғланади 1879 йилда Ғулом Аҳмад ўзини 1879 йилда Ғулом Аҳмад ўзини “илоҳият очувчи” ва шу асосда “илоҳият очувчи” ва шу асосда христианлар ҳамда муқаддас христианлар ҳамда муқаддас Маҳдийнинг таълимотчиси деб эълон Маҳдийнинг таълимотчиси деб эълон қиладиқилади

АҲМАДИЯАҲМАДИЯ ҲАРАКАТИҲАРАКАТИ Таълимотнинг асосий мақсади – Таълимотнинг асосий мақсади – исломни янгилашисломни янгилаш Ҳаракатнинг фикрича жамоанинг Ҳаракатнинг фикрича жамоанинг асосчиси Худо томонидан инсониятга асосчиси Худо томонидан инсониятга юборилган сўнгги илоҳиётларни очувчи юборилган сўнгги илоҳиётларни очувчи охирги пайғамбар бўлиб, унда охирги пайғамбар бўлиб, унда мусулмонларнинг маҳдийси, мусулмонларнинг маҳдийси, христианларнинг таълимоти ва христианларнинг таълимоти ва индусларнинг Кришнаси индусларнинг Кришнаси мужассамлашганмужассамлашган

““ ТАБЛИҒЧИ”ЛАР ЖАМОАСИТАБЛИҒЧИ”ЛАР ЖАМОАСИ ► ““ ТАБЛИҒ” – арабча етказиш, яъни ТАБЛИҒ” – арабча етказиш, яъни Аллоҳнинг каломини одамларга Аллоҳнинг каломини одамларга етказиш маъносини берадиетказиш маъносини беради ► 20 – асрнинг 20-йилларида 20 – асрнинг 20-йилларида Ҳиндистонда Муҳаммад Илёс Ҳиндистонда Муҳаммад Илёс томонидан асос солингантомонидан асос солинган ► Мақсади- исломга чорлаш, ислом Мақсади- исломга чорлаш, ислом арконларига тўлиқ амал қилишни арконларига тўлиқ амал қилишни етказиш, Аллоҳ олдидаги етказиш, Аллоҳ олдидаги масъулиятини оширишмасъулиятини ошириш ► Покистонда (Карачи) кенг тарқалганПокистонда (Карачи) кенг тарқалган

““ ТАБЛИҒЧИ”ЛАР ЖАМОАСИТАБЛИҒЧИ”ЛАР ЖАМОАСИ ► Беўхшов соқол қўйиш, узун куйлак Беўхшов соқол қўйиш, узун куйлак кийиш, номоз ва бошқа кийиш, номоз ва бошқа ҳолатларда ҳанафияга мос ҳолатларда ҳанафияга мос бўлмаган ҳаракатларбўлмаган ҳаракатлар ► Йилда бир ой, ойда уч кун, Йилда бир ой, ойда уч кун, ҳафтада бир кунни Аллоҳ йўлида ҳафтада бир кунни Аллоҳ йўлида даъват қилишга сарфлаш. Шу даъват қилишга сарфлаш. Шу мақсадда оилани ташлаб, чиқиб мақсадда оилани ташлаб, чиқиб кетишлар кузатилади. кетишлар кузатилади.

“ НУР”ЧИЛАР ЖАМОАСИ  Асосчиси – туркиялик Саид Нурсий  Мақсади – асли мавжуд ҳокимият учун қарши чиқувчи ўта диний – мутаассиб кишиларни тарбиялаш  “ Нур” ҳаракати дастурларида маърифатчилик, инсонларни Қуръон асосида, мўътадил ислом руҳида тарбиялашни ўзининг асосий мақсади қилиб олган. Ислом фендаментализми таълимотларини рад этиб, унинг умуминсоний характерига мурожаат қиладилар  Туркиянинг ғарблашишига қарши

ЎЗБЕКИСТОН (ТУРКИСТОН) ИСЛОМ ЎЗБЕКИСТОН (ТУРКИСТОН) ИСЛОМ ҲАРАКАТИҲАРАКАТИ  1990-92 йилларда фаолиятини бошлаган1990-92 йилларда фаолиятини бошлаган  Ўзбекистонда ғайриқонуний фаолият юритган Ўзбекистонда ғайриқонуний фаолият юритган “Ваҳҳобий” оқимининг ташкилий тизими “Ваҳҳобий” оқимининг ташкилий тизими сифатида шакллангансифатида шаклланган  Раҳбари - Тоҳир Юлдошев, шериги – Ҳожиев Раҳбари - Тоҳир Юлдошев, шериги – Ҳожиев Жума (Жума Намангоний) – асли жиноятчиларЖума (Жума Намангоний) – асли жиноятчилар  Мақсадлари:Мақсадлари:  - Ўзбекистонда ижтимоий-сиёсий - Ўзбекистонда ижтимоий-сиёсий муносабатларни беқарорлаштиришмуносабатларни беқарорлаштириш  - динлараро-миллатлараро адоват қўзғатиш- динлараро-миллатлараро адоват қўзғатиш  - оммавий тартибсизлик ва фуқаровий - оммавий тартибсизлик ва фуқаровий буйсунмаслик намойишларини буйсунмаслик намойишларини ташкиллаштиришташкиллаштириш

ЎЗБЕКИСТОН (ТУРКИСТОН) ИСЛОМ ЎЗБЕКИСТОН (ТУРКИСТОН) ИСЛОМ ҲАРАКАТИҲАРАКАТИ  - Ўзбекистонда амалдаги давлат - Ўзбекистонда амалдаги давлат тузумига нисбатан жиҳод эълон тузумига нисбатан жиҳод эълон қилиб, Конституцион тузумни қилиб, Конституцион тузумни ағдариб, бошқарувни қўлга олишағдариб, бошқарувни қўлга олиш  - ваҳҳобийлик мафкурасини амалда - ваҳҳобийлик мафкурасини амалда тадбиқ этиб, халқни ўзининг сиёсий тадбиқ этиб, халқни ўзининг сиёсий ва иқтисодий манфаатларига тўла ва иқтисодий манфаатларига тўла бўйсундиришбўйсундириш  - дунёда ягона исломий давлат - дунёда ягона исломий давлат қуриш, ислом давлатларини қуриш, ислом давлатларини бирлаштириш, буйсунмаганларга бирлаштириш, буйсунмаганларга жиҳод эълон қилишжиҳод эълон қилиш

АКРОМИЙЛАР  - 1997-1999 йилларда Фарғона водийсида вужудга келган  - Аллоҳга эътиқод қиладилар, Пайғамбарга иймон келтирмайдилар  - Мавжуд барча тузумларни тан олмайди, давлатга, қонун-қоидаларга ҳам, ота- онага ҳам эмас, фақат оқим сардоларига бўйсуниш лозим деб ҳисоблайдилар

АКРОМИЙЛАР  Асосчиси – Йўлдошев Акрам Сотиболдиевич (1960 й) Андижон шаҳрида туғилган  Ҳанбалий мазҳаби ваҳҳобийлик оқими таълимотига таяниб 1992 йилда 12 дарсдан иборат “Имонга йўл” дастурини ишлаб чиққан  Мақсади – ислом давлатини барпо этиш

АКРОМИЙЛАР  Дастур беш босқичда амалга оширилади:  1. “Сирли” ёки “махфий” – тарафдорларни ўзларига оғдириш  2. “Моддий” – янги аъзоларнинг моддий ҳаётини таъминлаш. Топилган даромадларининг 1/5 қисмини “байтул мол”га, яъни умумий мақсадлар учун солиқ ажратиш мажбурийлиги

АКРОМИЙЛАР  3. “Маънавий” босқичда аъзолар ғоявий- сиёсий жиҳатдан қайта тарбияланади. Ҳокимиятни ағдариб ташлаш йўллари ва экстремизм, терроризм руҳидаги адабиётлар билан таништирилади  4. “Узвий майдон” да ҳар томонлама тайёр бўлганлар кенг қамровли фаолият юритишга киришадилар  5. “Тўнтариш” – конституциявий тузумни ағдариш, ўз ҳокимиятларини ўрнатиш

АКРОМИЙЛАР  Оқим вакиллари ҳозирги кунда мусулмонларга намоз ҳам, рўза, закот, ҳаж ҳам фарз эмас, чунки биз куфр давлатида яшамоқдамиз деб эълон қиладилар  Сигарета ва спиртли ичимлик ичиш ҳамда шариат томонидан таъқиқланган “муваққат никоҳ” (вақтинчалик, яъни маълум муддат – 1 соат, кун ва ҳ.к.)га рухсат берилади

ШОҲИДИЙЛАРШОҲИДИЙЛАР Андижон вилоятида ҳаракатда Андижон вилоятида ҳаракатда  номозни инкор этишадиномозни инкор этишади  каъбадан ташқари мачит ҳисобга каъбадан ташқари мачит ҳисобга олинмайдиолинмайди  ичимлик истеъмол қилишадиичимлик истеъмол қилишади  диний тадбир ўтказилмайди диний тадбир ўтказилмайди (жаноза, етти, худойи ва ҳ.к.)(жаноза, етти, худойи ва ҳ.к.) Асосчиси - Каримов Ҳомид Асосчиси - Каримов Ҳомид

МаърифатчиларМаърифатчилар  Иштихон туманида пайдо бўлган. Иштихон туманида пайдо бўлган. Асосчиси Фарғона вилоят Тошлоқ Асосчиси Фарғона вилоят Тошлоқ туманидан. У гиёҳвандлик билан туманидан. У гиёҳвандлик билан шуғулланиб қамалган ва қамоқда ўз шуғулланиб қамалган ва қамоқда ўз ғоясини иштихонлик бир камерада ғоясини иштихонлик бир камерада турганга сингдиргантурганга сингдирган  Жума номозини инкор қилади ва Жума номозини инкор қилади ва одамларни жума намозидан одамларни жума намозидан қайтаришга ҳаракат қиладиқайтаришга ҳаракат қилади  Ўзларининг билмаган, тушунмаган Ўзларининг билмаган, тушунмаган нарсаларни ўқишдан нима фойда деб нарсаларни ўқишдан нима фойда деб изоҳлайди. изоҳлайди.

Қуръонни ўзбекча Қуръонни ўзбекча ўқийдиганларўқийдиганлар  Тошкент вилоятида Қуръонни Тошкент вилоятида Қуръонни ўзбекчага ўгириб, ўқишни ўзбекчага ўгириб, ўқишни ташкил этишни тарғиб қилувчилар ташкил этишни тарғиб қилувчилар пайдо бўлганпайдо бўлган  Бу жамиятни бўлинишга олиб Бу жамиятни бўлинишга олиб келиши оқибатида кескинликни келиши оқибатида кескинликни келтириб чиқарадикелтириб чиқаради

Ўзларини бошқалардан устун қўювчилар  Тариқатга кирдим деб ўзини бошқача тутувчилар пайдо бўлган. Мен Нақшбандия тариқатиданман деб, кийимларни ўзгартириб олиб, алоҳида эътибор талаб қилиб, мавқеим баланд деб, бошқаларни менсимайдиган, такаббур инсонлар шаклланган.  Улар оилаларни ташлаб, айланиб юради. Қиблага эмас, Нақшбанд мозорига қараб номоз ўқишни тавсия этади ва ҳакозо.

ЭЪТИБОРЛАРИНГИЗ ЭЪТИБОРЛАРИНГИЗ УЧУН РАҲМАТ!УЧУН РАҲМАТ!

Похожие

Diniy fanatizm va dindorlik

Соф исломий тушунчалар аслият ва талқинлар. диний экстремистик ташкилотлар даъволарига раддиялар

Arablar, Islom va diniy ekstremizm

Исломий тушунчалар - аслият ва талқин

Диний эктремизм ва фундаментализм