Markaziy Osiyo falsafiy tafakkurida ma’naviyat masalalari - Основы культурологии - Презентации

Markaziy Osiyo falsafiy tafakkurida ma’naviyat masalalari

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

2957.357421875 KB

Mavzu : “ Markaziy Osiyo falsafiy tafakkurida ma’naviyat masalalari "

Reja: 1 “Avesto” xalqimizning diniy, axloqiy, ilmiy, adabiy qarashlarini ifoda etadigan bebaho ma’naviy obida. 2 Jaxon ma’naviyati va ma’rifati rivojiga Markaziy Osiyo xalqlarining qo’shgan hissasi. 3 Ilk uyg’onish davri ilmiy-ijodiy kashfiyotlari. 01

AVESTO  “ Avesto” Zardushtiylik dinining muqaddas kitobi. U bir necha asrlar mobaynida vujudga kelgan. Zardusht “Avesto”ning qadimiy nusxalarini o’rganib, to’plab bir kitob holiga keltirgan. U 30 ta koxin bilan 3 yil davomida “Avesto”ning bilimlarini yig’ib, 1 tizimga solgan va 12 ming qoramol terisiga zarhal harflar bilan yozdirgan.

Zardusht eramizdan avvalgi 660- yilda Xorazmda dunyoga kelgan. Markaziy Osiyo hududida faoliyat ko’rsatgan, ilohiyotchi, faylasuf, shoir va tabiatshunos olim bo’lgan. “Zardusht” so’zi forscha “ushtra”- tuya, “zard”-tuya” ya’ni “Sariq tuya mingan kishi” ma’nosini anglatadi. Zardusht 40 yoshga yetganda o’zigacha bo’lgan ko’p xudolilik dini aqidalariga handa tabiat hodisalariga qarshi chiqib, yakka xudolikka asoslangan birinchi diniy kitob “Avesto”ni yaratgan. U o’zi bilan 300ga yaqin safdoshlarini olib hozirgi Afg’oniston tomonga yo’l oladi va o’z g’oyalarini targ’ib etadi. U 77 yil umr ko’radi. Z A R D U S H T S P I T O M A

MONIYLIK  Moniylik ta’limoti asoschisi xitoylik Moniy Ibn Fatak(216-276). Uning ta’limoti oinotda nur bilan zulmat o’rtasida kurash bo’lishiga asoslanadi. Shu sababli nur- Quyosh, Oy ya’ni nur taratuvchi osmon jismlari muqaddas sanaladi. Moniyning axloqiy ma’naviy qarashlarini “Sir ul asror”, “Kitob ul-xudo- vost tadbir” “Shaburkan” kabi kitoblarida targ’ib qilgan.  Moniy: “Men o’z umrimda ko’p hokimlarni ko’rdim, ularni dunyoda axloqsizlik qilib, manmanlikka berilib yurdilar, ammo oxirida g’am- alamlarga , tubanlikka duchor bo’ldilar.” 02 22 0F 3B 0C 14 1A0D 0B04 18 03 0B04 04 1104 08 0C 2312 02 22 27 1C 23 172715 04 1304 1A02 04 161E 0C 172733

MAZDAKIZM  Eramizning V asr oxiri VI asr boshlarida Eronda “Mazdakizm” deb atalgan boshqa diniy-falsafiy ta’limot yuzaga kelib, u Markaziy Osiyoda ham keng yoyildi. Mazdakizm “Moniylik” ta’limotini to’ldirib, uning zohidlik- noumidlik g’oyalarini dunyoga umid bilan qarash g’oyalariga almashtiradi. Mazdak Eronning Nishopur shahrida tug’ilgan. Mazdak feodal mol-mulkini umumiylashtirishni, feodal hukmronlikni yo’qotishni talab etadi. Dexqonlar qo’zg’oloniga yo’lboshchilik qilganligi uchun 529- yilda Anushurvon tomonidan qatl etilgan. 22 03 2C 2C 1A 23 18 0C 15 1A 22 0C 27 18 11 27 11

IBN SINO  Buyuk hakim, olim va faylasuf Ibn Sino Buxoro shahri yaqinidagi Afshona qishlog’ida tug’ildi. 19 yoshga to’lganida u iste’dodli hakim va faylasuf sifatida tanilgandi. Ko’p o’tmay Sharqda uni “Shayx ar-rais” ya’ni “Donishmandlar yetakchisi” deb atay boshladilar. Uning “Tib qonunlari” kitobi jaxon tibbiyotida haligacha dastur amal bo’lib xizmat qilmoqda.

FOROBIY  Buyuk qomusiy olim Forobiy 870 yilda Forob qishlog’ida tug’ildi. Dunyo ahli uni Arastudan keyin “Ikkinchi muallim” deb ataydi. Forobiy 70dan ortiq tilni bilgan. 160dan ortiq asar yozgan.  Asarlari: “She’r san’ati haqida”, “Fozillar shahri aholisining fikrlari”, “Baxt- saodatga erishuv haqida risola” va boshqalar.

E’TIBORINGIZ UCHUN RAXMAT

Похожие

Markaziy Osiyo mutaffakkirlarining ma’naviy merosi

Ma’naviyat asoslari

Islom talimoti rivojlanishiga hissa qo’shgan Markaziy Osiyo mutafakkirlari

Qadimgi Markaziy Osiyo xalqlari ma`naviyatining shakllanish jarayonlari

Prezident I.A. Karimovning “yuksak ma’naviyat – yengilmas kuch” asarida ma`naviy – axloqiy tarbiya masalalari