Ёшларни маънавий-маърифий тадбирлар воситасида зиёлиликни шакллантириш омиллари - Основы культурологии - Презентации

Ёшларни маънавий-маърифий тадбирлар воситасида зиёлиликни шакллантириш омиллари

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

557.24609375 KB

Ёшларни маънавий-маърифий тадбирлар воситасида зиёлиликни шакллантириш омиллари

Режа: 1. Ўқувчи ёшлар маънавиятини юксалтиришда маънавий-ахлоқий тарбиянинг аҳамияти. 2. Ўқувчи ёшларни маънавий-ахлоқий тарбиялашда маданий-маърифий тадбирлар. 3. Маданий-маърифий тадбирлар ва уларнинг классификацияси 4. Байрамлар - баркамол авлодни тарбиялашнинг муҳим воситаси

Кириш Ўзбекистонда ўтказилаётган чуқур ижтимоий-иқтисодий ва сиёсий ислоҳотлар ёшларнинг, айниқса, ўқувчи ва талаба- ёшларнинг маънавиятини юксалтириш, баркамол авлодни юксак маънавий-ахлоқий қадриятлар руҳида тарбияланишини тақозо қилади. Ўзбекистон Республикаси Президенти И.А.Каримовнинг 2006 йил 25 августда “Миллий ғоя тарғиботи ва маънавий- маърифий ишлар самарадорлигини ошириш тўғрисида” қабул қилган Қарори шундай бошланади: “Ватанимиз мустақиллигининг маънавий асосларини мустаҳкамлаш, миллий қадриятларимиз, анъана ва урф- одатларимизни асраб-авайлаш, халқимиз, айниқса, ёш авлод қалби ва онгига она юртга муҳаббат, истиқлолга садоқат туйғуларини чуқур сингдириш масаласи бугунги кунда тобора долзарб аҳамият касб этмоқда”

 МАВЗУНИНГ ДОЛЗАРБЛИГИ:  Биринчидан, маънавий юксалиш жараёнини илмий жиҳатдан кенг қамровли тарзда тадқиқ этиш, мазкур жараёнларнинг ички тизимини, харакатлантирувчи механизмларини ўрганишни тақозо этади.  Иккинчидан, маънавий юксалиш миллий тараққиётнинг муҳим мезони бўлиб, ўқувчи ёшлар онгида қай даражада намоён бўлиш хусусиятларини таҳлил қилиш унинг маданий- маърифий тадбирларга таъсирини атрофлича ўрганилиши керак.  Учинчидан, ўқувчи ёшларнинг маънавиятини юксалтиришда маънавий-ахлоқий тарбиянинг аҳамияти шу билан бирга маданий-маърифий тадбирларнинг ғоят катта роль ўйнашини алоҳида кўрсатиб ўтиш лозим.  Тўртинчидан, ўқувчи ёшларнинг маънавиятини ривожлантиришда маданий- маърифий тадбирлардан фойдаланишнинг ўзига хос хусусиятлари шунингдек, педагогик диагностикани қўйишни ўрганиш.  Бешинчидан, миллий истиқлол ғоясининг тарбиявий аҳамияти ва уни тарғиб қилишда маданий-маърифий тадбирларнинг ўрнини ёритиб бериш муҳим аҳамият касб этади.  Олтинчидан, Таълим муассасаларининг аксариятида маданий-маърифий тадбирларга таълим ва тарбиянинг қўшимча воситаси сифатида қаралади. Маданий-маърифий тадбирлар таълим-тарбиянинг қўшимча воситаси функциясини ҳам бажариши билан бирга, таълимнинг асосий шакллари: маърузалар, амалий машғулотлар, семинарлар таркибига сингдирилиб, улар билан уйғунлаштирилганда кўпроқ самараларга эришилади.

Маданий-маърифий тадбирларни ташкил этишда қуйидаги жиҳатларга риоя қилиш мақсадга мувофиқ:  Маданий-маърифий тадбирларда юқори интерактивликка эришиш;  Ўзини-ўзи тарбиялаш жараёнини ташкил этиш;  тадбирга комплекс ёндашиш;  тадбирнинг маънавий-ахлоқий, миллий, тарбиявий руҳда бўлиши;  инсон ва жамият манфаатларига уйғунлиги ва ҳ. к.

Шунингдек, маданий-маърифий тадбирларни ташкил қилишда ва ўтказишда педагог қуйидаги умумбашарий қадриятларга асосланиб сценарийлар яратиши мақсадга мувофиқдир. Улар қуйидагилар:  “ қонун устуворлиги;  инсон ҳақ-ҳуқуқлари ва ҳурфикрлилик;  турли миллат вакилларига ҳурмат ва улар билан баҳамжиҳат яшаш;  диний бағрикенглик;  дунёвий билимларга интилиш, маърифатпарварлик;  ўзга халқларнинг илғор тажрибалари ва маданиятини ўрганиш ва ҳоказо.

Хулоса  Ўқувчи-ёшларнинг маънавиятини юксалтиришда маданий - маърифий тадбирлар жуда катта имкониятларга эга. Бироқ ҳозирги кунда бу имкониятлардан етарли фойдаланилмаяпти. Бу имкониятлар тадбирлар режасини, сценарийсини ўқувчи- ёшларни иштирокида тузиш ва ишлаб чиқиш, амалга ошириш жараёнида намоён бўлади.  Таълим тизимидаги маънавий-ахлоқий тарбияга оид тарбиявий тадбирлар ўқувчи-ёшларга қўйиладиган педагогик ташхис натижаларига мувофиқ тарзда режалаштирилган ва ўтказилган тақдирдагина кўзланган натижаларни беради.  Маданий-маърифий тадбирларнинг ёшларни маънавий-ахлоқий тарбиялашдаги улкан имкониятлари шу тадбирлар ўтказилаётган ўқув юртларида саҳнадаги ижрочи ва залдаги томошабин- талабалар ўртасида маънавий-руҳий яқинлик мавжудлиги билан изоҳланади. Маданий -маърифий тадбирларни режалаштириш, тайёрлаш ва ўтказиш босқичларининг барчасида талабаларни кенг жалб этиш шу тадбирларнинг тарбиявий аҳамиятини янада оширади.

 Маданий-маърифий тадбирларнинг тарбиявий ролини муттасил ошириб бориш мақсадида талаба-ёшларнинг шу тадбирларга муносабатини тадбир ўтказишдан аввал ва тадбир ўтказилгандан кейин ўрганиш муҳим аҳамиятга эга. Бундай ўрганиш натижаларини кейинги тадбирларни ташкил қилиш ва ўтказиш жараёнида албатта ҳисобга олиш лозим.  Маданий-маърифий тадбирларни тайёрлаш ва ўтказиш жараёнида ёшларда тарбия ва ўзини ўзи тарбиялаш ҳиссини шакллантириш ва ривожлантириш диққат марказида бўлиши лозим. Шундай қилинганда бу тадбирларнинг тарбиявий аҳамияти яна ҳам ортади.  Ёшларни маънавий-ахлоқий тарбиялашга йўналтирилган маданий ва маърифий тадбирларни режалаштириш ва ўтказишда жаҳонда юз бераётган глобаллашув жараёни ва уларнинг ёшларимиз маънавияти ва ахлоқига жиддий таъсир ўтказаётганини ёдда тутиш зарур.  Маданий тадбирларнинг тарбиявий имкониятларидан фақатгина дарсдан ташқари пайтларда эмас, дарс жараёнида ҳам фойдаланиш мақсадга мувофиқ. Ўқув дастурларига киритилган муайян мавзуларни ўрганиш давомида маданий ва маърифий тадбирларда монолог, диалог, мунозара, кичик саҳна кўринишлари ва ҳоказолардан фойдаланиш, бир томондан, ўрганилаётган мавзунинг яхши ўзлаштирилишига кўмаклашса, иккинчи томондан, бу машғулотларнинг тарбиявий таъсири ортади.

ЭЪТИБОРИНГИЗ УЧУН РАХМАТ!

Похожие

Маънавий-мафкуравий ишларни тизимли ҳамда самарали ташкил этишда давлат ва жамоат ташкилотларининг долзарб вазифалари

Диний экстремизм ва ақидапарастлик - тараққиёт ва комилликка хавф солувчи омил

Глобаллашув ва маънавий таҳдидлар

Жамият маънавий юксалишида ислом

Диний эктремизм ва фундаментализм