Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida aqliy tarbiyani tashkil etish - Дошкольное и начальное образование - Презентации

Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida aqliy tarbiyani tashkil etish

Загружено в:

08.11.2024

Скачано:

0

Размер:

188.6533203125 KB

Mavzu: Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida aqliy tarbiyani tashkil etish  Reja:  1. Tarbiya va uning turlari  2. Maktabgacha yoshdagi bolalarga aqliy tarbiya berishning o’ziga xos xususiyatlari  3.Aqliy tarbiyani to’g’ri tashkil etishning mazmuni  Xulosa  Foydalanilgan adabiyotlar

 Aql – keng ma'noda sezish va idrok etishdan boshlanib tafakkur va hayotni o'z ichiga oladigan bilish Jarayonlari yig’indisidir.  Aqliy tarbiya — bu aqlni rivojiantirish maqsadida yoshlarga muntazam va maqsadga muvotlq pedagogik ta'sir ko’rsatish. U yosh avlodning insoniyat to’plagan bilimlar, malaka va ko’nikmalarda, qoidalarda o’z ifodasini topgan ijtimoiy-tari.xiy tajribani egallashning rejali jarayoni sifatida ro’y beradi.

 Maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalarni aqliy tarbiyalash bolalarning fikrlash faoliyatini rivojlantirishga qaratilgan kattalarning ma’lum maqsad asosidagi ta’sir etishdir. U bolalarga tevarak-atrofdagi olam haqida bilimlar berishni, ularni tizimlashtirishni, bolalarda bilishga qiziqish uyg‘otish, aqliy malaka va ko‘nikmalarni tarkib toptirishni, bilim qobiliyatlarini rivojlantirishni o‘z ichiga oladi.

 Maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalarni maktabga tayyorlashda aqliy tarbiyaning roli, ayniqsa, kattadir. Chunki aql his-tuyg‘ular va idrok etishdan tortib, fikrlash va tasavvur etishgacha bo‘lgan jarayonlar yig‘indisidir. Bolaga avvalo, kichik yoshdan boshlab, ota-ona tarbiya beradi, keyin tarbiya bilan butun jamoatchilik shug‘ullanadi, chunki bunda inson taqdiri hal etiladi deydi.

 Maktabgacha tarbiya muassasalari ham bolalarni har tomonlama tarbiyalaydi. Bola hayotidagi ilk yosh eng muhim davr bo‘lib, xuddi mana shu davrda bolaning jismoniy, axloqiy, mehnat, estetik rivojlanishiga poydevor bo‘ladi.

 Aql, zakovat jihatdan yetuk bo’lmagan inson hech qahon o’z Vatanini, o’z dinini, eng asosiysi o’zligini anglay olmaydi, o’zligini anglamagan inson esa manqurtga aylanib qoladi. Bu esa ertangi porloq kelajagimizning halokatidir. Bizning bu boradagi eng asosiy vazifamiz yoshlarni ma’naviy barkamol, elim deb, yurtim deb yonib yashaydigan, yurt istiqboli uchun qayg’uradigan komil insonlarni tarbiyalashimiz, ularni kamol zarur. Komil inson deganda, biz avvalo ongi yuksak, mustaqil fikrlay oladigan, xulq-atvori bilan o’zgalarga ibrat bo’ladigan bilimli odamni oldi-qochdi gaplar bilan aldab bo’lmaydi.

 Inson uchun aql, eshik ochuvchi, axloqiy yo’l ko’rsatuvchidir. Yetuk axloq vaodobinsonning ziynati, donolarning fazilatidir. Aqlli kishi ahloqli bo’lsagina, xalqiga, mamlakatiga, yoru do’stlariga naf keltiradi. Alisher Navoiy o’zining aqli, ibratli axloqi, odobi bilan mamlakatiga, xalqiga hech qachon so’nmaydigan buyuk meros qoldiradi. U o’zi hayot bo’lgan davrlardayoq, aqli va axloqi bilan xalqiga, mamlakatiga ko’p foyda keltirgan. Aqliy tarbiya insoniyat paydo bo`lgandan boshlab tarbiyaning ustuvor vazifasi bo`lib kelgan.

 Bolalarning aqlli bo'lishida oila, maktab, keng jamoatchilikning ta'siri kattadir. Aqlli bolalar qayerda bo'lmasinlar doimo ehtiyotkorlik bilan bilim va tarbiyali ekanligini namoyish etadilar

 Maktabgacha yoshdagi bolalarga aqliy tarbiyani berish – shaxsga tabiat va jamiyat taraqqiyoti to’g’risidagi bilim asoslarini berish, uning aqliy (bilish) qobiliyati, tafakkurini shakllantirishga yo’naltirilgan pedagogik faoliyat jarayoni bo’lib, shaxs tomonidan tabiat, jamiyat, shuningdek, inson tafakkuri haqidagi bilimlarni o’zlashtirish, unda ilmiy dunyoqarashni shakllantiradi. Aqliy tarbiya yuksak ma’naviy va axloqiy sifatlarga ega shaxsni tarbiyalashda etakchi o’rin tutadi.

Maktabgacha yoshdagi bolalarga aqliy tarbiya berishning vazifalari quyidagilar sanaladi:  shaxs tomonidan ilmiy bilimlarning muayyan hajmini o’zlashtirilishiga erishish;  bilishga bo’lgan qiziqishlarni yuzaga keltirish;  aqliy qobiliyat va iqtidorni rivojlantirish;

 bilishga bo’lgan faollikni kuchaytirish;  mavjud bilimlarni muntazam ravishda boyitib borish, umumiy o’rta ta’lim va maxsus kasbiy tayyorgarlik darajasini oshirishga bo’lgan ehtiyojni rivojlantirish  ilmiy dunyoqarashni shakllantirish

XULOSA  Maktabgacha yoshdagi bolaning aqliy rivojlanishining asosiy xususiyati - bilishning majoziy shakllarining ustunligi: idrok, obrazli fikrlash, tasavvur. Ularning paydo bo'lishi va shakllanishi uchun maktabgacha yoshdagi alohida imkoniyatlar mavjud.  Aqliy tarbiya insoniyatning ko'p asrlik tajribasini yosh avlod tomonidan o'zlashtirish jarayoni sifatida amalga oshiriladi, moddiy madaniyat, ma'naviy qadriyatlar, bilim, ko'nikma, qobiliyat, bilish usullari va boshqalarda ifodalanadi.

Foydalanilgan adabiyotlar  1. Qodirova F.R, Toshpo‘latova Sh.Q, Kayumova N.M, Agzamova M.N. “Maktabgacha pedagogika” T.:Tafakkur, T-2019. Darslik.  2. Sodiqova Sh.A. Maktabgacha pedagogika. T.: Tafakkur bo‘stoni. 2013 y. Darslik.  3. Kayumova N.M Maktabgacha pedagogika. T.: TDPU -2013. O‘quv qo‘llanma  4. Djurayeva.D.R. Maktabgacha ta’lim yoshidagi bolalarga ta’lim-tarbiya berishning zamonaviy tendensiyalari T.:2015 y. O‘Zpfiti. Uslubiy qo‘llanma.  5. Yo‘ldoshev J. “Ta`lim yangilanish yo`lida” T.: O‘qituvchi. 2000 yil  6. O.U.Xasanboyeva va boshq. Oila pedagogikasi. Toshkent, «Fan va texnologiyalar» nashriyoti. 2007 yil.

Похожие

Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida metodik ishlarni tashkil etish va rahbarlik qilish

Maktabgacha tarbiya muassasalarida jismoniy tarbiyani tashkil etish shakllari

Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida rasm mashg’ulotini tashkil qilish usullari

Maktabgacha ta’lim muassasasida mehnatni tashkil etish shakllari

Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida o’yin terapiyasini qo’llash