Eritmalar. Dispers sistemalar. Eritmalarning xossalari.Osmos xodisasi. Vant-goft va Raul qonunlari - Химия - Презентации

Eritmalar. Dispers sistemalar. Eritmalarning xossalari.Osmos xodisasi. Vant-goft va Raul qonunlari

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

418 KB

REJA:REJA: 1.1. Eritmalar xakida umumiy tushuncha.Eritmalar xakida umumiy tushuncha. 2.2. Kolloid eritmalar.Kolloid eritmalar. 3.3. Eritmalar kontsentratsiyasini ifodalash usullari.Eritmalar kontsentratsiyasini ifodalash usullari. 4.4. Tuyingan eritma va eruvchanlik.Tuyingan eritma va eruvchanlik. 5.5. Eritmalarning xossalari.Eritmalarning xossalari. 6.6. Osmotik bosim- qonunlariOsmotik bosim- qonunlari 7.7. Eritmalarning bug’ bosimi.Eritmalarning bug’ bosimi. Eritmalar . Dispers sistemalar. Eritmalarning xossalari. Osmos xodisasi. Vant-goft va raul qonunlari

Eritmalar xakida umumiy tushuncha.Eritmalar xakida umumiy tushuncha.  Ikki yoki bir necha komponentdan iborat qattiq yoki suyuq Ikki yoki bir necha komponentdan iborat qattiq yoki suyuq gomogen sistema eritma deb ataladi. O’z agregat holatini gomogen sistema eritma deb ataladi. O’z agregat holatini eritmaga o’tkazadigan modda erituvchi hisoblanadi.eritmaga o’tkazadigan modda erituvchi hisoblanadi.  Moddalar chegarasiz eriganida eritmada erigan moddaning Moddalar chegarasiz eriganida eritmada erigan moddaning protsent mikdori 0 dan 100% gacha buladi. Masalanprotsent mikdori 0 dan 100% gacha buladi. Masalan : N3 : N3 SO4 C2 H5 OH lar suvda chegarasiz eriydi.SO4 C2 H5 OH lar suvda chegarasiz eriydi.  Lekin juda ko’pchilik moddalarni temperaturada ma‘lum Lekin juda ko’pchilik moddalarni temperaturada ma‘lum chegaraga qadar eriydi. Masalan: uy temperaturasida osh chegaraga qadar eriydi. Masalan: uy temperaturasida osh tuzi suvda eri ganida uning miqdori 26, 48% dan ortmaydi.tuzi suvda eri ganida uning miqdori 26, 48% dan ortmaydi.  Eritmalarning fizik xossalari t, qaynash erigan modda miq Eritmalarning fizik xossalari t, qaynash erigan modda miq dori ortuvi bilan o’zgaradi. Eritmalarning ximiyaviy xossalari dori ortuvi bilan o’zgaradi. Eritmalarning ximiyaviy xossalari eruvchi modda miqdori ortishi bilan kam o’zgaradi. eruvchi modda miqdori ortishi bilan kam o’zgaradi. Eritmalar ionli va jonsiz tabiat uchun muhim ahamiyatga Eritmalar ionli va jonsiz tabiat uchun muhim ahamiyatga ega, ayniqsa fan va texnika katta rol oynaydi. Hayvon va ega, ayniqsa fan va texnika katta rol oynaydi. Hayvon va o’simlik organizmidagi fiziologik protsesslar, sanoatda o’simlik organizmidagi fiziologik protsesslar, sanoatda olinadigan ishqorlar asosan eritmalarda sodir bo’ladi.olinadigan ishqorlar asosan eritmalarda sodir bo’ladi.

Kolloid eritmalar.Kolloid eritmalar.  Kristallik tuzilishga ega bo’lgan moddalar kristalloidlar deb, amorf Kristallik tuzilishga ega bo’lgan moddalar kristalloidlar deb, amorf massa hosil qiladigan moddalar kolloidlar deb ataladi. Kolloid massa hosil qiladigan moddalar kolloidlar deb ataladi. Kolloid grekcha «kolla» so’zidan olingan bo’lib yelim demakdir. grekcha «kolla» so’zidan olingan bo’lib yelim demakdir. Kristalloidlar osh tuzi, shakar va boshqalar misol bo’la oladi. Kristalloidlar osh tuzi, shakar va boshqalar misol bo’la oladi. Kolloidlarga esa yelim, jelatina, tuxum oqi va boshqalar misol bo’la Kolloidlarga esa yelim, jelatina, tuxum oqi va boshqalar misol bo’la oladi. Keyingi vaqtda kolloidlar deb optik mikroskop bilan oladi. Keyingi vaqtda kolloidlar deb optik mikroskop bilan ko’rinmaydigan zarrachalarga aytilmoqda. Zarrachalar razmeri 1 ko’rinmaydigan zarrachalarga aytilmoqda. Zarrachalar razmeri 1 panometrdan 400 ponometrgacha bo’lgan moddalar holatiga (1 panometrdan 400 ponometrgacha bo’lgan moddalar holatiga (1 ponometr = 10-2 metr = 10-7 santimetr) moddelarning kolloid ponometr = 10-2 metr = 10-7 santimetr) moddelarning kolloid holati deb aytiladi.holati deb aytiladi.  Bir modda ikkinchi modda ichida ma‘lum darajada mayda Bir modda ikkinchi modda ichida ma‘lum darajada mayda zarrachalar holida taqsimlangan har qanday sistema dispers zarrachalar holida taqsimlangan har qanday sistema dispers sistema deb ataladi (dispers grekcha «disperg» so’zidan olingan sistema deb ataladi (dispers grekcha «disperg» so’zidan olingan bo’lib tarqatmoqda). Maydalangan modda sistemaning dispers bo’lib tarqatmoqda). Maydalangan modda sistemaning dispers fazosi deb, uni urab olgan modda esa dispertsion muhit deb fazosi deb, uni urab olgan modda esa dispertsion muhit deb ataladi. Masalan: gilning suvdagi suspenziyasida gil zarrachalari ataladi. Masalan: gilning suvdagi suspenziyasida gil zarrachalari dispers fazoni, suv esa disperzitsion muhitni tashkil etadi.dispers fazoni, suv esa disperzitsion muhitni tashkil etadi.

 Dispers sistemalar har xil bo’ladi, chunki ularning fazolari moddalarning Dispers sistemalar har xil bo’ladi, chunki ularning fazolari moddalarning uch agregat holatining istagan holatida bo’lishi mumkin.uch agregat holatining istagan holatida bo’lishi mumkin.  Dispertsion muhit gaz bo’lgan dispers sistemalar aerozollar deb ataladi. Dispertsion muhit gaz bo’lgan dispers sistemalar aerozollar deb ataladi. Bulut, chang va tutunlar aerozollarga misol bo’ladi.Bulut, chang va tutunlar aerozollarga misol bo’ladi.  Kolloid eritmalar yoki zollar deb ultramikroskop yordamida paykaladigan Kolloid eritmalar yoki zollar deb ultramikroskop yordamida paykaladigan zarrada kichik bo’lgan dispers sistemalarga aytiladi.zarrada kichik bo’lgan dispers sistemalarga aytiladi.  Kolloid eritmalar ba‘zi moddalarni, masalan, oqsil, jelatina va shunga Kolloid eritmalar ba‘zi moddalarni, masalan, oqsil, jelatina va shunga o’xshash moddalarni suvga uzoq vaqt tegib turishi natijasida hosil qilinadi. o’xshash moddalarni suvga uzoq vaqt tegib turishi natijasida hosil qilinadi. Ba‘zi moddalarning kolloid eritmalarini hosil qilish uchun, ular suyuqlikka Ba‘zi moddalarning kolloid eritmalarini hosil qilish uchun, ular suyuqlikka qo’shib ezg’ilanadi.qo’shib ezg’ilanadi.  Ximiyaviy reaktsiyalar natijasida ham kolloid eritmalar hosil bo’ladi. Ximiyaviy reaktsiyalar natijasida ham kolloid eritmalar hosil bo’ladi. Masalan: arsinat kislota eritmasiga ma‘lum vaqt vodorod sulfat yuborib Masalan: arsinat kislota eritmasiga ma‘lum vaqt vodorod sulfat yuborib turilsa.turilsa.  2H3 AsO3 + 3H2S = As2S3 + 6H2O2H3 AsO3 + 3H2S = As2S3 + 6H2O  mishyak (III) – sulfitning oltindan sariq tiniq zoli (kolloid eritmasi) hosil mishyak (III) – sulfitning oltindan sariq tiniq zoli (kolloid eritmasi) hosil bo’ladi.bo’ladi.  Ko’pchilik xollarda kolloid zarrachalar biror elektrolit bor muhitda hosil Ko’pchilik xollarda kolloid zarrachalar biror elektrolit bor muhitda hosil bo’ladi. Agar zarrachalar asosan bir tipdagi yoki nukul bir tipdagi ionlarni, bo’ladi. Agar zarrachalar asosan bir tipdagi yoki nukul bir tipdagi ionlarni, ya‘ni yo kationlarni yoki anionlarni adsorbilash qobiliyatiga ega bo’lsa, shu ya‘ni yo kationlarni yoki anionlarni adsorbilash qobiliyatiga ega bo’lsa, shu bilan birga bu ionlarning zaryadini ham oladi. Masalan: mishyak (III) – sulfid bilan birga bu ionlarning zaryadini ham oladi. Masalan: mishyak (III) – sulfid arsenat kislotasining H A O eritmasiga vodorod sulfid ta‘sir etganda hosil arsenat kislotasining H A O eritmasiga vodorod sulfid ta‘sir etganda hosil bo’ladigan kolloid zarrachalar eritmada HS ionlarni adsorbilab, manfiy bo’ladigan kolloid zarrachalar eritmada HS ionlarni adsorbilab, manfiy zaryadlangan juda katta anionlarga aylanadi, bu anionlarning tarkibini zaryadlangan juda katta anionlarga aylanadi, bu anionlarning tarkibini quyidagi shartli formula bilan ifodalash mumkin:quyidagi shartli formula bilan ifodalash mumkin:  {[As2S3]m · X H S-}{[As2S3]m · X H S-}

 Bundan ko’rinib turibdiki zaryadlangan kolloid zarrachalar Bundan ko’rinib turibdiki zaryadlangan kolloid zarrachalar qarshi ionlar deb ataladaigan qarama-qarshi zaryadli ionlar qarshi ionlar deb ataladaigan qarama-qarshi zaryadli ionlar mavjud bo’lgandagina eritmada tura oladi. Bu misolda mavjud bo’lgandagina eritmada tura oladi. Bu misolda fodorod ionlari qarshi ionlardir.fodorod ionlari qarshi ionlardir.  Zaryadlangan kolloid zarrachadan va uni muvozanat Zaryadlangan kolloid zarrachadan va uni muvozanat holatida ushlab turadigan ionlardan iborat sistema mitsella holatida ushlab turadigan ionlardan iborat sistema mitsella deb ataladi. Mitsellaning struktura tuzilishi rasmda deb ataladi. Mitsellaning struktura tuzilishi rasmda keltirilgan.keltirilgan.  Mishyak (III) sulfid mitsellaning formulasi quyidagicha:Mishyak (III) sulfid mitsellaning formulasi quyidagicha:  {[As2S3]m · X H S-}+ XH+{[As2S3]m · X H S-}+ XH+  Kolloidlarni o’rganish muhim ahamiyatga ega, chunki ular Kolloidlarni o’rganish muhim ahamiyatga ega, chunki ular sanoat va texnikaning nihoyatda xilma-xil tarmoqlarida ko’p sanoat va texnikaning nihoyatda xilma-xil tarmoqlarida ko’p ishlatiladi. Masalan: kun (teri oshlash) sanoati, rezina, ishlatiladi. Masalan: kun (teri oshlash) sanoati, rezina, to’qimachilik, sovungarlik, shisha, fotografiya, keramika to’qimachilik, sovungarlik, shisha, fotografiya, keramika sanoatlari, sun‘iy tola, plastik massa va boshqalar ishlab sanoatlari, sun‘iy tola, plastik massa va boshqalar ishlab chiqarish sanoatining ana shunday tarmularidandir. Bu chiqarish sanoatining ana shunday tarmularidandir. Bu ishlab chiqarishlarning ko’plarida kolloid ximiya nazariyalari ishlab chiqarishlarning ko’plarida kolloid ximiya nazariyalari texnologig protsesslarni oydinlashtirish va yaxshilashga texnologig protsesslarni oydinlashtirish va yaxshilashga yordam beradi.yordam beradi.

Eritmalar kontsentratsiyasini ifodalash Eritmalar kontsentratsiyasini ifodalash usullari.usullari.  Eritmaning miqdoriy tarkibi odatda Eritmaning miqdoriy tarkibi odatda kontsentratsiya bilan ifoda qilinadi. U quyidagi kontsentratsiya bilan ifoda qilinadi. U quyidagi ko’rinishlarda bo’ladi:ko’rinishlarda bo’ladi:  a) % - li kontsentratsiya - eritmaning 100 og’irlik a) % - li kontsentratsiya - eritmaning 100 og’irlik qismida necha og’irlik qism erigan modda qismida necha og’irlik qism erigan modda borligini ko’rsatadi.borligini ko’rsatadi.  Masalan: biror tuzning suvdagi 25% li eritmasi Masalan: biror tuzning suvdagi 25% li eritmasi deganda 100 g eritmada 25 g tuz va 75 g suv deganda 100 g eritmada 25 g tuz va 75 g suv borligi tushuniladi yoki 3% SaS12 eritmasini borligi tushuniladi yoki 3% SaS12 eritmasini tayyorlash uchun 3 g SaSl2 tuzidan olib 97 ml tayyorlash uchun 3 g SaSl2 tuzidan olib 97 ml distil N2 O quyiladi.distil N2 O quyiladi.

 Erigan modda miqdori eritmaning umumiy miqdoriga Erigan modda miqdori eritmaning umumiy miqdoriga nisbatannisbatan protsent hisobida ifodalanadi.protsent hisobida ifodalanadi.  Molyar kontsentratsiya - eritmaning litridagi erigan mod Molyar kontsentratsiya - eritmaning litridagi erigan mod daning miqdori uning gramm-mollar sonini ifodalaydi.daning miqdori uning gramm-mollar sonini ifodalaydi.  Bu yerdaBu yerda  s - eritmaning massa protsenti s - eritmaning massa protsenti  a - erigan modda massasi a - erigan modda massasi  v - erituvchi massasiv - erituvchi massasi  Agar 1 l eritmada 1 mol eruvchi modda bulsa, bunday Agar 1 l eritmada 1 mol eruvchi modda bulsa, bunday erit-ma 1 molyar eritma deb ataladi va M bilan erit-ma 1 molyar eritma deb ataladi va M bilan belgilanadi.belgilanadi.  3) Normal kontsentratsiY. - deb 1 litridagi erigan 3) Normal kontsentratsiY. - deb 1 litridagi erigan moddalarning mikdori garmm-ekvivalentlar soni bilan moddalarning mikdori garmm-ekvivalentlar soni bilan ifodalanadi. Bun day eritmalar normal eritmalar deb ifodalanadi. Bun day eritmalar normal eritmalar deb ataladi.ataladi.

Tuyingan eritma va eruvchanlik.Tuyingan eritma va eruvchanlik.  Qattiq moddalar erituvchiga suvga tushirilganda uning molekulyari yoki Qattiq moddalar erituvchiga suvga tushirilganda uning molekulyari yoki ionlari erituvchi molekula qutblariga tortilishi natijasida erish protsessi ionlari erituvchi molekula qutblariga tortilishi natijasida erish protsessi boshlanadi. boshlanadi.  Masalan: NaCL - - > Na+ + Cl-Masalan: NaCL - - > Na+ + Cl-  H2O - - > H+ + OH-H2O - - > H+ + OH-  Erish vaqtida erish protsessiga karshi kristallanish protsessi ham sodir Erish vaqtida erish protsessiga karshi kristallanish protsessi ham sodir bo’ladi.bo’ladi.  Tarkibida erimay qolga modda erigan modda bilan muvozanat holatida Tarkibida erimay qolga modda erigan modda bilan muvozanat holatida bo’lgan eritmalar toyingan eritmalar deyiladi.bo’lgan eritmalar toyingan eritmalar deyiladi.  Moddaning biror erituvchida eriy olish xususiyati shu moddaning eruvchanligi Moddaning biror erituvchida eriy olish xususiyati shu moddaning eruvchanligi deb ataladi. Moddalarning eruvchanligi t, p, erituvchining tabiatiga bog’liq.deb ataladi. Moddalarning eruvchanligi t, p, erituvchining tabiatiga bog’liq.  Gazlarning suyuqliklarda eruvchanligi Genri qonuni bilan ifodalanadi. Bu Gazlarning suyuqliklarda eruvchanligi Genri qonuni bilan ifodalanadi. Bu qonunga muvofiq o’zgarmas temperaturada ma‘lum hajm suyuqlikda erigan qonunga muvofiq o’zgarmas temperaturada ma‘lum hajm suyuqlikda erigan gazning massasi shu gazning bosimiga tug’ri proportsional bo’ladi.gazning massasi shu gazning bosimiga tug’ri proportsional bo’ladi.  M=K PM=K P  m – gazning massasim – gazning massasi  R - gazning bosimi R - gazning bosimi  K - propor koeffi-i.K - propor koeffi-i.  Qattiq jismlarni eruvchanlikni egri chiziqlar bilan ifoda lanadi. Eruvchanlik Qattiq jismlarni eruvchanlikni egri chiziqlar bilan ifoda lanadi. Eruvchanlik temperaturaga, kontsentratsiyaga bog’liq.temperaturaga, kontsentratsiyaga bog’liq.

Eritmalarning xossalari.Eritmalarning xossalari.  Eritmalarning xossalariga osmos bosim, eritmalarning bug’ Eritmalarning xossalariga osmos bosim, eritmalarning bug’ bosimi, diffuziya, muzlash va qaynash temperaturalari bosimi, diffuziya, muzlash va qaynash temperaturalari kiradi.kiradi.  Bir modda zarrachalarining ikkinchi modda ichida uz-uzicha Bir modda zarrachalarining ikkinchi modda ichida uz-uzicha taqsimlanish protsessi diffuziya deyiladi.taqsimlanish protsessi diffuziya deyiladi.  Agar erituvchi bilan eritma o’rtasiga yarim o’tkazgich parda Agar erituvchi bilan eritma o’rtasiga yarim o’tkazgich parda qoysak, bu parda orqali erituvchi eritmaga o’tib, uni qoysak, bu parda orqali erituvchi eritmaga o’tib, uni suyultira boshlaydi. Erituvchining yarim utkazgich parda suyultira boshlaydi. Erituvchining yarim utkazgich parda orqali o’tishi pro tsessi osmos deyiladi.orqali o’tishi pro tsessi osmos deyiladi.  Osmos hodisasi natijasida osmotik bosim hosil bo’ladi. Osmos hodisasi natijasida osmotik bosim hosil bo’ladi. 1867 yilda fiziolog Traube sun‘iy yarim o’tkazgich 1867 yilda fiziolog Traube sun‘iy yarim o’tkazgich tayyorlagan.tayyorlagan.  1877 yilda Pfeffer esa osmotik bosimni o’lchashga imkon 1877 yilda Pfeffer esa osmotik bosimni o’lchashga imkon beradigan yarim o’tkazgich pardalar tayyorladi, hamda beradigan yarim o’tkazgich pardalar tayyorladi, hamda osmotik bosim temperaturaga, bosimga bog’liq ekanligini osmotik bosim temperaturaga, bosimga bog’liq ekanligini topdi.topdi.

Osmotik bosim- qonunlariOsmotik bosim- qonunlari  1884 yilda botanik De-Friz o’simliklar hujayrasida bo’ladigan 1884 yilda botanik De-Friz o’simliklar hujayrasida bo’ladigan osmos hodisasini tekshirdi. Xar bir o’simlik hujayrasini qattiq osmos hodisasini tekshirdi. Xar bir o’simlik hujayrasini qattiq parda bilan o’ralgan bo’lib, bu parda yarim o’tkazgich vazifasini parda bilan o’ralgan bo’lib, bu parda yarim o’tkazgich vazifasini bajaradi. Buni tekshirish uchun De-Friz o’simlikni tuzning quyuq bajaradi. Buni tekshirish uchun De-Friz o’simlikni tuzning quyuq eritmasiga tushirdi. Bu vaqtda suv hujayradan eritmaga o’tishi eritmasiga tushirdi. Bu vaqtda suv hujayradan eritmaga o’tishi sababli, hujayra qisqarib o’simlik pardasi qisqarib qoladi. Bu sababli, hujayra qisqarib o’simlik pardasi qisqarib qoladi. Bu hodisa alazioliz deb ataladi.hodisa alazioliz deb ataladi.  Shundan so’ng eritma kontsentratsichisni kamaytirib, plazioliz Shundan so’ng eritma kontsentratsichisni kamaytirib, plazioliz hodisasi roy bermaydigan eritmalar olishlik to’g’ri keladi. Bunday hodisasi roy bermaydigan eritmalar olishlik to’g’ri keladi. Bunday eritmaning osmotik bosimi hujayra ichidagi eritmaning osmo tik eritmaning osmotik bosimi hujayra ichidagi eritmaning osmo tik bosimiga teng bo’ladi.bosimiga teng bo’ladi.  Demak, ikki eritma o’zaro izotonik bo’ladi. De-Friz ana shunday Demak, ikki eritma o’zaro izotonik bo’ladi. De-Friz ana shunday izotonik eritmalarni tayyorlash natijasida quyidagi qonunni kashf izotonik eritmalarni tayyorlash natijasida quyidagi qonunni kashf etdi:etdi:  Bir xil temperaturada turli moddalarning bir xil molyar Bir xil temperaturada turli moddalarning bir xil molyar kontsentratsiyasida olingan eritmalari bir xil osmotik bosimga ega kontsentratsiyasida olingan eritmalari bir xil osmotik bosimga ega bo’ladi.bo’ladi.  1886 yilda Vant-Gaff Pfeffer natijalari Boyl-Mariott va Gey-Lyussak 1886 yilda Vant-Gaff Pfeffer natijalari Boyl-Mariott va Gey-Lyussak qonunlariga o’xshashligini ko’rsatdi.qonunlariga o’xshashligini ko’rsatdi.

 Yuqoridagilarga asoslanib eritmalarning osmotik Yuqoridagilarga asoslanib eritmalarning osmotik nazariyasini yaratdi. Vant-Gaff eritmalarning osmotik nazariyasini yaratdi. Vant-Gaff eritmalarning osmotik bosimi uchun Mende leev-Klapeyron tenglamasiga o’xshash bosimi uchun Mende leev-Klapeyron tenglamasiga o’xshash quyidagi teglamani taklif qildi.quyidagi teglamani taklif qildi.  PV = nRTPV = nRT  R - eritmaning osmotik bosimiR - eritmaning osmotik bosimi  V - eritmaning xajmiV - eritmaning xajmi  R - gaz konstantasiR - gaz konstantasi  T - eritmaning absolyut temperaturasiT - eritmaning absolyut temperaturasi  n- erigan moddaning grammg’molekulalar sonin- erigan moddaning grammg’molekulalar soni ..  Agar deb molyar kontsentratsiyasini e‘tiborga olsak:Agar deb molyar kontsentratsiyasini e‘tiborga olsak:  P=CRTP=CRT  Vant-Gaff o’z nazariyasini tubandagi qonun deb ta‘rifladi.Vant-Gaff o’z nazariyasini tubandagi qonun deb ta‘rifladi.  Agar erigan modda eritma temperaturasida gaz holatida Agar erigan modda eritma temperaturasida gaz holatida bo’lib eritma hajmiga baravar hajmni egallasa, bu gazning bo’lib eritma hajmiga baravar hajmni egallasa, bu gazning bosimi eritmaning osmotik bosimiga teng bo’lar edi.bosimi eritmaning osmotik bosimiga teng bo’lar edi.

Eritmalarning bug’ bosimi.Eritmalarning bug’ bosimi.  Har bir suyuq va qattiq jism biror temperaturada ma‘lum Har bir suyuq va qattiq jism biror temperaturada ma‘lum bug’ bosimiga ega bo’ladi. Bug’ bosimi barometrik yoki bug’ bosimiga ega bo’ladi. Bug’ bosimi barometrik yoki manometr yordami bilan o’lchanadi. Eritma bug’ bosimining manometr yordami bilan o’lchanadi. Eritma bug’ bosimining toza erituvchi bug’ bosimiga qaraganda past bo’lishidan toza erituvchi bug’ bosimiga qaraganda past bo’lishidan foydalanib bir necha konunlar yaratildi. Masalan: 1887 yilda foydalanib bir necha konunlar yaratildi. Masalan: 1887 yilda Raul juda ko’p tajribalar o’tkazib quyidagi qonunni ta‘rifladi.Raul juda ko’p tajribalar o’tkazib quyidagi qonunni ta‘rifladi.  Elektrolitmas moddalarning suyultirilgan eritmalarda bug’ Elektrolitmas moddalarning suyultirilgan eritmalarda bug’ bosimining pasayishi ma‘lum miqdordagi erituvchida erigan bosimining pasayishi ma‘lum miqdordagi erituvchida erigan moddaning massasiga to’g’ri proportsional bo’lib, modda moddaning massasiga to’g’ri proportsional bo’lib, modda tabiatiga bog’liq emas. tabiatiga bog’liq emas. Bu qonun quyidagi formula bilan Bu qonun quyidagi formula bilan ifodalanadi.ifodalanadi.  R0- toza erituvchi bug’ining bosimi R0- toza erituvchi bug’ining bosimi  P - eritma bug’ining bosimiP - eritma bug’ining bosimi

 moddaning molyar qismi.moddaning molyar qismi.  Yukorigilardan foydalanib Raul Yukorigilardan foydalanib Raul qonuni quyidagicha yozish mumkin: qonuni quyidagicha yozish mumkin:  Quyidagicha qisqa ta‘rif berish Quyidagicha qisqa ta‘rif berish mumkin.mumkin.  Erituvchi bug’ bosimining njobiy Erituvchi bug’ bosimining njobiy pasayishi erigan moddaning molyar pasayishi erigan moddaning molyar qismiga teng.qismiga teng.  Raul qonuni yuqorida yozilgan Raul qonuni yuqorida yozilgan shaklda faqat uchuvchan bo’lmagan shaklda faqat uchuvchan bo’lmagan moddalarning eritmalari uchun tatbiq moddalarning eritmalari uchun tatbiq etilishi mumkin.etilishi mumkin.

E’tiboringiz uchun E’tiboringiz uchun rahmat!rahmat!

Похожие

Eritmalar. Noelektrolitlar

Dispers sistemalar

Dispers sistemalar. Kolloid dispers sistemalarni olinishi va hossalari

Noelektrolit va elektrolit eritmalarni xossalari

Elektrolit eritmalarning xossalari. elektrolitik dissotsialanish