logo
  1. Главная страница
  2. Презентации
  3. Химия
  4. Elektrolit eritmalaring pH ning qiymati, bufer eritmalarining tirik organizimdagi ro’li

Elektrolit eritmalaring pH ning qiymati, bufer eritmalarining tirik organizimdagi ro’li

Загружено в:

26.04.2024

Скачано:

0

Размер:

895.9951171875 KB
Скачать
Mavzu: Elektrolit eritmalaring pH ning qiymati, bufer eritmalarining tirik organizimdagi ro’li. Reja: 1.Bufer eritma o'simlik va hayvon organizmida muxim ahamiyati 2. Eritma muhitini bir me'yorda saqlab turuvchi eritmalar Bufer eritmalar ma'lum chegarada ularga o'z miqdorda kislota yoki ishqor eritmasi solinganda, yoki suyiltirilganda vodorod ionlar konsentratsiyasini doimiy saqalaydi. Bufer eritma o'simlik va hayvon organizmida muxim ahamiyatga ega. Qon limfa va boshqa suyuqliklarning pH qiymatini bufer eritmalar bir xilda saqlab turadi. Bufer eritmalar tayyarlashda xlorid kislota, kaliy xlorid, natriy gidrofasfat, o'yuvchi natriy, borot kislota va boshqalar qo'llaniladi[20]. Sifat analizida pH qiymati 3, 7 dan 9, 3 gacha bo'lgan bufer eritmalar ishlatiladi.Bunday rostlovchilarga buffer eritmalar kirib, ular kuchsiz kislota va uning ishqoriy metalli tuzi yoki kuchsiz asos va uning kuchli kislotali tuzi aralashmasi shaklida bo'ladi. Maslan, sirka kislota va ammoniy gidroksid va ammoniy xlorid eritmalari aralashmalari pH qiymatini oshishi yoki kamayishi bu jarayonni buzilishiga yoki umuman to'xtab qolishiga olib kelishi mumkin. Masalan, qonni pHi organizmni normal holatida 7, 3 ga teng. Qonga doimiy ravishda modda almashinishini kislotali mahsulotlari, masalan, karbanat angidirid, tushib turadi, lekin shunga qaramasdan uning pHi o'zgarmas bo'ladi[21, 22]. Bu qonda organizmning boshqa to'qimalaridagi kabi, vodorod ionlari konsentrarsiyasini doimiy saqlab turuvchi rostlovchilar borligi bilan tushintiriladi.Bufer eritmaning pH ini ko'pi bilan bir-birlikka o'zgartirish uchun unga qo'shish mumkin bo'lgan muayyan koncentraciyali (mol/l yoki g-ekv/ l bilan ifodalangan) kuchli kislota yoki ishqorning eng ko'p miqdori bufer sig'imi deyiladi ,,Eritma muhitini bir me'yorda saqlab turuvchi eritmalar bufer eritmalar deyiladi". Analitik kimyoda ayrim tajribalarni ayniqsa tekshiriladigan eritmadan ionlari cho'ktirishda eritmadagi vadarod ionlari konsentraciyasi aniq va doimiy bo'lishi kerak. Shuning uchun analiz jarayoni [H] ionlari konsentrasiyasini doimiy saqalab turuvchi bufer eritmalar ishlatiladi. Eritma suyultirilganda yoki eritmaga oz miqdorda kuchli kislota (yoki ishqor)qo'shilganda ham ph qiymati o'zgarmaydigan kuchsiz kislota va uning tuzidan yoki kuchsiz asos va uning tuzi aralashmalaridan shuningdek ko'p asosli kislota tuzlari aralashmalaridan iborat bo'lgan eritmalar bufer eritmalar deyiladi. Bufer eritmalari (inglizcha buffer -, , buf" so'zidan olingan bo'lib zarbani yengillash degan ma'noni bildiradi).Bufer eritmalarga quyidagi aralashmalar kiradi[9, 10, 11, 12, 13, 14]. HCOONa+HCOOH, CHsCOOH+CHsCOONa, NH4OH+NH4Q, Na2HPO4+NaH2PO4 va boshqalar. Bufer eritmalarning buferta'siri qo'shiladigan kislota yoki ishqorni H+ yoki OH- ionlarini bog'lab kuchsiz elektrolit hosil qilishiga asoslangan. Masalan, agar asetatli CH3COOH+CH3COONa bufer eritmaga kislota qo'shilsa quyidagicha reaksiya boradi:_ BUFER SIG'IMI B- bufer Sig'imi;m\mol N-titrlovchi eritmaning molar ekvivalent konsentratsiyasi; mol\l V-titrlovchi eritmaning hajmi;l pH-boshlang'ich muhit pHi pH-ohirgi muhit pHi Bufer sistemalarining turlari Bufer sistemalar ikki turga bo'linadi; 1.Kuchsiz kislota va shu kislotaning kuchli asos bilan hosil qilgan tuzning aralashmasi. Masalan:CH3COOH+CH3COONa-atsetatli bufer eritma 2.Kuchsiz asos va shu asosning kuchli kislota bilan hosil qilgan tuzning aralashmasi. Masalan: NH4OH+NH4Q -ammiakli bufer eritma. Ko'riladigan bufer sistemalar CH3COOH+CH3COONa---atsetatli bufer sistemasi NH4OH+NaHPO4—gidrokarbonatli bufer sistema NH2PO4+N2HPO4—fosfatli bufer sistema PtCCOH+PtCCONa—oqsilli bufer sistema HHb+KHb— gemoglobinli bufer sistema HHbO2+KHbO2—oksigemoglobinli bufer sistema Bufer ta'sirining mehanizmi CH3COOH—CH3COO+H CH3COONa--- CH3COO+Na OZ miqdorda kuchli kislota qo'ganda: H+CH3COO=CH3COOH Ya'ni muvozanat kuchsiz elektrolit CH3COOH hosil bo'lish tomonga siljiydi. Oz miqdorda kuchli asos qo'shganda: OH+H=H2O Ya'ni muvozanat kuchsiz elektrolit H2Ohosil bo'lish tomonga siljidi. Orgonizmning bufer sistemalari Gidrokorbonatli bufer sistema-qonning asosiy bufer sistemasi: H2CO3---H+HCO3 NaHCÜ3—Na+НСОз Oz miqdorda kuchli kislota qo'shilganda kuchsiz elektrolit H2CO3 hosil bo'ladi: Н+НСОз=Н2СОз E’tiboringiz uchun raxmat !!!

Похожие

Elektrolitik dissotsiyalanish nazariyasi. Kimyoviy muvozanat. Bufer eritmalar
Suvning ion ko’paytmasi, Vodorod korsargich, Bufer eritmalar
Elektroliz
Noelektrolit va elektrolit eritmalarni xossalari
Elektroliz