Atom ham oniň duziliwi - Химия - Презентации

Atom ham oniň duziliwi

Загружено в:

24.07.2024

Скачано:

0

Размер:

317.1826171875 KB

Atom ham oniň duziliwi

JOBA • Atom • Atom qurami • Atom dúzilisi • Juwmaq • Adebiyatlar

• Atom( qadimgi grekshe: - atomos ~ bólinbes) - xiymiyaliq elementlerdiň barlıq ózgesheliklerin ózinde sáwlelentirgen eń kishi bólekshe. Dáslepki „bo'linbes“ atın alǵan bul bólektiń ishki dúzilisi ádewir quramalı. Atom oń zaryadlanǵan negiz (yadro ) hám yadro átirapında háreketleniwshi elektronlardan shólkemlesken. Atom orayında barlıq massası jıynanǵan oń zaryadlanǵan negiz (yadro ) jaylasqan. • Atom yadrosı protonlar hám neytronlardan shólkemlesken. Atomdagi elektronlar sanı yadro daǵı protonlar sanına teń (atomdagi barlıq elektronlar zaryadı yadro zaryadına teń), protonlar sanı elementtiń dáwirli sistemasındaǵı tártip nomerine teń.• Atom

ATOM Atom elektronlardı tutıp alıp yamasa berip, teris yamasa oń zaryadlanǵan ionlarǵa aylanadı. Atomning ximiyalıq ózgeshelikleri tiykarlanıp sırtqı qabigindagi elektronlar sanı menen anıqlanadı ; ximiyalıq qosılıp, atomlar molekulalar payda etedi.

Geliy atomi (1-súwret)

1- Súwret Geliy atomı illustratsiyasi, ol jaǵdayda yadro (aqshıl qızǵılt reń) hám elektron bulti tarqalıwı (qara ) suwretlengen. Geliy-4 yadrosı (joqarida ońında ) sferik simmetrik bolıp, elektron bultiga uqsaydı, biraq quramalı yadrolar bunday bolmawi múmkin.

• Atom qurami Atomlar dúzilisiniń yadro modeli. Atomlardıń dúzilisin úyreniw ushın ingliz alımı Ernest Rezerford α-bólekshelerdiń kúshli sınǵıshlıq ózgeshelikinen paydalanadı. Ol qalıńlıǵı shama menen 10000 atomga tuwrı keletuǵın juqa metall plastinkadan α-bólekshelerdiń (geliy yadrolarınıń ) ótiwin kúzetdi. Rux sulfid ZnS qatlamı menen oralǵan ekranǵa α-bóleksheler urılǵanda chaqnash júz boladı, bul bolsa bóleksheler sanın sanawǵa múmkinshilik beredi.

A t o m q u r a m i M á lim b o lı w ı s h a , b ó le k s h e le r d i ń k e m r e k b ó le g i m e t a ll p la s t in k a d a n ó tk e n in d e ó z jo lın a n t ú r li m ú y e s h k a a w a d i, a y ır ım b ó le k s h e le r b o ls a u s h ı w b a ǵ d a r ın k e s k i n ó z g e r ti re d i.

(2-súwret)

• Atom dúziliwi Pánge uzaq waqıt atomlar bólinbes bolıp tabıladı degen pikir uzaq waqıt húkim súrgen. Atomlar mayda bólimlerge bólindiydi dep esaplanǵan. Áyne element basqa elementlerge aylanbaydı dep qaralgan.

Lekin XIX ásir baslarında ingliz fizigi D. Tomson atomniň eń kishi bólegi elektrondı taptı. Elektron atomning eń kishi bólekshesi bolıp ol teris zaryadqa iye. onıń massası 9,1095 10 ^–²⁸g/ ga teń. Onıń atom massası vodorod atomınıń massasınan 1843 marte kishi. Elektrondıń zaryadı -1.

Juwmaq Atom dúzılıw teoriyası juda quramalı. L ekin onı úyreniw házirgi zaman talabı b olıp tabıladı sebebi fizikaniň diyerli barl ıq jetiskenliklerine hám házirgi zaman matematikalıq apparatları jetiskenlikleri de atom dúzılıwi menen baylanıslı

Adebiyatlar • D.X.Atabaev,N.E.Atabaeva. Geofizika ham geoxiymiya tiykarlari Toshkent.UzMu,2017, [87b] • https://mylab.uz/elements/views?id=80 • https://telegra.ph/Atom-tarkibi-03-22

Itibariňiz ushin raxmet!

Похожие

Atom tuzilishi

Atom tuzilishi 3

Atom tuzulishi. Davriy qonun

Atom elektron qobiqlarning tuzilishi. Kvant sonlar

Galogenlarning davriy jadvaldagi o'rni Atom tuzilishi