Жаҳон банки ва унинг Ўзбекистон билан алоқалари - Экономика - Презентации

Жаҳон банки ва унинг Ўзбекистон билан алоқалари

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

674 KB

Жаҳон банки ва унинг Ўзбекистон билан алоқалари www.arxiv.uz

Банк тарихи  Жаҳон банки гуруҳи 1944 йилда Бреттон- Вудс келишувида 45 давлат ташуббуси билан ташкил этилган. Бу келишувда, шунингдек, Халқаро Валюта Фонди (ХВФ) ҳам ташкил этилган. Бреттон- Вудс тизимининг асосий мақсадлари қуйидагилардан иборат эди: барқарор алмашув курсларига эга бўлган халқаро валюта тизимини ташкил этиш; қаттиқ валюта назорати бекор қилиниши ва барча валюталарнинг конвертирланишига эришиш. Жаҳон банкининг асосий мақсади, ривожланаётган мамлакатларнинг иқтисодий ўсишишини барқарорлаштириш ва қашшоқликни камайтиришдан иборат. Жаҳон банкининг ХВФдан фарқли томони шундаки, Жаҳон банки фақат ривожланаётган давлатларга узоқ муддатли ёрдам кўрсатади, ХВФ эса барча давлатларда бўлаётган вақтинча кризисларни олдини олишга ёрдам беради. www.arxiv.uz

Жаҳон банки гуруҳи 5та мустақил юридик ташкилотдан иборат: 1. Халқаро тикланиш ва тараққиёт банки 2. Халқаро Молия Корпорацияси 3. Халқаро тикланиш ассоциацияси 4. Инвестицияларни кафолатлаш бўйича кўп томонлама агентлик 5. Инвестицион баҳсларни ҳал қилиш бўйича марказ. www.arxiv.uz

Халқаро тикланиш ва тараққиёт банки  1945 йилдан бери Жаҳон банки билан биргаликда фаолият олиб боради. Банк жамоавий сектордаги институтларга 15-20 йил муддатга кредитлар ва техник ёрдамлар кўрсатади. Банк ҳеч қачон лойиҳаларни тўлиқ молиялаштирмайди, лойиҳанинг бир қисмини (маҳаллий экспертларга ва масъул воситачиларга иш ҳақи) қарздор-давлат молиялаштириши лозим. www.arxiv.uz

Халқаро Молия Корпорацияси  Корпорация 1956 йилда ташкил этилган. Ушбу ташкилот бозор иқтисодиётига ўтаётган ривожланаётган давлатлар хусусий сектордаги лойиҳаларини амалга ошириш учун кредитлар йўналтиради. Шунингдек, корпорация хусусий бизнесни ҳам инвестициялаши мумкин. Халқаро кредит бозорида олинган кредитлар ва тақсимланмаган фойда корпорация кредит воситаси ҳисобланади. www.arxiv.uz

Халқаро тикланиш ассоциацияси (ХТА)  Жаҳон банкининг ушбу институти 1960 йилда Халқаро тикланиш ва тараққиёт банки кредитлар ривожланаётган мамлакатлар учун қимматлиги ва фақат Жаҳон банкига аъзо қашшоқ давлатларнинг турмуш тарзини яхшилашга қаратилганлиги туфайли ташкил этилган. ХТА 35-45 йил муддатга (даромади паст бўлган давлатларга 10 йил муддатга узайтирилган ҳолда) фоизсиз кредитлар тақдим этади. ХТА жаҳон банкининг соф фойдаси ва грантлар ҳисобидан молиялаштирилади. ХТА фондлари ҳар 3 йилда тўлдирилиб борилади. www.arxiv.uz

Инвестицияларни кафолатлаш бўйича кўп томонлама агентлик (ИККА)  Инвестицияларни кафолатлаш бўйича кўп томонлама агентлик 1988 йилда ташкил этилган. ИККА ривожланаётган давлатларда кредитлар туфайли юзага келадиган нотижорат ва сиёсий сабабларга кўра етказилган зарарларни қоплашга кафолат берувчи суғурта компаниясидир. www.arxiv.uz

Инвестицион баҳсларни ҳал қилиш бўйича марказ Инвестицион баҳсларни ҳал қилиш бўйича марказ 1966 йил ташкил этилган. Марказ давлатлараро, яъни қарздор давлатлар ва чет эллик инвесторлар ўртасида юзага келадиган инвестицион баҳсларни ҳал қилиш бўйича Жаҳон банки гуруҳининг институтидир. Шунингдек, марказ арбитражли ва халқаро инвестицион ҳуқуқ соҳаларидаги фаолиятларини ташкил этади ҳамда текшириш ишларини олиб боради. www.arxiv.uz

12 18 35 0 10 20 30 40 й и л л а р кредит беришнинг муддати ЖБнинг ривожланаётган мамлакатларга берадиган кредитларнинг ўртача муддати (йилларда) Жон бошига ЯИМ 1200 $дан юқори Жон бошига ЯИМ 800 $дан 1200 $гача Жон бошига ЯИМ 800 $дан пастwww.arxiv.uz

Жаҳон банкининг 3та асосий функцияси: 1. Кредитларни турли лойиҳа ва дастурларга йўналтириш; 2. Маълумотларни йиғиш, қайта ишлаш ва тавсиялар бериш; 3. Ривожланаётган давлатларга хусусий инвестиция оқимини рағбатлантиришдан иборат. www.arxiv.uz

Жаҳон банки фаолиятининг мақсадлари:  Ўз ҳамкорлари билан қашшоқлик жарёнларини қисқартириш;  Ривожланаётган давлатлар ва уларнинг аҳолиси олдида турган мустаҳкам мақсадларига эришишларига кўмаклашиш;  Ривожланаётган давлатларда қулай инвестицион климат яратиш ва янги иш ўринларини яратиш, барқарор иқтисодий ўсишни таъминлаш;  Ривожланаётган давлатларнинг замондан орқада қолаётган ҳамда иқтисодиёт учун самарали бўлган соҳаларни ривожлантиришдан иборат. www.arxiv.uz

Жаҳон банкнинг бошқарув структураси Жаҳон банки президенти Бошқарув кенгаши Ижроя директори (АҚШ) Ижроя директори (Япония) Ижроя директори (Германия) Ижроя директори (Франция) Ижроя директори (Буюк Британия) www.arxiv.uz

Жаҳон банкининг анъанавий молиялаштириш объектлари  Йўл ва йўл қурилиши;  Алоқа;  Транспорт воситалари;  Электр-энергия тармоқлари;  Ўқув тизимини ривожлантириш;  Атроф- муҳит ҳимояси;  Аёлларга иқтисодий имкониятларни ошириш;  Туғилишни режалаштириш тизимини мустаҳкамлаш;  Соғлиқни сақлаш ва ижтимоий ҳимоя;  Хусусий секторни ривожлантириш. www.arxiv.uz

Ўзбекистон Республикасининг Жаҳон банки билан ҳамкорлигининг ҳуқуқий асоси 1992 йилда Ўзбекистон Республикаси Олий Кенгашининг 633- XII сонли “Ўзбекистон Республикасининг Халқаро Валюта Фонди, Халқаро тикланиш ва тараққиёт банки, Халқаро ривожланиш ассоциацияси, Халқаро молия корпорацияси, Инвестицияларни кафолатлаш бўйича кўп томонлама агентликка аъзо бўлиши тўғрисида ”ги Қарори www.arxiv.uz

Жаҳон банкининг Ўзбекистон билан ҳамкорлиги Ўзбекистон Жаҳон банки аъзо-давлатларининг Швейцария гуруҳига киради. 2002 йил март ойидан бошлаб Жаҳон банкининг Ўзбекистондаги бўлимининг ижроя директори Пиетро Веглио ҳисобланади.1992 йил сентябрда Тошкентда Жаҳон банкининг ваколатхонаси очилди. Ҳозирда уни Мартин Райзер бошқариб келмоқда. Марказий Осиё ҳудуди миқёсидаги Департаментнинг бошқарувчиси Денис де Треем Ўзбекистонда ҳам Жаҳон банкининг эксперт ишларини бошқаради.жаҳон билан ҳамкорлик асосан “Ўзбекистон билан ҳамкорлик стратегияси” да акс эттирилган ҳолатлар асосида амалга оширилади. www.arxiv.uz

“ Ўзбекистон билан ҳамкорлик стратегияси” босқичлари 1. Биринчи хужжат 1995 йилда тайёрланган бўлиб, 3 йил муддатга тузилган. 2. 1997 йил кузида кейинги 3 йилликни, яъни 1998- 2000 йилларни ўзида акс эттирувчи “стратегия”. 3. 2006-2009 йилларни ўз ичига олувчи ҳамкорлик “стратегия”си www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

№ Йиллар Лойиҳа объекти Сумма 1 1992 йил Давлат секторларини ислоҳ қилиш, хусусийлаштиришни тезлаштириш, аҳолининг ижтимоий ҳимояси ва бандлиги, энергетика ва телекоммуникация. 21 млн АҚШ доллари 2 1995 йил Импортнинг муҳим моддаларини молиялаштириш(пахта хом-ашёси сифатини яхшилаш). 160 млн АҚШ доллари 3 1998 йил Сув таъминотига, санитария ва соғлиқни сақлашга, корхоналар институционал ривошланишига. 127 млн АҚШ доллари 4 1999 йил Соғлиқни сақлаш тизимида дастлабки тиббий хизмат самарадорлигини ошириш. 30 млн АҚШ доллари 5 1999 йил Тижорат банклари корпоратив бошқарув тизимини яхшилаш ва Марказий банк тартибга солиш ҳамда назорат функциясини ошириш 25 млн АҚШ доллари 6 2000 йил Шаҳар транспортини яхшилаш (янги автобуслар сотиб олиш) 29 млн АҚШ доллари 7 2006-2009 йиллар Мактаб таълимини ривожлантириш учун. 40 млн АҚШ доллари www.arxiv.uz

Хулоса Хулоса ўрнида шуни таъкидлаш лозимки, бугунги кунда Ўзбекистон 30 дан халқаро молия институтлари билан ҳамкорлик қилиб келмоқда. Жумладан, Ўзбекистоннинг Жаҳон банки билан алоқалари ҳам ривожланиб бормоқда. Ҳозирги кунгача Ўзбекистон Республикаси Жаҳон банкидан жами бўлиб 596.84 миллион АҚШ доллари миқдорида 12 та заём қабул килган. Жаҳон банки асосан ривожланаётган мамлакатларнинг замондан узоқда қолиб келаётган соҳаларига кредитлар йўналтиради. Шунингдек, Жаҳон банки БМТ нинг “ривожланиш стратегияси”ни амалга оширувчи кредитор сифатида ҳам фаолият олиб боради. Ҳозирги кунда Ўзбекистонда Жаҳон банкининг 318.14 млн АҚШ доллари миқдоридаги молиявий ёрдами асосида 7та амалга оширилиб келмоқда. Хуллас, ўтган давр ташқи иқтисодий алоқаларни ривожланишининг эришилган ютуқлари сақланишини таъминлади. Ҳозирги вақтда эишилган натижаларни мустаҳкамлаш, ташқи савдо ва республиканинг ташқи иқтисодий алоқаларини ривожлантириш соҳасидаги ислоҳотларнинг устивор йўналишларини амалиётга жорий қилиш ишлари давом эттирилмоқда. www.arxiv.uz

Похожие

Ўзбекистон Республикаси Марказий банки

Ўзбекистон Республикаси ташқи савдо алоқалари

Жаҳон хўжалиги ва унинг ривожланиш қонуниятлари

Халқаро молия, жаҳон тараққиётида унинг ўрни ва аҳамияти

Жаҳон молиявий инқирози, Ўзбекистон иқтисодиётига таъсири ҳамда унинг оқибатларини олдини олиш ва юмшатишга асос бўлган омиллар