Zamonaviy soliq siyosati va uning dastak vositalari - Экономика - Презентации

Zamonaviy soliq siyosati va uning dastak vositalari

Загружено в:

09.10.2023

Скачано:

0

Размер:

796.9345703125 KB

Free Powerpoint Templates Page 1Zamonaviy soliq siyosati va uning dastak vositalari Reja : • 1. Soliqlarning byudjetga tushishiga ko’ra bo’linishi. • 2. O’zbekiston Respublikasi zamonaviy soliq siyosati • 3. Soliqlarning funksiyalari va soliqqa tortish tamoyillari • Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati

Free Powerpoint Templates Page 2Soliqlarning byudjetga tushishiga ko'ra bo'linishi. • Respublikamizda asosan soliqlar byudjet tizimi daromadlarini shakllantiradi. Davlat byudjeti tizimi mamlakatning ijtimoiy, iqtisodiy, siyosiy va ma'naviy hayotini moliyaviy mablag bilan ta'minlaydi va bu O'zbekiston Respublikasining byudjet tizimida umumrespublika byudjeti yetakchi bo'gindir. U umumdavlat resurslarining bir qismi bevosita davlat hokimiyatining ijro etuvchi va farmoyish beruvchi oliy organi - O'zbekiston Respublikasi hukumatida markazlashuvini ta'minlaydi. Markazlashgan resurslar umumdavlat ahamiyatiga moliq bo'lgan, umuman olganda jamiyat manfaatlarini ifodalaydigan tadbirlarni (xalq xo'jaligi ahamiyatidagi qurilishlarni, eng muhim ijtimoiy tadbirlarni, mudofaa, boshqaruv, davlatning tashqi iqtisodiy aloqalari, davlatning moddiy va moliyaviy zaxiralarini) mablag bilan ta'minlashga ishlatiladi.

Free Powerpoint Templates Page 3• Soliqlarning ob'ektiv zarurligini bozor iqtisodiyotiga o'tish sharoitida ikki holat bilan ifodalash mumkin: birinchidan, davlatning qator vazifalarini mablag bilan ta'minlash zarurligi, ikkinchidan, bozor iqtisodiyoti qonun-qoidalari. Davlatning bajaradigan funksiyalari va vazifalari ko'p va bozor iqtisodiyoti rivojlana borishi bilan ba'zi ijtimoiy himoyalangan bozor munosabatlariga mos kelmaydigan vazifalar yo'qola borsa, yangi vazifalar paydo bo'la boshlaydi. Bozor iqtisodiyotiga o'tish davrida davlatning yangi vazifalari paydo bo'ladi. Bularga bizning respublikamizda kam ta'minlanganlarga ijtimoiy yordam ko'rsatish, bozor iqtisodiyoti infratuzilmasini (sanoatda, qishloq xo'jaligida, moliya tizimida) tashkil qilish kiradi. Shu yerda davlat kuchli sotsial siyosat tadbirlarini amalga oshirish uchun pensionerlar, nafaqaxo'rlar, talabalar, ko'p bolali onalar va boshqalarni ko'proq mablag bilan ta'minlash zarurligini anglab cheklangan tovarlar bahosidagi farqni byudjet hisobidan qoplaydi va ularga boshqa xarajatlarni davlat hisobidan amalga oshiradi, mahallalarda kam ta'minlanganlarga moddiy yordamlar tashkil etadi.

Free Powerpoint Templates Page 4• Mahalliy byudjetlar O'zbekiston Respublikasi byudjet tizimining muhim tarkibiy qismini tashkil etadi. Ular davlat hokimiyatining har bir mahalliy organi o'z faoliyatini amalga oshirishi uchun uning ixtiyorida aniq moliyaviy baza yaratadi. Mahalliy byudjetlar tizimi mahalliy talab- ehtiyojlarni to'laroq hisobga olish hamda davlat tomonidan markazlashgan tartibda amalga oshiriladigan tadbirlar bilan to'gri olib borish imkonini beradi, mahalliy hokimiyat organlari mahalliy byudjet daromadlarining ko'payishi va resurslarning tejamkorlik bilan sarflanishi to'grisida tinmay gamxo'rlik qiladi, chunki joylarda iqtisodiyot va madaniyatning yuksalish sur'atlari to'gridan-to'gri mahalliy xo'jalik zahiralarini safarbar qilish, mablaglarni tejab ishlatish borasidagi ishlarni tashkil etish bilan bogliq bo'ladi, bu esa o'z navbatida umuman O'zbekiston Respublikasi davlat byudjetining muvaffaqiyatli bajarilishiga yordam beradi. Mahalliy byudjetlardan uy- joy-kommunal xo'jaligi va obodonlashtirish, maorif va sogliqni saqlash muassasalari (maktablar, kasalxonalar, maktabgacha tarbiya muassasalari va boshqalar), ijtimoiy ta'minot sohasidagi tadbirlar mablag bilan ta'minlanadi.

Free Powerpoint Templates Page 5O`zbekiston Respublikasi davlat byudjetida soliqlarning hissasi (foizda) T/r Ko`rsatkichlar Y i l l a r 2005 2006 2007 2008 2009 2010 1. Davlat byudjeti daromadlari- jami 100 100 100 100 100 100 2. Shu jumladan: 3 Soliq tushumlari 91,4 95,3 95,7 96,9 93,3 92,2 4 Ulardan bevosita soliqlar 36,8 37,5 39,7 49,5 46,3 44,8 5 bilvosita soliqlar 54,6 57,8 56,0 46,4 47,0 47,4 6 Boshqa tushumlar 8,6 4,7 4,3 3,1 6,7 7,8

Free Powerpoint Templates Page 6Soliqlar davlat byudjetini to`ldirishdan tashqari • Mamlakatdagi ijtimoiy-iqtisodiy jarayonlarni tartibga solishda ham muhim rol o`ynaydi. Qadim zamonlarda ham ijtimoiy-iqtisodiy munosabatlar va jarayonlarni tartibga solishda soliqlardan foydalanib kelingan, hatto davlatchilikning shakllanishida ham soliqlar ma’lum rol o`ynagan. Chunki davlatchilikning shakllanishi mukammal, barqaror bo`lmagan ijtimoiy-iqtisodiy munosabatlarga tayangan. Shuning uchun davlat paydo bo`lishining dastlabki bosqichlarida moliyaviy va iqtisodiy munosabatlarni jonlantirishda davlat hukmdorlari har xil soliq to`lovlaridan foydalanib, o`z oldilariga turgan muammolarni yechishga harakat qilishgan.

Free Powerpoint Templates Page 7Umumdavlat soliqlari har yili qonuniy tartibda belgilanadigan normativlar bo'yicha tegishli byudjetlar o'rtasida taqsimlanadi. O'zbekiston Respublikasi Soliq Kodeksining 7 moddasiga muvofiq mahalliy soliqlar va yigimlarga quyidagilar kiradi: • 1) mol-mulk soligi; 2) yer soligi; 3) infratuzilmani rivojlantirish soligi; 4) jismoniy shaxslardan transport vositalariga benzin, dizelь yoqilgisi va gaz ishlatganlik uchun olinadigan soliq; 5) savdo-sotiq qilish huquqi uchun yigim, shu jumladan ayrim turlardagi tovarlarni sotish huquqini beruvchi litsenziya yigimlari; 6) yuridik shaxslarni, shuningdek tadbirkorlik faoliyati bilan shugullanuvchi jismoniy shaxslarni ro'yxatga olganlik uchun yigim.

Free Powerpoint Templates Page 8• Davlat soliqlarning ayrim turlarini bekor qilish, yangilarini joriy etish, soliq stavkalari va imtiyozlarini, soliq solish shart-sharoitlarini o`zgartirish orqali muayyan tarmoqlar va ishlab chiqarishlarni jadal rivojlantirish, jamiyat uchun dolzarb muammolarni hal etishga imkoniyatlar yaratadi. Masalan, kichik biznes va xususiy tadbirkorlik, fermer xo`jaliklarini rivojlanishini qo`llab-quvvatlash, mahalliy xom ashyodan iste’mol tovarlari va eksportbop mahsulot ishlab chiqarishni rag`batlantirish uchun bir qancha soliq imtiyozlari berilgan. Asosiy vositalarga jadallashtirilgan amortizatsiyani qo`llash foydaning bir qismini qayta jihozlash va ta’mirlashga, ilmiy-tadqiqot va tajriba-konstruktorlik ishlariga yo`naltirib, ular bilan bog`liq xarajatlarni soliqqa tortiladigan bazadan chegirib tashlash orqali ishlab chiqarishni qayta qurollantirish va iqtisodiy taraqqiyotga katta ta’sir etib kelinmoqda. Davlat

Free Powerpoint Templates Page 9Respublikamizda soliqlar byudjet tizimi daromadlarini shakllantirishiga qarab asosan ikki guruhga bo'linadi: O'zbekiston Respublikasi Soliq Kodeksining 6 moddasiga muvofiq umumdavlat soliqlariga quyidagilar kiradi: • 1) yuridik shaxslardan olinadigan daromad (foyda) soligi; 2) jismoniy shaxslardan olinadigan daromad soligi; 3) qo'shilgan qiymat soligi; 4) aksiz soligi; 5) yer osti boyliklaridan foydalanganlik uchun soliq; 6) ekologiya soligi; 7) suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliq.

Free Powerpoint Templates Page 10Soliqlarning funksiyalari va soliqqa tortish tamoyillari • Soliqlarning mohiyati, ahamiyati, roli ular bajaradigan funksiyalar orqali yaqqolroq namoyon bo`ladi. O`zbekiston Respublikasi Prezidenti I.A.Karimovning fikricha, bozor iqtisodiyoti sharoitida ham soliqlar iqtisodiy siyosatni amalga oshirishda eng muhim boshqaruvchi omil bo`lib qoladi1. Soliqlar soliq stavkalari, imtiyozlari, jarimalari orqali byudjet munosabatlari va ishlab chiqaruvchilarga ta’sir etuvchi asosiy kuch sifatida ishlatiladi. Soliqlarning asosiy funksiyalari quyidagilar 1Каримов И.А. Ўзбекистон иқтисодий ислоҳотларни чуқурлаштириш йўлида. Т., Ўзбекистон, 1995, 204 б.

Free Powerpoint Templates Page 11Soliqlarning funksiyalari Fiskal funksiyasi Taqsimlash (ijti-moiy) funksiyasi Tartibga solish (iqtisodiy) funksiyasi Nazorat funksiyasi

Free Powerpoint Templates Page 12Soliqqa tortish tamoyillari Adolatlilik Mutanosiblik Samaradorlik Aniqlilik Qulaylilik Soliq to’lovchini ng haqligi Tejamlilik Soliqqa tortishning adolatlilik tamoyili har bir soliq to`lovchining davlat xarajatlarini qoplashda o`zining daromadi, mulki, to`lash qobiliyatiga qarab ishtirok etishini taqozo etadi.

Free Powerpoint Templates Page 13Foydalanilgan adabiyotlar ro'yxati . • 1. S. Rahmonov "Soliq imtiyozi - rivojlanish kafolati" Xalq so'zi 2009 - yil 28 -yanvar • 2. Qudratov Botir "Soliq va axborot texnologiyalari" Xabar 2010 - yil 16 - aprel • 3. A. Boliyev "Soliq sohasidagi dolzarb vazifalar" Xalq so'zi 2010 - yil 17 - fevral • 4. A. Altiyev "Soliq qommchiligi yanada takomillashtirildi" Xalq so'zi 2010 - yil 15 - yanvar • 5. D. Ulug'murodov "Soliq imtiyozi - manfaatdorlik garovi" Hayot maktabi 2009 -yil 5 - mart • 6. I. Karimov Soliq to'lovchining jurnali 2010 -yil iyul 7-son • 7. F. Bozorov "Soliq tizimi orqali tadbirkorlik tuzilmalarining innovatsion -investitsion faolligini rag'batlantirish" B.P.K. jurnali 2010 - yil 9 - son • 8. Sherzod Jalilov "Yoqilg'i - energetika korxonalarini soliqqa tortish mexanizmini rivojlantirish yo'llari" B.P.K. jurnali 2010 - yil 11-son • 9. Odiljon Kamolov "Moliyaviy innovatsionlar: soliq tizimidagi interaktiv xizmatlaf' B.P.K. jurnali 2010 - yil 11- son • 10. E. Gadoyev "Inqirozga qarshi choralar: soliq imtiyozlarining maqsadi" B.P.K. jurnali 2010 - yil 12 - son

Похожие

Byudjet-soliq siyosati

O`zbekiston soliq siyosati

Davlatning byudjet – soliq (fiskal) siyosati

Fiskal siyosat, uning mohiyati va tashkiliy vositalari

Mamlakatlarning iqtisodiy rivojlanishida tashqi savdo siyosati va uning ahamiyati