Tayyorlangan mahsulot uchun hisoblangan ish haqini xujjatlashtirish va hisobga olish - Экономика - Презентации

Tayyorlangan mahsulot uchun hisoblangan ish haqini xujjatlashtirish va hisobga olish

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

641.0498046875 KB

 Sanoat korxonalarida mehnatga haq to`lashning vaqtbay va ishbay shakllari qo`llaniladi. Vaqtbay shaklda mehnatga haq to`lash shakli barcha kategoriya xodimlari uchun qo`llaniladi. Sanoat korxonalarida ishchilar mehnatining anchagina qismiga haq vaqtbay shaklida to`lanadi. Bunda asosiy hujjat bo`lib ish vaqtini hisobga olish tabeli hisoblanadi. Ishchiga ish haqi hisoblash uchun uning haqiqiy ishlagan vaqtining miqdori va tarif stavkasini bilish etarli. Tarif stavkasini ishlagan ish soatiga ko`paytirib vaqtbay – ishchining ish haqi summasini topish mumkin. Tayyorlangan mahsulot uchun hisoblangan ish haqini hujjatlashtirish va hisobga olish.

Masalan, 4 – razryadli vaqtbay – ishchi mart oyida (tabel bo`yicha) 160 soat ishlagan bo`lsa va shu razryad bo`yicha soatlik tarif stavkasi 53 so`m 70 tiyinni tashkil etsa, uning oylik ish haqisi 8590 so`mni tashkil etadi (53,70 so`m x 160).  Oddiy vaqtbay tizimi, ish sifatini, ishchining malakasini,.mehnat sharoitini birmuncha inobatga olsada, mazkur xodimning mehnatini pirovard natijasi bilan uning ish haqisi orasidagi aloqani etarli darajada ta`minlamaydi. SHuning uchun sanoat korxonalarida ko`pincha mehnatga haq to`lashning vaqtbay – mukofot tizimi qo`llaniladi. Bu tizimda mehnatning soni va sifati hisobga olinadi, ishchining ma`suliyati va mehnatning pirovard natijasidaga shaxsiy moddiy qiziqishi oshadi, chunki vaqtni tejagani, mashina, agregat, tsexlarni avariyasiz ishlagani, materiallarni tejagani va boshqa ko`rsatkichlar uchun mukofot to`lanadi. Mukofotlash ko`rsatkichlari va ularning o`lchami korxona tomonidan ishlab chiqarilgan va barcha xodimlar axborotiga etkaziladigan tayyorlangan mahsulot uchun haq to`lash hisobini ishbay shaklida tashkil qilish mumkin.

 Mehnatga ishbay shaklida xaq to`langanda tayyorlangan mahsulot hisobi bo`yicha tuzilgan hujjatlarda tayyorlagan mahsulotning soni, sifati, bajarilgan ish hajmiga sarflangan materallar miqdorini to`g’ri kelishi, mahsulot tayyorlash normasini bajarilish darajasi va ish haqining o`lchami to`g’risidagi ma`lumotlar bo`lishi kerak.

 Sanoatda u yoki bu dastlabki hujjatlar shaklini qo`llash ishlab chiqarishni harakteri, mehnatni tashkil etish va unga haq to`lash tizimiga, shuningdek mahsulotga sifatini nazorat qilish usuliga bog’liq. Tasdiqlangan qonunga binoan sanoatda qo`yidagi dastlabgi hujjatlar qo`llaniladi: ishbay ish naryadi, marshrut varaqasi, tayorlangan mahsulot to`g’risida raport, tayyorlangan mahsulotni hisobga olish vedomosti, bajarilgan ishlarni qabul qilish dalolatnomasi, vaqtbay ishlovchilarga berilgan normalashtirilgan topshiriq ishlangan mahsulot va bajarilgan ishlar hisobi bo`yicha dastlabki hujjatlar miqdorini aniqlash kamaytirish uchun yiriklashtirilgan kompleks norma va baholarni qo`llash.

 Ish haqini to`g’ri hisoblash uchun barcha hujjatlarda qo`yidagi mal’umotlar keltirilishi kerak:ish joyi (tsex, uchastka, bo`limi); hisoblash davri (sana); familiyasi, ismi, otasining ismi; tabel nomeri va ishchining razryadi; ish birligiga belgilangan vaqt normasi va baho, ish haqi summasi; bajarilgan ish bo`yicha norma – soat miqdori.  Texnologik karta, tsex, uchastka ishlab chiqarish dasturiga binoan tuzilgan, amaldagi norma va baholari, ishlar grafigi ko`rsatilgan bu xujjatlar ish boshlanishdan oldin ishchiga yoki brigadaga ko`rsatilishi kerak.

Иш ҳақи мазмунини аниқлаш борасидаги ёндошувлар Ёндошув йўналиши Асосчилар Қисқача мазмуни «Яшаш учун восита минимуми» концепцияси Д.Рикардо, Т.Мальтус Иш ҳақини яшаш учун зарур воситаларнинг физиологик минимуми билан бир хил, деб ҳисобланади Ишчи кучи қийматининг ўзгарган шакли Инглиз классик сиёсий иқтисод мактаби, марксистик йўналишдаги иқтисодчилар Иш ҳақи ишчи кучи товар қийматининг пулдаги ифодаси сифатида қаралиб, уни ишчи кучини такрор ишлаб чиқариш учун зарур бўлган тирикчилик воситалари қиймати сифатида аниқланади Иш ҳақини меҳнат баҳоси сифатида ифодалаш Замонавий иқтисодиёт назариясининг кўплаб вакиллари Иш ҳақини бозордаги ишчи кучига бўлган талаб ва таклиф нисбати орқали белгиланувчи меҳнат баҳосидан иборат, деб белгиланади 1-илова.

Иш ҳақи ишчи ва хизматчилар меҳнатининг миқдори, сифати ва унумдорлигига қараб, миллий маҳсулотдан оладиган улушининг пулдаги ифодаси Номинал иш ҳақи – маълум вақт давомида олинган пул суммаси ёки пул шаклидаги иш ҳақи Реал иш ҳақи – номинал иш ҳақига сотиб олиш мумкин бўлган товарлар ва хизматлар миқдори Иш ҳақи Ишлаб чиқарилган маҳсулот миқдорига боғлиқИшлаган вақт миқдорига боғлиқ Вақтбай Ишбай Вақтбай = Соатбай * Ишлаган иш ҳақи ставка соатлар 2-илова. 3-илова. Ишбай = Маҳсулот * Донабай иш ҳақи миқдори нарх 1F 0B 0A 2B 09 0B 0C 17 20 25 0E0C 1F 0E 25 1F 0E 25 1E0506 0102

Иш ҳақи даражаси қуйидагиларн и белгилайди ишчи кучи қиймати меҳнатнинг сифати ва миқдори ходимнинг меҳнат самарадорлиги ортиши ходимнинг ихтисоси ва меҳнат характери меҳнат бозоридаги конъюнктура иш ҳақининг умумийлаштирилиш даражаси миллат, жинс, дин ва бошқа белгиларИш ҳақини белгиловчи асосий омиллар 4-илова.

Тариф тизими Тариф сеткаси Тариф ставкалариТариф малака маълумотномаси Айрим касблар ва меҳнат турларининг батафсил таърифи, у ёки бу аниқ ишни бажарувчининг билим ва кўникмаларига қўйиладиган талаблар Тариф разрядлари ҳамда тариф коэффицентлари- нинг мажмуи. Биринчи разрядли ишчи билан кейинги разрядли ишчилар меҳнатига ҳақ тўлаш ўзаро нисбатини ифодалайди Тегишли разрядга эга бўлган ишчининг меҳнатига тўланади- ган ҳақ миқдорини белгилаб беради 5-илова. 25 1B 1B 1B 0E 35 0E 25 2910 25 09 21 1B 0D 08 180422 10 0C 0D 0C 1B 25 0E 23 25

Меҳнат шартномасиИш ҳақи ставкаси Дам олиш куни Танаффуслар Пенсия фондлариМеъёридан ортиқча бажарилган ишлар учун ставка Соғлиқни сақлашга ажратмалар Истеъмолчилик савати қиймати 6-илова.

7-илова.АСОСИЙ ТУРДАГИ ОЗИ Қ-ОВ ҚАТ МА ҲСУЛОТЛАРИНИНГ МИНИМАЛ ИСТЕЪМОЛ НОРМАСИ (1 КИШИ ҲИСОБИГА) Ўлчов бирлиги Минимал истеъмол нормаси Сабзавот кг/йил 109,2 Картошка кг/йил 54,6 Полиз кг/йил 19,6 Мева кг/йил 76,7 Узум кг/йил 13,9 Гўшт (сўйилган вазнда субмахсулот билан) кг/йил 40,2 Сут кг/йил 136,7 Тухум дона/йил 296,0 Ун кг/йил 99 ,0 Ўсимлик ёғи кг/йил 6,6 Мева -сабзавот консервалари ш.б./йил 13,0

 Adabiyotlar  1.Umarova M. “Buxgalteriya hisobi”.Darslik.Toshkent,UAJBNT,2004.  2.Abdullaev A.,Qayumov I.”Buxgalteriya hisobi”.O`quv qo`llanma.Toshkent,  MINHOJ,2002 .  3.Pardaev A.”Boshqaruv hisobi”.O`quv qo`llanma.Toshkent,Akademiya,2002.  4.Bobojonov O.J.,Jumaniyozov K.”Moliyaviy hisob”.Darslik.Toshkent,  Moliya,2002.  5.Abdullaev A. “Moliyaviy hisob”.Darslik. Toshkent,2005

Эътиборингиз учун раҳмат 3A2D 18

Похожие

Mehnat va ish haqini daslabki hujjatlarda rasmiylashtirish va umumiylashtirish

Biznes jarayonlari va ularni hisobga olish

Asosiy vositalarni hisobga olish vazifalari

Korxonalarda berilgan va olingan chegirmalarni hisobga olish

Davlat o’z ehtiyojlari uchun mahsulot (ish, xizmatlar) xarid qilishning qanday shakllaridan foydalanadi