Ташқи иқтисодий фаолият статистикаси - Экономика - Презентации

Ташқи иқтисодий фаолият статистикаси

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

700 KB

Ташқи иқтисодий фаолият статистикаси

Ташқи иқтисодий фаолият статистикасининг асосчиси  Ташқи иқтисодий фаолият статистикасининг асосчиси деб ҳақли равишда белгиялик олим Адольф Кетлени (1796-1874) ҳисоблаш мумкин. Чунки у биринчилардан бўлиб тўпланган статистик маълумотларга статистик усуллар ёрдамида ишлов беришни қўллади.

 А. Кетлени математик бўлгани А. Кетлени математик бўлгани учун у ўз таҳлилларида учун у ўз таҳлилларида математик математик тамойилларигатамойилларига суянади. Ушбу ҳолат суянади. Ушбу ҳолат статистикани вужудга статистикани вужудга келишида бошқа келишида бошқа мамлакатларда статистик мамлакатларда статистик ташкилотларнинг ташкилотларнинг шаклланишида ҳам ўз шаклланишида ҳам ўз ифодасини топди. Чет эл ифодасини топди. Чет эл мамлакатларида хозирги мамлакатларида хозирги кунда ТИФ статистикаси кунда ТИФ статистикаси математиканинг алоҳида математиканинг алоҳида қисми сифатида ташкил қисми сифатида ташкил топди.топди.

ТИФ статистикаси ҳам ўз объектини хусусий методлари ёрдамида ўрганади. Улар қуйидагилардан иборат: Оммавий статистик кузатиш методи; Турли уму м лаштирувчи кўрсаткичларни (масалан, мутлоқ ва нисбий миқдор, ўртача миқдор, индекс ва ҳакозо)ҳисоблаш; Танланма кузатиш усули, статистик маълумотларни жадвал ва графиклар кўринишида ифодалаш. Кузатиш маълумотларин и жамлаш ва гурухлаш;

 ТИФ статистикаси фақат фан бўлибгина қолмасдан, шу билан бирга амалий фаолиятнинг мухим соҳаси хамдир.  ТИФ статистикаси доим оммавий машғулотларга асоланади. Керакли пайтда у ўзининг бошланғич кузатишини ҳам ташкил этади. Оммавий бошланғич маълумотларни умумлаштираётганда статистика махсус усуллардан фойдаланади ва пировард натижада умумлаштирувчи кўрсаткичларни аниқлаб, ҳодиса ва воқеалар тўпламига умумий баҳо беради. Статистика ҳар хил ўлчов бирликларидан фойдаланади. Жумладан, кўрсаткичларни пулда, натурада, шартли натура ва меҳнат бирликларида ифодалайди.

 ТИФ статистикаси чет эл мамлакатлари билан ташқи иқтисодий алоқалар олиб борувчи корхоналар ва ташкилотлар ҳамда давлат томонидан амалга ошириладиган чет эл корхоналари, фирмалари ҳамда давлатлари Ўзбекистон Республикаси билан олиб бориладиган иқтисодий алоқаларининг миқдорий томонини уларнинг сифатлари ажралмаган ҳолда муайян маконда ва замонда ўрганади

 Ўтган йиллар мобайнида ташқи иқтисодий комплекс бўйича олиб борилаётган ишлар, ташқи иқтисодий фаолиятда қатнашувчи томонлар фаолиятини бозор иқтисодиёти принциплари ҳамда уларни либерализациялаштириш асосида олиб борилди. Чет эл мамлакатлари билан иқтисодий савдо муносабатлари, ҳамда халқаро иқтисодий ва молиявий ташкилотлар билан ҳамкорликни янада чуқурлаштириш, мустаҳкамлаш борасида олиб борилаётган ишлар янада жадаллаштирилди.

 Мамлакатнинг 2009 йилдаги жами ташқи савдо обороти 6689 , 2 млн. долларни, яъни 2008 йилга нисбатан 1 7 , 3 %га ошди. Узоқ чет эл мамлакатлари билан ташқи савдо обороти 54,3%га ошиб 3392,8 млн. доллар, МХД ва Балтика давлатлари билан эса 15, 4 %га ошиб 2105 , 4 млн. долларни ташкил қилди.

 2009 йил натижаларига кўра ташқи савдо бозори баланси манфий сальдоси 167,0 млн. доллар ёки 2008 йилга нисбатан 135,8 млн. долларга ошди. Бу эса экспорт-импорт жараёнларининг Ўзбекиистонда самарали эканлигидан далолат беради.

Масалалар  Экспорт (Фоб баҳолари) ва импорт  (СИФ баҳолари) тўғрисида қуйидаги маълумотлар берилган (млрд. доллар): Мамлакатлар Импорт Экспорт 1995 й. 2004 й. 1995 й. 2004 й. Дунё бўйича 2006,5 4238,9 1931,5 4173,8 Шу жумладан АҚШ 361,6 689,2 218,8 512,2 Япония 129,5 275,5 175,7 397,4 Германия 158,6 381,1 184,0 426,6 Россия - 38,7 - 63,3

Мамлакат иқтисодиётини ифодаловчи қуйидаги шартли маълумотлар берилган (млн. доллар): Йиллар Импорт ЯИМ 1994 70 680 1995 72 715 1996 65 720 1997 74 736 1998 80 728 1999 91 742 2000 83 761 2001 106 797 2002 98 821 2003 112 837 2004 126 855 2005 110 823 2006 122 841 2007 130 874 2008 128 868 2009 145 900

Япония ташқи савдоси бўйича қуйидаги маълумотлар берилган (млрд. иена, жорий баҳолар): Импорт Экспорт Экспорт индекси Импорт индекси 1999 й. 2004 й. 1999 й. 2004 й. Озиқ-овқат 4572 4784 237 200 0,886 0,783 Кимёвий маҳсулотлар 2321 2309 2295 2829 0,993 0,635 Машина ва ускуналар 5903 7997 29085 29070 1,041 0,714 Металлар 1427 1864 2825 2699 1,232 0,679 Тўқимачилик маҳсулоти 1833 2313 1042 836 0,993 0,635 Бошқа маҳсулотлар 1,053 0,624 Жами 33855 31549 41457 41531

Похожие

Иқтисодий фаолият ва ишлаб чиқариш

Аҳоли статистикаси

Чорвачилик статистикаси

Иқтисодий хавфсизликни таъминлаш тизимида инвестицион ва инновацион фаолият

Корхона молия статистикаси