Tadbirkorlik huquqi subyekti sifatida fermer xo’jaligi - Экономика - Презентации

Tadbirkorlik huquqi subyekti sifatida fermer xo’jaligi

Загружено в:

19.11.2024

Скачано:

0

Размер:

2018.3671875 KB

O’zbekiston Respublikasi Oliy va O’rta MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI TOSHKENT DAVLAT IQTISODIYOT UNIVERSITETI Tadbirkorlik huquqi fanidan Mavzu: Tadbirkorlik huquqi subyekti sifatida fermer xo’jaligi IQTISODIYOT FAKULTETI Iqtisodiy xavfsizlik – 75 MUSTAQIL ISHI

REJA: 1. Fermer xo’jaliklari boshqaruv faoliyatini tashkil etish. 3. Qishloq xo’jaligidagi jadal sur’atlarda rivojlanib borayotgan sohalar.ASOSIY QISIMKIRISH 2. Fermer xo‘jaliklarini yuritish. Xulosa. Foydalanilgan adabiyotlar.14 16 2015 21 2324 2801 2B 1617 2D1E 16

O’zbekiston Respublikasi birinchi Prezidentining “Xususiy tadbirkorlik, kichik va o’rta biznesni rivojlantirishni yanada rag’batlantirish chora-tadbirlari to’g’risida” 1998-yil 9- aprelidagi PF- 1987-son Farmoniga asosan dehqon va fermer xo’jaliklarining qishloq xo’jaligi mahsulotlari yetishtirishni yanada ko’paytirish maqsadida Vazirlar Mahkamasi tomonidan Dehqon va Fermer xo’jaliklari uyushmasi tashkil etiladi.

O’zbekiston Respublikasi Prezidentining “Fermer va Dehqon xo’jaliklari va tomorqa yer egaliklarining huquqlari va qonuniy manfaatlarini himoya qilish, qishloq xo’jaligi ekin maydonlaridan samarali foydalanish tizimini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari to’g’risida”gi 2017-yil 9- oktabrdagi PF-5199 – sonli Farmoni qabul qilindi va shu farmon asosida ko’zga ko’rinarli ishlar bajarilib kelinmoqda.

1. Fermer xo’jaliklari boshqaruv faoliyatini tashkil etish. 3-modda. Fermer xo’jaligi – bu tanlov asosida uzoq muddatli ijaraga berilgan yer uchastkalaridan foydalangan holda, qishloq xo’jaligi tovar ishlab chiqarishi bilan shug’ullanuvchi, yuridik shaxs huquqlariga ega bo’lgan mustaqil xo’jalik yurituvchi subyektdir. Fermer xo‘jaligi shu xo‘jalik boshlig‘i tomonidan tashkil etiladi, u fermer xo’jaligiga tegishlicha alohida mol-mulk ajratib beradi va ustavini tasdiqlaydi. Fermer xo’jaligi tashkil etish uchun uning boshlig‘i belgilangan tartibda yer uchastkasi olishi kerak.

4-modda. Fermer xo‘jaligining boshlig‘i. Fermer xo‘jaligining boshlig‘i shu xo‘jalikning muassisi — fermerdir. O‘n sakkiz yoshga to‘lgan, qishloq xo‘jaligida tegishli malaka yoki ish tajribasiga ega bo‘lgan O‘zbekiston Respublikasining fuqarosi fermer bo‘lishi mumkin. Boshqa yuridik va jismoniy shaxslar bilan munosabatlarda fermer xo‘jaligi nomidan ana shu xo‘jalik boshlig‘i ish ko‘radi. Fermer xo‘jaligi boshlig‘ining huquq va majburiyatlarini boshqa shaxsga o‘tkazish taqiqlanadi, qonunda nazarda tutilgan hollar bundan mustasno.

8-modda. Fermer xo‘jaligining ustavi.  Fermer xo‘jaligi ustav asosida faoliyat ko‘rsatadi.  Fermer xo‘jaligining namunaviy ustavi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlanadi.

9-modda. Fermer xo‘jaligi ustavining mazmuni. Fermer xo‘jaligining nomi Fermer xo‘jaligi boshlig‘ining familiyasi, ismi, otasining ismi va yashash joyi Fermer xo‘jaligining joylashgan yeri to‘g‘risidagi ma’lumotlar va pochta manzili Ustav fondining miqdoriFermer xo‘jaligining ixtisoslashuvi va faoliyatining asosiy turlariFermer xo‘jaligining ustavida qonun hujjatlariga zid bo‘lmagan boshqa qoidalar ham bo‘lishi mumkin

Dehqon va fermer xo’jaliklari ni huquq va manfaatlari ni himoya qilish. Dehqon va fermer xo’jaliklari faoliyatini tashkil qilish va tugatish. F ermer xo’jaliklarida yerlardan samarali foydalanilishini muntazam o’rganish Yer uchastkalarini qo’shimcha ravishda ajratish yoki qonunchilikda belgilangan tartibda olib qo’yish Mayda va o’rta qishloq xo’jalikligi mahsulot yetishtiruvchilarni shartnoma asosida urug’liklar, o’g’itlar, ko’chatlar, nasldor mollar va boshqa resurslar bilan ta’minlash. Uyushmaning asosiy vazifasi:

2. Fermer xo‘jaliklarini yuritish. 11-modda. Fermer xo‘jaliklari yuritish uchun yer uchastkalari berish tartibi:  Fermer xo‘jaliklari yuritish uchun yer uchastkalari ochiq tanlov asosida ijaraga ellik yilgacha bo‘lgan, lekin o‘ttiz yildan kam bo‘lmagan muddatga beriladi.  Fermer xo‘jaligi yuritish uchun yer uchastkasini olishda fermer xo‘jaligi tashkil etilayotgan joyda yashovchi shaxslar ustun huquqdan foydalanadilar.  Zaxira yerlardan yoki yuridik va jismoniy shaxslarga berilmagan, qishloq xo‘jaligiga mo‘ljallangan yerlardan yer uchastkalari yer uchastkalari berish (realizatsiya qilish) masalalarini ko‘rib chiquvchi tuman komissiyasi o‘tkazgan tanlov yakunlariga ko‘ra tuman hokimining qaroriga asosan beriladi.2B15

11-modda. Fermer xo‘jaliklari yuritish uchun yer uchastkalari berish tartibi (davomi):  Faoliyat ko‘rsatayotgan, qayta tashkil etilayotgan va tugatilayotgan qishloq xo‘jaligi kooperativlarining (shirkat xo‘jaliklarining) hamda boshqa qishloq xo‘jaligi korxonalari, muassasalari va tashkilotlarining yer uchastkalari maxsus tashkil etilgan komissiya o‘tkazgan tanlov yakunlariga ko‘ra tuman hokimining qaroriga asosan beriladi.  Yer uchastkasini ijaraga olish shartnomasi fermer xo‘jaligining boshlig‘i va tuman hokimi tomonidan imzolanadi.  Tuman hokimining fermer xo‘jaligi yuritish uchun yer uchastkasi berishni rad etish to‘g‘risidagi qarori ustidan, shuningdek yer uchastkalarini berish (realizatsiya qilish) masalalarini ko‘rib chiquvchi viloyat komissiyasining tuman hokimining qarorini tasdiqlashni rad etish to‘g‘risidagi qarori ustidan sudga yoki bo‘ysunuv tartibida yuqori turuvchi organga, mansabdor shaxsga shikoyat qilinishi mumkin.

Fermer xo’jaligi faoliyatining tahlilini amalga oshirishda quyidagi asosiy vazifalarni hal qilishi zarur: 1. Ishlab chiqarish jarayonining natijalarini qiyoslama va omilli tahlil qilish orqali o’rganish; 2. Mahsulotlarni sotish va sifatini ifodalovchi jarayon ko’rsatkichlarini ahvolini o’rganish; 3. Xo’jalikning moddiy resurslar bilan ta’minlanish ahvolini va ulardan foydalanish darajasini omilli tahlil qilish; 4. Mahsulot tannarxini chuqur o’rganish; 5. Mehnat unumdorligi darajasini o’rganish; 6. Moddiy manfaatdorligi ahvolini omilli tahlil qilish; 7. Xo’jalikning moliyaviy ahvolini va unga ta’sir qiluvchi omillarning ta’sir doirasini o’rganish.23051225 141110

Qishloq xo’jaligi korxonalarining huquqiy holati O’zbekiston Respublikasi Fuqarolik kodeksining 39-72-moddalarida yuridik shaxslarni huquqiy maqomiga taaluqli qoidalarga muvofiq belgilanadi. Bundan tashqari korxonalarning huquqiy holatiga oid normalar O‘zbekiston Respublikasida "Tadbirkorlik faoliyati erkinligining kafolatlari to‘g‘risida"gi, "Aksiyadorlik jamiyatlari va aksiyadorlarning huquqlarini himoya qilish to‘g‘risida"gi, "Mas'uliyati cheklangan hamda qo’shimcha ma'suliyatli jamiyatlar to‘g‘risida"gi "Qishloq xo‘jaligi kooperativi (shirkat xo‘jaligi) to‘g‘risida"gi, "Fermer xo‘jaligi to‘g‘risida"gi, "Dehqon xo‘jaligi to‘g‘risida"gi qonunlari va boshqa qonun hujjatlari bilan belgilanadi. 3. Qishloq xo’jaligidagi jadal sur’atlarda rivojlanib borayotgan sohalar.20

Jadal sur’atlarda rivojlanib borayotgan sohalar.

O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2016-yil 26- oktyabrdagi PF–4853-son Farmonining 3, 4 va 5-bandlarida nazarda tutilgan imtiyozlar, xususan yer solig‘i, daromad solig‘i, yuridik shaxslar mulk solig‘i, obodonlashtirish va ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish solig‘i, mikrofirmalar va kichik korxonalar uchun yagona soliq to‘lovi va boshqa majburiy to‘lovlar bilan bog‘liq imtiyozlar «Baliq ishlab chiqaruvchi» Erkin Iqtisodiy Zona ishtirokchilariga nisbatan tatbiq etiladi. 2017 yil 1 maydagi PQ–2939- son “Baliqchilik tarmog'ini boshqarish tizimini takomillashtirish chora- tadbirlari to'g'risida”gi Prezident qaroriga muvofiq Vazirlar Mahkamasining 2017 yil 7-avgustdagi 593-son qarori tasdiqlandi.

Asalarichilik sohasini yanada taraqqiy ettirishda 2009- yilda qabul qilingan «2009-2011- yillarda asalarichilik sohasini rivojlantirish bo‘yicha chora-tadbirlar» Dasturi muhim omil bo‘lmoqda. Dasturda sohani yanada yuksaltirishning ilmiy asoslarini yaratish, keng ko‘lamli ilmiy tadqiqot ishlarini olib borish, mahsulot eksporti hajmini ko‘paytirish mutaxassislar tayyorlash, malakasini oshirish va raqobatbar- dosh texnologiyalar yaratish borasidagi vazifala r belgilangan. Kelgusida yangi xo‘jaliklar tashkil etish hisobidan asal yetish- tirishni ko‘paytirish va mingdan ortiq yangi ish o‘rni yaratish rejalashtirilmoqda. Bu esa xalqimiz dasturxonida ming bir dardga davo ushbu ne’matning yanada mo‘l bo‘lishini ta’minlaydi.

Fermer xo‘jaliklarining faoliyat qamrovi, qishloq xo‘jaligi mahsulotlari yetishtirish va qayta ishlashdagi ishtiroki tobora kengayib bormoqda. Jumladan, parrandachilik ham jadal rivojlanmoqda. O‘zbekiston Qishloq va suv xo‘jaligi vazirligidan ma’lum qilishlaricha, hozir mamlakatimizda qariyb 48,7 million parranda parvarishlanmoqda. Bu o‘tgan yilning shu davriga nisbatan 11,1 foiz ko‘p demakdir. Broyler jo‘jalarining tez o‘sishi, yuqori mahsuldorligi mulkdorlarning sohaga qiziqishini oshirmoqda. Bunday ishlar samarasida parrandachilik mahsulotlari ko‘payib, narxi arzonlashdi. Har bir tumanda kamida ikkitadan parrandachilikka ixtisoslashgan fermer xo‘jaligi tashkil etilayotgani bunda muhim omil bo‘layotir.

5-modda. Fermer xo‘jaligini tashkil etish shartlari. Chorvachilik mahsuloti yetishtirishga ixtisoslashtirilgan fermer xo‘jaligi kamida 30 shartli bosh chorva moli bo‘lgan taqdirda tashkil etiladi. Fermer xo‘jaligiga ijaraga beriladigan yer uchastkalarining eng kam o‘lchami bir shartli bosh chorva molga hisoblaganda Andijon, Namangan, Samarqand, Toshkent, Farg‘ona va Xorazm viloyatlaridagi sug‘oriladigan yerlarda kamida 0,3 gektarni, boshqa viloyatlar va Qoraqalpog‘iston Respublikasidagi sug‘oriladigan yerlarda kamida 0,45 gektarni, sug‘orilmaydigan (lalmikor) yerlarda esa kamida 2 gektarni tashkil etadi. Shu bilan birga, fermer xo‘jaliklaridagi mavjud zotdor, sermahsul qoramollarni ko‘paytirishga ham alohida e’tibor qaratilmoqda.

Xulosa: Bu soha davlat iqtisodiyotiga juda ham katta ta’sir ko’rsatishini unga nisbatan ishlab chiqilgan qaror va farmoishlardan ko’rimish mumkin. Davlat rahbarlarimizning ham bu sohadagi juda ko’plab qaror va farmonlar qabul qilganligi buning yaqqol dalilidir. Birinchi Prezidentimiz I. A. Karimov qabul qilgan qaror va farmonlarini ayrimlari o’sha davr talabi uchun mosligi, hozirgi kunda esa tarraqiy etayotgan zamonda ba’zi qaror va farmonlarning sohalardagi ayrim cheklovlarni o’rnatib qo’yganligi, soha taraqqiy etishi uchun halal berayotgan qaror va farmonlarni olib tashlab, uni o’rniga yangilarini qabul qilish yoki eskilariga o’zgartirish kiritish yo’li bilan sohani yanada tarraqiy etishi va rivoj topishi uchun Prezidentimiz Sh. M. Mirziyoyev yangi o’zgarishlar qilishyapti. Buning barchasi Fermer va Qishloq xo’jaliklarining ishlarini yengillashtirish, to’lovlardan ma’lum muddatga ozod qilib yoki chegirma qilib shu sohani rivoji uchun kurashishmoqda. Aytishadi-ku, “Fermerning hosili mo’l bo’lsa, xalqning dasturxoni to’kin-sokin bo’ladi” deb!

Foydalanilingan adabiyotlar:  O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi.  O’zbekiston Respublikasi Fuqarolik Kodekisi  “ Kichik biznes va tadbirkorlik” U. P. Umurzaqov, A. J. Toshboyev.  Internetdagi manbaalaridan:  www.Google.uz  www.Lex.uz  www.Uza.uz

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!

Похожие

Tadbirkorlik huquqi

Tadbirkorlik huquqi tushunchasi va manbalari

Tadbirkorlik huquqi tushunchasi, uning asosiy tamoyillari

Tadbirkorlik subyektlari va ularning turlari

Qishloq xo'jaligida tovar ishlab chiqarish uchun yagona yer solig'ining ijtimoiy mohiyati