Tadbirkorlik faoliyati va menejment - Экономика - Презентации

Tadbirkorlik faoliyati va menejment

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

751.115234375 KB

Tadbirkorlik faoliyati va menejment

Reja:  1.Tadbirkorlik faoliyati.  2. Menejer vazifalari.  3. Menejment va tadbirkorlikdagi muvaffaqiyat.  4. Menejer mehnatini tashkil etish.

Tadbirkorlik faoliyati  Hozirgi paytda mamlakatimizda amalga oshirilayotgan iqtisodiy islohotlarning ikkinchi bosqichida mulkni davlat tasarrufidan chiqarish, xususiylashtirish, qo’shma korxonalar tuzish, korxonalarni ochiq tipdagi hissadorlik jamiyatlariga aylantirish va ayniqsa kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni rivojlantirish masalalariga katta e’tibor berilmokda.

 O’zbekistonda va MDX da biznes haqidagi maqolalar, adabiyotlar 60-yillarning o’rtalarida paydo bo’ldi. Biroq, u paytdagi barcha maqolalar tanqidiy tarzda yozilar edi. Chunki biznesni asosini xususiy mulkchilik tashkil etar edi. Xususiy mulkchilik esa o’sha paytda bizning mafkuramiz uchun butunlay yot narsa edi. Lekin biznesni fan tariqasida o’rganish faqatgina 90-yillarning boshlarida bozor munosabatlariga asta-sekin o’tish bilan boshlandi.

 "Biznes" so’zi inglizcha so’z bo’lib, u tadbirkorlik faoliyati yoki boshqacha so’z bilan aytganda kishilarni foyda olishga qaratilgan tadbirkorlik faoliyatidir.  Xorijiy adabiyotlarda biznes ta’rifini ko’p turlari mavjuddir. Insoniyat jamiyatining butun rivojlanish tarixi u yoki bu jihatdan doimo biznes bilan boғlik bo’lgan.

Menejer vazifalari

 Menejer – o’ziga bo’ysungan xodimlarni professional tarzda boshqaruvchi rahbar. Professionallik quyidagi vazifalarning bajarilishini talab etadi:

Menejer oldida turgan vazifalar tahlili rahbar ega bo’lishi zarur asosiy xususiyatlarni shakllantirishga imkon beradi.  1. Professional bilimlar: ixtisoslik bo’yicha bilim: umumiy menejment; tashkilot funkstiyalari.  2. Odamlarni boshqarishga imkon beradigan xususiyatlar: ishontirish kuchi; o’zining istagiga erishish qobiliyati; hamkorlikka tayyor turish; aniqlik va intuistiya; kommunikabellik (kirishuvchanlik).  3. Fikrlash qobiliyati: analitik va yaxlit fikrlash; ijodiy qobiliyat; mantiqiy xulosalar chiqarish qobiliyati.  4. Maqsadga erishishga qaratilgan xulq-atvor: qat’iylik va chidamlilik; faoliyat erkinligi; tashabbus, karerizm, stressli vaziyatlarga tura olish qobiliyati.  5. Ma’muriy qobiliyatlar: rejalashtirish qobiliyati, qarorlar qabul qilish; tashkilotchilik qobiliyati.

Menejment va tadbirkorlikdagi muvaffaqiyat.  G`arb mutaxassislari baholashicha, korxonaning 90 % muvaffaqiyati yoki muvaffaqiyatsizligi menejment samaradorligiga bog`liqdir.

Tadbirkorlikda 3 ta shaxslar guruhi asosiy rol o’ynaydi:  korxonaning xususiy egasi;  ishlarning samarali olib borilishiga javob beruvchi yollangan menejer yoki menejerlar guruhi.  ishlab chiqarish funkstiyalarini bajaruvchi menejer – yollagan personal.

Muvaffaqiyatli tashkilotlardagi boshqaruv ham o’zida bir qancha belgilarni o’zida mujassamlashtirgan:  yuqori zveno rahbarlari «vazifalari»dan o’zlari erkin ishlay oladiganlardan tuzilgan;  bo’linmalar va ularning rahbarlari uchun erkin faoliyat yuritish sohasi yaratiladi, lekin markazlashgan boshqaruv ham bor ekan, bu erkinlik ma’lum chegaralarda yo’l qo’yilgan;  rejalashtirish mexanizmlari asosiy yo’nalishlarni aniqlash, faoliyatlarni muvofiqlashtirish va nazorat o’rnatish uchun ishlatiladi.

Menejer mehnatini tashkil etish.  Menejer mehnatini tashkil qilish talabi bo’yicha boshqaruv apparati dagi har bir boshqaruvchi iloji boricha cheklangan va etarli darajada bir xil ishga ega bo’lishi kerak. Bu konkret amaliy tajriba to’planishida yordam beradi. Ixtisoslashtirishda xodimning malakasi oshadi.

Menejerlar foliyatining 70 % ini turli majlislar band etadi. Shuning uchun majlislarni to’g`ri tashkil etish uchun quyidagi talablarga amal qilish zarur:  1. Majlis mavzusi faqatgina jamoa bilan hal etiladigan muammoni hal etishi zarur. Mavzu muhokamasi bitta majlis bilan chegaralanishi lozim.  2. Majlis qatnashchilari muhokama etilayotgan muammoni hal etish uchun etarli malaka va bilimga ega bo’lishlari zarur.  3. Majlis mazmuni bilan oldindan barcha qatnashchilarni ogoh qilish lozim. Chunki ularga qatnashish uchun etarlicha material tayyorlashga vaqt berishi zarur.  4. Qatnashchilar o’z ish kunlarini to’g`ri rejalashtira olishlari uchun majlis o’tkazish kuni, joyi, vaqtini oldindan aniq ko’rsatish kerak.  5. Majlis rahbari oldindan majlis maqsadi va uni o’tkazish shaklini o’ylab olishi zarur.

Vakolat  Vakolat – bu vakillik huquqi bo’lsa, ma’suliyat bu biror ish, xatti-harakat oqibati, natijasi uchun bo’lgan javobgarlikdir. Demak, vakolatni ma’suliyat bilan ajratmaslik kerak, chunki vakolatlar boshqa odamlar ishini boshqarish huquqini nazarda tutadi. Boshqa tomondan, bu ikkala tushuncha bir biri bilan chambarchas bog`liqdir. Ya’ni vakolatli shaxs qabul qilingan qarorlarni, u qarorlarning to’g`ri yoki noto’g`ri ekanligi, ishchan yoki ishchan emasligi, to’g`risida yuqori rahbariyatga hisobot berishi kerak. U shularga ma’suldir va javobgardir.

Ma’suliyat qanchalik yuqori bo’lsa, uni ta’minlash mexanizmi ham shunchalik yuqori bo’ladi. Odatda ikki turdagi ma’suliyatni ajratishda:  umumiy ma’suliyat;  funkstional ma’suliyat;  Vakolatnin g ham chegarasi bo’ladi.

Похожие

Tadbirkorlik shakllari va tadbirkorlik faoliyati

Tadbirkorlik faoliyati. Tadbirkorlik sarf-xarajatlari va foyda

Tadbirkorlik faoliyati va uning shakllari

Tadbirkorlik faoliyati tushunchasi va uning vazifalari

Servis sohasida tadbirkorlik faoliyati va kichik biznes