Sug’urtaning moliyaviy himoya instituti sifatidagi mohiyati - Экономика - Презентации

Sug’urtaning moliyaviy himoya instituti sifatidagi mohiyati

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

200.9189453125 KB

Sug’urtaning moliyaviy himoya instituti sifatidagi mohiyati.

Sug’urtaning moliyaviy himoya instituti sifatidagi mohiyati. • Sug’urtani ijtimoiy munosabatlar tarixiy kategoriyalaridan biridir. U jamiyat qurilishining ilk davrlaridan yuzaga kelib, asta-sekin ijtimoiy ishlab chiqarishning ajralmas xamroxiga aylandi. Sug’urta iborasining birlamchi ma`nosi "qo’rquv" ("strax") so’zi bilan bog’liqdir. Mulk egalari bir-birlari bilan ishlab chiqarish munosabatlariga kirishar ekanlar, mulkning saqlanishiga, tabiiy ofatlar, yong’in, o’g’irlik va ijtimoiy xayotning boshqa ko’zda tutilmagan xavf xatarlari natijasida yakson bo’lishi yoki yo’qotilishiga nisbatan qo’rquv xis etganlar.

Sug’urtaning moliyaviy himoya instituti sifatidagi mohiyati. • Ijtimoiy ishlab chiqarishning tavakkalchilik xarakteri, birinchi navbatda, tabiiy va boshqa ofatlarning salbiy oqibatlarini oldini olish, bartaraf qilish xamda etkazilgan zararni yuzaga keltiradi. Bu ob`ektiv munosabatlar insonlarning erishgan xayot darajasini saqlab qolishga bo’lgan real va mavjud extiyojini aks ettiradi. Mazko’r munosabatlarni aloxida xususiyatlar ajratib turadi va ularning yig’indisi ijtimoiy ishlab chiqarishning sug’urtaviy ximoyalash iqtisodiy kategoriyasini tashqil etadi. Sug’urta iqtisodiy kategoriya sifatida moliya kategoriyasining tarkibiy qismi xisoblanadi.

Sug’urtaning moliyaviy himoya instituti sifatidagi mohiyati. • bu sug’urta xolatlari ro’y berganda jismoniy va xuquqiy shaxslarni mulkiy manfaatlarini sug’urtalanuvchilarning pul mablag’lari xisobidan ximoya qilishda aks etuvchi sug’urta xizmatlari oldi- sotdisi bo’yicha iqtisodiy munosabatlar yig’indisi.

• Respublikani ijtimoiy iqtisodiy rivojlantirishda sug’urtaning mavqei va o’rnini berdi, fuqarolar va yuridik shaxslarning sug’urta xizmatlariga bo’lgan talabini to’laroq qondirilishini, shuningdek sug’urta munosabatlari barcha ishtirokchilarini manfatlarini ximoya qilinishi va majburiyatlarga rioya etilishini ta`minladi.

Sug’urta himoyasi. • Sug’urta ximoyasi favqulotda ko’zda tutilmagan ofatlardan ximoya qilishni muxim shartlaridan xisoblanadi. Qadim zamonlardan shaxarlar tashqil etilganda xujumlardan ximoya qilish uchun devorlar ko’rilgan va sug’urta ximoyasi xam bo’lgan. Bu moddiy jixatdan sug’urta fondidir.

Sug’urta ximoyasi. • Sug’urta ximoyasi faqat fond emas, balki etkazilgan zararlarni qoplash bilan bog’langan taqsimlash va qayta taqsimlash munosabatlarini o’zida mujjassamlashtiradi. Bu munosabatlar respublika shaxar, tumanlar miqyosidagi ob`ektlarga etkazilishi mumkin bo’lgan zararlardan ximoyalashni ko’zda tutadi. Bunday ximoyalash axoliga tegishli mulklarni xar xil sug’urta xodisalaridan asrashga yordam beradi. Bunday ximoyalash sug’urtaning ogoxlantirish funktsiyasida o’z ifodasini topadi.

Sug’urtaning moliyaviy himoya instituti sifatidagi mohiyati. • Bozor sharoitida tijorat, texnik, xuquqiy va siyosiy tavakkalchiliklardan sug’urtalash dolzarb xisoblanadi. Sug’urta kundan-kunga faqatgina tabiiy ofatlardagina ximoyalash emas, balki iqtisodiy kon`yukturaning no-ma`kul o’zgarishlaridan xam ximoyalash vositasi bo’lib bormokda. Sug’urta bozor munosabatlarining turli qatnashchilari o’rtasidagi o’zaro moliyaviy va xuquqiy munosabatlarni tartibga solishga yordam berishi kerak.

Sug’urtaning moliyaviy himoya instituti sifatidagi mohiyati. • Bozor iqtisodiyoti sharoitida sug’urtaning o’zi tijorat faoliyatining bir soxasi bo’lib boradi. SHuning uchun sug’urtalovchi o’z javobgarligiga u yoki bu tavakkalchilikni olish bilan, avvalo o’zi xaqida uylaydi, ya`ni tuzilayotgan sug’urta shartnomasi unga nima beradi. SHuningdek, u yirik tavakkalchiliklarning yuqori xavfi mavjud bo’lgan sug’urtaning ayrim turlariga qo’l ura olmaydi. SHuning uchun bunday turlarning ko’pchiligi birgalikdagi sug’urtaning predmeti bo’lishi mumkin.

Sug’urtaning moliyaviy himoya instituti sifatidagi mohiyati. • Jaxon iqtisodiyotining rivojlanishi va yangidan-yangi zamonaviy texnologiyalarni ishlab chiqarishga joriy etish natijasida yuqori qiymatga ega bo’lgan texnika, trasport vositalari va boshqalar paydo bo’ldi. Xususan, XX asrning ikkinchi yarmida atom elektr stantsiyalari, atom suv osti kemalari xamda yirik avialaynerlar ishlab chiqarish rivojlandi

• SHundan bir nechtasini sug’urtaviy ximoyaga olish aloxida sug’urta kompaniyasi uchun muayan kiyinchiliklarni keltirib chiqaradi. Ba`zi xollarda, xattoki moliyaviy barkaror bo’lgan yirik sug’urta kompaniyasi xam bir nechta atom elektr stantsiyalarini to’laligicha sug’urta ximoyasiga olomasligi mumkin. Sug’urta kompaniyasi etarli miqdorda mablag’i bo’lmay turib, yirik qiymatga ega bo’lgan samolyot yoki yuk kemasini sug’urtalasa sug’urta xodisasi ruy berganda tegishli qoplamani to’la olmaydi va bankrot bo’lishi mumkin.

Adabiyotlar • O’zbekiston Respublikasining «Sug’urta faoliyati t o’ g’risida»gi qonuni. –Toshkent 2002 y. • O’zbekiston Respublikasining Fuqarolik kodeksi. –T.: «Adolat», 1996 yil. • Ataxanov N.A. i dr. Straxovoe delo. Fergana, 1998 • Gvozdenko A.A. Osnovu straxovaniya. M.: «Finansu i statistika». 1998. • Gomellya V.B. Osnovu straxovogo dela. M.: «SOM Intek», 1998 goda. • Juravlev YU.M. Slovar’-spravochnik terminov po straxovaniyu i perestraxovaniyu. – M.: «Anqil», 1992 • Rayzberg B.A. i dr. Ko’rs ekonomiki. –M.: «Infra-M», 1997 • Reytman L.I. i dr. Straxovoe delo. –M.: Bankovskiy i birjevoy nauchno-konsul’tativnuy tsentr, 1992 • Sobirov X. Sug’urta: 100 savol va javob. T.: «Mexnat», 1998 • SHaxov V.V. Straxovanie.M.: «Straxovoy polis», 1997

Похожие

O’zbekistonda sug’urtaning rivojlanish xususiyatlari

Toshkent Moliya instituti faoliyati

Mustaqillikdan so’ng O’zbekistonda sug’urtaning rivojlanish xususiyatlari

Moliyaviy hisobotlar. Moliyaviy hisobotlar tahlili

Moliyaviy hisobotlarda moliyaviy koeffitsiyentlardan foydalanish