Sirdaryo viloyat sanoatining tarkibi va uni rivojlanishi - Экономика - Презентации

Sirdaryo viloyat sanoatining tarkibi va uni rivojlanishi

Загружено в:

23.10.2024

Скачано:

0

Размер:

2366.34765625 KB

Sirdaryo viloyat sanoatining tarkibi va uni rivojlanishi

1.Mintaqada sanoat tarkibi va uning iqtisodiy ahamiyati. Sanoat bu iqtisodiyotning asosiy sohasi bo‘lib unda hom ashyoni yoki yer osti va yer usti boylik-larini qayta ishlash tushuniladi. Sanoat jamiyatning yetakchi kuchi bo‘lgan ishchilar sinfini o‘zida birlashtiradi. Sanoat rivoji tufayli unda band bo'lgan xodimlarning soni ko‘payadi, ularning bilimi va ilmi, mahorati ortadi, kadrlar salohiyati yuqori darajaga ko‘tariladi. Sanoatning jamiyat ishlab chiqarishda mustaqil soha sifatida paydo bo‘lishi, tarixiy jihatdan qishloq xo‘jaligidan hunarmandchilikni ajralib chiqish jarayoni bilan bog‘liq. Bozor iqtisodiyotining rivojlanishi sanoatning jadal o‘sishiga va sanoat mahsulotlari ishlab chiqarishning tubdan o‘zgarishiga, oddiy kooperatsiyaning manufakturaga, keyin esa yirik mashina industriyasiga – fabrikalarga aylanishiga olib keldi.

Zamonaviy sanoat tarmog‘i yuqori ixtisoslanganlik darajasi bilan ajralib turadi. Mehnatning ijtimoiy chuqur taqsimlanishi natijasida sanoatning tarkibiy qismini tashkil etuvchi ko‘plab sohalari paydo bo‘ladi. Iqtisodiy faoliyat turlari bo‘yicha sanoat tarmog‘i quyidagi turlarga bo‘linadi:  - tog‘-kon sanoati va ochiq konlarni ishlash;  - qayta ishlash sanoati (ishlab chiqaradigan sanoat);  - elektr, gaz, bug‘ bilan ta’minlash va havoni konditsiyalash;  - suv bilan ta’minlash, kanalizatsiya tizimi, chiqindilarni yig‘ish va utilizatsiya qilish. Tog‘-kon sanoati va ochiq konlarni ishlash sanoati ko‘mir, lignit, neft, tabiiy gaz, metall rudalarini qazib olish va tog‘-kon sanoatining boshqa turlari bilan shug‘ullanadigan korxonalar faoliyatini o‘z ichiga oladi.

Qayta ishlash sanoati ga oziq-ovqat mahsulotlari, ichimliklar, tamaki, to‘qimachilik, rezina va plastmassa mahsulotlari, kiyim-kechak, charm va kimyoviy mahsulotlar, asosiy farmatsevtika mahsulotlari va dori darmonlar, koks va neftni qayta ishlash mahsulotlari, yog‘och va po‘kak buyumlar, pohol va to‘qish uchun materiallar, qog‘oz va qog‘oz mahsulotlari, mebel, boshqa noruda mineral mahsulotlar, mashina va uskunalarni ishlab chiqarish, ta’mirlash va o‘rnatish, avtotransport vositalari, treylerlar, yarim pritseplar va boshqa tayyor metall buyumlar, yozilgan materiallarni nashr qilish va aks ettirish, qora va rangli metallar va ulardan buyumlar ishlab chiqarish bilan shug‘ullanuvchi korxonalar kiritiladi. Elektr, gaz, bug‘ bilan ta’minlash va havoni konditsiyalash korxonalari elektr energiya, bug‘, gazsimon yoqilg‘ini ishlab chiqarish, yetkazib berish, tarqatishni ta’minlaydi. Suv bilan ta’minlash, kanalizatsiya tizimi, chiqindilarni yig‘ish va utilizatsiya qilish korxonalari suvni qayta ishlash (tozalash), suv bilan ta’minlash, oqova suvlarini tozalash, transportirovka qilish va tozalash, chiqindi tashlaydigan o‘ralarni tozalash va ishlov berish, chiqindilarni yig‘ish, tozalash va utilizatsiya qilish, rekultivatsiya qilish xizmatlarini ko‘rsatish bilan shug‘ullanadilar.

Sirdaryo viloyati sanoati tarkibi (jamiga nisbatan ulushi, % da (B) Tog‘-kon sanoati 0,6 % (C) Ishlab chiqarish sanoati 58,1(D) Elektr,gaz va bug‘ 40,9(E) Suv bilan ta'minlash 0,4 Sanoat ishlab chiqarishi tarkibida eng katta ulush ishlab chiqara- digan sanoat hissasiga to‘g‘ri kelib, uning jami sanoat ishlab chiqarishidagi ulushi 58,1 % ni tashkil etdi. Shuningdek elektr,gaz,bug‘ bilan ta’minlash ulushi 40,9 %,tog‘-kon sanoati va suv bilan ta’minlash, kanalizatsiya tizimi, chiqindilarni yig‘ish tarmoqlari birgalikda 1,0 % ulushni tashkil etdi.

2 . Sirdaryo viloyatida asosiy iqtisodiy faoliyat turlari hamda ularning rivojlanishi . 2023- yilning yanvar-sentabr oylarida viloyat korxonalari tomonidan 10 694,8 mlrd. so‘mlik sanoat mahsulotlari ishlab chiqarilgan bo‘lib, 2022- yilning yanvar- sentabr oylariga nisbatan sanoat ishlab chiqarishining fizik hajm indeksi* 107,1 % ni tashkil etdi.

Hajmi FHI Tog‘-kon sanoati va ochiq konlarni ishlash korxonalari tomonidan 2023- yilning yanvar-sentabr oylarida ishlab chiqarilgan mahsulotlar hajmi 64,8 mlrd. so‘mni yoki jami ishlab chiqarilgan sanoat mahsulotlari hajmining 0,6 % ni tashkil etdi. Yillar kesimida oladigan bo‘lsak 2021- yilda eng past ko‘rsatkich qayd etilgan bo‘lsa, joriy davrda yana o‘sish tendensiyasiga erishildi.

2023- yilning yanvar-sentabr oylarida ishlab chiqaradigan sanoat korxonalari tomonidan ishlab chiqarilgan mahsulotlar hajmi 6 215,0 mlrd. so‘mni yoki jami sanoat mahsulotlarining 58,1 % ni tashkil etgan. Yillar kesimida solishtirilganda eng katta ko‘rsatgich joriy davrda qayd etilgan bo‘lib 6 215,0 mlrd. so‘mni tashkil etib, fizik hajm indeksi 105,3 % ekanligi qayd etildi. Fizik hajm indeksining eng yuqori ko‘rsatkichi 2021-yilda qayd etilib 127,1 % ni tashkil etgan.

Iste’mol mahsulotlari Nooziq-ovqat mahsulotlariOziq-ovqat mahsulotlari Vino-aroq mahsulotlari va pivoIste’mol mahsulotlari tarkibi

Istemol mahsulotlari -shahsiy istemol uchun yoki foyda olish bilan bog‘liq bo‘lmagan boshqa maqsadlarda ishlatiladigan SANOAT mahsulotlari. Istemol mahsulotlari oziq-ovqat mahsulotlari, nooziq-ovqat mahsulotlari, vino- aroq mahsulotlari va pivoga bo‘linadi. Oziq-ovqat mahsulotlari- yeyiladigan (oziq-ovqat) mahsulotlarni, spirtsiz ichimliklarni, mineral suvlarni va boshqa idishdagi suvlarni o‘z ichiga oladi. Nooziq-ovqat mahsulotlari- tayyor to‘qimachilik mahsulotlari, kiyim-kechaklar, poyabzallar, chemodanlar, sokvoyajlar, ayollar sumkalari va shunga o‘xshash buyumlar, maishiy asboblar, sport tovarlari, o‘yinlar, o‘yinchoqlar va asosan shahsiy istemol uchun foydalaniladigan boshqa nooziq-ovqat mahsulotlarini o‘z ichiga oladi.

E’tinboringiz uchun raxmat !!!

Похожие

Tadbirkorlik mohiyati va uni rivojlanishi uchun yaratilgan shart sharoitlar

Iqtisodiy siyosat asoslari va tarkibi

Ijtimoiy ishlab chiqarish va uning tarkibi

Mulk shakllarining turlari va uning tarkibi

Menejment nazariyasi va amaliyotinining rivojlanishi