Sanoat inqiloblarining sivilizatsiyaga taʼsiri - Экономика - Презентации

Sanoat inqiloblarining sivilizatsiyaga taʼsiri

Загружено в:

01.12.2023

Скачано:

0

Размер:

7149.4169921875 KB

Sanoat inqiloblarining sivilizatsiyaga taʼsiri

 G'arb sivilizatsiyasining 20-asrgacha bo'lgan rivojlanish bosqichlarini hisobga oladigan bo'lsak, uning asosiy qadriyatlari o'zaro bog'liq va bir- biriga bog'liqligini ko'ramiz, lekin ularning munosabatlari juda ziddiyatli. G'arbda dastlab shakllangan zamonaviy jamiyat tipi shunchaki ekzistensial * qarama-qarshiliklarning ma'lum jihatlarining ustunligi asosida emas, balki insonning tabiat ustidan so'zsiz hukmronligi, ijtimoiy manfaatlar ustidan individuallik tamoyili asosida yaratilgan. madaniyatning an'anaviydan ko'ra innovatsion tomoni.

 Bu qarama- qarshiliklar insoniyat taraqqiyotining asosiy manbalari bo'lgan va shunday bo'lib qoladi. Ammo bu turdagi qarama- qarshilik o'z vazifasini bajarishi, saqlanib qolishi uchun ikkala tomon ham etarlicha kuchli ifodalangan bo'lishi kerak.

 Tomonlardan birining haddan tashqari ustunligi ikkinchisiga zarar etkazishi, pirovardida taraqqiyot manbasining qurib ketishiga va buzg'unchilik tendentsiyalarining kuchayishiga olib keladi (tsivilizatsiya tizimi rivojlanishida nomutanosiblik kuchayishi natijasida). Bu 20-asr sivilizatsiya inqirozining eng chuqur asosidir.

 G'arbda zamonaviy jamiyatning shakllanishi kapitalizmning o'rnatilishini va natijada insonni o'z faoliyati mahsulotidan begonalashtirishni, ikkinchisining insonda hukmronlik qiladigan va unga dushman bo'lgan kuchga aylanishini anglatadi. Inson o'zini butun dunyo bilan yuzma-yuz yolg'iz, cheksiz va tahdidli deb topdi. Harakat qila olish uchun u qandaydir tarzda bu vaziyatdan xalos bo'lishi kerak.

 Bu erda ikkita yo'l bo'lishi mumkin: yoki inson o'z tanlovi asosida tashqi dunyo bilan munosabatlarni yangidan quradi, boshqa odamlar va tabiat bilan birlikni tiklaydi va shu bilan birga o'z individualligini saqlab qoladi va rivojlantiradi (erkinlikka tajovuz qilmasdan). va boshqalarning individualligi) yoki vaziyatdan chiqish yo'lini izlash. ozodlik yo'lida. Ikkinchi holda, yolg'izlik va yordamsizlik hissi tufayli, o'z shaxsiyligidan voz kechish va shu bilan tashqi dunyo bilan birlashish istagi paydo bo'ladi.

 Erkin iroda in'omidan voz kechib, u bir vaqtning o'zida o'z tanlovi uchun javobgarlik "yuki" dan ozod bo'ladi.  Erkinlikdan qochish vasvasasi ayniqsa 20-asrda kuchli edi. O'zining chuqur asosiga ko'ra, bu yuqorida aytib o'tilgan yangi Evropa tipidagi shaxsning inqirozi edi. Inqiroz G'arb odamlari tomonidan mavjudlik ma'nosini yo'qotishida to'liq namoyon bo'ldi. "Ma'noni yo'qotish" - bu avvalgi bosqichlarda rivojlangan insonning dunyodagi (uni o'rab turgan haqiqatda ham, o'z qalbida ham) yo'naltirish tizimining qulashi. tarixiy rivojlanish (https:// osnovaschool.ru/uz/technique/sovremennye-problemy- nauki-i-obrazovaniya-istoricheskii-retrospektivnyi/).

 Evropa tsivilizatsiyasi mavjud bo'lgan uzoq asrlar davomida, shubhasiz, bu tizimning markazida uning nasroniy xilma-xilligida Xudoga bo'lgan ishonch bo'lgan.  Hayotning yo'qolgan ma'nosini izlash 20-asr G'arb ma'naviy hayotining asosiy mazmunidir. Ushbu asrning boshida G'arbning global inqirozi haqiqatga aylandi va aslida uning birinchi yarmida davom etdi. G'arb tsivilizatsiyasi o'limga qanchalik yaqin bo'lganligi allaqachon birinchi bo'lib ko'rsatilgan Jahon urushi (https:// osnovaschool.ru/uz/geometry/v-dzhunglyah-naideny-dvoe- yaponskih-soldat-ne-znavshih-ob-okonchanii/). Bu urush va 1917-1918 yillardagi ijtimoiy inqiloblar. 20-asrda Gʻarb sivilizatsiyasi rivojlanishining birinchi bosqichi deb hisoblash mumkin.

 Birinchi jahon urushi insoniyat ilgari ma'lum bo'lgan barcha qurolli to'qnashuvlar bilan solishtirganda sifat jihatidan yangi katta to'qnashuv edi. Birinchidan, urushning ko‘lami misli ko‘rilmagan – unda dunyo aholisining katta qismi istiqomat qilgan 38 ta davlat qatnashgan. Qurolli kurashning tabiati mutlaqo yangi bo'ldi - birinchi marta urushayotgan mamlakatlarning butun katta yoshli erkak aholisi safarbar qilindi va bu 70 milliondan ortiq kishi. Birinchi marta odamlarni ommaviy qirg'in qilish uchun eng so'nggi texnik yutuqlar qo'llanildi. Birinchi marta ommaviy qirg'in qurollari, zaharli gazlar keng qo'llanildi. Birinchi marta harbiy mashinaning butun kuchi nafaqat dushman qo'shinlariga, balki tinch aholiga ham qaratilgan edi.

 Bu umumbashariylik inson mavjudligi haqidagi savolga har qachongidan ham butunlay boshqacha yechimga olib kelishi kerak. Agar barcha oldingi tub o'zgarishlar davrlari mahalliy bo'lsa, boshqa joylarda, boshqa dunyoda sodir bo'lgan voqealar bilan to'ldirilishi mumkin edi, agar ushbu madaniyatlardan birida falokat yuz berganda, odamni qutqarish imkoniyati mavjud bo'lsa. boshqa madaniyatlarning yordami, keyin endi sodir bo'lgan hamma narsa o'z ma'nosida mutlaqo va yakuniydir. Davom etayotgan jarayonning ichki ma'nosi ham eksenel vaqtdan butunlay boshqacha xususiyatga ega. Keyin to'liqlik bor edi, endi bo'shlik bor.

 20-asrda insoniyat duch kelgan global muammolar texnogen G'arb tsivilizatsiyasi tomonidan yaratilgan. G'arbiy yo'l ajoyib idil emas. Ekologik ofatlar, siyosatdagi global inqirozlar, tinchlik va urushlar uning an’anaviy shakllarida taraqqiyotning ma’lum chegarasiga erishilganligini ko‘rsatadi. Zamonaviy tadqiqotchilar ma'lum bir ekologik imperativ mavjudligini tushunib, "taraqqiyotni cheklash" ning turli nazariyalarini taklif qilishadi, ya'ni. inson hech qanday sharoitda o'tishga haqli bo'lmagan shartlar to'plami. Bularning barchasi bizni G‘arb sivilizatsiyasi istiqbollari va yutuqlarini o‘ylashga, tanqidiy tahlil qilishga undaydi. Ko'rinishidan, XXI asrda. jahon sivilizatsiyasi nafaqat G‘arb sivilizatsiyasi yutuqlariga, balki Sharq taraqqiyotining to‘plangan tajribasini hisobga olgan holda rivojlanadi.

 G'arbiy Yevropa: sanoatgacha bo'lgan sivilizatsiyaning tug'ilishi  Jahon tarixida sanoatgacha bo'lgan sivilizatsiya o'tish davri sivilizatsiyasi sifatida alohida o'rin tutadi, uning xronologik chegaralari 16-18-asrlarni o'z ichiga oladi. Sanoatdan oldingi tsivilizatsiya ming yillik pauzadan so'ng Evropaga siyosiy va iqtisodiy lider rolini qaytardi. O'rta asr sivilizatsiyasining silliq, sekin, an'anaviy va bashorat qilinadigan rivojlanishi tezlashtirilgan tarixiy sur'atlar, eski va yangi an'analar, ma'naviy hayot shakllari, bilim va ko'nikmalar, ijtimoiy, milliy va davlat-huquqiy institutlar o'rtasidagi qarama-qarshilik davri bilan almashtirildi. beqarorlik, tartibsizlik, inqirozlar va inqiloblar.

 Agar oʻrta asrlar Yevropa dunyosiga (hozirgi chegaralaridagi davlatlar, hokimiyat shakllari va siyosiy madaniyati, tillari) asoslarini qoʻygan boʻlsa, sanoatgacha boʻlgan sivilizatsiya ekumen chegaralarini itarib yubordi, bozor chegaralarini kengaytirdi, yoʻl ochdi. kapitalizmga insonni tiriltirdi, unga tanlash huquqini berdi, aqlni yuksaltirdi, atrofdagi dunyo va uni bilish imkoniyatlari haqidagi g'oyalarni o'zgartirdi, hayotning ma'nosi haqidagi savolni ko'tardi, inqilobdan zavq va umidsizlikni boshdan kechirdi.  Industriyagacha bo'lgan sivilizatsiya tarixidagi muhim bosqich Uyg'onish davri (XIV-XVII asrlar) bo'lib, u o'z ahamiyatiga ko'ra VI-IV asrlardagi birinchi intellektual inqilob bilan taqqoslanadi.

 Miloddan avvalgi. Gretsiyada. Uyg'onish davri qadimgi yunon merosiga murojaat qilishdan boshlanib, 19-asrning o'rtalarigacha davom etgan insonparvarlik davrining boshlanishi bo'lganligi bejiz emas. Industriyadan oldingi tsivilizatsiya davrida Buyuk ilmiy inqilob (https://osnovaschool.ru/uz/food-and-drinks/nauch nye-revolyucii-kuna-filosofskie-vzglyady-t-kuna/), turli bilim sohalarida zamonaviy ilm-fanga asos solgan. Ilmiy inqilob umumiy texnik inqilob bilan ham bog'liq edi, chunki u amaliyot yutuqlaridan quvvat oldi va uning talablarini qondirdi.

 Bozor chegaralari mustahkamlandi va kengaydi, kapitalning ibtidoiy jamgʻarish jarayoni, savdo, sanoat, dengiz transporti, qisman qishloq xoʻjaligida kapitalizm shakllanishi (Angliyada oʻrab olish jarayoni) sodir boʻldi. Sanoatdan oldingi tsivilizatsiya kapital tarixidagi notinch davr bo‘lsa-da, ayni paytda barqaror- absolyutistik o‘rta asrlar davri bo‘lib, mutlaq milliy davlatlar shakllangan. Buyuk geografik kashfiyotlar va dengiz sayohatlari jahon mustamlaka imperiyalarining shakllanishiga olib keldi, ular orasida birinchi Ispaniya, keyin esa Angliya bo'ldi.

Похожие

Sanoat korxonalarini loyihalash

Sanoat korxonalari marketingini boshqarish

Sanoat korxonalarida marketingni tashkil etish

Sanoat korxonalarining tovar siyosatini boshqarish

Sanoat korxonalarini moliyaviy diagnostika qilish