Oziq-ovqat korxonalarining balans tuzilishi (korxona misolida) - Экономика - Презентации

Oziq-ovqat korxonalarining balans tuzilishi (korxona misolida)

Загружено в:

04.09.2024

Скачано:

0

Размер:

7090.998046875 KB

Mavzu: Oziq-ovqat korxonalarining balans tuzilishi (korxona misolida)O'zbekiston Respublikasi Qurilish vazirligi Toshkent Arxitektura qurilish instituti “Iqtisodiyot va ko'chmas mulkni boshqarish” kafedrasi “Buxgalteriya hisobi, iqtisodiy tahlil va audit” fanidan Taqdimot

R E J A : 1. Xo’jalik hisobining turlari. 2. Oziq-ovqat korxonalarida buxgalteriya hisobining (balans) vazifalari.

1 . XO ' J A L I K H I S O B I N I N G T U R L A R I . Iqtisodiy hayotda ro'y berayotgan o'zgarishlarni o'z vaqtida va to'g'ri hisobga olib borish murakkab jarayon hisoblanadi. Iqtisodiyotga mana shu o'zgarishlarni aks ettirishni soddalashtirish borasida hisobni turkumlarga ajratish maqsadga muvofiqdir. Bugungi kunda hisobning quyidagi turlari mavjud: - Operativ hisob - Statistik hisob - Buxgalteriya hisobi

Operativ hisob ishlab chiqarishning ayrim bo'linmalarida sodir bo'layotgan xo'jalik jarayonlarni va xo'jalik muammolari haqida zarur ma'lumotlarni tezkor holatda yetkazib berishga qaratilgan joriy kuzatish va nazorat qilish usulidir. Xo'jalik muammolarini amalga oshirishda bu hisob yordamida rejalashtirilgan ko'rsatkichlar bilan ham miqdor, ha sifat jihatdan solishtiriladi, olingan ma'lumotlardan korxona yoki uning bo'linmalari faoliyatini boshqarishda foydalaniladi. Operativ hisobning o'ziga xos xususiyati shundaki, bunda xo'jalik jarayoni to'g'risidagi ma'lumotlar tezlik bilan qayd qilinadi va tegishli joyga yetkaziladi. Bunday ma'lumotlar esa muayyan korxonada xo'jalik jarayoniga, shuningdek, butun xalq xo'jaligiga operativ rahbarlik qilishda foydalaniladi. Operativ hisobda barcha o'lchovlar – natura, mehnat va pul o'lchovlari ham keng qo'llaniladi.

Statistik hisob muayyan sharoitda xalq xo'jaligining butun miqyosida hamda ayrim sohalarida ijtimoiy rivojlanish qonuniyatlarini miqdoriy ifoda o'rganadi. Demak, statistic hisob ommaviy-ijtimoiy hodisalarni o'rganish va nazorat qilish tizimidan iboratdir . Statistik hisobda o'rganilayotgan hodisalarning xususiyatlariga qarab pul, natura va qiymat o'lchovlari qo'llaniladi. Statistic hisob xo'jalik haqidagi dastlabki ma'lumotlarni mustaqil tashkil qilinadigan boshlang'ich hujjatlar asosida oladi. Bundan tashqari, statistik hisob xo'jalik faoliyati hodisalarini o'rganishda buxgalteriya va operativ hisobning ma'lumotlaridan keng foydalanadi.

Buxgalteriya hisobi bu kundalik va umumiy ma'lumotlar olish maqsadida korxonalar xo'jalik faoliyatini uzluksiz ravishda kuzatish va nazorat qilish tizimidan iboratdir. Buxgalteriya hisobining statsitik va operativ hisobdan farqli tomonlari quyidagilar: - Korxonalar mablag'larining joylanishi va ularning tashkil toppish manbalarida bo'ladigan o'zgarishlarga olib keluvchi hamma xo'jalik jarayoni va muammolarini yoppasiga qayd qiladi; - Bu jarayon va o'zgarishlar ikkiyoqlama yozish usuli bilan munntazam, uzluksiz jamda o'zaro bog'langan ravishda qayd qilinadi; - Yozuv faqat hujjatlargagina asoslanadi; - Hamma xo'jalik muammolari buxgalteriya hisobida pul ifodasida aks ettiriladi.

2 . O Z I Q - O V Q AT K O R X O N A L A R I D A B U X G A LT E R I YA H I S O B I N I N G VA Z I FA L A R I Buxgalteriya hisobining asosoiy vazifalari quyidagilardan iborat: - korxona sodir bo'layotgan xo'jalik muomalalarini hujjatlarda o'z vaqtida rasmiylashtirish; - buxgalteriya hisobi hisob varaqalarida aktivlarning holati va harakati, ,mulkiy huquqlar va majburiyatlarning holati to'g'risida to'liq va ishonchli ma'limotlarni shakllantirish; - samarali boshqarish maqsadida buxgalteriya hisobi ma'lumotlarni umumlashtirish; - moliyaviy hisobotni o'z vaqtida tuzish va tegishli organlarga taqdim etish;

Buxgalteriya hisobining funksiyalari quydigagilardan iborat: - Rejali; - Nazorat; - Axborot; - Tahliliy funksiya (baholash); - Hisob;

Rejali funksiya rejalashtirtilayotgan ishlab chiqarish uchun pul va moddiy vositalar ehtiyojiga asosan hisoblash, taxmin qilinayotgan daromad (foyda), mahsulot (ish,xizmat) lar tannarxini rejalashtirish, shuningdek, qo'yilgan maqsadga erishish yo'llarini izlashdan iborat. Nazoarat funksiyasi ishlab chiqarish jarayonini va iqtisodiy ko'rsatkichlarning bajarilishi va biznes-rejalarda mo'ljallanganini kuzatish, ya'ni xatti-harakatlar mo'ljallangan rejaga qanchalik muvofiqligini belgilash jarayonidir.

Axborot funksiyasi ichki va tashqi foydalanuvchilar uchun korxona haqida to'liq va ishonchli axborot bilan ta'minlashni bildiradi. Bu funksiya qo'yilgan maqsadlarni amalga oshirish uchun korxona rahbari, tashqi investorlar va foydalanuvchilarga tegishli moliyaviy axborotga asoslanadigan samarali axborot tizimi zarurligi natijasida kelib chiqadi. Tahliliy funksiya korxonaning moliyaviy-iqtisodiy holatini yaxshilash maqsadida qaror qabul qilish uchun ilgari qabul qilingan strategiya va taktikasini baholash va tahlil qilish jarayonidir. Tahlil natijasida korxonada boy berilgan imkoniyatlarni hisoblab chiqish, mavjud rezervlar hajmini belgilash, uskunalar, mehnat va xomashyo resurslaridan foydalanish darajasini oshirish, shuningdek, moddiy resurslar bilan uzluksiz ta'minlashni yo'lga qo'yish mumkin.

Hisob funksiya korxona xo'jalik faoliyatining hujjatlar asosidagi yalpi, uzluksiz va o'zaro bog'langan ifodasidir.

F OY D A L A N I L G A N A DA B I YO T L A R: 1. O‘zbekiston Respublikasining 1996-yil 30-àvgustdagi «Buxgaltåriya hisobi haqida» qonun. 2. O‘zbekiston Respublikasining buxgalteriya hisobi bo‘yicha milliy standarti. 3. Gulyamova F.G. Buxgalteriya hisobidan o‘quv qo‘llanma. 2004-yil. 4. D.I. Shaulov, U.T. Kan. 2004-yilda kiritilgan yangi schyotlar rejasi asosida korxonalarda buxgalteriya hisobi. 2003-yil. 5. Korxona moliya-xo‘jalik faoliyatining buxgalteriya hisobi schyot rejasi. Schyot rejalarini buxgalterlik rejalari bilan qo‘llash tavsifnomalari, 2000-yil. 6. Gulyamova F.G. Buxgalteriya hisobidan amaliy qo‘llanma.

Похожие

Oziq - ovqat muammosi

Energetik balans

Oziq-ovqat samaradorligi-iqtisodiy o’sish omili sifatida

Oziq-ovqat tovarlari bilan chakana savdo qilish tartiblari

Ulgurji oziq–ovqat bozorlari faoliyat ko’rsatishining xorijiy tajribasi