Operatsion menejmentning tarixiy jihatlari va rivojlanish istiqbollari - Экономика - Презентации

Operatsion menejmentning tarixiy jihatlari va rivojlanish istiqbollari

Загружено в:

10.02.2025

Скачано:

0

Размер:

8911.1474609375 KB

Operatsion menejmentning tarixiy jihatlari va rivojlanish istiqbollari

Reja: 1 . O p e r a t s i o n m e n e j m e n t n i n g t a r i x i y j i h a t l a r i 2 . O p e r a t s i o n m e n e j m e n t n i n g r i v o j l a n i s h i s t i q b o l l a r i 3 . " O p e r a t s i o n m e n e j m e n t " i b o r a s i

1.Operatsion menejmentning tarixiy jihatlari Operatsion menejment asosiy mahsulot turlarini ishlab chiqish va xizmat ko'rsatishga yo'naltirilgan biznes jarayonlarni ishlash, foydalanish va ta'minlash bilan bog'liq faoliyatni o'zida namoyon etadi. Ishlab chiqarishning asosini tashkilot xodimlari va mijozlari uchun kalit vazifasi hisoblanadigan operatsiyalarni boshqarishni tashkil etishning ratsionalligi va samaradorligi tashkil etadi. Operatsiyalar mah- sulot va xizmat resurslarini qayta ishlash bilan bog'liq bo'lgan insonning har qanday faoliyati sifatida qaraladi.

Operatsiyalarni boshqarish tizimi uzluksiz ravishda boshqa tash- kiliy tizimlar va funksiyalashtirilgan muhit bilan bog'langan boʻlib, o'z navbatida faoliyatga ikki yoqlama ta'sir etishi mumkin bevosita tashkilot funksiyasini aniqlash va bilvosita to'gri ta'sir etuvchi omillarga ta'sir o'tkazishi bilan. Shuning uchun ta'sir etishning har bir turi ma'lum jihatga ega bo'lgan o'z operatsiya turlarini shakllantiradi. 1. Strategik mahsulotlar ishlab chiqarish va xizmat ko'rsatish usullari, idora (ofis) va ishlab chiqarish binolari va ishlab chiqarish quv- vatlarini hududiy joylashtirish, ishlab chiqarish vositalarini joylashtirish sxemasini ishlash, ishlab chiqarish va xodimlarini majmuaviy tayyor- lashlarni aniqlaydi. 2. Joriy hozirgi kunda mahsulot ishlab chiqarish va xizmat ko'rsatish uchun zarur bo'ladigan resurslar miqdori, ularga ehtiyoj. rejalar va grafiklar, ishlab chiqarish jarayonlariga tashqi resurslarni jalb etish aniqlab olinadi. 3. Operativ operatsiyalarni boshqarish va rejalashtirishni, shuningdek, har bir ish uchastkasida mas'uliyatini aniqlash, jumladan, aniq, "o'z vaqtida" operatsion tizimni boshqarish, ishlab chiqarish quv- vatlariga texnik xizmat ko'rsatish operatsiyalarini boshqarish bilan bog'liq.

Boshqaruv tizimi obyektlar (resurslar)ga operatsion texnologiyalar yordamida ta'sir o'tkazib, faoliyat turlari boshqaruv orqali resurslarning mahsulot va xizmatlarga aylanishi sodir bo'ladi. Operatsion ta'sir etishni tanlashda resurslar birinchi darajali rol o'ynaydi, ularning har biri tashkilot raqobatbardoshligiga ta'sir o'tkazadi. Xalqaro amaliyotda operatsion resurslar "besh P" nomini olgan. 1. Shaxsiy (odamlar); 2. Tashkilot (bo'linma) (plante); 3. Yarim fabrikatlar, materiallar, (parts); 4. Jarayonlar (processes); 5. Rejali va boshqaruv tizimi (planning and control systems). So'nggi yillar amaliyotining guvohlik berishicha, bu ro'yxatni quyidagi muhim resurslar moliya, informatsiya, tashkilotning noma- terial aktivlari (misol uchun reputatsiya, imid j va shu kabilar) bilan to'ldirish zarur.

2. Operatsion menejmentning rivojlanish istiqbollari Ta s h k i l o t l a rn i b o s h q a r i s h g a a n ' a n a v i y q a r a s h l a r X V I I I a s rd a n s h a k l l a n a b o s h l a g a n . A. S m i t ( i y u n 1 7 2 3 1 7 . 0 7 . 1 7 9 0 y i l ) q a r a s h i c h a m e h n a t n i i x t i s o s l a s h t i r i s h d a g i i q t i s o d i y u s t u n l i k i s h l a b c h i q a r i s h j a r y o n i d a g i o p e r a t s i y a l a rn i b i r n e c h a m a y d a o p e r a t s i y a l a rg a b o ' l i b y u b o r i s h y o ' l i b i l a n e r i s h i s h m u m k i n , b u n d a u l a rd a n h a r b i r i a l o h i d a i s h c h i l a r t o m o n i d a n b a j a r i l a d i v a u l a rn i n g m a l a ka s i n i , m e h n a t s a m a r a d o r l i g i n i o s h i r i s h g a o l i b ke l a d i . O ' s h a d a v r i s h l a b c h i q a r i s h j a r a y o n l a r i n i n g a s o s i y t a v s i fl a r i p a s t s i f a t , i s h l a b c h i q a r i l a y o t g a n m a h s u l o t l a r a h a m i y a t s i z h a j m i , i s h l a b c h i q a r i s h n i n g m o s l a s h t i r i l m a g a n k i c h i k t e m i rc h i l i k u s t a xo n a l a r i , o g ' i r m e h n a t s h a ro i t i , i s h v a q t i n i n g u z o q l i g i ( 1 0 s o a t d a n z i y o d ) , b o l a l a rn i m e h n a t g a j a l b q i l i s h ka b i l a rd i r.

bir ishchi tomonidan bajariladigan operatsiya ko'lamini chek- lashga imkon beradi, bu esa ishchiga bajarayotgan vazifasini mukammal o'zlashtirib olishga sharoit yaratadi;. Smit o'zining "Xalqlar boyligining tabiati va sabablari tadqiqoti" kitobida mehnatni taqsimlashdagi o'sha vaqtdagi boshqa ishlab chiqarish usullaridan ustunligi sabablarini quyidagilar orqali ajratib bergan: ishchi tomonidan bajarilayotgan bir operatsiyadan ikkinchisiga o'tishda vaqt iqtisod qilinadi; ma'sul mutaxassislar ishchilarga yordam beruvchi mos texnik uskunalar ishlab chiqarishning real imkoniyatlariga ega bo'lishadi, ya'ni A.Smit mehnatni mexanizatsiyalash zarurligini ta'kidlab o'tgan.

Faqatgina 20 yil o'tkach, 1798-yilda Eli Uitni (Eli Widney (08.12.1765 08.01.1825)) detallarning yig'uvda o'zaro almashuvchanlik tamoyilini ishlab chiqdi va uni o'qotar qurol ishlab chiqarish orqali sanoatda foydalanishgacha yetkazdi. Uning misoli bo'yicha turli mahsulotlar ishlab chiqaruvchilar standart detallardan tashqil topgan buyumlar ishlab chiqara boshladilar. Afsuski, ko'rsatilgan nazoriyalar ishlab chiqilgandan keyin amal- da yuz yillar oralig'ida ishlab chiqarishni boshqarish sohasida tadqi- qotlar o'tkazilmadi. Faqat 1886 yilda Genri R.Tayn Amerika injener - mexaniqlar jamiyatiga o'z mehnati "Injenerlarga iqtisodchilar funksiyasini bajarish"ni taqdim etib, ularda ishlab chiqarish jarayonlarini boshqarish masalariga qiziqish uyg'otdi. "Sanoat korxonalarini boshqarish ishi, deb yozadi u, injenerlik ishi kabi ahamiyatga ega".

Ilmiy menejment davri ASME a'zosi Fredrik Teylor nomi bilan ham bog'langan. F.Teylor o'z ishlarida analitik usullardan foydalangan va asosiy e'tiborni mehnat samaradorligini oshirishga va qaytariluvchi operatsiyalarni normallashtirishga qaratgan

Ishlab chiqarishni boshqarishga yondashuvni yana bir rivojlantiruv- chisi Genri F.Gantt Teylorning xodimi edi. Texnologik jarayonlarni alohida operatsiyalarninig kombinatsiyasi sifatida qarab, operatsiyalarning ketma-ketligini rejalashtirish usulini ishlab chiqdi. Ishlab chiqarish vazifalarini bajarilishining optimal usullarini qidirish bilan shug'ullanuvchi olimlar orasida Frenk va Lilian Gilbert bo'lib, aynan ular mehnat jarayonlarini tamoyillarini ishlab chikishdi. Texnologik operatsiyalarni shunday tarzda bo'lishdiki, bunda operat- siyalar ish mazmuniga bog'liq bo'lib qolmasligiga erishildi.

1960-yilda boshqaruv fanida "Operatsion menejment" iborasi paydo bo'ldi. Ko'pgina olimlar uning paydo bo'lishini iqtisodiyatda xizmat ko'rsatish sohasining kengayishi korxonalarni boshqarishda sintez usulidan foydalanib ustunlikka o'tish bilan bog'lashadi. U Kinner tashkilotlarini boshqarishda sintez usulidan foydalanishni taklif etdi, bu esa tashkilot strategiyasini va ularni boshqarish siyosatini ishlab chiqishda yuqori darajaga erishishga imkon beradi. 1970-yillarda jahon menejment amaliyotida operatsiyon masalalar- ni yechishda kompyuter texnikasidan keng foydalana boshladi.

Eʼtiboringiz uchun raxmat

Похожие

Raqamli valyutalar va ularning rivojlanish istiqbollari

Menejmentning vazifalari

Menejmentning tashkiliy tuzilishi

Menejmentning nazariy asoslari

Innovatsiyalar va innovatsion menejmentning tashkiliy asoslari