O’zbekistonda tashqi iqtisodiy aloqalarining ustuvor yo’nalishlari - Экономика - Презентации

O’zbekistonda tashqi iqtisodiy aloqalarining ustuvor yo’nalishlari

Загружено в:

30.08.2023

Скачано:

0

Размер:

444.6708984375 KB

Toshkent Moliya instituti Mavzu: O’zbekistonda tashqi iqtisodiy aloqalarining ustuvor yo’nalishlari

Reja: 1. Kirish; 2. Tashqi iqtisodiy aloqalarni rivojlantirishning mamlakat iqtisodiyotiga ta’siri; 3. O’zbekiston mustaqillik yillaridagi tashqi iqtisodiy aloqalarini o’sishi; 4. Tashqi iqtisodiy aloqalarni rivojlantirish istiqbollari 5. Xulosa.

Kirish. O‘zbekistonda davlat mustaqilligi e’lon qilingandan keyin uning tashqi iqtisodiy aloqalari sohasida yangi davr boshlandi. O‘zbekiston amalga oshirayotgan tashqi iqtisodiy aloqalarning asosiy shakli xorijiy mamlakatlar bilan iqtisodiy hamkorlik qilishdir. Ular bilan valyuta-kredit munosabatlari, ilmiy- texnikaviy hamkorlik, xo‘jalik korxonalarini birgalikda qurish, oldi-sotdi ishlari kengaytirilmoqda. Tashqi iqtisodiy aloqalar O‘zbekiston mustaqilligi e’lon qilingandan beri tez sur’atlar bilan kengayib bormoqda.

O’zbekiston Respublikasi jahonning ko’zga ko’ringan yirik va obro’li xalqaro tashkilotlari, dunyoning o’nlab davlatlari bilan aloqalarni o’rnatgan bo’lib, ularning yirik bank va moliyaviy tashkilotlari bilan, davlat va nodavlat tashkilotlari bilan o’zaro iqtisodiy munosabatlarni rivojlantirib kelmoqda  O’zbekistonda xorijiy mamlakatlarning 43ta elchixonasi, 49ta nodavlat va shuningdek 15 ta davlatlararo tashkilotlari akkreditatsiya qilingan. Respublikamiz eng muhim xalqaro konvensiyalarning qatnashchisidir.  O’zbekiston turli davlatlar bilan xalqaro iqtisodiy integratsion jarayonlar asosida intensiv rivojlanib boruvchi davlatlardan biridir.

Rivojlanish va taraqqiyot yo’liga o’tgan O’zbekiston nufuzli xalqaro iqtisodiy hamkorlik tashkilotlarning teng huquqli a’zosidir Respublikamiz Xalqaro valyuta fondi (XVF), Jahon banklar guruhi, Xalqaro mehnat tashkiloti (XMT), Jahon sog’liqni saqlash tashkiloti, Xalqaro elektr aloqalari ittifoqi, Osiyo - Tinch okeani mintaqasining iqtisodiy va ijtimoiy komissiyasi, Yevropa tiklanish va taraqqiyot banki (YETTB) kabi mashhur xalqaro iqtisodiy va moliyaviy tashkilotlarning a’zosi hisoblanadi. Respublikamiz Xalqaro atom energiyasini nazorat qilish bo’yicha tashkilotga, Jahon savdo tashkilotiga a’zo bo’lib kirishi uchun faol tayyorgarlik ishlari olib borilmoqda.

Respublikaning ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy hayotini erkinlashtirish sharoitida jahon hamjamiyatiga qo’shilish jarayonlarini rivojlantirish va yanada chuqurlashti rish ning ustuvor yo’nalishlarida kuch-g’ayratni jamlash zaruriyati yuzaga keldi.  Yetakchi xalqaro iqtisodiy, moliyaviy, va gumanitar tashkilotlar, ilg’or Yevropa mamlakatlari va AQSh, Osiyo - Tinch Okeani mintaqasi davlatlari, MDH mamlakatlari jumladan, Rossiya, shuningdek, Markaziy Osiyo davlatlari bilan hamkorlikni mustahkamlash ana shunday yo’nalish hisoblanadi. Prezidenti I. Karimov integratsiya haqida fikr bildirib,  “ O’zbekiston bir vaqtning o’zida turli darajalarda dunyo miqyosida va mintaqa ko’lamida-integratsiya jarayonlarida qatnashsa-da, ammo bir muhim qoidaga: “bir davlat bilan yaqinlashish hisobiga boshqasidan uzoqlashmaslikka amal qiladi. Biz bir subyekt bilan sherikchilikning mustahkamlanishi boshqalar bilan sherikchilik munosabatlarining zaiflashuviga olib kelishiga qarshimiz.

O'zbekiston Respublikasida tashqi iqtisodiy faoliyatni rivojlantirish kontseptsiyasi  O'zbekistonning ijtimoiy jihatdan yo'naltirilgan bozor iqtisodiyoti modelida tashqi iqtisodiy faoliyatni rivojlantirish va mustahkamlash, respublikaning jahon xo'jalik aloqalariga birlashish yo'llarini belgilash, shuningdek, ijtimoiy jihatdan yo'naltirilgan bozor iqtisodiyotining rivojlanishi va respublika integratsiyasi yo'nalishlarining jahon xo'jalik aloqalarida mustahkamlanishi asosiy o'rin egallaydi.  Ochiq turdagi iqtisodiyotning shakllanishi sharoitida rivojlangan tashqi iqtisodiy aloqalar tizimida bo'lgan har bir davlatning xalqaro mehnat taqsimotida o'z o'rniga, dunyo xo'jalik tizimida o'z «javoniga» ega bo'lishi muhimdir.

Tashqi iqtisodiy faoliyatning muhim shakllaridan biri —  tashqi savdo bo‘lib, uni to‘g‘ri rejalashtirish, tashkil etish,  boshqarish va amalga oshirish, aniqligiga erishish uchun  tasniflash lozim. Tasniflash deganda xalqaro tijorat kelishuvinioldi-sotdi va tovar almashish kelishuvlariga ajratishni tushunish  mumkin.

Mustaqilligimiz davrida ijtimoiy-iqtisodiy  siyosiy, madaniy-ma’naviy va tashqi iqtisodiy faoliyat sohalarid  olamshumul yutuqlarga erishildi. Prezidentimiz tomonida  ishlab chiqilgan va asoslab berilgan bozor iqtisodiyotiga o‘tis  tamoyillari amalda o‘z samarasini bera boshladi. Amalg  oshirilayotgan islohotlar jamiyat kishilarining farovonligi  ularning hayoti gullab-yashnashi uchun qaratilganligi, odamlar  islohotlar uchun emas, balki islohotlar — odamlar uchun xizma  qilishi zarurligi Yurtboshimiz tomonidan takror va takro  ta’kidlanmoqda. Iqtisodiy islohotlarning natijalariga ko‘ra barcha asosiy iqtisodiy ko‘rsatkichlar o‘sib bormoqda.

Respublikamizning iqtisodiy salohiyati yuqori bo‘lsa-da  erishilgan yutuqlar darajasini hali qoniqarli deb bo‘lmaydi.  Ayniqsa, mashinasozlik, to‘qimachilik, kimyo, qishloq xo‘jaligi  mashinasozligi sanoati, eksport imkoniyatlaridan foydalanish  bugungi kun talablariga javob bermaydi. Holbuki, mamlakatimiz  iqtisodiy salohiyatini mustahkamlashda, iqtisodiy islohotlarni  hayotga tatbiq etishda bu tarmoqlarning hissasi juda yuqori bo‘lishi lozim.

Zamonaviy texnika-texnologiya, asbob-uskunalar  «nou-xou», ilmiy tadqiqot va tajriba konstruktorlik  ishlari hamda milliy iqtisodiyot rivojini ta’minlovchi boshqa  tovarlar shu sohalarda yaratiladi. Ikkinchi tomondan, aynan  ular xalq xo‘jaligining boshqa tarmoqlari uchun ishlab chiqarish  vositalari va boshqa mehnat qurollari yetkazib beradi. Bu  tarmoqlarning jadal rivojlanishi — jahon bozoriga raqobatbar-  dosh mahsulotlar yetkazib berish, mamlakat eksport salohiyatini  oshirishning muhim omillaridan biridir.

 Ushbu omillardan oqilona foydalanish uchun korxona, tarmoq va, nihoyat, respublika tashqi iqtisodiy faoliyat (TIF)ini to‘g‘ri tashkil etish va amalga oshirish katta ahamiyatga ega.  Ushbu omillardan oqilona foydalanish uchun korxona, tarmoq va, nihoyat, respublika tashqi iqtisodiy faoliyat (TIF)ini to‘g‘ri tashkil etish va amalga oshirish katta ahamiyatga ega.

Tashqi iqtisodiy aloqalarni rivojlantirish istiqbollari O‘zbekiston Yevropa Ittifoqining Markaziy Osiyodagi eng yirik savdo-iqtisodiy sherigi hisoblanadi. 1994 yil oktabrda O‘zbekiston bilan Yevropa Ittifoqi o‘rtasida diplomatik munosabatlar o‘rnatildi va Bryusselda, Yevropa Ittifoqi xuzurida O‘ZR diplomatik vakolatxonasi ishlay boshladi. 1995 yilda Yevropa Ittifoqi bilan O‘zbekiston o‘rtasida sheriklik va hamkorlik to‘g‘risida bitim tuzish bo‘yicha bir necha marta muvaffaqiyatli muzokaralar o‘tkazildi. O‘zbekistonda 30dan ortiq mahsulot turi chetdan keltiriladi.

Iqtisodiy rivojlantirishning yuqori sur'atini ta'minlash sharoitida korxona tashqi iqtisodiy faoliyatini samarali tashkil etish

Xulosa. Respublika uchun xorijiy sarmoyadorlarni iqtisodiyotini barqarorlashtirish va yanada rivojlantirish dasturini amalga oshirishga jalb qilish, chet ellik tadbirkorlar va xalqaro tashkilotlar bilan ishlab chiqarish sohasida qisqa vaqtda foyda ko‘rib ishlashni ta’minlaydigan loyihalarni amalga oshirish uchun investisiya fondini tashkil etish muhim ahamiyatga ega. Yuqoridagilarni hammasi mustaqil davlatimizning tashqi bozoriga faol kirib borishini taminlaydi.

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT.

Похожие

O’zbekistonda tadbirkorlik faoliyatini rivojlantirish yo’nalishlari

Aholi daromadlari va turmush tarzini yaxshilashning ustuvor yo’nalishlari

Statistika amaliyotida iqtisodiy indekslarni qo'llash yo’nalishlari

O’zbekistonda islohatlarning chuqurlashtirish va iqtisodiyotning erkinlashtirishning asosiy yo’nalishlari

O`zbekistonda tashqi iqtisodiy aloqalar