Маҳаллий бюджетларнинг моҳияти ва аҳамияти - Экономика - Презентации

Маҳаллий бюджетларнинг моҳияти ва аҳамияти

Загружено в:

18.03.2024

Скачано:

0

Размер:

1618.2587890625 KB

МАҲАЛЛИЙ БЮДЖЕТЛАРНИНГ МОҲИЯТИ ВА АҲАМИЯТИ

Мамлакатимиз бюджет тизими икки поғонали тузилишга эга: • Ўзбекистон Республикасининг республика бюджети1. • Қорақалпоғистон Республикаси бюджети, вилоятлар ва Тошкент шаҳар маҳаллий бюджетлари2.

Республика бюджети - давлат бюджетининг умумдавлат аҳамиятига молик тадбирларни молиялаштиришда фойдаланилади. Масалан, мудофаа, жамоат тартиби ва хавфсизлигини таъминлаш, божхона органлари, давлат ҳокимияти ва бошқаруви органлари (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталари, Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси, Ўзбекистон Республикаси Марказий сайлов комиссияси, Ўзбекистон Республикасининг чет эллардаги муассасалари) , адлия, прокуратура ва суд органларини сақлаш харажатлари, Ўзбекистон Республикаси иштирокчи бўлган халқаро ташкилотларга аъзолик бадалларини тўлаш ва уларни молиялаштиришда иштирок этиш, давлат қарзи бўйича хизмат кўрсатиш харажатлари республика бюджетидан қопланади. Шунингдек, жорий тартиб бўйича академик лицей ва техникумлар, институт ва университетлар, болалар уйлари, республика шошилинч тиббий ёрдам маркази, ОИТСга қарши курашиш республика маркази, Давлат санитария-эпидемиология назорати, давлат архивлари, республика вазирликлари ва идоралари тасарруфидаги уруш ҳамда меҳнат фахрийлари учун пансионатлар ва санаторийларни сақлаб туриш харажатлари ҳамда давлат мукофотлари, давлат пул мукофотлари билан тақдирланганлиги муносабати билан бир йўла бериладиган давлат пул мукофотлари ва мукофотларини тўлаш каби харажатлар ҳам республика бюджетидан молиялаштирилади. 3

4Маҳаллий бюджетлар - маҳаллий аҳамиятга масалаларни ҳамда маҳаллий даражадаги давлат корхоналари, ташкилотлари ва муассасаларини молиялаштириш учун шакллантирилади. Маҳаллий бюджетлар - давлат бюджетининг тегишли вилоят, туман, шаҳар пул маблағлари жамғармасини ташкил этувчи бир қисми бўлиб, унда маълум маъмурий бирликнинг даромадлар манбалари ва улардан тушумлар миқдори, шунингдек, молия йили мобайнида аниқ мақсадлар учун ажратиладиган маблағлар сарфи йўналишлари ва миқдори назарда тутилади. Маҳаллий бюджетлар давлат бюджетининг тегишли вилоят, туман, шаҳар пул маблағлари жамғармасининг ташкил этувчи бир қисмидир.

Маҳаллий бюджетларнинг моҳиятини ўзида мужассам этувчи юқорида келтирилган таърифлардан келиб чиққан ҳолда, маҳаллий бюджетларга хос бўлган энг муҳим характерли белгиларни алоҳида ажратиб кўрсатиш мумкин. маҳаллий бюджет тегишли вилоят, туман ва шаҳарларнинг ижтимоий- иқтисодий эҳтиёжларини қондиришга қаратилган; маҳаллий бюджетлар маҳаллий ҳокимият органларининг ўзига юклатилган вазифаларни бажаришлари учун даромадлар манбалари ва тушумлар миқдорига эга бўлмоғи лозим. ; маҳаллий бюджетлар ҳисобидан маҳаллий ҳокимиятга бўйсунувчи корхона, ташкилот ва муассасалар молиялаштирилади. Бу эса аниқ мақсадлар учун ажратиладиган маблағлар сарфи йўналишларини назарда тутади. Шуни алоҳида таъкидлаб ўтмоқ керакки, маҳаллий бюджетларга хос юқоридаги характерли белгиларнинг барчаси бир вақтнинг ўзида намоён бўлган тақдирдагина улар маҳаллий бюджетларнинг мазмун-моҳиятини очиб беришга хизмат қилади.;

Ҳудудларни ижтимоий-иқтисодий ривожланишини таъминлаш, мавжуд инфратузилмани яхшилаш, аҳолини ижтимоий ҳимоя қилиш, бунёдкорлик ва ободонлаштириш каби муҳим вазифалар билан боғлиқ чора-тадбирларнинг молиялаштирилиши, асосан, маҳаллий бюджетлар ҳисобидан амалга оширилади. Маҳаллий бюджетдан маориф, соғлиқни сақлаш, ижтимоий таъминот, маданият ва коммунал хўжалик соҳаларига маблағлар сарфланади. Маҳаллий бюджетларнинг асосий вазифалари маҳаллий ҳокимият ва бошқарув органлари фаолиятини молиялаштириш, маҳаллий иқтисодиёт тармоқларига пул маблағларини тақсимлаш, маҳаллий бюджетга қарашли корхона, ташкилот ва муассасалар фаолиятини молиялаштириш ва назорат қилиш кабилардан иборат. Маҳаллий ҳокимият органлари зиммасига юклатилган функция ва вазифаларнинг самарали амалга оширилиши уларнинг молиявий маблағ билан қай даражада таъминланганликларига бевосита боғлиқдир. 6

Маҳаллий ҳокимият органлари фаолиятини молиявий таъминлаш ва қўллаб-қувватлашда маҳаллий бюджетлар муҳим ўрин эгаллайди, шу сабабли маҳаллий бюджетлар маблағларини шакллантириш ва бошқариш шу ҳудудда яшовчи аҳоли учун устувор аҳамиятга эга. Маҳаллий бюджетлар орқали ялпи ҳудудий маҳсулот (ЯҲМ)нинг бир қисми ҳудуднинг умумий ижтимоий-иқтисодий эҳтиёжларини қондиришга сафарбар этилади. Ҳудудлардаги ишлаб чиқариш, хизмат кўрсатиш субъектларининг фаолияти маҳаллий бюджетлар орқали тартибга солинади ва бошқарилади; Маҳаллий бюджетларни самарали ва оқилона бошқариш аҳолини ижтимоий ҳимоя қилиш, маҳаллий ишлаб чиқарувчилар фаолиятини қўллаб-қувватлаш асосида улар фаолиятини кенгайтириш, ишлаб чиқариш ва тадбиркорликни ривожлантириш, аҳолини иш билан бандлигини ошириш, ижтимоий, ишлаб чиқариш ва бозор инфратузилмасини яхшилаш, ҳудудларни ободонлаштириш ва кўркамлаштириш, ижтимоий хизмат кўрсатувчи давлат муассасаларини замон талабларига мос моддий техника базаси билан таъминлаш ва тегишли ҳудуд иқтисодиётини ривожлантириш имконини беради; Юқоридагилардан келиб чиқиб, хулоса қилиш мумкинки, тегишли маъмурий ҳудуд (вилоят, туман ва шаҳар) эҳтиёжлари учун шакллантирилган, меъёрлаштирилган ҳамда қонуний равишда тасдиқланган даромадлар ва харажатларга эга пул жамғармасига маҳаллий бюджет дейилади. Маҳаллий бюджетлардан тегишли маъмурий ҳудуд миқёсида республика бюджетидан молиялаштирилиши кўзда тутилмаган ижтимоий, иқтисодий ва бошқа харажатлар амалга оширилади

!Эътиборингиз учун ташаккур

Похожие

Маҳаллий бюджетларнинг даромадлари

Ғазначилик тизимининг моҳияти ва аҳамияти. Ғазначиликнинг вужудга келиш тарихи

Франчайзинг моҳияти ва устиворлиги

Молиянинг моҳияти ва функциялари

Банклараро рақобат, моҳияти ва шаклланиши