Investitsion loyihalatning samaradorlik koeffitsentini aniqlash usullari - Экономика - Презентации

Investitsion loyihalatning samaradorlik koeffitsentini aniqlash usullari

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

1531.5 KB

Investitsion loyihalatning samaradorlik koeffitsentini aniqlash usullari

Investitsion loyihalarning samaradorligini baholash texnik, texnologik, moliyaviy, tarmoq yoki hududiylik xususiyatlariga bog ’ liq Ьо ’ lmagan holda yagona tamoyillar asosida amalga oshiriladi. Ular quyidagidan iborat:loyihani uning butun hayot tsikli davomida ko ’ rib chiqish;pul oqimlarini modellashtirish, bunda loyihani amalga oshirish bilan bo g ’ liq barcha pul tushumlari va hisobot davridagi turli valyutalarni ishlatish ehtimolligini hisobga olgan holdagi xarajatlar kiritiladi;ishonchlilik va maksimum samara.

Investitsion loyiha investor nuqtai nazaridan samarali deb baholanishi uchun, birinchidan, uni amalga oshirish ijobiy b о ’ lishi, ikkinchidan, alternativ loyihalarni solishtirish cho g ’ ida yuqoriroq samaraga ega bo ’ lgan loyihani ma ’ qul qo ’ rish lozim.vaqt omili hisobi;loyihani amalga oshirishdagi kutilayotgan xarajatlar va tushumlar hisobi;baholashning ko ’ p bosqichligi;inflyatsiya ta ’siri va loyihani amalga oshirishdagi bir nechta valyutalarni qo ’ llash ehtimolini hisobga olish;noaniqlik va risklar ta ’ sirining hisobi;loyihaning turli ishtirokchilari borligini inobatga olish.

Investitsiya loyihalarini har tomonlama (xususan moliyaviy, texnologik, tashkiliy, muddati va boshqalar) xarakterlash mumkin. Bularning har biri investitsiya loyihalarini moliyalashtirishda muhimdir, lekin ko ’ p hollarda investitsiya faoliyatida moliyaviy va iqtisodiy mezonlar hal qiluvchi rol о ’ ynay di.Xulosa qilib aytganda, mamlakatda investitsion loyihalarni moliyalashtirish jarayonini samarali olib borish, kelgusida yuqori daromad keltirib, iqtisodiyotdagi ishsizlik masalasini hal etishda ham muhim omil b о ’ lib hisoblanadi.

Milliy iqtisodiyotni rivojlantirishda investitsiya loyihalarini amalga oshirishning ahamiyati benihoya katta li , u quyidagilar bilan izohlanadi:birinchidan, investitsiya loyihalari ishlab chiqarishga zamonaviy texnika va texnologiyalarni joriy etib, eksportga mo ’ lj allangan mahsulotlarni ishlab chiqarishni rivojlantiradi;ikkinchidan, import o ’ rnini bosuvchi tovar ishlab chiqarishni y o ’ lga qo ’ yish va buning uchun iqtisodiyotning ustuvor sohalari b o ’ yicha investitsiya loyihalarini moliyalashtirish va pirovardida aholining me ’ yordagi turmush darajasini ta’ minlash imkonini yaratadi;uchinchidan, kichik biznesni rivojlantirish va qishloq xo ’j aligi ishlab chiqarishini jadallashtirish orqali o ’ sib borayotgan aholini ish joylari bilan ta i la i;to ’ rtinchi dan, korxonalarning eskirgan ishlab chiqarish quvvatlarini, moddiy- texnik bazasini yangilaydi va texnik qayta qurollantiradi;beshinchidan, tabiiy resurslarni qayta ishlovchi korxonalarni barpo etishgaa lasha i;oltinchidan, mamlakatdagi infratuzilmani rivoj lantirishda katta ro l o ’ ynaydi;yettinchidan, iqtisodiyotga xorij ning ilg ’or tashkilotchilik va boshqaruv taj ribalarini qo ’ llash imkoniyati tug ’ iladi;sakkizinchidan,ekologiya va atrof-muhitni himoya qilishga yordam beradi vah.k.

Investitsiya loyihalari, avvalo, ustuvor tarmoqlarga, ya ’ ni neft va ximiya sanoati, transport, energetika, er osti qazilma boyliklarini ishlab chiqarishga, qurilish, telekommunikatsiya tarmoqlariga, qishloq xo ’j aligi mahsulotlarini ishlab chiqarishga va ularni keng qayta ishlashga, turizm sohasini rivojlantirishga qaratilishi lozim. Milliy iqtisodiyotda amalga oshirilayotgan investitsiya loyihalarining moliyalashtirish manbalari tarkibiga e ’ tibo r beradigan bo ’ lsak, uning tarkibida 2011 yilda davlat byudjeti mablag ’ lari 5,1 foiz; chet el investitsiyalari 25,3 foiz; korxonalar va aholi mablag ’ lari 49,0 foiz; boshqa manbalar 20,6 foizga etganini ko ’ rish mumkin (1-jadval). Investitsiyalarni moliyalashtirish manbalari tarkibining o ’ zgarishini ijobiy deb baholanishiga asosiy sabab investitsiya loyihalarini davlat byudjeti hisobidan moliyalashtirish asta-sekin kamayib, korxonalar va aholi mablag ’ lari, chet el investitsiyalari va boshqa manbalar evaziga aksariyat qismi amalga oshirilmoqda.

2014 yilning investitsiya dasturi prognoz ko ’ rsatkichlarini tahlil qiladigan bo ’ lsak, jami kapital qo ’ yilmalar 23 679 70 million so ’ mni tashkil etishi rejalashtirilgan. Bu о ’ tgan yilga nisbatan 14,2 foizga ko ’ p demakdir. Reja bo ’ yicha markazlashgan investitsiyalar umumiy kapital qo ’yilmalarning 24,2 foizini, markazlashmagan investitsiyalar esa 75,8 foizni tashkil qilishi belgilab qo ’ yilgan. Korxona va aholi mablag ’ larining ulushi boshqa manbalarga nisbatan yuqori b о ’ lib, markazlashmagan investitsiyalarning 56,1 foizini tashkil etmoqda. Ma ’ lumki, investitsiyalarni moliyalashtirish manbalari b о ’ yi c ha tarkibining shakllanishi iqtisodiy islohotlarni chuqurlashtirish jarayonlari bilan bog’ liq. Ishlab chiqaruvchilarga soliq yukini pasaytirishga qaratilgan soliq- byudjet siyosatini takomillashtirish, to ’ lov intizomini mustahkamlash, xususiylashtirish jarayonlarini jadallashtirishga qaratilgan chora-tadbirlar korxonalarning о ’ z mablag’ lari ko ’ payishiga imkoniyat yaratdi. Moliyalashtirish manbalari bo ’yicha markazlashmagan investitsiyalar umumiy tarkibida ularning ulushi 2013 yilda 27,1 foizni tashkil etgan bo ’ lsa, 2014 yilda 38,1 foiz bo ’ lishi rejalashtirilgan.

Mamlakatimizda investitsiya muhitining barqarorligi va investitsion jozibadorlikning to ’ g ’ ri yo ’ lga qo ’ yilgani ham xorijiy investitsiyalarning kirib kelishi uchun zamin bo ’ lmoqda. “201 3 yilda jami investitsiyalarning 22 foizdan yoki 2 milliard 500 million dollardan ortig ’ ini xorijiy investitsiyalar tashkil etdi, ularning 79 foizdan ko ’ prog ’ i to ’ g ’ ridan-to ’ g ’ ri xorijiy investitsiyalardir”,10 ya’ ni bu ko ’ rsatkichmilliard 975 million dollardan ortiq qiymatda to ’ g ’ ridan-to ’ g ’ ri xorijiy investitsiya va kreditlarning iqtisodiyotga jalb etilganligini bildiradi.

Xullas, samarali investitsiya loyihalarini о ’ zlashtirish orqali rivojlangan bozor iqtisodiyotini barpo etish bilan b о g ’ liq ko ’ pgina vazifalarni hal etishga muvaffaq bo ’ lamiz. Uning amalga oshirilishi birgina qo ’ shimcha faoliyat va ishlab chiqarishning yo ’ lga qo ’ yilishini ta’ minlab qolmasdan, balki jamiyat hayotining haqiqiy darajasini ko ’ rsatib beruvchi aholi turmush farovonligining oshishiga va davlat boyligining ko ’ payishiga hamda uning iqtisodiy qudratini oshirishga xizmat qiladi. Shu bilan birga, Prezidentimiz jahon moliyaviy inqirozi kelib chiqishi va uning O ’ zbekistonga ta’ siri to ’ g ’ risidagi “Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi, O ’ zbekiston sharoitida uni bartaraf etishning yo ’ llari va choralari” asarida ta ’ kidlanganidek, “Banklar zimmasiga investitsiya faoliyatini kengaytirish vazifalari yuklanganligi sababli ularning ishini tubdan qayta tashkil etish lozim. Birinchi navbatda, bu borada investitsiya loyihalarini ekspertizadan t azish va moliyalashtirishni tashkil etish b о ’ yi c ha tijorat banklarning maxsus xizmatlarini mustaxkamlash zarur”

Похожие

Investitsion faoliyat

Investitsion dasturlarni moliyalashtirish

Tijorat banklari resurslarining samaradorlik ko’rsatkichlari

Investitsion loyihalarining ijtimoiy tahlili

Investitsiya va investitsion faoliyat statistikasi