Инвестиция фаолиятини давлат томонидан тартибга солиш - Экономика - Презентации

Инвестиция фаолиятини давлат томонидан тартибга солиш

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

154.337890625 KB

1Инвестиция фаолиятини давлат томонидан тартибга солиш  Инвестиция фаолиятини давлат томонидан тартибга солиш ва мувофиқлаштириш  Инвестиция фаолияти ривожланишининг меъёрий-ҳуқуқий асослари  Инвестиция фаолиятига таъсир этувчи омиллар  Иқтисодиётни эркинлаштириш шароитида давлат инвестиция сиёсатининг ўзига хос хусусиятлари www.arxiv.uz

2Инвестиция фаолиятини давлат томонидан тартибга солиш қуйидаги йўллар билан амалга оширилади  -инвестиция фаолиятининг қонунчилик негизини такомиллаштириш;  -солиқ тўловчилар ва солиқ солиш объектларини, солиқ ставкалари ва уларга доир имтиёзларни табақалаштирувчи солиқ тизимини қўллаш;  - асосий фондларни жадал амортизация қилиш;  - нормалар, қоидалар ва стандартларни белгилаш;  - монополияга қарши чораларни қўллаш;  - кредит сиёсати ва нарх белгилаш сиёсатини ўтказиш;  - ерга ва бошқа табиий ресурсларга эгалик қилиш ва улардан фойдаланиш шартларини белгилаш;  -инвестиция лойиҳаларини экспертиза қилиш механизмларини белгилаш; www.arxiv.uz

3 Республикада инвестиция фаолиятини давлат томонидан бошқариш учун хукуматимиз томонидан қатор конуний хужжатлар ишлаб чикилган. Ушбу хужжатлар инвестиция фаолиятини тартибга солиш буйича хукукий тизимнинг шаклланишига асос булиб хизмат килади. Бундан ташкари давлатнинг инвестиция фаолиятига кандай воситалар оркали таъсир курсатиши хам мухим масаладир. Хар қандай жамиятдаги инвестиция фаолияти уз-узидан ривожлана олмайди, унга албатта, муайян таъсир курсатувчи субъектларнинг аралашуви талаб килинади. Бундай аралашувнинг самарали натижасини факат давлат кули билангина таъминлаш мумкин булади. Бирок бундай вазиятда давлат инвестиция фаолиятининг ривожланишини бугиб куймаслиги керакки, акс холда унинг амал килиши субъективлик таъсир кучига буйсундирилиб колади.  Одатда, инвестиция фаолиятини мувофиклаштириш унинг мухим йуналишларида кулай шароитлар яратишга каратилган, авваломбор, ижтимоий ривожлантириш, ишлаб чикаришни техник жихатдан такомиллаштириш, янгилик ва ихтироларни татбик этиш асосида ижтимоий талабларни кондиришга каратилади.  Инвестиция фаолиятини тартибга солиш, хукукий нуктаи назаридан, турли мулкдорлар уртасида моддий ва номоддий активларни такрор ишлаб чикариш хусусидаги узига хос, мураккаб, ижтимоий зарур иқтисодий (инвестиция) муносабатларини шакллантириш меъёрларни назарда тутади. Инвестиция жараёнининг барча субъектлари - чет эллик инвестициялардан бошлаб, давлат, юридик ва жисмоний, шу жумладан чет эллик шахслар (резиденилар ва норезидентлар)гача бу муносабатларнинг иштирокчиларига айланадилар. Хукук нуктаи назардан чет эл инвестициялари бошқа давлат худудида капиталга эгалик килиш, ундан фойдаланиш ва тасарруф этиш билан боглик. Иқтисодий нутктаи назадан эса уларнинг худудий, замон ва макондаги харакат шакллари фойда олиш максадида купдан-куп кушимча рисклар билан тукнашиш эхтимолига эга булади. www.arxiv.uz

4 Инвестиция муносабатларининг мохияти бу фаолият иштирокчилари доирасида ва даражасида уз ифодасини топади. Инвестиция фаолияти ривожланишининг объектив шароитларини акс эттирадиган алохида инвестиция муносабатларининг мавжудлиги тартибга солишнинг мустакил предмети булишини таказо килади. Хукук нуқтаи назаридан инвестиция фаолиятини тартибга солиш умумий хукукий ва хусусий хукукий тартибга солиш меъёрларини камраб олади. Бу меъёрларнинг бирлиги ижтимоий ва алохида инвестиция муносабатларини характери ва мохиятини ифода этади хамда уларни тартибга солиш усулига айланади. Тартибга солиш усуллари хукук меъёрларини хам алохида, хам ижтимоий зарур инвестиция муносабатлари характерига узига хос тарзда таъсир курсатиш йўлларидан иборат.  Инвестиция фаолияти предметининг куп укладли иктисодиётини барпо этиш давридаги ахамияти бу фаолиятни хукукий жихатдан тартибга солиш тугрисидаги конунлар кабул килинишини талаб килади.  Республикада инвестиция фаолиятини давлат томонидан тартибга солиш, биринчи навбатда, давлатнинг иқтисодий, илмий-техникавий ва ижтимоий сиёсатини амалга ошириш максадларини кузлайди.  Капиталнинг мамлакатлараро кўчиб юриши кенгайган шароитларда инвестиция фаолияти, бир томондан, миллий, иккинчи томондан, халкаро инвестиция муносабатларини миллий ва халкаро хукук тизими асосида таритбга солиш йули билан амалга оширилишини талаб этади. Инвестиция фаолиятини тартибга солишдаги халкаро тажрибаларни хисобга олиш, чет эл инвестицияларини барча турлари ва шаклларида миллий тартиботни бериш янада кулай инвестиция мухитини яратади ва чет эл инвесторларига инвестициялашнинг барча турлари ва шаклларида миллий тартиботни бериш янада кулай инвестиция мухитини яратади ва чет эл инвестицияларининг кириб келишини тезлаштиради . www.arxiv.uz

5Республикада куп укладли иктисодиётни шакллантириш шароитларида инвестиция фаолиятини давлат томонидан тартибга солишда асосий вазифалар куйидагилардан иборат Биринчидан , ижтимоий ва хусусий манфаатларни Иккинчидан , айрим мамлакатла р Учинчидан , корпорацияла р, халкаро молия институтлари Тўртинчидан , якка инвесторлар манфаатлар ини тугри аниклаш Бешинчидан, уларнинг узаро макбул нисбатлари ни келишиб олиш Олтинчидан , уларни хаётда руёбга чикаришнинг тенг хукукий шароитлари ва кафолатларини белгилаш www.arxiv.uz

6Ҳар бир давлат инвестиция фаолиятини куйидаги максадларда мувофиклаштириб боради давлатнинг иқтисодий сиёсатини амалга ошириш давлатнинг фан-техника сиёсатини ўтказиш жахон бозорига чикиш мамлакат ижтимоий сиёсатини юритиш ва х.к www.arxiv.uz

7Инвестиция фаолияти ривожланишининг меъёрий-ҳуқуқий асослари  Мамлакатда инвестицион муносабатларни амалга ошириш учун муайян ҳуқуқий асослар яратилган. Жумладан, Ўзбекистон Республикасининг “Инвестиция фаолияти тўғрисида”ги, “Чет эл инвестициялари тўғрисида”ги янги таҳрирда, “Чет эллик инвесторлар ҳуқуқларнинг кафолатлари ва уларни ҳимоя қилиш чоралари тўғрисида”ги қонунлар қабул қилинди.  Ўзбекистонда инвестицион муносабатларни тартибга солишининг яратилган қонуний асослари мос равишда тадбиркорлик тўғрисида Ўзбекистон Республикасининг “Тадбиркорлик тўғрисида”ги Қонун ва Ўзбекистон Республикаси Президентининг фармонлари билан тўлдирилиб борилмоқда.  “ Ташқи иқтисодий фаолият тўғрисида”ги Қонун Республикада ташқи иқтисодий фаолиятни амалга оширишнинг асосий тамойиллари ва тартибларини белгилаб беради ҳамда ташқи иқтисодий алоқалар иштирокчиларининг мулкларини, мулкчиликнинг қандай шаклида бўлишидан қатъий назар, манфаатларини ва ҳуқуқларини халқаро ҳуқуқнинг қабул қилинган умумий меъёрларига мувофиқ равишда ҳимоя қилишни таъминлайди. Бу қонун Ўзбекистон Республикасининг жаҳон иқтисодий тизимига уйғунлашиши учун ҳуқуқий асосни яратади.  Ўзбекистон Республикасининг “Чет эл инвестициялари тўғрисида”ги ва “Чет эллик инвесторлар ҳуқуқларининг кафолатлари ва уларни ҳимоя қилиш чоралари тўғрисида”ги Қонунлари инвестициялар тўғрисидаги қонунчиликнинг ядросини ташкил қилади.  Улар Ўзбекистон Республикаси худудида хорижий инвестицияларни амалга оширишнинг ҳуқуқий, ташкилий-иқтисодий асосларини яратиш, чет эл сармоялари солиқ тартибларини белгилаб беради, хорижий инвесторларнинг самарали фаолият кўрсатишини кафолатлайди ва Республика иқтисодиётини ривожлантиришга кўмаклашиш, уни жаҳон хўжалик алоқаларига киритиш мақсадида чет эл молиявий, моддий, интеллектуал ва бошқа ресурсларни жалб этишга ва улардан фойдаланишга қаратилган. www.arxiv.uz

8Қулай инвестицион муҳитни яратишда Ўзбекистон Республикаси Президентининг Фармонлари ва Вазирлар Маҳкамасининг қарорлари ҳам муҳим аҳамият касб этади.  Ўзбекистон Республикаси ҳукумати ўтиш даврида давлат иқтисодиёти учун чет эл инвестициялари ғоят муҳим эканлигини англаган ҳолда, инвестицион муҳитини яхшилаш ҳамда чет эллик инвесторлар билан муносабатларда қонунчиликни такомиллаштириш учун барча чораларни кўрмоқда.  Мамлакатда инвестиция муҳитини янада яхшилаш, хусусийлаштириш, ишлаб чиқаришни модернизация қилиш, техник жиҳатдан қайта жиҳозлаш ва реконструкция қилиш, республиканинг ортиқча ишчи кучи мавжуд бўлган минтақаларида янги иш жойларини яратиш дастурларини амалга оширишга тўғридан-тўғри хусусий хорижий инвестицияларни кенг жалб этиш, шунингдек, хорижий инвесторлар учун ишончли ҳуқуқий ҳимоя ва кафолатларни таъминлаш мақсадида, Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2005 йил 11 апрелда “Тўғридан-тўғри хусусий хорижий инвестицияларни жалб этишни рағбатлантириш борасидаги қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги Фармони қабул қилинди. Фармоннинг капитални капиталлаштириш мақсадидаги, инвестицион моҳиятини оширувчи далили сифатида шуни айтиш мумкинки, унинг 2-бандида “мазкур имтиёзларни қўлланиш муддати давомида имтиёзлардан олинган даромадни корхонани янада ривожлантириш мақсадида қайта инвестициялашга йуналтириш” - деб, белгилаб қўйилган. www.arxiv.uz

9Инвестиция фаолиятига таъсир этувчи омиллар  сиёсий ва иқтисодий баркарорлик  бозор хажми ва унинг кенгайиш истикболлари  махсулот киймати  иш кучи масаласи  мамлакатдаги конунчилик www.arxiv.uz

10Иқтисодиётни эркинлаштириш шароитида давлат инвестиция сиёсатининг ўзига хос хусусиятлари  Давлат инвестиция сиёсати - бу иқтисодиётнинг устивор тармоқларини ривожлантириш, қўллаб- қувватлаш, марказлашган инвестияциялаш жараёнидан номарказлашган инвестиция жараёнига ўтиш, устивор инвестицион лойиҳаларни қўллаб қувватлашга қаратилган механизм, услублар йиғиндиси ҳисобланади. Давлат инвестиция сиёсатини амалга оширишда кўпроқ устуворлик кичик бизнес субъектлари, хорижий инвестициялар иштирокидаги корхоналар ташкил килишга қаратилади. Давлат инвестиция сиёсати мавжуд камчиликларни бартараф этиш, муаммоларни тезкорлик билан ҳал қилиш ва шу асосда инвестиция иштирокчиларининг эркин ҳаракат қила олишлари учун қулай иқтисодий, инвестицион муҳит яратишга қаратилган. www.arxiv.uz

11Давлат инвестиция сиёсатининг устувор йўналишлари деб қуйидагилар ҳисобланади:  - инвестициялар, улар ҳаракатланиши, инвестиция фаолияти иштирокчилари муносабатлари, уларни тартибга солиб туриш бўйича қулай ҳуқуқий базани яратиш, амалдаги қонунчилик-ҳуқуқий базасини такомиллаштириш;  - иқтисодиётда туб ислоҳотларни амалга ошириш, мақсадли инвестицион сиёсатни юргизиш;  - инвестицион жараённи яхшилаш ва барча инвестицион жараён иштирокчиларининг фаоллигини ошириш, хорижий инвестицияларни самарали жалб этиш;  - давлат бошқарув органлари, ҳукумат ташкилотларининг назорат килиш функцияларини янада такомиллаштириш.  Ўзбекистонда инвестиция сиёсатининг асосий тамойиллари булиб куйидагилар хисобланади:  ишлаб чикаришни техник жихатдан куроллантириш ва модернизациялаш, янги иш уринларини яратиш асосида иқтисодий усиш баркарорлигини таъминлаш;  Вазирликлар, концернлар, корпорациялар ва иктисодиётнинг бошқа булимлари иштирокида ва адрес дастурларига катъий риоя килган холда молиялаштиришнинг барча манбалари хисобидан марказлашган ва марказлашмаган капитал куйилмалар хажмини аниклаш;  иқтисодий самарадорликни таъминлаш максадида экспортга мулжалланган ва импорт урнини босувчи лойихалар нуктаи назаридан устувор инвестиция таклифлари руйхатини ишлаб чикиш ва чукур экспертизадан ўтказишларни таъминлаш;  иктисодиётнинг турли сохаларини ривожлантиришда инвестицияларни амалга ошириш тендерлар асосида утказилиши лозим. www.arxiv.uz

12Инвестицион лойиха Инвестицион лойиха - бу маълум ижтиомий- иқтисодий максадларга йуналтирилган, техник-иқтисодий, бизнес-бошқарув, маркетинг ва ищлаб чикариш режалари каби аспектлар асосланган, турли молиявий манбалар маблаглари иштироки назарда тутилган комплекс хужжатлар йигиндиси хисобланади. Инвестицион лойихалар турли максадларда тузилади ва амалга оширилади, уларни тўрт гуруҳга ажратиш мумкин:  янги ишлаб чиқариш ёки хизмат кўрсатишни ташкил этиш;  ишлаб чикаришни ёки хизмат курсатишини кенгайтириш;  ишлаб чикариш самарадорлигини ошириш;  давлат ташкилотлари талабини кондириш, уларни махсулот ва хизматлар билан таъминлаш. www.arxiv.uz

13Ўзбекистонда бугунги кунда Давлат инвестиция сиёсати узига хос икки йуналишга таянади:  - солиқ юкини енгиллаштириш, маблагларни ишлаб чикаришни ривожлантиришга каратиш;  - маблагларни давлат бюджети оркали туплаш ва инвестиция дастурларини амалга ошириш. Бу борада олиб борилаётган сиёсатда давлат корхоналарига нисбатан амалда булган бюджетдан молялаштириш тизими муайяан даражэда бокимандаликни келтириб чикариши инобатга олинмокда ва инвестиция фаолиятида уларга нодавлат сектори субъектларига караганда имтиёзли шароит яратиши мумкинлиги эътиборга олинмокда. www.arxiv.uz

14Мамлакатимиздаги инвестицион мухитга таъсир этувчи омиллар уч гурухга булиниб, улар сиёсий омил; иқтисодий омил ва ижтимоий омилларни ташкил этади. 1. Биринчи омилга давлатнинг хорижий инвестицияларга булган сиёсий муносабати, давлатнинг иктисодиётга аралашуви даражаси, давлат аппарати бошқармасининг ишлаш самараси, давлатнинг сиёсий баркарорлиги ва бошқаларни киритиш мумкин. 2. Иккинчи омил иктисодиётнинг умумий холати (усиш ёки кризиси), инфляция даражаси, валюта курсининг баркарорлиги, солиқ ва божхона имтиёзлари, ишчи кучларининг киймати ва мехнат ресурсларини ишлатилиш тартиби, аник товар ва хизмат турларига булган талаб ва таклифнинг мавжудлиги, кредит бахоси ва бошқаларни уз ичига олади. 3. Учинчи омилда эса жамият аъзоларининг хорижий капитал ва хусусий мулкчиликни шаклланишига муносабати, жамиятнинг идеологик билимлари даражаси, ишчи кучларининг ташкилотчилик кобилияти ва бошқалар эътиборга олинади. www.arxiv.uz

15Бошқарув даражси Бошқарувчи орган Бошқарув объекти ва субъекти Бошқариш максади Бошқариш механизми Конунчилик сохаси Олий Мажлис, Вазирлар Махкамаси, Адлия Вазирлиги Иктисодиёт - тадбиркорлик субъектлари ва инвестицион мухит Кулай, самарали инвестицион мухит яратиш Конунлар ва меъёрий хужжатлар Молиявий- иқтисоди й соха Молия вазирлиги Инвестицион-инжиниринг хизматлари бозори Инвестицион фаолиятни назорат этиш Химоявий ва жазо чоралари Функционал сохалар Марказий банк, ТИАЭ, ДСК, ДБК, Узстандарт, сугурта ташкилотлари Пул-кредит бозори, хорижий ва махаллий инвесторлар, стандартлаш, сугурталаш, солиқ ва божхона конунчилиги ижроси Инвесторлар иқтисодий муносабатлари ни назорат этиш Тартиблар, йурикномалар, стандартлар, карорлар Ўзбекистонда Давлат инвестиция сиёсатини амалга ошириш тизими . www.arxiv.uz

16Хулоса:  Хулоса қилиб шуни айтиш керакки инвистиция қанча кўп жалб қилиб иқтисодиётнинг ривожланган давлатлар иқтисодитёти сингари ўсиш мохиятиниошириш керак  Инвистиция фаолияти давлат томонидан тартибга солишда давлат белгилаб қўйган хужжатлар меъёрий хужжатлар билан тартибга солади.  Булардан ташқари Ўзбекистон Республикаси киритаётган хорижий инвистицияларнинг хуқуқларини химоя қилишга ката этибор берилмаган шунинг мохиятида чет эл инвистициясининг мамлакатимизда бўлган этиборни тортади.  Инвистицияларга бир қанча давлатимизда яъни солиқларни божхона божларидан бир қанча имтиёзлар берилмоқда шунинг натижасида мамлакатимизда хорижий инвистиция иштирокида кўплаб қўшма корхоналар ишга туширилмоқда.Яъни техника технологиянинг кириб келиши кўпайди ва корхоналар кенгайиши натижасида ахолини иш билан таъминлаш, хамда экспортбоп махсулотлар ишлаб чиқариш, кўп қисмини экспорт қилиб давлатнинг валютага бўлган эхтиёжини тўлдиришда ўз хиссасини қўшмоқда.  Булардан ташқари ишчи бозордан хам ўз ўрнига эга злари ишлаб чиқарган махсулот билан ички бозоримизни тўлдириб келмоқда.  Инвистициялар жалб қилиш учун уларга етарли шарт шароитлар қулай мухит яратиб беришимиз керак, Ўзбекистонда инвистиция фаолиятини тартибга солишда Ўзбекистон Республикасининг “Тадбиркорлик тўғрисида”ги қонуний “Ташқит иқтисодий фаолияти тўғрисида”ги қонуни хамда “чет эл инвистицияси тўғрисида”ги ва “Чет эл инвесторлари хуқуқларининг кафолатларини ва уларни химоя қилиш сохалари тўғрисида”ги қонунларни тартибга солиниб туради www.arxiv.uz

17ЭЪТИБОРЛАРИНГИЗ УЧУН РАҲМАТ! www.arxiv.uz

Похожие

Корхоналар фаолиятини давлат томонидан тартибга солиш

Ташқи савдони давлат томонидан тартибга солиш ва бошқариш йўллари

Иқтисодиётни давлат томонидан тартибга солиниши

Инновациялар тизими, давлат инновацион сиёсати ва инновацион фаолиятни давлат томонидан тартибга солиш

Корхона фаолиятини тартибга солиш ва уни бошқариш