Давлат бюджети - даромадлар ва харажатлар - Экономика - Презентации

Давлат бюджети - даромадлар ва харажатлар

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

3816 KB

Давлат бюджетининг характерли хусусиятлари Бевосита давлат (ҳукумат)га тегишли эканлик Ягоналик (бирлик) ва марказлашу в- нинг юқори даражада эканлиги Бюджет ресурсларини шакллантириш ва улардан Фойдаланишд а демократизм

Давлат бюджетида, молия тизимининг бошқа бўлинмаларидан фарқли ўлароқ, икки тушунчанинг терминологик қўшилиши мавжуд 1) бюджет – иқтисодий (молиявий) категория сифатида; 2) бюджет – мамлакатнинг асосий молиявий режаси сифатида. Демак, Давлат бюджети дейилганда, энг аввало, икки тушунчанинг қўшилишини тушунмоқ керак 1) давлат миқёсида ялпи ички (миллий) маҳсулотни тақсимлаш натижасида вужудга келадиган иқти-содий (молиявий) муноса-батлар (иқтисодий кате-гория) шакли сифатида давлатнинг асосий молиявий режаси 2) шу категориянинг намоён бўлиш шакли сифатида давлатнинг асосий молиявий режаси

Бюджет фондини шакллантиришда икки хил тушунчадан фойдаланилади бюджетга тўловлар (солиқлар, ажратмалар, божлар ва бошқалар) давлат бюджетининг даромадлари Давлат бюджети молиянинг таркибий қисми сифатида, унинг бошқа бўлинмалари сингари, икки хил функцияни бажаради Назорат тақсимлаш

Бюджетнинг назорат функцияси, одатда, қуйидаги мақсадларни кўзда тутади : Давлат бюджетининг даромадларини ошириш учун пул маблағларини мобилизация (жалб) қилиш маблағларни сарф этишда уларнинг қонунийлигини таъминлаш молиявий (бюджет) механизм (и) орқали ишлаб чиқаришнинг самарадорлигини ошириш Давлат бюджетининг икки функциясидан фойдаланиш натижасида бюджет механизми вужудга келади Бюджет механизми дейилганда, одатда, фақат молиявий ресурс-ларни давлатнинг қўлида аккумуляция қилиш ва уларни бюджет ка-наллари бўйича тақсимлашнинг амалдаги тизими назарда тутилмас-дан, балки такрор ишлаб чиқаришнинг барча босқичларига бу жараён-нинг фаол таъсири ҳам тушунилади

молия тизимида марказий ўринни эгаллайди иқтисодиёт алоҳида тармоқларининг ривожланишида асосий манба ролини ҳам ўйнаши мумкин Давлат бюджетининг аҳамияти субъектларнинг молиявий барқарор-лигини таъминлашда бюджет катта аҳамият касб этади унинг ёрдамида катта ҳажмдаги молиявий ресурслар давлатнинг қўлида тўпланади ва улар умумдавлат эҳтиёжларини қондиришга сарф этилади устувор йўналишлар учун молиявий ресурсларни концентрация қилишда асосий инструмент бўлиб хизмат қилади

Ўзбекистон Республикаси Давлат бюджети даромадларининг таркиби ва тузилмаси .Д а р о м а д л а р 1. Тў ғри (бевосита) соли қ лар 1.1. Юридик шахслардан олинадиган фойда соли ғи 1.2. Савдо ва умумий ов қатланиш корхоналари учун ягона соли қ тўловидан Давлат бюджетига ажратмалар 1.3. Ягона соли қ тўловидан (микрофирмалар ва кичик корхоналар билан биргаликда) Давлат бюджетига ажратмалар 1.4. Жисмоний шахсларнинг даромадидан олинади - ган соли қ 1.5. Тадбиркорлик фаолияти билан шу ғулланаётган юридик ва жисмоний шахсларнинг даромадидан олинадиган қатъий соли қ 2. Эгри (билвосита ) соли қ лар 2.1. Қ ўшилган қиймат соли ғи 2.2. Акцизлар 2.3. Божхона божлари 2.4. Жисмоний шахслардан олинадиган ягона бож тўлови 2.5. Транспорт воситалари учун бензин, д изель ёқил ғиси ва газ истеъмолига жисмоний шахслардан олинадиган соли қ 3. Ресурс тўловлари ва мол -мулк соли ғи 3.1. Мол -мулк соли ғи 3.2. Ер соли ғи; 3.3. Ер ости бойликларидан фойдаланганлик учун соли қ 3.4. Сув ресурсларидан фойдаланганлик учун соли қ 4. Устама фойдадан олинадиган соли қ 5. Ободонлаштириш ва ижтимоий и нфратузилмани ривожлантириш учун соли қ 6. Бош қа даромадлар

Бюджет даромадларини шакллантириш жараёнининг принциплари солиқларнинг бюджетга олиниши мамлакат миллий бойлиги манбаларининг тугашига олиб келмаслиги керак солиқлар уларни тўловчилар ўртасида тенг (адолатли) тақсимланмоғи лозим солиқларнинг ишлаб чиқарувчилар айланма фондлари ҳажмига таъсир кўрсатмаслиги солиқларнинг соф даромадга нисбатан ҳисобланиши солиқларнинг ундирилиш жараёни хусусий секторни сиқиб чиқармаслиги керак субъектларнинг мустақил фаолият кўрсатишига риоя этиш (шароит яратиш) субъектларнинг ҳатти-ҳаракати ва интилишига боғлиқ бўлмаган ҳолда вужудга келган даромадларнинг тўлиқ ёки қисман бюджетга олиниши бюджет механизмининг рағбатлантирувчи таъсирини таъминлаш бюджет даромадларини шакллантиришда улушли иштирок этишдавлат учун солиқларнинг ундирилиши иложи борича арзонроқ бўлиши лозим

.Ҳозирги амалиётда Давлат бюджетининг даромадлари қуйидаги тартибда классификация қилинаяпти Тўғри (бевосита) солиқлар (юридик шахсларнинг фойдасидан олинадиган солиқ; савдо ва умумий овқатланиш корхоналари учун ягона солиқ тўловидан Давлат бюджетига ажратмалар; ягона солиқ тўловидан (микрофирмалар ва кичик корхоналар билан биргаликда) Давлат бюджетига ажратмалар; жисмоний шахсларнинг даромадидан олинадиган солиқ ва тадбиркорлик фаолияти билан шуғулланаётган юридик ва жисмоний шахс- ларнинг даромадидан олинадиган қатъий солиқ) Эгри (билвосита) солиқлар (қўшилган қиймат солиғи; акциз-лар; божхона божлари; жисмоний шахслардан олинадиган ягона бож тўлови; транспорт воситалари учун бензин, дизель ёқил-ғиси ва газ истеъмолига жисмоний шахслардан олинадиган солиқ) Ресурс тўловлари ва мол- мулк солиғи (мол-мулк солиғи; ер солиғи; ер ости бойликларидан фойдаланганлик учун солиқ ва сув ресурсларидан фойдаланганлик учун солиқ) Устама фойдадан олинадиган солиқ Ободонлаштириш ва ижтимоий инфратузилмани ривожлан-тириш учун солиқ Бошқа даромадлар

Ўзбекистон Республикаси Давлат бюджети харажатларининг таркиби ва тузилмаси .Х а р а ж а т л а р 1. Ижтимоий со ҳа ва а ҳолини ижтимоий қўл - лаб -қувватлаш харажатлари – ҳаммаси улардан: 1.1. Маориф 1.2. Со ғли қни са қлаш 1.3. Маданият ва спорт 1.4. Фан 1.5. Ижтимоий таъминот 1.6. А ҳоли учун ижтимоий а ҳамиятга эга бўлган хизматлар б аҳосидаги фар қларни бюджетдан қоплаш 1.7. Оилаларга ижт имоий нафа қалар (болали оилалар ни қўшган ҳолда) 2. Бюджетдан таш қари Пенсия фондига дотация 3. Фу қаролик жамияти институтлари, ИИЧБ ва ННТларни нг ривожланишига грантлар ва мабла ғлар 4. И қтисодиёт харажатлари 5. Марказлаштирилган инвестицияларни молиялаштириш харажатлари 6. Давлат ҳокимият органлари, бош қарув ва суд органларини са қлаш 7. Фу қароларнинг ўз -ўзини бош қариш орган - ларини са қлаш 8. Вазирлар Ма ҳкамасининг резерв фонди 9. Бош қа харажатлар Давлат бюджетининг харажатлари 1 - жами 1 Бюджетдан таш қари фондларнинг харажатларисиз.

Давлат бюджетининг харажатлари тақсимлаш характерига эга ифодала- нишнинг пул шакли хос пул фонд- ларининг амал қили- ши билан боғланган давлат томонидан ташкил қилинади Давлат бюджетининг харажатлари бир бутуннинг ўзига хос қисми бўлганлиги учун улар давлатнинг марказлаштирилган пул фондлари маблағларидан фойдаланиш ва тегишли фондларни шакллантириш билан боғлиқдир. Бу тақсимлаш муносабатларининг моддий-буюм-лашган шакли турли соҳаларга йўналтирилаётган бюджет маблағ-ларининг ҳаракатидан иборат

Иқтисодий мазмунига кўра Давлат бюджетининг харажатлари иккига бўлинади Капитал харажатлар Жорий харажатлар инновацион ва инвестицион фаолиятга йўналтирил- ган харажатлар Давлат ҳокимият органлари, маҳаллий ўз-ўзини бошқариш органлари, бюджет ташкилотларининг жорий фаолиятини таъминлашга йўналтирилган бюджет харажатлари, бошқа бюджетлар ва иқтисо- диёт алоҳида тармоқларига дотация, субсидия ва субвенция шаклида кўрсатиладиган давлат томони- дан қўллаб-қувватлаш билан боғлиқ бўлган харажатлар

Давлат бюджетининг харажатлари (такрор ишлаб чиқаришдаги ролига қараб ) Давлат бюджетининг харажатлари (тармоқ белгисига кўра) миллий иқтисодиёт (хўжалик)нинг умумэътироф этилган тармоқларга бўлинишига мувофиқ равишда бюджет харажатлари саноат, қишлоқ хўжалиги, қурилиш, транспорт, алоқа, маориф, соғлиқни сақлаш, маданият ва спорт, фан, ижтимоий суғурта ва ижтимоий таъминот, давлат бошқаруви, мудофаа ва ҳ. к. харажатларга бўлиниши мумкин. Давлат бюджетининг харажатлари (ижтимоий мўлжалланганлиги бўйича) Ижтимоий соҳа ва аҳолини қўллаб- қувватлаш харажатла - ри Миллий хўжа- ликка (иқти- содиётга) харажат лар Мудо- фаа хара - жат - лариижтимоий соҳа ҳамда аҳолини ижтимоий қўллаб- қувватлаш харажатларимиллий иқтисодиётга (хўжаликка) қилинадиган харажатлар

Давлат бюджетининг харажатлари (конкрет мақсадларга мўлжалланганлиги бўйича) капитал қуйилма - лар дота- ция- лар суб- вен- ция- лар суб- сидия- лар бюд- жет ссуда- лари иш ҳақи канцеляри я ва хўжалик харажат- лариовқатланиш харажатлари капитал ва жорий ремонт

ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАР I. Ўзбекистон Республикаси Қонунлари 1. O`zb е kiston R е spublikasi Konstitutsiyasi. - T.: O`zb е kiston, 2009 yil.-40 b е t. 2. Ўзбекистон Республикасининг Солиқ кодекси – Ўзбекистон Республикаси қонун хужжатлари тўплами. - Т.: Адолат, 2010. 3-б. 3. Ўзбекистон Республикасининг «Давлат солиқ хизмати тўғрисида»ги Қонуни. -Т.: Халқ сўзи, 1997. 29 август. 6-б. II. Ўзбекистон Республикаси Президенти Фармонлари ва Қарорлари 4. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2009 йил 22 декабрдаги «Ўзбекистон Республикасининг 2010 йилги асосий макроиқтисодий кўрсаткичларни прогнози ва давлат бюджети параметрлари тўғрисида» ги ПК-1245 сонли Қарори. 15-б. .

, Дарсликлар. • Трошин А.Н., Мазурина Т.Ю., Фомкина В.И. Финансы и кредит. Учебник. М:. «ИНФРА» 2009. 60 с. • Финансы: Учеб ник под ред. Грязновой А.Г., Маркиной Е.В.– М.: Финансы и статистика, 2008. 500-504 с. • Финансы : Учебник Под ред. проф.М.В. Романовского, проф. О.В.Вруб левской, проф.Б.М. Сабанти. – 2-е изд., перераб. и доп. – М.: Юрайт-Издат, 2008. 460– 464 с. • Қосимбекова Т. «Молия» фани бўйича таълим технологияси.-Т.: ТДИУ, 2007.20-25 б. • Финансы: Учебник. – 2-е изд., перераб. и доп. под ред. В.В. Ковалева. – М.: ТК Велби , Изд-во Проспект, 2006 . – 640 с. • Финансы, денежное обращение и кредит: учебник. – 2-е изд., перераб. и доп. В.К. Сенчагов, А.И. Архипов и др.; под ред. В.К. Сенчагова, А.И. Архипова. – М.: ТК Велби, Изд-во Проспект, 2006. – 720 с. • Колпакова Г.М. Финансы. Денежное обращение. Кредит: Учебник.постр. - 2-е издательство, перераб. и доп. - М.: Финансы и статистика, 2005. 400-402 с. • Федулова СТР.Ф. Финансы: учебник. – М.: КНОРУС, 2005 . - 400 с. • Финансы : Учебник под ред. д.э.н., проф. В.П.Литовченко. – М.: Дашков и К, 2005 . 722- 724 с

Похожие

Ғазначилик органларида Давлат бюджети даромадлар ҳисоби

Давлат бюджети

Давлат бюджети даромадлари

Давлат бюджети даромадлари ва харажатлари

Давлат бюджети даромадларини прогнозлаштириш