Aholini ish bilan bandligining shakllanishi va mohiyati - Экономика - Презентации

Aholini ish bilan bandligining shakllanishi va mohiyati

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

1395.216796875 KB

Mavzu: AHOLINI ISH BILAN BANDLIGINING SHAKLLANISHI VA MOHIYATI

  Aholini ish bilan bandligining ijtimoiy-iqtisodiy mohiyati.  Aholini ish bilan ta`minlashni tartibga solish.  O`zbekiston Respublikasida aholini ish bilan bandlik siyosati. Reja:

  Aholini ish bilan bandligi inson ijtimoiy rivojlanishining eng muhim jihatlaridan biri bo`lib, u mehnat masalalari bilan bog’liq muammolarni hamda mehnatga bo`lgan talab va takliflarni qondirish yo`llarini ochib beradi. Ish bilan bandlik kishilarning ish joylari qaerdaligidan qat`iy nazar, ijtimoiy foydali mehnatga qatnashishi yuzasidan o`zaro kirishadigan ijtimoiy-iqtisodiy munosabatlaridir. Ish bilan bandlik munosabatlari, mehnatga layoqatli kishilarning qanchasi va qay darajada ijtimoiy foydali mehnatda qatnashishini ko`rsatadigan ijtimoiy-iqtisodiy ko`rsatkichdir. Aholini ish bilan bandligi toifasi faqat iqtisodiy komponentlar bilan cheklanmaydi. Ish bilan bandlik, avvalo, ijtimoiy munosabatlardir. SHu bois qandaydir azaliy, bevosita yuzaga keladigan hodisa sifatidagi ijtimoiylik uning asosiy xususiyati hisoblanadi. Ish bilan bandlik ijtimoiy-iqtisodiy hodisa sifatida namoyon bo`lar ekan uni quyidagicha ta`riflash mumkin. Ish bilan bandlik- fuqarolarning qonun hujjatlariga zid kelmaydigan o`z shaxsiy va ijtimoiy ehtiyojlarini qondirish bilan bog’liq, ularga ish haqi yoki mehnat daromadi keltiriladigan faoliyatidir. Aholini ish bilan bandligining ijtimoiy- iqtisodiy mohiyati.

Quyidagilar ish bilan ta`minlangan deb hisoblanadi: • yollanib ishlayotgan, shu jumladan,, ishni to`liqsiz ish vaqtida haq evaziga bajarayotgan, shuningdek, haq to`lanadigan boshqa ishga, shu jumladan,, vaqtinchalik ishga ega bo`lgan fuqarolar • betobligi, mehnat ta`tilida, kasbga qayta tayyorlashda, malaka oshirishda ekanligi, ishlab chiqarishni to`xtatib qo`yganligi munosabati bilan, shuningdek, qonun hujjatlariga muvofiq vaqtincha ish joyi saqlanib turadigan boshqa hollarda vaqtincha ish joyida bo`lmagan fuqarolar • o`zini ish bilan mustaqil ta`minlayotgan fuqarolar, shu jumladan,, yuridik shaxs tashkil qilmagan holda tadbirkorlik faoliyati bilan shug’ullanayotgan fuqarolar, kooperativlarning a`zolari, fermerlar va ularning ishlab chiqarishda qatnashayotgan oila a`zolari.

• Qurolli kuchlarda, Milliy xavsizlik xizmati va ichki ishlar organlari va qo`shinlarida xizmatni o`tayotgan, shuningdek, muqobil xizmatni o`tayotgan fuqarolar • ta`lim to`g’risidagi qonun hujjatlariga muvofiq ishlab chiqarishda ajralgan holda ta`lim olayotgan fuqarolar. • qonun hujjatlariga muvofiq faoliyat olib borayotgan jamoat birlashmalari va diniy muassasalarda ishlayotgan fuqarolar.

O`zbekiston Respublikasi «Mehnat kodeksi»ga muvofiq quyidagi sabablarga ko`ra vaqtinchalik ish joyida bo`lmagan fuqarolarning ish joyi saqlanib qoladi va ular ish bilan ta`minlangan, deb hisoblanadilar: davlat va jamoat vazifalarini bajarayotgan vaqtda ish beruvchi va mehnat jamoasi manfaatlariga doir vazifalarni bajarganda jamiyat manfaatlariga doir harakatlar qilganda

Iqtisodiy jihatdan faol bo`lgan aholi uchun, shu jumladan,, ishsizlar uchun ish bilan ta`minlash maqomini belgilab olish muhimdir.  YOllanma xodimlar - bular korxona rahbariyati bilan mehnat faoliyati shartlari to`g’risida tuzilgan yozma kontrakt (shartnoma) yoki og’zaki bitim bo`yicha ishlaydigan shaxslar bo`lib, ular ana shu faoliyat uchun yollanish vaqtida kelishib olingan ish haqini oladilar.  YAkka tartib asosida ishlaydiganlar - mustaqil ravishda faoliyat olib boradigan, o`zlariga daromad keltirayotgan ish bilan shug’ullanadigan, faqat qisqa muddatga yollanma xodimlardan foydalanadigan yoki foydalanmaydigan shaxslar.  Ish beruvchilar - o`zining hissadorlik jamiyatini, xo`jalik shirkatini va hokazoni boshqaradigan yoki buning uchun davlat tomonidan vakil qilingan shaxslar. Ish beruvchi o`z funktsiyalarini yollanma boshqaruvchiga to`liq yoki qisman topshirib qo`yishi, korxonaning muvaffaqiyatli ishlashi uchun javobgarlikni o`zida olib qolishi mumkin.  Oilaviy korxonalarning haq to`lanmaydigan xodimlari - qarindoshiga tegishli bo`lgan oilaviy korxonada haq olmasdan ishlaydigan xodimlardir.  Ish bilan ta`minlash maqomi bo`yicha tasniflashga to`g’ri kelmaydigan shaxslar - ilgari o`zlariga daromad keltiradigan mehnat faoliyati bilan shug’ullanmaydigan kishilar. Ularga ish bilan ta`minlashning biron-bir maqomiga mos kelmaydigan shaxslar ham kiritiladi.

 tarkibiy qayta qurishni rag’batlantirish asosida bo`shab qolgan xodimlarni qayta taqsimlash jarayonini jadallashtirish;  ishsizlarni mehnat hayotiga juda tezlik bilan jalb qilish;  ish qidirayotganlardan har birini ish bilan ta`min etish.Ijtimoiy siyosatning tarkibiy qismi bo`lgan aholini ishi bilan bandligi siyosati uchta asosiy maqsadga erishishni nazarda tutadi:

Davlat aholini ish bilan ta`minlash siyosatining chora- tadbirlari quyidagi sohalar bo`yicha tabaqalashtirilgan: Aholini ish bilan ta`minlashga davlatning ta`sir ko`rsatish turlari: ta`sir ko`rsatish ob`ekti bo`yicha (umumiy va ixtisoslashgan chora-tadbirlar); mablag’ bilan ta`minlash manbalari bo`yicha. passiv ta`sir ko`rsatish - ish bilan band bo`lmagan aholiga ijtimoiy yordam; faol ta`sir ko`rsatish - mehnat taklifini rag’batlantirish, mehnatga bo`lgan talabni rag’batlantirish, talab va taklifni muvofiqlashtirish chora-tadbirlari (axborot, maslahat xizmati ko`rsatish, kasbiy sohada maslahatlar berish, aholining kamroq raqobatbardosh guruhlari uchun bandlik dasturlarini ishlab chiqish va hokazolar), mintaqalarga yordam ko`rsatish chora-tadbirlari va shu kabilar. 08 16 200D0E1903 08 17 0808 25 100B16 08 23 13 20 12 15 17

O`zbekiston Respublikasida aholini ish bilan bandlik siyosati. Iqtisodiyotni erkinlashtirish sharoitida davlat aholini ish bilan ta`minlash va ishsizlikni bartaraf etish bo`yicha izchil ijtimoiy-iqtisodiy siyosat olib boradi. CHunki ish bilan bandlikni oshirish milliy iqtisodiyotni rivojlantirish, aholi turmush darajasini oshirish va yuksak taraqqiy etgan mamlakatlar qatoriga qo`shilishning muhim omili hisoblanadi. Ish bilan bandlik sohasida davlat siyosatining yuritilishi O`zbekistonda amalga oshirilayotgan islohotlarning asosiy ijtimoiy vazifalaridan biridir. 22 14 1012 100B16 35 101D 14 0A 17 12 2B 1012 13

O`zbekistonda aholini ish bilan ta`minlash sohasidagi davlat siyosati quyidagi tamoyillarga asoslanadi:• mehnat qilish va ishni erkin tanlash huquqini amalga oshirishda barcha fuqarolarga jinsi, yoshi, irqi, millati, tili, ijtimoiy kelib chiqishi, mulkiy ahvoli, mansab mavqei, dinga munosabati, e`tiqodi va jamoat birlashmalariga mansubligi, shuningdek xodimlarning ishchanlik jihatlari hamda ular mehnatining natijalariga bog’liq bo`lmagan boshqa holatlardan kat’iy nazar teng imkoniyatlarni ta`minlash; • kishilarning mehnat va tadbirkorlik tashabbuslarini qo`llab-quvvatlash va rag’batlantirish, ularda mehnat qilish va hayot kechirishda munosib sharoitlarni ta`minlaydigan unumli va ijodiy mehnat qobiliyatini rivojlantirishga ko`maklashish; • mehnat qilishning ixtiyoriyligi; • ish bilan ta`minlanish sohasida ijtimoiy kafolatlar berish va aholini ishsizlikdan himoya qilishni ta`minlash; • ijtimoiy himoyaga o`ta muhtoj va ish topishda qiynalayotgan fuqarolar uchun mavjud ish joylarini saqlab qolayottan va yangi ish joylarini yaratayottan ish beruvchilarni rag’batlantirish; • ish bilan ta`minlash sohasidagi tadbirlarni ijtimoiy va iqtisodiy siyosatning boshqa yo`nalishlari bilan muvofi qlashtirish; • aholini ish bilan ta`minlash chora-tadbirlarini ishlab chiqish, amalga oshi rish va ularning bajarilishini nazorat qilishda davlat organlari, kasaba uyushma-lari, xodimlarning vakillik organlari va ish beruvchilarning o`zaro hamkorligi; • aholini ish bilan ta`minlash muammolarini hal qilishda davlatlararo hamkorlik. • Respublikada olib borilayotgan islohotlarning tarkibiy qismi hisoblangan ish bilan bandlik siyosati quyidagi asosiy maqsadlarga erishishni nazarda tutadi: • tarkibiy qayta qurishni rag’batlantirish asosida bo`shab qolgan xodimlarni qayta taqsimlash jarayonini jadallashtirish; • ishsizlarni mehnat hayotiga juda tezlik bilan jalb etish; • ish qidirayotganlardan har birini ish bilan ta`minlash

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati: • Abdurahmonov Q.X., Xolmo`minov SH.R “Mehnat iqtisodiyoti va sotsiologiyasi”(o`quv qo`llanma)T-2004 • O`zbekiston Respublikasi Prezidenti Islom Karimovning “Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi, O`zbekiston sharoitida uni bartaraf etishning yo`llari va choralari” nomli asarini o`rganish bo`yicha o`quv qo`llanma. B.YU.Xodiev, A.SH.Bekmurodov, U.V.G’afurov, B.K. To`xliyev. • “ MEHNAT IQTISODIYOTI va INSON TARAQQIYOTI” ma’ruzalar matni. Abdurahmonov Q.X , Bakieva.I.A , Raxmatov SH.I , Muxsinov B.T. • Abdurahmonov Q.X. “Mehnat iqtisodiyoti” (Darslik) T-2009. • Internet saytlari: • w.w.w. google.uz • w.w.w.ziyonet.uz • w.w.w.referat.uz

 Mustaqil ish. Bajardi: 36-11MMNDT guruh Xalilov Furqat Tekshirdi: Muxsinov B Mehnat iqtisodiyoti va inson taraqqiyoti fanidan

Похожие

Bozor iqtisodiyoti davrida aholini ish bilan bandligini oshirish

Mehnat bozorini tartibga solish va aholini ish bilan bandligi muammolari

Ish haqining shakllanishi va amal qilishi

Xususiy kapital shakllanishi va ta’sischilar bilan hisoblashishlar auditi

Aholini va hududlarni texnogen xususiyatli