Aholi demografiyasi va iqtisodiy rivojlanish tahlili - Экономика - Презентации

Aholi demografiyasi va iqtisodiy rivojlanish tahlili

Загружено в:

15.04.2024

Скачано:

0

Размер:

413.3955078125 KB

Mavzu; Aholi demografiyasi va iqtisodiy rivojlanish tahlili 1. O’zbekistonda aholi demografiyasi 2. O’zbekistonda Iqtisodiy rivojlanish tahlili 3. Dunyodagi Iqtisodiyot raqamlarda Reja:

Oʻzbekiston demografiyasi Oʻzbekiston aholisining demografik koʻrsatkichlari boʻlib, aholining oʻsishi, zichligi, millati, taʼlim darajasi, sogʻligʻi, iqtisodiy ahvoli, diniy mansubligi va boshqa jihatlarini oʻz ichiga oladi. Ma’lumotlarning aksariyati taxmindir, chunki oxirgi aholi roʻyxati 1989-yilda Sovet davrida o’tkazilgan. O’zbekiston aholisi piramidasiO’zbekistonda aholi demografiyasi

Aholining asosiy qismi tugʻilib oʻsgan joyida istiqomat qiladi. Bundan choʻl mintaqalarida yashovchi aholi mustasno. Shu bilan birga shaharlar tarmogʻidagi oʻzgarishlar shahar aholisining dinamikasi va joylashishiga katta taʼsir qildi. Keyingi-yillarda ularda sezilarli oʻzgarishlar yuz berdi. 1990—2005-yillarda mamlakat aholisining oʻsish surʻati pasayib borayotgan davrda baʼzi viloyatlarda bu jarayon sekinroq kechdi.Respublika aholisi, asosan, qadimdan oʻzlashtirilgan, sugʻorma dehqonchilik uchun sharoit qulay boʻlgan voha va vodiylarda zich joylashgan. Mirzachoʻl, Surxon-Sherobod, Qarshi, Markaziy Fargʻona, Ellikqalʻa choʻllarini oʻzlashtirish natijasida hamda turli qazilma boyliklar konlarini topish asosida vujudga kelgan shahar va shaharchalar ham aholining hududiy tarkibiga oʻzgartirishlar kiritdi. Biroq yangi aholi manzillari aholining asrlar davomida tarkib topgan hududiy shakllariga katta oʻzgarishlar kirita olmadi.

Oʻzbekiston aholisining munitsipalitet boʻyicha zichligi, aholi hisob-kitoblariga koʻra 2020-yil

Oʻzbekistonda demografik vaziyatning eng muhim xususiyatlari aholi oʻsish surʻatlarining pasayib borishi; aholi tabiiy koʻpayish koʻrsatkichining kamayishi; tashqi migratsiya natijalarining manfiylashuvi; shahar aholisining sust oʻsishi va boshqalar. Mamlakatning shahar aholisi nihoyatda notekis joylashgan boʻlib, asosiy qismi Toshkent sh.ga toʻgʻri keladi. Biroq Toshkent sh. Aholisi soʻnggi-yillarda deyarli oʻsmadi, natijada uning Oʻzbekiston aholisi tarkibidagi ulushi 1990-yi ldagi 10,5 %dan 8,2 % ga tushib qoldi. Navoiy, Sirdaryo, Toshkent viloyatlari hamda Qoraqalpogʻiston Respublikasining demografik salohiyati pasaydi, Jizzax viloyatida oʻzgarmadi, qolgan hududlarda esa oshdi. Hozirgi kunda Oʻzbekiston aholisining 16,4 % Surxondaryo va Qashqadaryo viloyatlari ga toʻgʻri keladi. Xorazm, Namangan va Samarqand viloyatlarida ham biroz oʻsish boʻldi.

Yuqoridagi oʻzgarishlarga qaramay, respublika aholisining hududiy mujassamlashuvi darajasi hamon Fargʻona va toshkent iqtisodiy rayonlarida yuqori. Fargʻona vodiysiga mamlakat aholisining 28 %, Toshkent sh. Va viloyatiga 18 % toʻgʻri keladi. Aholi zichligi 1 km2 ga 58 kishi boʻlib, bu koʻrsatkich mamlakat miqyosida 70 karraga farq qiladi yoki boshqacha aytganda, 7,3 kishidan (Navoiy viloyati) 552,5 (Andijon viloyati) kishigacha yetadi. Fargʻona, Namangan, Xorazm viloyatlarida aholi juda zich, Qashqadaryo, Jizzax, Buxoro viloyatlarida, shuningdek, Qoraqalpogʻiston Respublikasida zichlik koʻrsatkichi ancha past. 1991—2005-yillar da Oʻzbekiston viloyatlari boʻyicha shahar aholisining oʻsishida sezilarli darajada nomutanosiblik kuzatildi. Bu-yillarda respublika shaharlari aholisining oʻsish surʻati 0,9 % boʻlib, bu koʻrsatkich Surxondaryoda 3,2 % ; Jizzaxda 2,8 %; Sirdaryoda 0,6 % ; Buxoroda 0,7 % ; Xorazmda 0,8 % va Toshkent viloyatida 0,2 % ni tashkil etdi.

Iqtisodiy rivojlanish O‘zbekiston 2020 yil rivojlanayotgan mamlakatlar orasida eng yaxshi iqtisodiy o‘sish ko‘rsatkichlarini namoyon etgani, hozirgi paytda ham respublika barqaror o‘sish sari harakatlanayotgani qayd qilingan. “ 2020 yil da O‘zbekiston iqtisodiyoti 1,6 foizga o‘sdi, bu mamlakatni mintaqada ijobiy o‘sishga muvaffaq bo‘lgan sanoqligina bo‘lgan davlatlar safiga qo‘shdi”, - deb yozadi nashr.

iqtisodiyotning ayrim jabhalari pandemiya avjiga chiqqan kezlarda ham faol bo‘lib turgani, bunga mamlakat iqtisodiyotining uchdan birini tashkil etadigan qishloq xo‘jaligi sohasi yorqin misol bo‘la olishi o‘quvchilarga ma’lum qilingan. Unda, shuningdek, O‘zbekistonda 1 milliard dollar miqdoridagi inqirozga qarshi jamg‘arma tuzilgani, keyinroq bu mablag‘ 370 million dollarga ko‘paytgani ham qalamga olingan. Muallif inqiroz ishlamayotgan kreditlarga o‘z ta’sirini ko‘rsatgan bo‘lishiga qaramasdan, banklarning likvidlik darajasi jabr ko‘rmaganini alohida ta’kidlaydi. “ Ko‘pgina rivojlanayotgan davlatlar soliqlar o‘zgarishidagi cheklovlarni boshdan kechirmoqda, ayrimlarida esa katta miqdordagi qarz to‘planib qoldi. Bular davlatlarning tiklanishni qo‘llab-quvvatlashga yo‘naltirilgan sa’y-harakatlariga to‘sqinlik qiladi”, - deb yozadi «bne Intelli News» onlayn- nashri.

Mazkur davlat yalpi ichki mahsulotining 5 foizidan ko’prog’i bevosita internet va axborot-telekommunikatsiya texnologiyalari bilan bog’liq sohalarga to’g’ri keladi. 2025 yilgacha AQSh sanoatni raqamlashtirishdan qo’shimcha 20 trln. Dollar daromad olishi kutilmoqda. Bunday iqtisodiy samaradorlik, ayniqsa iste’mol tovarlari ishlab chiqarish (10,3 trln. Dollar), avtomobil sanoati ( 3,8 trln . Dollar) va logistikada (3,9 trln. Dollar) yuqori bo’lishi ta’kidlanmoqdaDunyoda raqamli iqtisodiyot o’sishining sur’atlari yiliga deyarli 20 foizni tashkil etmoqda. Taraqqiy etgan davlatlarda raqamli iqtisodiyotning yalpi ichki mahsulotdagi ulushi 7 foizga yetgan. Ular hozirning o’zida raqamli iqtisodiyotning joriy qilinishidan juda katta naf ko’rishmoqda. Xususan, Amerika Qo’shma Shtatlari yiliga 400 milliard AQSh dollaridan ko’proq raqamli xizmatlarni eksport qilmoqda. Dunyoda raqamli iqtisodiyot

E’tiboringiz uchun tashakkur!!! Savollar boʻlsa marhamat!!!

Похожие

Yuksalish, rivojlanish va iqtisodiy siyosat

O’zbekiston Respublikasida kichik biznes va xususiy tadbirkorlikning rivojlanish holatining tahlili

Aholi statistikasi

Aholi daromadlari va davlatning ijtimoiy siyosati

Aholi turmush darajasi va uning ko`rsatkichlari