Informatika va axborot texnologiyalari fanining ta’lim tizimida o’rni va ahamiyati - Информатика и ИТ - Презентации

Informatika va axborot texnologiyalari fanining ta’lim tizimida o’rni va ahamiyati

Загружено в:

20.01.2025

Скачано:

0

Размер:

12000.126953125 KB

KIRISH Hozirgi kunda axborot texnologiyalarning yangilanishi, tarmoq texnologiyalarini rivojlanishi barcha sohalari singari o‘qitish sohasida ham katta o‘zgarishlarga olib kelmoqda. Ma’lumotlarni uzatish tizimi asosida o‘qitishni tashkil etishga turli yondashuvlar mavjud. Butun dunyo kompyuter tarmog‘i tizimiga asoslangan turli kompyuterli multimedia texnologiyalarini va ilg‘or o‘qitish texnologiyalarini umumlashtiruvchi yangicha o‘qitish virtual muassasalarni zamonaviy informatsion jamiyatda axborot va bilimlarning tez sur’atlarda o‘sishi masalasi yechimi sari olib boruvchi yo‘l sifatida qarash o‘rinli. .MAVZU: INFORMATIKA VA AXBOROT TEXNOLOGIYALARI FANINING TA’LIM TIZIMIDA O‘RNI VA AHAMIYATI

Informatika-ma’lumotlarni to‘plash, saqlash, qayta ishlash va uzatish jarayonlarini o‘rganadigan ilmiy soha. Bugungi kunda informatikaning ta’lim tizimidagi o‘rni juda muhimdir, chunki raqamli texnologiyalar hayotimizning ko‘p jabhalariga kirib bormoqda. Informatika fanini o‘rganish orqali talabalar zamonaviy dunyo talablari va imkoniyatlariga mos keladigan ko‘nikmalarni egallaydi.

Informatika va axborot texnologiyalari fani ta’lim tizimida muhim o‘rin tutadi. Ushbu fan nafaqat zamonaviy bilimlar bazasi, balki hayotimizning ko‘plab sohalarida qo‘llaniladigan asosiy vosita sifatida ham ahamiyatga ega. Informatika fani o‘quvchilarga zamonaviy axborot texnologiyalarini tushunishga, ulardan samarali foydalanishga yordam beradi. Bu esa ularning kasbiy kompetensiyalarini oshiradi. Bugungi kunda raqamli savodxonlik har bir inson uchun zarur hisoblanadi. Axborot texnologiyalari orqali o‘quvchilar internetda ma’lumot qidirish, uni tahlil qilish va ishga solish ko‘nikmalarini egallaydilar. Informatika ta'limda innovatsion metodlarni joriy etishga imkon beradi. Umuman olganda, insoniyat turmush tarzining rivojlanishi yangi-yangi kashfiyotlarining yaratilishiga sabab bo‘lmoqda. Inson yangilik yaratish jarayonida har xil to‘siqlarga duch keladi va shu to‘siqlarni yengib o‘tish mobaynida yangi - yangi ixtirolar yuzaga kelaveradi. Lekin, hayot tajribalaridan ma’lumki, ko‘pincha yangi kashfiyot ma’lum bir muammoni bartaraf qilish jarayonida vujudga keladi.

1 2KURS ISHINING ASOSIY TUZILISHI. Informatikada dars o‘tish jarayoni amalga oshiriladi.Kurs ishining ob’ekti. - O‘quvchilarni axborot texnologiyalari bilan tanishtirish. - Axborotlarni samarali ishlash va ulardan foydalanish.Kurs ishining maqsadi . Informatika bu ma’lumotlarning tuzilishi, ularni qayta ishlash usullari, kompyuter tizimlari va dasturiy ta’minotlar. Informatika fani kompyuterlar va axborot texnologiyalarini qo‘llash orqali ma’lumotlarni samarali boshqarish va ulardan foydalanishga qaratilgan. Kurs ishining predmeti. Mavzuga doir materiallar yig‘ish va o‘rganish; Kompyuter tizimlari bilan tanishtirish: Kompyuter apparati va dasturiy ta'minotni tushunish hamda ulardan samarali foydalanishni o‘rganish;Kurs ishining vazifalari:3 4

I Bob. Informatika va axborot texnologiyalarining rivojlanish tarixi va roli. 1.1 Hisoblash texnikasi rivojlanish tarixi. Informatika va axborot texnologiyalari – bu zamonaviy jamiyatda axborot va texnologiyalar bilan ishlashni o‘rgatuvchi fan bo‘lib, har bir sohada foydalanish uchun zarur bo‘lgan bilimlarni shakllantiradi. Hozirgi kunda informatikani o‘rganish va qo‘llash ijtimoiy va iqtisodiy hayotda, ilm-fan, ta’lim va ishlab chiqarishda muhim o‘rin tutadi. Informatikaning rivojlanishi XX asrning ikkinchi yarmidan boshlanib, kompyuter texnologiyalari, dasturlash tillari, algoritmlarni yaratish va axborot xavfsizligi sohalarini qamrab oldi. Dastlab, informatika matematikadan olingan va kompyuterlar ixtiro qilinishi bilan mustaqil fan sifatida shakllangan. Bu fan axborotlarni saqlash, qayta ishlash, uzatish va undan samarali foydalanishni o‘rganadi.

Informatikaning rivojlanishi bilan insonlar kundalik hayotda, shuningdek, ishlab chiqarish va xizmat ko‘rsatishda samaradorlikni oshirish imkoniyatiga ega bo‘ldi. Bugungi kunda informatsion texnologiyalar (IT) barcha sohalarda muhim rol o‘ynab, iqtisodiyot, tibbiyot, ta’lim va fan sohalarida katta o‘zgarishlarga sabab bo‘ldi.

1.2 Elektron hisoblash mashinalarning avlodlari. Hisoblash tеxnikasining rivojlanishi hozirgi davrdagi darajaga yеtguncha u juda katta taraqqiyot jarayonini boshidan o‘tkazdi. Hisoblash tеxnikasining rivojlanishi tarixini shartli ravishda to’rt katta davrga bo’lishimiz mumkin. Birinchi avlod – Elektron hisoblash mashinalarning elementlar bazasi asosan elektron lampalardan tashkil etilgan. Bunday mashinalarning paydo bo‘lishi 50-yillarga to‘g‘ri keladi. Bu avlod mashinalariga misol qilib, BESM- 1, Minsk-1, Ural-1, Ural-2, M-1, M-2, Strela mashinalarini keltirish mumkin. Ularning operatsiya bajarish tezligi sekundiga 2-3 ming operatsiyani tashkil qilib, operativ xotira hajmi 4 Kbayt bo‘lgan.

Ikkinchi avlod. Mashinalarining elementlar bazasi sifatida tranzistorlar xizmat qilgan. Yarim o‘tkazgichlarning ishlatilishi elektron hisoblash mashinalarning operativ xotira hajmi va ish bajarish tezligini sezilarli darajada oshirdi. Elektron hisoblash mashinalarning og‘irligi, o‘lchami va elektr manbaiga ehtiyoji kamaydi. Elektron hisoblash mashinaning programma ta’minoti rivojlanishi hisobidan ularning qo‘llanilish doirasi kengaydi. Uchinchi avlod. Elektron hisoblash mashinalari elementlar bazasi mikro elektronikaga asoslangan bo‘lib, ular integral sxemalarning qo‘llanilishi bilan xarakterlanadi. Uchinchi avlod mashinalariga ES tipidagn ES-1010, ES- 1020, ES-1030, ES-1040, ES-1050, ES-1066, Elektronika 60, SM-3, SM-4 va boshqa tipdagi mashinalarni misol qilib olish mumkin.

To‘rtinchi avlod. Mashinalarining elementlar bazasi katta integral sxemalarga asoslangan bo‘lib, qurilma sifatida kremniy plastiklaridan foydalanildi. Bu avlod mashinalariga Elbrus tipidagi mashinalarni misol qilib keltirish mumkin. Uning operatsiya bajarish tezligi sekundiga 5 millionni tashkil etib, 64 Mbaytgacha operativ xotira hajmiga ega bo‘ldi. Beshinchi avlod mashinalari elementlar bazasi ulkan katta integral sxemaga asoslangan bo‘lib, sun’iy intelekt asosida ishlaydi. Ma’lumotlarni kiritish va chiqarish tovush va tasvirlar orqali amalga oshiriladi.

II Bob. Ta’lim tizimida informatika va axborot texnologiyalarining fanining vazifalari. 2.1. Informatika va axborot texnologiyalari darsini o‘tishda metodlardan foydalanish. Ta’lim tizimida informatika va axborot texnologiyalari, internet ilovalarni ishlab chiqish fanlarini o‘qitishda zamonaviy innovatsion metodlarni qo‘llash natijasida dars maqsadiga erishish oson bo‘ladi. Masalan ko‘p tadqiqotlarda oliy ta’lim tizimida dars jarayonlarida swot tahlil, Venn diagrammasi, aqliy hujum, blits so‘rov metodlaridan ko‘p foydalaniladi. Maktablarda esa ko‘proq aqliy hujum, Blits so‘rov, Kichik guruhlarda ishlash, FSMU metodi, T-Jadvali, klaster metodlari dars mashg‘ulotlarida qo‘llanilib keladi. Misol uchun FSMU metodi mashg‘ulotda o‘rganilayotgan mavzuning muhokamasi jarayonida unga doir masalalar bo‘yicha o‘quvchilar o‘z fikrlarini bayon qilishlari, shu fikrlarni asoslovchi sabablarni ko‘rsatishlari, ularni tasdiqlovchi misolllarni keltirishlari va pirovardida umumlashtiruvchi xulosalar chiqarishlarini o‘rgatish va mashq qildirish metodidir. FSMU metodining umumiy sxemasi:

F – fikringizni bayon eting; S – fikringizni asoslovchi sabab ko‘rsating; M – ko‘rsatgan sababingizni tasdiqlovchi misol keltiring; U – fikringizni umumlashtiring.

Bu metod o‘quvchilarni erkin fikrlashga, o‘z fikrini himoya qilishga va boshqalarga o‘z fikrini o‘tkazishga, ochiq holda bahslashishga, bahs- munozara madaniyatiga, shu bilan bir qatorda, o‘quvchilar tomonidan o‘quv jarayonida egallangan bilimlarni tahlil etishga va o‘zlashtirish darajasini aniqlashga, baholashga o‘rgatadi.

Ushbu metod yordamida bir vaqtning o‘zida 36 nafar o‘quvchini muayyan faoliyatga jalb etish orqali ma’lum topshiriq yoki masalani hal etish, shuningdek, guruhlarning har bir a’zosi imkoniyatlarini aniqlash, ularning qarashlarini bilib olish mumkin. «6x6x6» metodi asosida tashkil etilayotgan mashg‘ulotda har birida 6 nafardan ishtirokchi bo‘lgan 6 ta guruh o‘qituvchi tomonidan o‘rtaga tashlangan muammo (masala)ni muhokama qiladi. Belgilangan vaqt nihoyasiga yetgach o‘qituvchi 6 ta guruhni qayta tuzadi. Qaytadan shakllangan guruhlarning har birida avvalgi 6 ta guruhlar bittadan vakil bo‘ladi. Yangi shakllangan guruh a’zolari o‘z jamoadoshlariga avvalgi guruhi tomonidan muammo (masala) yechimi sifatida taqdim etilgan xulosani bayon etib beradilar va mazkur yechimlarni birgalikda muhokama qiladilar. “ 6*6*6”

“ Yozma bahslar” metodi Bu metod o‘quvchilarga o‘quv xonasidagi tengdoshlari bilan birgalikda shu onda jamoatchilik fikrini to‘lqinlantirayotgan mavzularda muloqotlarni rejalashtirish imkonini beradi. Uslub o‘quvchilarning berilgan mavzu sohasidagi bilimlarini chuqurlashtirish sharoitini yaratish, munozara madaniyatini o‘rgatish va o‘z fikrini asoslash qobiliyatini rivojlatirishga xizmat qiladi.Bu metoddan foydalanishda o‘qituvchi o‘quvchilarni baholash uchun asos xizmatini o‘tovchi ajoyib materialga ega bo‘ladi.

2.2. Informatika va axborot texnologiya darsini o‘tishda elektron testlar yaratish. Elektron testlar ta’lim jarayonida o‘quvchilarning bilimini baholash, ularning o‘zlashtirish darajasini aniqlash va natijalarni tezkor tahlil qilish uchun qulay va samarali vosita hisoblanadi. Elektron testlar nafaqat o‘qituvchilarga o‘quvchilarni baholashda yordam beradi, balki o‘quvchilarga o‘z bilimlarini mustahkamlash va o‘rgatish jarayonida interaktiv ishtirok etish imkonini yaratadi. Elektron testlarning turlari va funksiyalari o‘quv jarayonini optimallashtirishda muhim rol o‘ynaydi.

TEST ELEKTRON 1. Ko‘p tanlovli testlar (Multiple Choice Questions - MCQ): Ko‘p tanlovli testlar — bu eng keng tarqalgan elektron test shakllaridan biridir. Unda o‘quvchilarga bir nechta javob variantlari taqdim etiladi va ularning to‘g‘ri javobini tanlashlari kerak. Bu test turida har bir savolga 3-5 ta variant berilishi mumkin.Elektron testlarning turlari elektron testlar o‘zining tuzilishi, shakli va baholash usullariga qarab bir necha turga bo‘linadi. Quyida elektron testlarning asosiy turlari keltirilgan:

O‘quvchilar eng to‘g‘ri javobni tanlash orqali bilimlarini namoyish etadilar. Afzalliklari: 1. Javoblarni tez baholash. 2. O‘quvchilarning mantiqiy fikrlashini rivojlantirishga yordam beradi. 3. Testlarni avtomatik ravishda baholash imkonini yaratadi.

Ispring dasturida Elektron test yaratib ko‘ramiz buning uchun biz quyidagi ketma ketlikni amalga oshiramiz: 1-qadam Ispring dasturini yukalab olamiz: 2-qadam Ispring dasturiga kiramiz quyidagi 2-rasm paydo bo‘ladi.

3-qadam Test bo‘limiga kirib "Новый тест” bo‘limiga kiramiz. 4-qadam “Новый тест” bo‘limiga kirsak 4-rasm ochiladi bunda yuqori qismiga “sarlavha” pastki qismiga “Testni boshlash uchun bosing” deb yoziladi.

5-qadam “Одиночный выбор” tanlanadi undan “Одиночный выбор” bolimi tanlanadi va test boshlanadi.

6-qadam. Yuqori qismiga testning savolini yozamiz pastki qismiga testning variantlarini birin-ketin yozamiz. 7-qadam. Test yaratib bo‘lgandan keyin “Публикатция” bo‘limiga kirsak quyidagi 7- rasm paydo bo‘ladi. Bunda “WEB”, “iSpring cloud”, “iSpring Online”, “CDO”, “Word”, bo‘limlari ochiladi. Bunda biz o‘zimizga kerak bo‘lgan bo‘limni tanlaymiz.”CDO” degan bo‘limni tanlasak biz hemis tizimida ya’ni modulimiz uchun test joylashimiz mumkin. Bu testga hattoki rasmlar ham Qo‘ysak bo‘ladi bu o‘zimizning dizaynimizdan kelib chiqgan holatda bo‘ladi.

8-qadam. Testni boshlasak bo‘ladi. O‘rgatish uchun 2 ta test tuzib ko‘rdim. 1-savolda xato javob belgilanadi, 2- savolni esa to‘g‘ri javob deb belgilandi. Ahamiyat berayotgan bo‘lsangiz vaqt ham belgilangan. Agar shu vaqtda belgilanmasa, avtomatik xato deb hisoblaydi. Savollar tugadi.

9-qadam . Ko‘rib turganimizdek bu test brauzerda ochiladi. Testni yakunlasak, bizga ballni va necha foiz ishlaganimizni ham ko‘rsatadi.”Завершить” tugmasini bosak testdan chiqib ketib brouzerning o‘zining oynasiga o‘tib ketadi. Test yaratishni bu bir oddiy ko‘rinishi edi. Men bu dasturdan foydalanishingizni tavsiya beraman.

Xulosa Xulosa o‘rnida shuni aytish joizki, zamonaviy axborot texnologiyalari vositalaridan informatikani o‘qitish, mavzularni tushuntirish va ko‘rgazmalar tashkil etishda ham foydalanish mumkin. Axborot texnologiyalari vositalaridan biri informatika fanini multimedia muhitida turli animatsiyalar, dasturlar orqali o‘qitishni tashkil etishdir. O‘qitish jarayonini axborot texnologiyalarining multimedia vositalari asosida talablar asosida tashkil etish o‘qituvchi mehnatini yengillashtirish, o‘quv jarayonini boshqarish, samaradorligini yanada oshirish imkonini beradi.

Shu bilan bir qatorda ta’lim muassasasi rahbariyatiga o‘qituvchi, guruh, mutaxassisliklar bo‘yicha test natijalarini ko‘rib borish va ularning o‘zlashtirish natijalariga baho berish, o‘qituvchilarning ma’ruza matnlari va boshqa mustaqil ishlariga mo‘ljallangan materiallarining tayyorlash sifatiga baho berish, multimedia vositalari asosida laboratoriya ishlarini bajarish uchun kompyuterda modellashtirilgan virtual stendlar joriy etish, kursni o‘zlashtirish bo‘yicha uslubiy materiallarni tayyorlash uchun takliflar ishlab chiqish kabilarni amalga oshirish imkoniyatini beradi.

So‘nggi yillarda kompyuterlar va axborot texnologiyalari hayotimizga dadil kirib kelmoqda. Kompyuterlar bugungi kunda axborotni olish va qayta ishlashning muhim vositasi bo‘lib, uning tezligi tasavvurni hayratga soladi. Shunday ekan, bu vositalarni ta’lim jarayoniga joriy etishni hozirgi davrda tabiiy hol deb hisoblash mumkin.

E ’ T I B O R I N G I Z U C H U N R A X M A T ! ! !

Похожие

Informatika va axborot texnologiyalari

Informatika va axborot texnologiyalari fanini o’qitishning o’quv-metodik taminoti

Axborot tizimlari va axborot texnologiyalari

Raqamli va axborot texnologiyalari

Axborot texnologiyalari