Ilmiy tadqiqotlarda axborot va axborot xavfsizligi. Axborotlarni qidirishning asosiy metodlari - Информатика и ИТ - Презентации

Ilmiy tadqiqotlarda axborot va axborot xavfsizligi. Axborotlarni qidirishning asosiy metodlari

Загружено в:

25.01.2024

Скачано:

0

Размер:

8478.6201171875 KB

TERMIZ DAVLAT PEDAGOGIKA INSTITUTI “ ILMIY TADQIQOTDA – SINERGETIKA MUAMMOSI ” mavzusida tayyorlagan TAQDIMOTI

2. Ma’lumot- axborot faoliyatini tashkil etish. Ilmiy- texnik axborot organlari 3.Referativ jurnallar. Signalli axborotlar xabarnomalari. Espress-axborot. 4.Tahliliy sharhlar. Referativ sharhlar. Bosma bibliografik kartalar. REJA: 1.Axborotning hujjatli manbalariMAVZU. ILMIY TADQIQOTLARDA AXBOROT VA AXBOROT XAVFSIZLIGI. AXBOROTLARNI QIDIRISHNING ASOSIY METODLARI

So‘nggi yillarda «axborot», «invariantlik», «nomuayyanlik» kabi umumilmiy tushunchalar falsafiy tahlil predmetiga aylandi. Axborotning eng sodda klassik ta’rifi bu – ma’lumot berishdir. N.Viner fikricha, “Axborot – tashqi olamga ko‘nikish jarayonida undan olingan mazmunni ifodalashdir R.Eshbi “Axborot – strukturalarning me’yori, yangilik, originallik”, S.Molь esa, “Axborot – tanlash ehtimolligi” deb ta’rif beradi

L.G.Svitich “Axborot tushunchasi ko‘p ma’noga ega, lekin umumiy falsafiy, metolingvistik ma’noda potenstial, keng yoritilgan real mohiyatlarning majmui” Deb tushunadi Axborot – ob’ektiv reallikning muhim qismini ifodalovchi tushuncha bo‘lib, o‘zini saqlash, qayta ishlash va ta’sir natijalari (izlari)dan foydalanish uchun mo‘ljallangan moddiy tizimlarda namoyon bo‘ladi . «Axborotni o‘rganish axborot-boshqaruv jarayonini tahlil qilish bilan uzviy bog‘liq, chunki axborot unda funkstional xossa sifatida mavjuddir

A x b o ro tn in g e v ristik m a z m u n in i o ‘rg a n ish d a in fo rm a stio n v a z iy a tn in g q u y id a g i u n su rla ri m u h im o ‘rin tu ta d i: a x b o ro t s u b ’e k ti (a x b o ro t o lu v c h i, u n i o ‘z g a rtiru v c h i v a u n d a n fo y d a la n u v c h i), a x b o ro t o b ’e k ti (a x b o ro t m a n b a i): s u b ’e k t b ila n o ‘z a ro a lo q a g a k iris h a d i; e h tiy o jla r: a k s e ttirilg a n ra n g -b a ra n g lik n in g m u h im q is m in i ta n la s h m a s a la s in i e c h a d i

yoritilayotgan masalalarning muammoliligi; o‘rganilayotgan ob’ektning xossalari, aloqalari va munosabatlarini aniq aks ettiruvchi bilimning muhimligi va o‘ziga xosligi; axborotning yangiligi, agar u amalda ijtimoiy ahamiyatga ega va o‘zlashtirilganidan so‘ng foydalanuvchining munosabatini o‘zgartirishi mumkin bo‘lsa; axborotdan faoliyat jarayonida foydalanayotgan sub’ekt maqsadlari va vazifalariga muvofiqligi; bilimning tushuntiruvchi, bashorat qiluvchi va uyushtiruvchi kuchi; bilim mazmuni mantiqiy-gnoseologik o‘zagining xususiyati sifatidagi bilimning invariantligi; bilimning nomuayyanlik darajasi. Bilim informativligining mazmunini quyidagilar tavsiflaydi:

Ilmiy axborot – ilmiy bilish jarayonida olingan, tushunchalar, mulohazalar, xulosalar, nazariyalar va gipotezalar tizimida qayd etilgan, tabiiy yoki sun’iy belgilar tizimi yordamida ifodalangan, ob’ektiv borliqni olimning ma’naviy faoliyati natijalari orqali aniq aks ettiradigan va ijtimoiy- tarixiy amaliyotda foydalaniladigan ijtimoiy ahamiyatga molik va mantiqiy jihatdan (shaklan) umumiylashtirilgan axborot

I n f o r m a ti z a s ti y a• yangi atama bo‘lib, bizga ilgari ham tanish bo‘lgan “avtomatizastiya”, “kompyuterizastiya”, «elektronizastiya” kabi tushunchalar bilan birga ishlatilmoqda.Informatizastiya o‘ziga uchta bir – biriga bog‘liq jarayonni mujassamlashtiradi” :mediatizas tiya – axborotni yig‘ish, saqlash va tarqatish vositalarini takomillashtirish jarayoni; kompьyuterizastiya – axborotni izlash, qayta ishlash vositalarini takomillashtirish jarayoni; intellektualizastiya – axborotni yaratish va idrok qilish qobiliyatini rivojlantirish jarayoni, ya’ni jamiyatning intellektual salohiyatini oshirish A x b o r o t t e x n ik a s i • insonni og‘ir va ba’zan mazmunsiz jismoniy mehnatdan insonni ozod qiladi . Aqliy mehnatning ahamiyati va salmog‘i oshib boradi. Mehnat, inson ehtiyojlarini qondirish uchun tabiiy va ijtimoiy kuchlarni o‘zgartirish jarayoni sifatida, insonning mehnat predmeti bilan bilvosita aloqasi kuchayishi bilan tavsiflanadi. Agar ilgari mehnat qurollari inson tabiiy jismoniy a’zolarining davomi hisoblangan va ularni kuchaytirishga xizmat qilgan bo‘lsa, endi axborot qurilmalari inson aqlining ishini davom ettiradi va kuchaytiradi. Malakasiz mehnatning juda ko‘p shakllari o‘rnini malakali mehnat egallaydi A x b o r o t t e x n o lo g iy a s i • bu axborotni tanlash, jamg‘arish, tahlil qilish va foydalanuvchiga etkazib berishga yo‘naltirilgan hisoblash texnikasi, elektr aloqa, informatika imkoniyatlarining uyg‘unligidir

Axborotlashgan jamiyati konstepstiyasi hozirgi zamon fanida muhim o‘rin egallaydi. U industrial va postindustrial jamiyat konstepstiyasi o‘rnini egallagan bo‘lib, informatika va axborot texnologiyasi jamiyatning ijtimoiy tuzilishini, ishlab chiqarish kuchlarini o‘zgartirish, yaxlit axborot sanoatini vujudga keltirish vositasi bo‘lib xizmat qiladi . Ayrim rivojlangan mamlakatlarda axborotlashgan jamiyatni qurish davlat dasturlari qabul qilingan. Bunday dastur, masalan, Yaponiyada qabul qilingan. Uni yapon olimi E. Masuda o‘zining «Axborotdan dunyo miqyosida foydalanishning yangi davri» va «Axborotlashgan jamiyat – postindustrial jamiyat» asarlarida bayon etgan.

Axborot inqilobi . 1981 yilda birinchi shaxsiy kompьyuter paydo bo‘lishi bilan boshlangan axborot inqilobi (u kompьyuter inqilobi deb ham ataladi) jahonning aksariyat mamlakatlarida odamlar turmush tarzini va ularning mehnati xususiyatini butunlay o‘zgartirib yubordi. Bu inqilobning o‘ziga xos xususiyatishundaki, axborot muhim resursga, hozirgi dunyo jarayonlarini boshqarishning zaruriy omiliga aylandi

Похожие

Axborot xavfsizligi

Axborot xavfsizligi siyosati

Axborot xavfsizligi tizimlari. Kompyuter tarmoqlarida axborot xavfsizligi muammolari

Axborot tizimlari va axborot texnologiyalari

Axborot resurslari