Har xil faoliyat sohalarida blokcheyn texnologiyasidan foydalanish xususiyatlari - Информатика и ИТ - Презентации

Har xil faoliyat sohalarida blokcheyn texnologiyasidan foydalanish xususiyatlari

Загружено в:

17.05.2023

Скачано:

0

Размер:

1350.779296875 KB

Mavzu: Har xil faoliyat sohalarida blokcheyn texnologiyasidan foydalanish xususiyatlari REJA 1. BLOKCHEYN TEXNOLOGIYASI VA UNING QO`LLANISHI? 2. BLOKCHEYN ISHLASH TAMOYILI. 3. BLOKCHEYN TEXNOLOGIYASIDAN TURLI TARMOQ SOHALARIDA FOYDALANISH XUSUSIYATLARI

Blokcheyn nima? Blokcheyn texnologiyasi va uning qo`llanishi. Blokcheyn ( ing.blockchain-bloklar zanjiri )- ma`lum qoidalarga ko`ra tuzilgan uzluksiz ketma-ket, axborotdan iborat bloklar zanjiri. Bloklar - tizim ichidagi tranzaksiyalar, bitimlar va shartnomalar to`g`risidagi kriptografik shaklda namoyon bo`lgan ma`lumotlardir!

Bloklar o’rtasidagi aloqa nafaqat raqamlanish bilan, balki har bir blok o’z xesh-summasi va oldingi blok xesh-summasidan iboratligi bilan ta‘minlanadi. Blokdagi ma‘lumotni o’zgartirish uchun keyingi barcha bloklarni ham tahrir qilishga to’g’ri keladi. Ko’pincha bloklar zanjirlari nusxalari ko’plab turli kompyuterlarda bir-biriga bog’liq bo’lmagan holda saqlanadi. Bu bloklarga kiritilgan ma‘lumotlarni o’zgartirishni g’oyat qiyinlashtiradi. Har bir axborot bloki bir xil tuziladi: u tarmoqda uning shakllanishidan oldin bo’lgan barcha o’zgarishlar haqidagi ma‘lumotni o’z ichiga oladi. Blokcheyndagi bloklar va ularning o’zaro aloqasi Bitkoin blokcheynini ko’rib chiqamiz. Har bir blok quyidagi ma‘lumotlardan iborat: Blok versiyasini; Blok yaratilishi sanasi va vaqti; Blok sarlavhasi xesh-kodi; Blokdagi barcha tranzaksiyalar xesh-kodi; Mayningda yoziladigan maxsus Nonce va Bits parametrlari.01 1A 0308 1302 120302 0E0B 0302 01 07 01 01 01 01 01 1B0B08

XESH-KOD • Blok sarlavhasi xesh-kodi Bu blokcheyn zanjiridagi oldingi blokni keyingisi bilan bog`laydigan narsadir. U keyingi blok sarlavhasiga oldingi blok 19 xesh-kodi deb yoziladi. U Myorkl daraxti(Merkle tree) yoki xeshlar binar daraxti sifatida ma`lum bo`lgan algoritmdan foydalanib hisoblab chiqariladi. Bunday blok zanjirga kiritilishi bilan, keyinchalik uni o`zgartirib bo`lmaydi$01 01 01 0302 20030D14 04 0302 08 1F0F 0C 2B 2A 05 21 04 200314

BLOKCHEYN TURLARI Ommaviy blokcheyn – ochiq, to’ldirib boriladigan ma‘lumotlar bazasi. Blokcheynning bunday turi Bitcoin kriptovalyutasida ishlatiladi. G’ayrirasmiy yoki xususiy blokcheyn ma‘lumotlarni yozib olish/o’qish bo’yicha cheklovlarga ega. Konsorsiumli blokcheyn . U shaxsiy yopiq tarmoq bir necha kompaniyalar yoki davlat tuzilmalariga kerak bo’lgan vaziyatlarda yaratiladi.01 08 0A 32 1C 0C 01 12 04 0B 10 14 0A 0C 0302 0506 16 08 11 1D 12 04 1B 04 21 08

Blokcheynning asosiy tamoyillari Markazsizlantirish va taqsimlangan ravishda saqlash Insonlar hayotining u yoki bu sohasiga taalluqli har qanday ahamiyatli ma‘lumot biron joyda saqlanadi. Uy yoki mashina xarid qilish, kredit olish, pul o’tkazishlar – ushbu amaliyotlar haqidagi barcha ma‘lumotlar davlat muassasalari va xususiy kompaniyalar serverlarida qayd qilinadi va markazlashgan holda joylashtiriladi. Bu ko’pincha suiste‘mollikka olib keladi – hohlaganda har qanday bazaga kirib, unga o’zgartirishlar kiritish mumkin. Xavfsizlik va himoyalanganlik Yuqorida so’z yuritilgandek, har qanday markazlashgan ma‘lumotlar bazasini buzib, unga o’zgartirishlar kiritish mumkin. Blokcheyn bilan bu imkonsizdir. Bloklardan birini buzib, undagi ma‘lumotlarni o’zgartirish mantiqsiz, chunki barcha bloklarni buzishga to’g’ri keladi, buning uchun esa ulkan hisoblash quvvatlari lozimdir – chunki yangi bloklar oldingi bloklar haqidagi ma‘lumotlarni shifrlangan holda o’zida saqlaydi.01020304 1B0B10040B14160D14 240F0A 130B06030F07 190A 04031120050F0B 040308200B0F1D1205 0308150D050609 20 07 27 190F0D0507 130B060B0F0B 1319150B0A120D0507 1D12190F040B07 0A

• Ochiqlik va shaffoflik Butun baza omma uchun ochiq, shu bois u yoki bu blok ma‘lumotlarini istagan kishi ko’rishi mumkin. Bir foydalanuvchi boshqasiga pul o’tkazishi – bu haqda esa har bir kishi bilishi mumkin. Ammo kim kimga pul o’tkazgani - sirligicha qoladi. Ushbu ma‘lumot almashuvning bevosita ishtirokchilariga ko’rinadi, agar ular o’zlari uni ommaga oshkor qilishni istamasalar. • Yozilganlarning o’zgarmasligi • Yangi ma‘lumotlarni yozib olish uchun blokcheyn tugunlari konsensusi lozim bo’ladi. Bu amaliyotlarni filtrlashga va faqat qonuniy tranzaksiyalarni yozib olishga imkon beradi. Xeshni almashtirishni amalga oshirish mumkin emas.01 2205 07 01 13 0B 10 03 04 04 0E 05 0B 03 0B

Blokcheyn texnologiyasi quyidagilarda qo`llanilishi mumkin 1.Pul bilan moliyaviy operatsiyalarni amalga oshirish. 2. Shartnomalar va bitimlar tuzishda. 3. Turli tijorat operatsiya jarayonlarida. 4. Tovarlar va xizmatlarni sotib olayotganda. 5. Maxfiy ma`lumotlar almashishda. 6. Sug`urta polislarni ro`yxatdan o`tkazish uchun 7. Mulk huquqlarini himoya qilish, shuningdek ularni yangi mulkdorga o`tkazish 9. Intelektuall mulk ob`ektlarini xavfsizligini ta`minlash8. Shaxsiy ma`lumotlarni boshqarish 10. Hujjatlar arxivi yaratishda yordam berish

Blokcheynning afzalliklari Markaz serveri yo`q Operatsiyalarning yuqori tezligi va aniqligi Operatsiyalar ning shaffofligi Infobazaning to`liq nusxasi tizimninhg har bir a`zosida saqlanadi Axborotni shifrlash

Blokcheyn qayerlarda ishlatiladi ? Raqamli sertifikatlarni saqlash Sertifikatlarni suxsatsiz harakatlardan himoya qilish Faol ishlatilgan DNS tizimini tashkil qilish Domen nomini himoya qiladi Bir nechta misollar ishlab chiqilgan va amalda Turli xil tovarlar bilan operatsiyalar Aqilli shartnomalar yordamida tranzaktsiyalarni himoya qilish Ba`zi mamlakatlar aqilli kontraktlardan faol foydalanmoqda Idenfikatsiya va kirish huqularini tasdiqlash Ma`lumotlarga xavfsiz kirish va maxfiyligini ta`minlaydi Ba`zi yirik xorijiy kompaniyalar tomonidan qo`llaniladi Tarmoq boshqaruvi Xavfsizlik Bir nechta tizimlar tomindan qo`llaniladi Mulk huquqi va operatsiyalarni amalga oshirish Tasdiqlash va egalik huquqini o`tkazish Bir nechta platformalar ishlab chiqilgan va ishlaydi Muallifning huqularini tasdiqlash Intellektual mulkni saqlash va huquqlarini xavfsiz o`tkazish imkoniyati Bir nechta platformalar ishlaydi Axborotni boshqarish Ma`lumotlarni xavfsiz saqlashni ta`minlaydi Xorijiy tashkilotlar tomonidan ishlatiladi Elektron ovoz berishi tashkil etish Ovoz berish natijalarini soxtalashtirish mumkin emas Ba`zi tarmoq loyihalari tomindan amalda qo`llaniladi

Atamalar BITCOIN- raqamli valyuta turlaridan biri. BLOKCHEYN- pul mablag`lari yoki ma`lumotlarning bir hisobdan ikkinchisiga o`tishni aks ettiruvchi taqsimlangan ma`lumotlar bazasi. KRIPTO FERMASI- hisoblashlarni amalga oshiradigan kompyuterlar HASH- bu o`zboshimchalik bilan ma`lumotlarni harflar va raqamlar qatoriga aylantiradigan matematik algortim Foydalanilgan adabiyotlar https://yooutube.ru/uz/blokchein-chto-eto-i-kak-rabotaet- tehnologiya-perspektivy-kak-zarabatyvat/Ma’ruza -13. Blokcheyn texnologiyasi va undan foydalanish yo’llar i (2 soat) Reja: 1. Blokcheyn texnologiyasi va uning qo’llanilishi 2. Blokcheyn ishlash tamoyili 3. Blokcheyn texnologiyasidan tur li tar moq sohalarida foydalanish xususiyatlari Tay anc h iboralar: Blok cheyn, Bloklar, Bit koin, xe sh -kodi, pe er -to-pe er, Ommaviy blokchey n, G’ay rirasmiy yoki xususiy blok cheyn, Konsorsiumli blokc he yn, kriptov alyuta Blokcheyn texnologiyasi va uning qo ’llanilishi Blokc he yn (ingl. blockcha in – bloklar za njiri) – ma‘lum qoidalarga ko ’ra tuzilgan uzluksiz ketma -ke t, axborotda n iborat blokla r zanjiri ( bir-biriga bog’langan ro ’yxat). Blok lar – tizim ic hidagi tranzaksiya lar, bitimlar va shartnomala r to ’g’risidagi kriptografik shaklda na moyon bo ’lgan ma‘l umotlardir. Barc ha bloklar ba ‘z i bir yoki barcha so ’nggi tranz aksiyala r yo ziladiga n z anjirda n tuzilga n. Yo zib olish tugagandan keyin blok doimiy ma‟lumotlar bazasi rolini o ’ynaydigan umumiy zanjirga qo ’shilib ketadi. Na vbatda gi blok tugashi bilanoq ke yingisini yaratish boshlana di: Bloklar o’rta sidagi a loqa nafaqat raqamlanish bilan, balki har bir blok o’z xesh - summasi va oldingi blok xesh -summasidan ibora tligi bilan ta‘min lana di. Blokdagi ma‘lumotni o’zgartirish uchun ke yingi barcha bloklarni ham tahrir qilishga to’g’ri keladi. Ko’pincha bloklar zanjirla ri nusxala ri ko’plab turli kompyute rlarda bir -biriga bog’liq bo’lmagan holda sa qla nadi. Bu bloklarga kiritilga n ma ‘lumotlarni o’zgartirishni g’oya t qiyinla shtira di. Ha r bir axborot bl oki bir xil tuziladi: u tarmoqda uning shakllanishidan oldin bo’lga n barcha o’z garishlar haqidagi ma‘lumotni o’z ic higa oladi. Blokcheyndagi bloklar va ularning o’zar o aloqasi Bitkoin blokcheynini ko’rib c hiqamiz. Har bir blok quyid agi ma‘lumot lardan iborat: Blok versiyasini; Blok yaratilishi sanasi va vaqti; Blok sarlavhasi xe sh -kodi; Blokdagi barcha tranza ksiyalar xe sh -kodi; Mayningda yoziladigan maxsus Nonc e va Bits pa rametrlari.

E`TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT

Похожие

Korxonalarda buyumlar internet texnologiyasidan foydalanish

Blokcheyn, buyumlar interneti, sun’iy intellekt, katta ma’lumotlar iqtisodiy tarmoqlarda qo’llanishi

Axboriy faoliyat sub`yektlari

Axborotning tashkiliy funksiyalari

RFID tizimlar turlari