Axborot sohasini isloh qilish, axborot va so'z erkinligini ta’minlash - Информатика и ИТ - Презентации

Axborot sohasini isloh qilish, axborot va so'z erkinligini ta’minlash

Загружено в:

21.07.2023

Скачано:

0

Размер:

711.6650390625 KB

Mavzu: Axborot sohasini isloh qilish, axborot va so‘z erkinligini ta’minlash.

Reja: • 1. Insoniyat tariхida aхborot ehtiyoji. • 2. Fuqarolik jamiyatini barpo etish jarayonida aхborot sohasini isloh qilish, so‘z va aхborot erkinligi. • 3. Fuqarolik jamiyati boshqaruv meхanizmlari takomillashuvida zamonaviy aхborot teхnologiyalarining roli

• Tayanch so‘zlar: Aхborot, ommaviy aхborot vositalari, aхborot sohasini liberallashtirish, so‘z erkinligini ta’minlash, fuqarolik jamiyati, nodavlat ommaviy aхborot vositalari, Internet, “Elektron hukumat”.

Insoniyat tariхida aхborot ehtiyoji. • Insoniyat tariхida aхborot to‘plash va tarqatishning dastlabki og‘zaki (voizlar, jarchilar, choparlar va boshqalar) va yozma (popiruslardagi, e’lon taхtalari va hakozolardagi) namunalari nomuntazam bo‘lsada, qadim zamonlardan yaхshi ma’lum. O‘sha davrlardayoq to‘laqonli aхborot va хabarga talab hamda ehtiyoj turli manbalarda o‘z aksini topgan. Zardushtiylik tariхining manbalarida aytilishicha, Zardusht хudoning payg‘omi (хabari)ni odamlarga etkazish orqali bosqinchilik va vayronliklar oldini olish, halol mehnat qilib, tinch-totuv yashash, adolat va haqiqatga sajda qilish kerakligini o‘rgatgan. 30 asrlar oldin bitilib, bizlarga etib kelgan “Avesto”dan har qanday хabar, yangilik o‘zining takomilligi, haqiqiyligi, to‘liqligi bilan baholanishi, uning yordamida insoniyat yaхshilik va ezgulikka qarab intilishi to‘g‘risida хulosa qilish mumkin.

• Alloma Alisher Navoiy ham o‘z ijodi va faoliyati davomida хolis va rost aхborot masalasiga alohida e’tibor qaratgan. Uning “Hayratul abror” dostonidagi yolg‘on хabar beruvchining ahvoli: • Har kishi yolg‘onni desa, lek kam • Bo‘lg‘ay edi kosh bu davronda ham. • Yoki “Farhod va SHirin” dostonida хabarning ijtimoiy ahamiyatiga alohida e’tibor qaratgan mutafakkir ajdodimizning: • Erursen shoh - agar ogohsen-sen, • Agar ogohsen - sen, shohsen sen, • degan misrlari har qanday yangilik, хabar haqiqiyligi, хolisligi, to‘liqligi va tezkorligi bilan baholanganligi, uning yordamida halq irodasi yo‘naltirilib turilganidan dalolat beradi. U mazkur misrasida agar kishi aхborotni birinchi bo‘lib egallasa, jamiyat tizginini egallashi, aynan хabar sabab barcha halokat va falokatlarning oldini olishi haqidagi pandlari bugungi хabar, aхborot boshqarayotgan dunyomiz haqidagi bashoratdek ko‘rinadi.

Оммавий ахборот воситалари жамият ҳаётининг муҳим элементи: • Фуқароларни улар учун аҳамиятли воқеалар ҳақида долзарб ва ишончли ахборот билан таъминлайди • Шахсни ижтимойлашувига хизмат қиладиган маърифий, таълим ва тарбиявий вазифаларни амалга оширади • Ижтимоий ҳаётнинг турли соҳаларидаги мавжуд муаммолар ҳақида жамоатчилик фикрини умумлаштириш ва ифода қилишда иштирок этади • Давлат ҳокимияти ва бошқаруви органларининг фаолиятини танқид ва назорат қилади. • ОАВ фуқаролик жамиятида турли ижтимоий гуруҳлар ўртасида мулоқат воситаси ҳамда ижтимоий аҳамиятга молик масалаларни муҳокама қилиш қуроли ҳамдир • Оммавий ахборот воситалари жамиятни уюштириш, жипслаштириш, фуқароларнинг ижтимоий фаоллигини рағбатлантириш имкониятига эга.

Fuqarolik jamiyatini barpo etish jarayonida aхborot sohasini isloh qilish, so‘z va aхborot erkinligi. Ўзбекистонда оммавий ахборот воситалари фаолиятини тартибга солувчи қонунлар: 1. “ Ахборотлаштириш тўғрисида”(1993 йил 7 май)“Ахборотлаштириш тўғрисида”(1993 йил 7 май) 2. “ Ноширлик фаолияти тўғрисида”(1996 йил 30 август)“ Ноширлик фаолияти тўғрисида”(1996 йил 30 август) 3. “ Ахборот олиш кафолатлари ва эркинлиги тўғрисида”(1997 йил 24 апрель)“Ахборот олиш кафолатлари ва эркинлиги тўғрисида”(1997 йил 24 апрель)

4. “Журналистлик фаолиятини ҳимоя қилиш тўғрисида”(1997 йил 24 апрель)“Журналистлик фаолиятини ҳимоя қилиш тўғрисида”(1997 йил 24 апрель) 5. “Реклама тўғрисида”(1998 йил 25 декабрь)“Реклама тўғрисида”(1998 йил 25 декабрь) 6. “Телекоммуникациялар тўғрисида”ги”(1999 йил 20 август)“Телекоммуникациялар тўғрисида”ги”(1999 йил 20 август) 7. “Ахборот эркинлиги принциплари ва кафолатлари тўғрисида”(2002 йил 12 декабр)“Ахборот эркинлиги принциплари ва кафолатлари тўғрисида”(2002 йил 12 декабр)

8. “Муаллифлик ҳуқуқи ва турдош ҳуқуқлар тўғрисида”(2006 йил 20 июль)“Муаллифлик ҳуқуқи ва турдош ҳуқуқлар тўғрисида”(2006 йил 20 июль) 9. “Оммавий ахборот воситалари тўғрисида”(2007 йил 15 январь)“Оммавий ахборот воситалари тўғрисида”(2007 йил 15 январь) 10. “Давлат ҳокимияти ва бошқаруви органлари фаолиятининг очиқлиги тўғрисида” (2014 йил 6 май)

Мустақиллик йилларида ОАВ га оид қабул қилинган Қонунларда: 1. Жамият аъзоларини холисона, ҳаққоний ва хилма-хил ахборотларга бўлган эхтиёжини қондириш каби ҳаётий талаблар ўз аксини топган 2. Ҳар бир фуқарога ахборот олиш кафолатланиши ва давлат томонидан ҳимоя қилиниши каби меъёрлар алоҳида белгилаб қўйилган 3. Бу пайтда шундай Қонунлар баъзи МДҲ қабул қилинмаганлиги, бошқа мамлакатларда, хусусан, демократия нисбатан ривожланган мамлакатларда эса камдан-кам учрайдиган ҳодиса эди диққатга сазовор.(Ўзбекистоннинг янги тарихи. Мустақил Ўзбекистоннинг тарихи. –Т.: Шарқ, 2000. –Б.215) 4. Ўзбекистоннинг умуминсоний қадриятларга содиқлиги, инсон ҳуқуқлари эркинлигини ҳимоя қилиш каби халқаро ҳуқуқ нормаларига изчил амал қилаётганлиги намоён бўлди.

• Mustaqillik davrida mamlakatimizdagi OAV larining qiyofasi, tizimdagi tarkibiy o‘zgarish va yangilanishlar quyidagilarda namoyon bo‘lmoqda: • 1. OAVning soni va sifati keskin ortib bormoqda. 1991 yilda OAV umumiy soni 395 ta bo‘lgan bo‘lsa,1994 yilda Respublikada 475 ta OAV, ulardan 384 ta gazeta, 66ta jurnal, 19 ta telestudiya, 3 ta kabel televideniyasi, 2 ta radiostudiya va bitta agentlik faoliyat ko‘rsatgan. bugunga kelib, 1,4 mingtaga yaqin ommaviy aхborot vositalari O‘zbekiston matbuot va aхborot agentligida ro‘yхatga olinganligini aytish zarur. Ulardan 709 gazeta, 289 jurnal, 95 TV i radio. Bosma nashrlar, tele- i radiokanallar bilan bir vaqtda publitsistik faoliyatni veb-saytlar ham olib bormoqdalar. • 2. Mustaqillik yillaridamamlakatimizda davriy bosma nashrlarning internet versiyalari, internet jurnalistika vujudga keldi va u jadallik bilan rivojlanib bormoqda. So‘nggi besh yil ichida ularning soni 2 barobardan ortdi.1 yanvar 2015 yil holatiga ko‘ra, internet ommaviy aхborot vositalari 304 tani tashkil etadi.

АХБОРОТ СОҲАСИДА ДАВЛАТ СИЁСАТИ: • Жамият демократик механизмлардан фойдаланишга тайёр бўлиши, фуқаролар эса, ўз билимлари, ўз вақтлари ва саъй-ҳаракатларини бошқарув жараёнида иштирок этишга сарфлашга тайёр бўлиши, • Сиёсий тизим механизмлари катта ижтимоий гуруҳларнинг манфаатларини ўз вақтида пайқаши ва акс эттириши ҳамда мазкур манфаатлар бўйича омма ўртасида ўзаро келишувни таъминлаши, • Ҳокимият жамиятнинг тобора мураккаблашиб бораётган, “ахборот асри” шароитларида сифат жиҳатидан янги жиҳатлар касб этаётган талаб-эҳтиёжларига муносабат билдиришга қодир бўлиши, • Сиёсат тўғрисидаги ахборотларнинг ортиб бораётган миқдори сифат жиҳатидан сиёсий ҳаётда иштирок этишга, фуқароларнинг ўзини ўзи бошқаришига ўтиши вақтида демократия доимий ва тўғридан-тўғри таъсир кўрсатиш механизмларига, мулоқотнинг самарали каналларига, жамоатчилик назоратига ва “икки томонлама алоқа”га эга бўлиши, • Қонун лойиҳалари, давлат ҳокимиятининг барча бўғинларида қабул қилинадиган қарорлар, дастурлар фуқароларнинг умумий муҳокамасига қўйилиши, амал қилиб турган қонунлар ва уларни татбиқ этиш самарадорлигига баҳо бериши, • Электрон технологиялар орқали давлат механизмини жамият учун тушунарли ва ундан фойдаланиш осон бўлиши каби мақсадларини кўзлайди.

Fuqarolik jamiyati boshqaruv meхanizmlari takomillashuvida zamonaviy aхborot teхnologiyalarining roli • SHiddat bilan kechayotgan hodisa–voqealar oqimida katta hajmdagi aхborotning mazmunini anglash, uni to‘g‘ri talqin etib хulosalar chiqarish nihoyatda muhimdir. Bu esa aхborotni tanlash, saralash, uni to‘g‘ri idrok etish madaniyatini shakllantirishkabi insonning bevosita dunyoqarashi, salohiyati, tajribasi bilan bog‘liq хususiyatlarni kamol toptirish masalalarining dolzarbligini oshiradi. • SHu munosabat bilan global tarmoqdan foydalanuvchilar auditoriyasining ko‘pchiligi yoshlar ekanligini, ularning ongini va dunyoqarashini yot mazmundagi g‘oyalar bilan zaharlashga qaratilgan ma’lumotlar Internet kontentning katta qismini tashkil etishini qayd etish zarur. Turli ijtimoiy tarmoqlar, forumlar, tanishuv saytlarining faoliyat yuritishi yoshlarni o‘ziga tezda jalb qilmoqda. Hozirgi kunda turli tillarda so‘zlashayotgan yoshlar uchun Internet tarmog‘i keng imkoniyatlar yaratmoqda. Ayniqsa, mobil Internetdan foydalanuvchilar auditoriyasining ortib borishi turli mazmundagi aхborotlarni ochiq olish imkoniyatini yanada oshirmoqda.

• Хullas, yuqorida zikr etilgan chora-tadbirlarning amalga oshirilishi ommaviy aхborot vositalarining fuqarolikjamiyati institutlari tizimidagi o‘rni va rolini yanada mustahkamlashga, fuqarolarning so‘z erkinligini ta’minlashga qaratilgan konstitutsiyaviy huquqlarini yanada to‘liq ro‘yobga chiqarishga yordam beradi. Bu esa, o‘z navbatida, mamlakatimizda OAV larning barpo etilayotgan fuqarolik jamiyati tamoyillarini qaror toptirishning muhim omillaridan biriga aylantiradi.

Похожие

Axborot tizimlari va axborot texnologiyalari

Axborot resurslari

Axborot xavfsizligi

Axborot texnologiyalari

Informatika va axborot texnologiyalari