Oliy majlis qonunchilik palatasi faoliyatining asosiy yo`nalishlari - Юриспруденция - Презентации

Oliy majlis qonunchilik palatasi faoliyatining asosiy yo`nalishlari

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

1243.0166015625 KB

Oliy majlis qonunchilik palatasi faoliyatining asosiy yo`nalishlari

 «Parlament - bu jamiyat hayotini oynadek yaqqol aks ettiradigan ko`zgu. Binobarin, jamiyatda qanday intilish, fikr va qarashlar mavjud bo`lsa, ular parlamentdagi muhokama va munozaralarda o`z aksini topishi kerak. Ana shunda parlament xalqning hoxish irodasi, ezgu maqsadlarini mujassam eta oladi».  Islom Karimov

 O`zbekiston Konstitutsiyasining 10-moddasida, davlat hokimiyatining birdan-bir manbai – xalq nomidan faqat u saylagan Respublika Oliy Majlisi va Prezidenti ish olib borishligi qayd etilgan.  O`zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 11- moddasida aytilganidek, davlat hokimiyatining tizimi-qonun chiqaruvchi, ijro etuvchi va sud hokimiyatiga bo`linish printsipiga asoslanadi. Unga ko`ra, davlat funktsiyalari qonun chiqaruvchi organ- Oliy Majlis, davlat va ijroiya hokimiyati rahbari– O`zbekiston Respublikasining Prezidenti va sud hokimiyati o`rtasida taqsimlanadi. O`zbekiston Oliy Majlisi esa davlatning boshqa idoralari bilan hamkorlik qilish bilan birga, qonun chiqaruvchi hokimiyatni amalga oshiradi. Oliy Majlis Qonunchilik palatasining shakllanishi va tuzilishi

 Hokimiyatlar taqsimlanishi nazariyasida qonun chiqaruvchi hokimiyat alohida o`rin tutadi. Konstitutsiyamizda kuchli qonun chiqaruvchi hokimiyatni tashkil etishga alohida e`tibor berilgan.  O`zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 76- moddasiga muvofiq O`zbekiston Respublikasining Oliy Majlisi oliy davlat vakillik organi bo`lib, qonun chiqaruvchi hokimiyatni amalga oshiradi.

 O`zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi ikki palatadan - Qonunchilik palatasi (quyi palata) va Senatdan (yuqori palata) iborat.  O`zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Qonunchilik palatasi va Senati vakolat muddati - besh yil .  Ikkinchi chaqiriq Oliy Majlisning Xsessiyasi (2002 yil 12 dekabr’) «O`zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Qonunchilik palatasi to`g’risida» va «O`zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Senati to`g’risida»gi Konstitutsiyaviy Qonunlarning qabul qilinishi bilan ikki palatali parlament shakllantirishning asosiy huquqiy asoslarini yaratish jarayoni muhim ahamiyat kasb etdi.

 "O`zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Qonunchilik palatasi to`g’risida"gi Konstitutsiyaviy Qonunga binoan "Qonunchilik palatasi" O`zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining quyi palatasidir. Qonunchilik palatasi saylov okruglari bo`yicha ko`ppartiyaviylik asosida saylanadigan bir yuz yigirma deputatdan iborat. Qonunchilik palatasining ishi palata barcha deputatlarining professional, doimiy faoliyat ko`rsatishiga asoslanadi O`zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Qonunchilik palatasi to`g’risida"gi

O`zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 79-moddasida Qonunchilik palatasining mutlaq vakolatlari quyidagicha belgilandi:  1) Qonunchilik palatasining Spikeri va uning o`rinbosarlarini, qo`mitalarning raislari va ularning o`rinbosarlarini saylash;  2) O`zbekiston Respublikasi Bosh prokurorining taqdimiga binoan Qonunchilik palatasi deputatini daxlsizlik huquqidan mahrum etish to`g’risidagi masalalarni hal etish;  3) reglamentni hamda o`z faoliyatini tashkil etish va palataning ichki tartib qoidalari bilan bog’liq masalalar yuzasidan boshqa qarorlarni qabul qilish;  4) siyosiy, ijtimoiy-iqtisodiy hayot sohasidagi u yoki bu masalalar yuzasidan, shuningdek davlat ichki va tashqi siyosati masalalari yuzasidan Qonunchilik palatasining qarorlarini qabul qilish kiradi.

 O`zbekiston Prezidentining O`zbekiston Respublikasi Milliy xavfsizlik xizmati raisini tayinlash va uni lavozimidan ozod etish to`g’risidagi farmonlarini tasdiqlashni, shuningdek O`zbekiston Respublikasi Prezidentining taqdimiga binoan O`zbekiston Respublikasining chet davlatlardagi diplomatik va boshqa vakillarini tayinlash hamda ularni lavozimidan ozod etishni kiritish mumkin. Shu bilan birga O`zbekiston Respublikasi Prezidentining taqdimiga binoan amnistiya to`g’risidagi hujjatlarni qabul qilish Senatga berilgan yangi parlament vakolati hisoblanadi.

 Senat O`zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi vazifalari qatoriga hududiy vakillik vazifalari, o`zaro nazorat va tiyib turish elementlari, ilgari Prezidentga tegishli bo`lgan va ijro etuvchi hokimiyat faoliyati ustidan tegishli nazoratni amalga oshirish imkoniyatini beradigan ayrim siyosiy vakolatlari qo`shiladi.  Yuqori palataga qonunchilik yo`li bilan berib qo`yilgan vakolatlar parlamentarizmning demokratik mohiyatini aks ettiradi hamda huquqiy davlat va fuqarolik jamiyati institutsional negizini rivojlantirishdagi yangi bosqichni ifodalaydi. Bu parlamentning qonunchilikka oid va boshqa qarorlarini mushohada qilishning partiyaviylikdan, guruhlarga mansublikdan xoli shaklda ifodalangan demokratizmning ancha yuksak mezonidir.

 O`zbekiston Konstitutsiyasiga hamda mamlakat qonun chiqaruvchi oliy organning yuqori palatasi faoliyatini tartibga soluvchi konstitutsiyaviy qonunlar hamda boshqa huquqiy hujjatlarga muvofiq parlamentga saylov bo’lib o`tganidan keyin O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining besh yil muddatga 100 nafar senatordan iborat bo’lgan Senat shakllantiriladi.  “ Senat a’zolari (senatorlar) Qoraqalpolg`izton Respublikasi Jug`org`i Kengesi, viloyatlar, tumanlar va shaharlar davlat hikimyati vakillik organlari deputatlarining tegishli qo`shma majlislarida mazkur deputatlar orasidan yashirin ovoz berish yo`li bilan Qoraqalpolg`izton Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahridan teng miqdorda-olti kishidan saylanadi.O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlis Senatining qonun chiqarish jarayonidagi ishtiroki O`zbekiston Respublikasi Parlamenti – Oliy majlisning faoliyati

O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlis Senatining qonun chiqarish jarayonidagi ishtiroki  Senatning o`n olti nafar a’zosi fan, san’at, adabiyot, ishlab chiqarish sohasida hamda davlat va jamiyat faoliyatining boshqa tarmoqlarida katta amaliy tajribaga ega bo`lgan hamda alohida xizmat ko`rsatgan eng obro`li fuqarolar orasidan O’zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan tayinlanadi (“O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Senat to’g’risida” gi 2002 yil 12 dekabrda qabul qilingan O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyaviy Qonuni 2-moddasining ikkinchi va uchinchi qismlari).

O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Senati va Qonunchilik palatasining birgalikdagi vakolatlari quyidagilardan iborat:  O’zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasini qabul qilish, unga o’zgartirish va qo’shimchalar kiritish;  O’zbekiston Respublikasining konstitutsiyaviy qonunlari hamda qonunlarini qabul qilish, ularga o’zgartirish va qo’shimchalar kiritish;  O’zbekiston Respublikasining referendumini o’tkazish to’g’risida va uni o’tkazish sanasini tayinlash haqida qaror qabul qilish;  O’zbekiston Respublikasi ichki va tashqi siyosatining asosiy yo’nalishlarini belgilash hamda davlat strategik dasurlarini qabul qilish;  O’zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasiga binoan O’zbekiston Respublikasining qonun chiqaruvchi, ijro etuvchi va sud hokimiyati organlarining tizimini hamda vakolatlarini belgilash;  O’zbekiston Respublikasi tarkibiga yangi davlat tuzilmalarini qabul qilish va ularni O’zbekiston Respublikasi tarkibidan chiqishi haqidagi qarorlarni tasdiqlash;

 O’zbekiston Respublikasi Hisob palatasining hisobotini ko’rib chiqish;  O’zbekiston Respublikasi Prezidentining O’zbekiston Respublikasiga hujum qilinganda yoki tajovuzdan bir-birini mudofaa qilish yuzasidan tuzilgan shartnoma majburiyatlarini bajarish zaruriyati tug’ilganda urush holati e’lon qilish to’g’risidagi farmonini tasdiqlash;  O’zbekiston Respublikasi Prezidentining umumiy yoki qisman safarbarlik e’lon qilish, favqulotda holat joriy etish, uning amal qilishini uzaytirish yoki tugatish to’g’risidagi farmonlarini tasdiqlash;  O’zbekiston Respublikasining xalqaro shartnomalarini ratifikatsiya va denonsatsiya qilish to’g’risida qaror qabul qilish;  Ma’lumki, qonun loyihasining qonun darajasida shakllanish yo’li ancha murakkab bo’lib, loyiha qonunchilik tashabbusi huquqiga ega bo’lgan quyidagi subyektlarnining biri tomonidan parlament quyi palatasiga kiritilgan; O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Senati va Qonunchilik palatasining birgalikdagi vakolatlari quyidagilardan iborat:

Ma’lumki, qonun loyihasining qonun darajasida shakllanish yo’li ancha murakkab bo’lib, loyiha qonunchilik tashabbusi huquqiga ega bo’lgan quyidagi subyektlarnining biri tomonidan parlament quyi palatasiga kiritilgan;  O’zbekiston Respublikasi Prezidenti  O’z davlat hokimiyatining oliy vakillik organi orqali Qoraqalpog’iston Respublikasi;  Oliy Majlis Qonunchilik palatasi deputatlari;  O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi;  O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyaviy sudi;  O’zbekiston Respublikasi Oliy sudi;  O’zbekiston Respublikasi Oliy xo’jalik sudi;  O’zbekiston Respublikasi Bosh prokurori;

O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 83- moddasiga muvofiq qonunchilik tashabbusi huquqining sakkiz subyektidan (O’zbekiston Respublikasi Prezidenti, O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi, Oliy Majlis Qonunchilik palatasi deputatlari, o’z davlat hokimiyatining oliy vakillik organi orqali Qoraqalpog’iston Respublikasi, Konstitutsiyaviy sud, Oliy sud, Oliy xo’jalik sud, Bosh prokuror) biri tomonidan qonun loyihasi dastavval Oliy Majlisning Qonunchilik palatasiga kiritiladi.

Похожие

Oliy majlis

Oliy majlis senati

Oliy majlis - oliy vakillik organi

Qonun chiqaruvchi hokimiyati OLIY MAJLIS

Oliy majlis O`zbekiston Respublikasining oliy vakillik organi va qonun chiqarish hokimiyati