Меҳнат ҳуқуқи - Юриспруденция - Презентации

Меҳнат ҳуқуқи

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

220.8916015625 KB

МЕҲНАТ ҲУҚУҚИ

Режа: 1. Меҳнатга доир муносабатлар ва уларнинг ўзига хос хусусиятлари. 2. Меҳнатни ҳуқуқий жиҳатдан тартибга солиш ва унинг тамойиллари. 3. Жамоа шартномалари ва келишувлари. .

• Меҳнатга доир муносабатлар ва уларнинг ўзига хос хусусиятлари. • Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг 37-моддасига биноан ҳар бир шахс меҳнат қилиш, эркин касб танлаш, адолатли меҳнат шароитларида ишлаш ва қонунда кўрсатилган тартибда ишсизликдан ҳимоя қилиниш ҳуқуқига эгадир. • Суд ҳукми билан тайинланган жазони ўташ тартибидан ёки қонунда кўрсатилган бошқа ҳоллардан ташқари мажбурий меҳнат тақиқланади. • Ўзбекистон Республикаси меҳнат қонунларининг асосий вазифалари: • ходимлар, иш берувчилар, давлат манфаатларини эътиборга олган ҳолда, меҳнат бозорига самарали амал қилиш; • хаққоний ва ҳавфсиз меҳнат шарт-шароитларини яратиш; • ходимларнинг меҳнат ҳуқуқлари ва соғлиғини ҳимоя қилинишини таъминлаш; • иш сифати яхшиланишига, моддий ва маданий турмуш даражасининг юксалишига аҳамият бериш. • Республикада Конституция ва меҳнат муносабатларини тартибга солиб турувчи қонунларга асосан мажбурий меҳнат, яъни бирор-бир жазони қўллаш билан таҳдид қилиш орқали иш беришга мажбурлаш тақиқланади. Лекин ҳарбий ёки муқобил хизмат тўғрисидаги қонунлар асосида, фавқулодда холат юз берган шароитларда, суднинг қонуний кучга кирган ҳукмига биноан ва қонунда назарда тутилган бошқа ҳолларда бажарилиши лозим бўлган ишлар мажбурий ҳисобланмайди. • Меҳнат қонунларида ҳар бир шахснинг меҳнат ҳуқуқларини ҳимоя қилишнинг кафолатланиши тасдиқланган. Меҳнат қонунларининг мақсад ва вазифаларига халқаро шартномалар, конвенцияларнинг қоидалари Республикада қўлланишилиши, чет эл фуқаролари ва фуқаролиги бўлмаган шахсларнинг ҳам маҳнат муносабатларига нисбатан тадбиқ этилиши киради.

Қонун бўйича меҳнат қилиш ҳуқуқига эга шахслар, агар иш берувчи билан меҳнат шартномасини тузган бўлса, меҳнатга оид меҳнатга оид муносабатларнинг субъекти бўлиб ҳисобланади. Меҳнат қилиш ҳуқуқи 16 ёшдан берилади. Айрим ҳолларда 15 ёшга тўлган шахсларга ота-онасидан бирининг розилиги бўйича меҳнат қилиш, ишга қабул қилиниш ҳуқуқи берилади. 14 ёшга тўлган ўқувчилар ота-онасидан бири ёки уларнинг ўрнини босувчилар розилиги билан ёзги таътилларда, ўқишдан бўш вақтларида ишга қабул қилинишлари мумкин. Демак ходим 14,15,16 ёшдан меҳнатга оид муносабатларнинг субъекти бўлиши мумкин. Иш берувчи қуйидаги асосларда меҳнатга оид муносабатларнинг субъекти бўлиши мумкин: корхоналар, шу жумладан, уларнинг алоҳида таркибий бўлинмалари раҳбарлари тимсолида; мулкдорнинг ўзи айни бир вақтда раҳбар бўлган хусусий корхоналар; ўн саккиз ёшга тўлган айрим шахслар қонун хужжатларида назарда тутилган ҳолларда. Меҳнат қонунларида ходимнинг ва иш берувчининг асосий ҳуқуқлари ва бурчлари кўрсатилган: ходим ўз меҳнатига тегишли ҳақ олиш; меҳнат таътилларидан фойдаланиш; ижтимоий таъминот олиш; малака ошириш ва бошқа ҳуқуқларга эга. Иш берувчи эса: корхонани бошқариш ва ўз ваколатлари доирасида мустақил қарорлар қабул қилиш; меҳнат шартномасини тузиш; ходимдан ўз вазифаларини бажаришни талаб қилиш ва бошқа ҳуқуқларга эга.

• Ходимнинг ва иш берувчининг ўзаро муносабатларини тартиб доирасида тутиш, икки тарафнинг манфаатларини ҳимоя қилиш мақсадида ходимларнинг ва иш берувчининг корхонадаги вакиллик органлари сайланиб қўйилади. Меҳнат қонунларида бу вакиллик кенг кўрсатилган. • Меҳнатни ҳуқуқий жиҳатдан тартибга солиш ваунинг тамойиллари. • Меҳнат ҳуқуқи меъёрлари билан тартибга солинадиган муносабатларга меҳнат ҳуқуқи муносабатлари дейилади. Аммо бу таъриф меҳнат ҳуқуқи муносабатлари моҳиятини тўла очиб бермайди, чунки уларнинг таъсир доирасига кирадиган бир қатор ўзига хос ва фарқли хусусиятлар ҳисобга олинмаган. • Биринчидан, меҳнат ҳуқуқи муносабатларида у ёки бу шахс бирор корхона, муассаса ва ташкилотда ижтимоий меҳнатда қатнашиш орқали ўзининг меҳнат қилиш ҳуқуқини амалга оширади. • Иккинчидан, меҳнат муносабатлари юзага келишининг юридик асоси бир томондан ходим, иккинчи томондан корхона, муассаса, ташкилот ўртасида тузилган меҳнат шартномаси ёки контракт ҳисобланади. Биринчиси маълум бир ишни бажариш мажбуриятини олади, иккинчиси эса унга меҳнат шароитини яратиб бериш ва ишлаган иш ҳақини тўлаш мажбуриятини олади. • Учинчидан, меҳнат муносабатлари ҳар икки томоннинг ихтиёрий розилиги натижасида юзага келади. • Шунинг учун меҳнат ҳуқуқи муносабатлари дейилганда ихтиёрий розилик ва меҳнат шартномаси ёки контракт асосида юзага келадиган фуқароларнинг ижтимоий меҳнатда қатнашуви бўйича юридик муносабатларни тушунмоқ керак. .

Ўзаро боғлиқ фуқаролик ҳуқуқий муносабатлардан фарқли равишда меҳнат муносабатларининг асосий принципларига қуйидагилар киради: ходимнинг меҳнат жамоасига мансуб бўлиши ва унинг таркибида жамоа олдида турган вазифани бажаришда иштирок этиши; маълум меҳнат турини бажариш, яъни якка тартибда белгиланган аниқ вазифани эмас, балки маълум ихтисос, малака, лавозим бўйича ҳамма турдаги ишларни бажариши; белгиланган меҳнат интизомига амал қилиш (бунда ходим ички меҳнат интизомига, яъни ходимларни биргаликда фаолият кўрсатиш шартларига бўйсунади); меҳнат мажбуриятининг шахсий хонаки ерда эканлиги, яъни ходимнинг шахси билан боғлиқ эканлиги хусусияти. Меҳнат ҳуқуқи муносабатларининг мазмуни томонларининг субъектив ҳуқуқ ва мажбурияти бўлиб, ходимларнинг асосий ҳуқуқи ва мажбуриятларини амалга ошириш ва аниқлаш имкониятини беради. Республика меҳнат қонунчилигида ходимлар, иш берувчилар, давлат манфаатларини эътиборга олган холда: меҳнат бозорининг самарали амал қилишини; хаққоний ва ҳавфсиз меҳнат шарт-шароитларни; ходимларнинг меҳнат ҳуқуқлари ва соғлиғини ҳимоя қилинишини таъминлайди; иш сифати яхшиланишига, шу асосда барча аҳолининг моддий ва маданий турмуш даражасини юксалишига кўмаклашади. Иш берувчининг субъектив ҳуқуқи ва мажбурияти низом ва уставларда кўрсатилиб қўйилади. Бу ҳуқуқ ва мажбуриятларни тўрт гуруҳга бўлиш мумкин:

• меҳнат жамоасини вужудга келтириш ва келажакда унинг ишларини ташкил этиш (кадрларнинг касб тайёргарлиги ва қайта тайёрлаш бўйича ходимларни қабул қилиш ва ўтказиш ҳуқуқи ва мажбурияти ва ҳ.к.); • меҳнат шароитларини яхшилаш билан боғлиқ (ходимга маълум иш ўрни бириктириш, уларни аттестациядан ўтказиш, ишини оқилона ташкил этиш); • меҳнатга ҳақ тўлашни ташкил этиш ва уни такомиллаштириш билан боғлиқ (меҳнатга ҳақ тўлашни яхшилаш, устама ва қўшимча ҳақ тўлашни жорий этиш ҳуқуқи ва мажбурияти); • алоҳида ўрнак кўрсатган ходимларни рағбатлантириш ва интизом ваколатини амалга ошириш, келтирилган зарарни ундириш билан боғлиқ. • Меҳнат муносабатларининг амал қилишига асос меҳнат шартномаси ёки контракт бўлиб, унда ҳар икки томоннинг ҳоҳиши ифодаланади; фуқаронинг мазкур корхона, муассаса, ташкилотга ишга кириши, уни ишга қабул қилиши сўралади. • Ўзбекистон Республикаси меҳнат қонунчилигида мажбурий меҳнат яъни бирон-бир жазони қўллаш билан таҳдид қилиш орқали (шу жумладан меҳнат интизомини сақлаш воситаси тариқасида) иш бажаришга мажбурлаш тақиқланади. • Куйидаги ишлар яъни: • ҳарбий ёки муқобил хизмат тўғрисидаги қонунлар асосида; • фавқулодда ҳолат юз берган шароитларда; • суднинг қонуний кучга кирган ҳукмига биноан. .

• Қонунда назарда тутилган бошқа ҳолларда бажарилиши лозим бўлган ишлар мажбурий меҳнат деб ҳисобланмайди. • Меҳнатга оид муносабатларнинг субъектлари иш берувчи ва ходим ҳисобланади. • Ишга қабул қилишга Ўзбекистонда ходимларга 16 ёшдан йўл қўйилади. Фуқароларнинг меҳнат муносабатларига киришининг зарурий шарти меҳнат ҳуқуқий лаёқати бўлиб, у 16 ёшга тўлганда бошланади. Айрим ҳолларда 15 ёшга тўлган шахслар ҳам ишга қабул қилиниши мумкин. • Мактаб ўқувчиларини аста-секин меҳнатга кўникма ҳосил қилиб бориши зарурлиги ҳисобга олиниб, қонунда 14 ёшга тўлган, балоғат ёшига етмаганларни ҳам ишга қабул қилиш ҳолатлари назарда тутилган. • Иш берувчи билан меҳнат шартномасини тузган Ўзбекистон Республикаси фуқаролари, шунингдек чет эл фуқаролари ва фуқаролиги бўлмаган шахслар меҳнатга оид муносабатларнинг субъектлари бўлиши мумкин. • Ҳар бир ходим қуйидаги ҳуқуқларга эга: • Ўзбекистонда меҳнати учун қонун ҳужжатларида белгиланган энг кам ойлик ҳақидан оз бўлмаган миқдорда ҳақ олиш; • муддатлари чегараланган иш вақтини ўрнатиш, бир қатор касблар ва ишлар учун иш кунини қисқартириш, ҳар ҳафталик дам олиш кунлари, байрам кунлари, шунингдек ҳақ тўланадиган йиллик таътиллар бериш орқали таъминланадиган дам олиш; • ҳавфсизлик ва гигиена талабларига жавоб берадиган шароитларда меҳнат қилиш; • касбга тайёрлаш, қайта тайёрлаш ва малакасини ошириш; • иш билан боғлиқ ҳолда соғлиғига ёки мол-мулкига етказилган зарарнинг ўрнини қоплаш; • касаба уюшмаларига ҳамда ходимлар ва меҳнат жамоаларининг манфаатларини ифода этувчи бошқа ташкилотларга бирлашиш; • қариганда, меҳнат қобилиятини йўқотганда, боқувчисидан маҳрум бўлганда ва қонунда назарда тутилган бошқа ҳолларда ижтимоий таъминот олиш; • ўзининг меҳнат ҳуқуқларини ҳимоя қилиш, шу жумладан суд орқали ҳимоя қилиш ва малакали юридик ёрдам олиш; .

жамоаларга меҳнат низоларида ўз манфаатларини қувватлаш ҳуқуқига эгадир. Иш берувчининг асосий қоидалари қуйидагилар: корхонани бошқариш ва ўз ваколатлари доирасида мустақил қарорлар қабул қилиш; қонун ҳужжатларига мувофиқ якка тартибдаги меҳнат шартномаларини тузиш ва бекор қилиш; меҳнат шартномасида шарт қилиб кўрсатилган ишни лозим даражада бажаришни ходимдан талаб қилиш; ўз манфаатларини ҳимоялаш учун бошқа иш берувчилар билан бирга жамоат бирлашмалари тузиш ва бундай бирлашмаларга аъзо бўлиш ҳуқуқига эгадир. Меҳнат ҳуқуқи муносабатларида киритиладиган ўзгаришлар ҳар икки томон розилиги асосида амалга оширилади (бошқа ишга ўтказиш учун ходим билан маъмуриятнинг ўзаро келишуви бўлиши керак). Меҳнат ҳуқуқи муносабатларини тўхтатишда томонлар келишуви асос бўлади, бошқа ишга кўчиришда ишга олувчи билан маъмуриятнинг ўзаро розилиги керак. Меҳнат шартномасини бекор қилиш асосларига икки томон келишуви билан бир қаторда ҳар бир томоннинг бир томонлама розилиги ҳам киради. Баъзи ҳолларда учинчи шахс ташаббуси билан (касаба уюшма талаби билан меҳнат шартномасини бекор қилиш), шунингдек, ишни давом эттириш мумкин бўлмаган муайян бир вазият (ҳарбий хизматга чақириш, ходимнинг вафоти) юзага келиши муносабати билан меҳнат шартномасини бекор қилиш мумкин. Жамоат шартномаси ва келишувлари. Жамоат шартномаси – корхонада иш берувчи билан ходимлар ўртасидаги меҳнатга оид, ижтимоий - иқтисодий ва касбга оид муносабатларни тартибга солувчи норматив хужжатдир. Жамоа келишуви- муайян касб, тармоқ, ҳудуд ходимлари учун меҳнат шартлари, иш билан таъминлаш ва ижтимоий кафолатлар белгилаш борасидаги мажбуриятларни ўз ичига олувчи норматив ҳужжатдир.

• Жамоа шартномалари ва келишувлари ходимлар билан иш берувчиларнинг меҳнатга оид муносабатларини шартнома асосида тартибга солишга қаратилган. Жамоа шартномалари ва келишувлари қўйидаги принцплардан иборат: • қонун хужжатлари нормаларига амал қилиш; • тарафлар вакилларининг ваколатлилиги; • тарафларнинг тенг ҳуқуқлилиги; • жамоа шартномалари, келишувлари мазмунини ташкил этувчи масалаларни танлаш ва муҳокама эркинлиги; • мажбуриятлар олишнинг ихтиёрийлиги; • олинаётган мажбуриятларнинг ҳақиқатда бажарилишини таъминлаш; • текшириб боришнинг мунтазамлиги; • жавобгарликнинг муқаррарлиги асосида тузилади. • Жамоа шартномасида иш берувчи ва ходимнинг мажбуриятлари: • меҳнатга ҳақ тўлаш; • қўшимча тўловлар, нафақалар бериш; иш билан таъминлаш; • ходимни қайта ўқитиш; • иш вақти, дам олиш вақти, • меҳнат таътиларининг муддатларини белгилаш; • меҳнатга имтиёзлар бериш; • меҳнатни муҳофаза қилиш ва бошқа асослар кўрсатилган. • Жамоа шартномаси тарафлар белгиланган муддат давомида амал қилади. • Жамоа шартномаси билан юқорида жамоа келишувларини ҳам тушунтириб ўтдик. Жамоа келишувлари ҳал қилиши лозим бўлган масалаларнинг хусусиятларига қараб бош, тармоқ ва ҳудудий (минтақавий) жамоа келишувлари тузилиши мумкин. .

Бош келишув Ўзбекистон Касаба уюшмалари Федерацияси Кенгаши (ходимларининг бошқа вакиллик органлари) ва иш берувчиларнинг Республика миқёсидаги бирлашмалари ўртасида, тарафларнинг таклифига кўра эса Ўзбекистон Республикаси ҳукумати билан ҳам тузилади. Тармоқ келишувлари тегишли касаба уюшмалари (ходимларининг бошқа вакиллик органлари) ва иш берувчилар (уларнинг бирлашмалари) ўртасида, тарафларнинг таклифига кўра эса Ўзбекистон Республикаси Меҳнат вазирлиги билан ҳам тузилади. Ҳудудий келишувлар тегишли касаба уюшмалари (ходимларнинг бошқа вакиллик органлари) ва иш берувчилар (уларнинг бирлашмалари) ўртасида, тарафларнинг таклифига кўра эса маҳаллий ижро этувчи ҳокимият органлари билан ҳам тузилади. Жамоа келишувининг амал қилиш муддатини тарафлар белгилайди, у муддат уч йилдан ошиб кетмаслиги лозим. Ҳар бир фуқаронинг меҳнат қилиш ҳуқуқини амалга ошириш давлат томонидан кафолатланади. Давлат иш билан таъминлашни, ишдан ноҳақ бўшатилишнинг олдини олишни, ишга жойлаштиришни, меҳнатга ҳақ тўлашни таъминлашни, янги касбга (мутахассиссликга) бепул ўқитишни ва бошқа меҳнат қилиш ҳуқуқини амалга оширишни кафолатлайди. 16 ёшдан бошлаб то пенсия билан таъминланиш ҳуқуқини олишгача бўлган шахслар агарда ҳеч қаерда ишламасалар, ишлаш учун иш жой қидириб юрган бўлсалар, давлат уларни ишсиз деб эътироф этади. Ишсиз деб эътироф этилганлар маҳаллий меҳнат органларида рўйҳатга олинган пайтдан бошлаб ўн кун ичида ўзларига таклиф қилинган мақбул келадиган ишни икки марта рад этгач иш қидираётганлар деб эътироф этилмайди ва шу кундан кейин ишни яна такроран ишсиз сифатида рўйҳатга олиниши мумкин. Ўзбекистон Республикасининг “Аҳолини иш билан таъминлаш тўғрисида” 1998 йил 1 май қонунига биноан иш билан таъминланиш фуқароларнинг қонун ҳужжатларига зид келмайдиган, ўз шахсий ва ижтимоий эҳтиёжларини қондириш билан боғлиқ бўлган, уларга иш ҳақи келтирадиган фаолиятидир.

• Мажбурий меҳнат, яъни бирон-бир жазони қўллаш билан таҳдид қилиш орқали иш бажаришга мажбурлаш тақиқланади, қонунда белгиланган ҳоллар бундан мустасно. Ўзбекистон Республикаси Конституцияси ва меҳнат қонунчилигига биноан меҳнат қилиш ҳуқуқи ихтиёрий равишда амалга оширилади. Иш билан банд бўлмаган жисмоний шахслар жавобгарликка торилмайди. • Ёлланиб ишлаётган, шу жумладан ишни тўлиқсиз иш вақтида ҳақ эвазига бажараётган, шунингдек ҳақ тўланадиган бошқа ишга, шу жумладан вақтинчалик ишга эга бўлган фуқаролар; бетоблиги, меҳнат таътилида, касбга қайта тайёрлашда, малака оширишда эканлиги, ишлаб чиқаришнинг тўхтатиб қўйилганлиги муносабати билан, шунингдек қонун ҳужжатларига мувофиқ вақтинча иш жойида бўлмаганда ходимнинг иш жойи сақланиб турадиган бошқа ҳолларда вақтинча иш жойида бўлмаган фуқаролар; ўзини иш билан мустақил таъминлаётган фуқаролар, шу жумладан юридик шахс ташкил қилмаган ҳолда тадбиркорлик фаолияти билан шуғулланаётган фуқаролар, кооперативларнинг аъзолари, фермерлар ва уларнинг ишлаб чиқаришда қатнашаётган оила аъзолари; Қуролли Кучларда, Миллий хавфсизлик хизмати ва ички ишлар органлари ва қўшинларида хизматни ўтаётган, шунингдек муқобил ҳизматни ўтаётган фуқаролар; таълим тўғрисидаги қонун ҳужжатларига мувофиқ ишлаб чиқаришдан ажралган ҳолда таълим олаётган фуқаролар; қонун ҳужжатларига мувофиқ фаолият олиб бораётган жамоат бирлашмалари ва диний муассасаларда ишлаётган фуқаролар, қонунга биноан иш билан таъминланган деб ҳисобланадилар.. • Ўн олти ёшдан бошлаб то пенсия билан таъминланиш ҳуқуқини олишгача бўлган ёшдаги, ишга ва иш ҳақига эга бўлмаган, иш қидирувчи шахс сифатида маҳаллий меҳнат органларида рўйхатга олинган, меҳнат қилишга, касбга тайёрлаш ва қайта тайёрлашдан ўтишга, малакасини оширишга тайёр меҳнатга қобилиятли шахслар ишсиз деб эътироф этилади. • Шахсларни ишсиз деб эътироф этиш тўғрисидаги қарор маҳаллий меҳнат органи томонидан улар иш қидираётган шахс сифатида рўйхатга олинган кундан эътиборан ўн биринчи кундан кечиктирмай қабул қилинади. .

Меҳнат органларида рўйҳатга олинган кундан бошлаб ўн кун ичида таклиф этилган мақбул келадиган ишни икки марта рад этган шахслар ва рўйҳатга олинган кундан бошлаб ўн кун ичида мақбул келадиган ишни қидириш мақсадида узрсиз сабабларга кўра меҳнат органига келмаган шахслар ишсиз деб эътироф этилмайдилар. Таклиф этилган ишдан бош тортган кундан ёки мақбул келадиган ишни қидириш мақсадида узрсиз сабабларга кўра меҳнат органига келмаган кундан бошлаб ўттиз календар кун ўтганидан кейингина шахс иш қидираётган сифатида қайта рўйхатдан ўтишга ҳақли бўлади.Фуқароларни ишсиз сифатида рўйхатга олиш тартиби қонун ҳужжатлари билан белгиланади. Биринчи марта иш қидираётган, касби (мутахассислиги) бўлмаган шахслар учун дастлабки касб тайёргарлигини талаб қилмайдиган иш, бундай ишни топиб бериш имконияти бўлмаган тақдирда эса, уларнинг ёши ва бошқа хусусиятларини ҳисобга олган ҳолда ҳақ тўланадиган бошқа иш, шу жумладан вақтинчалик иш мақбул келадиган иш деб ҳисобланади. Ишдан ва иш ҳақидан (меҳнат даромадидан) маҳрум бўлган шахслар учун уларнинг касб тайёргарлигига мос бўлган, ёшини, соғлиғи ҳолатини, меҳнат стажини ва аввалги мутахассислиги бўйича тажрибасини, янги иш жойининг транспортда қатнаш жиҳатидан қулайлигини инобатга олувчи иш мақбул келадиган иш деб ҳисобланади. Ишсизлик нафақаси маҳаллий меҳнат органида рўйхатга олинган биринчи кундан эътиборан ёзилади ва тўланади. Ишдан ва иш ҳақидан (меҳнат даромадидан) маҳрум бўлган шахслар учун ишсизлик нафақаси олдинги иш жойидаги охирги бир йилги ўртача иш ҳақига фоиз нисбатида белгиланади. Бошқа ҳолларда ишсизлик нафақаси қонун ҳужжатларида белгиланган энг кам иш ҳақи миқдорига фоиз нисбатида белгиланади. Қарамоғида ўн олти ёшга тўлмаган болалари ва бошқа кишилар бўлган ишсиз шахсларга нафақа миқдори ўн фоизга оширилади. Ишсиз деб эътироф этилган шахсларга ишсизлик нафақаси тўланади.

• Ишсизлик шахс нафақа даврида иш қидириши ва ҳар икки ҳафтада бир марта маҳаллий меҳнат органида йўқламадан ўтиши керак. • “ Ўзбекистон Республикаси Меҳнат ва аҳолини ижтимоий муҳофаза қилиш вазирлиги, Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги 2002 йил 12 август, 31- сонли” қ арор қабул қилди. • Қарор Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2002 йил 24 январдаги “Қарияларни қадрлаш йили” Давлат дастури тўғрисида”ги 30 сонли ва 2002 йил 29 мартдаги “Ўзгалар парваришига муҳтож ёлғиз кексалар, пенсионерлар ва ногиронларга ижтимоий ёрдам кўрсатишни кучайтириш тўғрисида”ги 106-сонли қарорларини бажариш мақсадида ишлаб чиқилган бўлиб, меҳнат бўлимларида рўйхатга олинган ишсиз фуқароларни ўзгалар парваришига муҳтож ёлғиз кексалар, пенсионерлар ва ногиронларнинг уйига бориб ижтимоий ҳизмат кўрсатиш учун ҳақ тўланадиган жамоат ишларига жалб қилиш тартибини белгилаб берди. .

Фойдаланган адабиётлар: 1. Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси. Т. “Адолат”, 2008. 2. Каримов И.А. “Ўзбекистон ХХI асрга интилмоқда”. Т. “Ўзбекистон”, 1999. 3. И.Каримов.” Юксак маънавият-енгилмас куч”. Т. Маънавият, 2008. 4. Ўзбекистон Республикасининг Меҳнат кодекси. Т. “Адолат”, 2006. 5. Ўзбекистон Республикаси “Касаба уюшмалари, уларнинг ҳуқуқлари ва фаолиятининг кафолатлари тўғрисида” 1992 йил 6 майдаги қонуни. Ўзбекистоннинг янги қонунлари. 6-сон. Т. “Адолат”. 1992. 6. Ўзбекистон Республикаси “Ногиронларни ижтимоий ҳимоялаш тўғрисида”ги қонуни. Ўзбекистоннинг янги қонунлари. 7-сон. Т. “Адолат”. 7. Ўзбекистон Республикаси “Ёшларга оид давлат сиёсати тўғрисида”ги қонуни. Ўзбекистоннинг янги қонунлари. 6-сон. Т. “Адолат”, 1993. 8. Ўзбекистон Республикаси “Таълим тўғрисида”ги қонуни. Ўзбекистоннинг янги қонунлари. 17-сон. Т. “Адолат”, 1998. 9. Ўзбекистон Республикаси “Аҳолини иш билан таъминлаш тўғрисида”ги қонуни. Ўзбекистоннинг янги қонунлари. 19-сон. Т. “Адолат”, 1998 . 10. Ўзбекистон Республикаси “Меҳнатни муҳофаза қилиш тўғрисида”ги қонуни. Ўзбекистоннинг янги қонунлари. 8-сон. Т. “Адолат”, 1994. 11. Ўзбекистон Республикаси Президентининг фармонлари. 12. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг қарорлари. 13. Ўзбекистон Республикаси Меҳнат вазирлиги томонидан чиқарилган 14. норматив ҳужжатлар. 15. 14. И.Турсунов, М.Усмонова, Ю.Раҳимова. Меҳнат ҳуқуқи. Т. “ILM ZIYO” 2006. 16. А.Тўхтахунов. “Ҳуқуқшунослик”, маъруза матнлари. Т. 2004. 17. О.А.Каримова, З. Гафаров.” Давлат ва ҳуқуқ асослари”, Т. “Ўқитувчи”, 1995. 18. О.Каримова ва бошқалар. Меҳнат ҳуқуқи. Т. ТДПУ, 2008.

Похожие

Оила ҳуқуқи асослари

Табиий ресурсларга нисбатан мулк ҳуқуқи. Табиатдан фойдаланиш ҳуқуқи

Меҳнат низолари тушунчаси

Оила ҳуқуқи асослари 1

Жиноят ҳуқуқи фанининг ўзига хос хусусиятлари