Huquqiy munosabatlar 2 - Юриспруденция - Презентации

Huquqiy munosabatlar 2

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

1322.8935546875 KB

Mavzu: Huquqiy munosabatlar. Reja: 1.Huquqiy munosabat va uning turlari. 2.Huquqiy munosabatlarning tuzilishi. 3.Huquq tizimi tushunchasi, uning tuzilishi va tamoiylari.0102 1402 1702

Jamiyatda ijtimoiy munosabatlar- bu kishilar o’r tasidagi turli iqtisodiy, madaniy, siyosiy, mafkuraviy va goyaviy munosabatlarning yig’indisidir. Bu ijtioiy munosabatlar ikki guruhga bo’linadi, ya’ni iqtisodiy va gryaviy munosabatlar. Jamiyatda kishilar o’rtasidagi ijtimoiy munosabatlarning asosini iqtisodiy yoki moddiy munosabatlar tashkil qiladi. Iqtisodiy munosabatlarga jamiyatdagi ishlab chiqarish kuchlari va qurollari kiradi. Iqtisodiy munosabatlar iqtisodiy qonunlar bilan tartibga solinadi. Huquqiy munosabat va uning turlari.

Huquqiy munosabatlar mavzusiga qo’shimcha tezislar: Huquqiy munosabatlar ijtimoiy munosabatlarning xar xil ko’rinishlari, shuningdek, kishilar o’rtasildagi ijtiomiy alokalar xisoblanadi. Ular individlarni faoliyatiga va yashashlariga ko’ra birlashtiradilar.

Har bir yangi avlod ob'ektiv ravishda mujassamlashgan va mukammallashgan aloka va munosabatlar tizimiga duch keladi, o’z navbatida bu avlod ushbu tizim bilan albatta xisoblashishga (tan olishga) majburdir va x.k Bu aloqalar va munosabatlar vaqt o’tishi bilan evolyutsion yoki revolyutsion yo’l bilan o’zgarishi mumkin, ularning o’rnini esa, yangi ijtimoiy munosabatlar egallaydi. Jumladan, fan va texnikainng o’sishi ishlab chiqish taraqqiyoti oldin o’ylamagan imkoniyatlarni yuzaga keltirishi mumkin (tovarning xilma-xilligi, xizmat turlarining vujudga kelishi va x.k). lekin, bular o’z navbatida tabiiy resurslarni kamayishini, atrof-muxitni ifloslanishini takozo etadi. Demak, xar qanday ko’rinishdagi ijtimoiy munosabatlari insonning ma'lum darajada erkin rivojlanishi masshtabi bilan birgalikda ma'lum cheklanishlar ham mavjud ekan.

Huquqiy munosabatlarning (klassifikatsiyasi) tasnifi turli xil asoslarga ko’ra amalga oshiriladi: xuquq tarmoq (soxa)larga mansubligiga ko’ra (davlat, fuqarolik, Konstitutsion xuquq); mazmunining xarakteriga ko’ra (umumregulyativ, regulyativ, ko’riklovchi xuquqiy munosabatlar); xuquqiy munosabatlarning sub'ektlariga ko’ra (nisbiy, absolyut, umumiy); majburiyatlarning xarakteriga ko’ra (passiv va aktiv tipdagi xuquqiy munosabatlar); ma'nosiga ko’ra (oddiy va murakkab xuquqiy munosabat). Huquqiy munosabatlarning (klassifikatsiyasi).

Mezonlar Turlari Misollar Huquq sohalariga ko’ra Konstitutsiyaviy, ma’muriy, jinoiy,mehnat, oila va boshqalar Davlat boshqaruvi munosabatlari Jinoyat uchun javobgarlik Mazmunning xarakteriga ko’ra Umumregulyativ regulyativ Qo’riqlovchi Konkret shaxsning mehnatga bo’lgan konstitutsiyaviy huquqi Shartnomaga asosan mehnat huquqi va majburiyatlari Sodir qilingan jinoyat uchun jinoiy javobgarlik Huquqiy munosabatlarning sub’yektlariga ko’ra Absolyut Nisbiy umumiy Mulkchilik huquqiy munosabat larining oldi-sotdi huquqiy munosabatlari Majburiyatlar xarakteriga ko’ra Passiv tipdagi Aktiv tipdagi Mulkchilik huquqiy munosabat larining soliq munosabatlari Huquqiy munosabatlarning turlari quyidagiarldan iborat.

Ijtimoiy munosabatlar, biz bilamizki, - bu kishilarning birgalikdagi faoliyati jarayonidagi ular o’rtasidagi alokalardir. Ijtimoiy munosabatlarning sub'ektlari bo’lib, ijtimoiy jamoalar (xalk, millat, jamoa va b.) hamda tashkilotlar (davlat tashkilotlar, xususiy va jamoat), aloxida shaxslar xisoblanadilar. Huquq kuchli tashkiliy faktor sifatida yo’zaga chiqib, jamiyat va davlat xayotiga tegishli aniqlik va mukarrarlik kiritadi. «xuquq munosabatlar» kategoriyasi kishilarning xulqiga xuquqning ta'siri qanday bo’ladi, degan savolni tushunishga yordam beradi. Huquqiy munosabatlar bu – xuquqning ijtimoiy munosabatlarga bo’lgan real ta'siri bo’lib, uning ishtirokchilari tegishli ravishda sub'ektiv xuquq va yuridik majburiyatlarga egadir. Huquqiy munosabatlar bu –xuquqiy normalar yordamila tartibga solinadigan ijtimoiy munosabatlardir.

Huquqiy munosabatlarning quyidagi belgilari mavjud: 1. U huquq normalari asosida paydo bo’ladi; 2. Bu sub'ektiv huquqlar va yuridik majburiyatlar vositasida shaxslar o’rtasidagi aloqalar; 3. Bu erkiy munosabatlar bo’lib, uning paydo bo’lishi uchun ishtirokchilarning erki (irodasi) darkor; 4. Bu munosabatlar davlat tomonidan q’o’riqlanadigan va uning tarkibida davlat majburlov kuchi bo’lishi zarur bo’ladi.

1. Huquq ob'ekti (ashyolar, munosabatlar); 2. Huquq sub'ekti (yuridik va jismoniy shaxslar – xuquqiy layokati muomala layoqati); 3. Yuridik fakt (harakat va hodisalar).Huquqiy munosabatlarning elementlariga quyidagilar kiradi:

HUQUQIY MUNOSABATNING TUZILISHI Huquq ikki yoqlama xarakterga ega bo’lib, ular yuridik hamda faktik mazmunga ega bo’ladi. Huquqiy munosabatlarning yuridik mazmuni – vakolat yoki majburiyat olgan shaxslarning ma'lum xarakatlari bo’lsa; Huquqiy munosabatlarning faktik mazmuni – xuquq va majbukriyatlar tatbiql etiladigan xarakatlarning o’zidir. Masalan, o’rta ma'lumotga ega shaxsning sub'ektiv xuquqini mazmunini hamrab olgan imkoniyatlarning kengligi (bir necha vo’zlarga nisbatan) bo’lsa, biroq uning bitta vo’zga kirib ukishi mumkinligi, ya'ni uning sub'ektiv xuquqining tatbiql etishining fakat bitta varianti mavjudligidir.

Huquqiy munosabatlarning mazmuni – bu sub'ektiv xuquq va yuridik majburiyatlardir. Huquqiy alokalarning ikkita tipi mavjud bo’lib, ularga nisbiy alokalar ( xuquq sub'ektlari o’rtasidagi) absolyut alokalar( xuquq sube'ti bilan jamiyat o’rtasidagi) kiradi. Sube'ktiv xuquq- yuridik jixatdan mumkin bo’lgan xulq-atvor yoki sub'ektning o’z shaxsiy manfaatlarini kondirishga imkon beradigan yuridik choralardir. Sub'ektiv huquqning quyidagi belgilari mavjud: - sub'ektiv xuquq- bu imkoniyat darajasidagi xulqning ko’rinishi (chegaraviy) - sub'ektiv xuquq- bu mumkin bo’lgan xulq, ya'ni uning tashuvchisi uchun xar doim tanlash imkoniyati mavjud: ma'lum tartibda xarakat qilish yoki qilmaslik; Taxlil qilinayotgan xuquqning mazmuni xuquq normalari va yuridik faktlar tomonidan o’rnatiladi.

Sub'ektiv xuquqning amalga oshirilishi boshqa (2-chi) tomonning majburiyatlari bilan ta'minlanadi; ba'zi xollarda 2-chi tomonning bu majburiyati sub'ektiv xuquqni bo’zuvchi xarakatlaridan saqlanishini takozo etsa, ba'zi boshqa xollarda esa aksincha, ya'ni u shaxs tomonidan olingan majburiyatlarini bajarilishini takozo etadi. Sub'ektiv xuquq vakolatli shaxsga uning manfaatlarini kondirish uchun beriladi.; Ushbu xuquq (s.x.) nafakat imkoniyat (yoki yuridik choralar) dan, balki vakolatli shaxsning yuridik yoki faktik xulqidan iborat bo’ladi. Sub'ektiv xuquq – murakkab xodisa bo’lib, o’z ichiga bir qator xuquqiy vakolatlarini hamrab oladi.

Bularga: Shaxsiy faktik xarakatlarga nisbatan bo’lgan xuquq (xuquq ob'ektining ijobiy xususiyatlaridan foydalanishga yunaltirilgan xuquq xarakatlar); mulkdor o’z narsasini o’z urnida ishlatilishi. Yuridik xarakatlarga nisbatan bo’lgan xuquq (yuridik karorni qabul qilish (mulkdorning o’z narsasini olib quyishi, sotishi, sovga etishi va x.k.). Talab qilish huquqi (ikkinchi tomondan o’z majburiyatlarini bajarilishini talab qilish, ya'ni begona harakatlar nisbatan talab qilish xuquqi. qarz beruvchining qarz oluvchidan qarzini kaytarishni t.k.). Kuch ishlatishga moyillik huquqi (pryatyazanie) (ya'ni majburiyatli shaxsga nisbatan uning tomonidan ushbu majburiyatni bajarishiga qaratilgan xuquqiy xarakatlar). Yuridik majburiyatlar – bu vakolatli shaxsning manfaatlaridan kelib chiqib, majburiyat olgan shaxsga qaratilgan va davlatning majburlov kuch tomonidan bajarilishi mumkin bo’lgan zaruriy xulqiy xarakatlar yoki yurish – turishdir (chora- tadbirlar).

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT

Похожие

Huquqiy munosabatlar

Huquqiy munosabatlar 3

Rim huquqida oilaviy-huquqiy munosabatlar

Fuqarolik-huquqiy munosabatlar. Fuqarolik huquqlarini amalga oshirish va himoya qilish

Huquqiy ong va huquqiy madaniyat