Bitimlar - Юриспруденция - Презентации

Bitimlar

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

555.5 KB

BitimlarBitimlar

Bitimlar tushunchasi va turlariBitimlar tushunchasi va turlari  Bitimlar deb fuqarolar va yuridik Bitimlar deb fuqarolar va yuridik shaxslarning fuqarolik huquq va shaxslarning fuqarolik huquq va burchlarini belgilash, o`zgartirish va burchlarini belgilash, o`zgartirish va bekor qilishga qaratilgan harakatlarga bekor qilishga qaratilgan harakatlarga aytiladi (FK, 101-modda).aytiladi (FK, 101-modda).  Har qanday bitim shaxslarning erki-Har qanday bitim shaxslarning erki- irodasi bilan bog`liq bo`lib, muayyan irodasi bilan bog`liq bo`lib, muayyan huquqiy oqibat tug`dirishga qaratiladi. huquqiy oqibat tug`dirishga qaratiladi. Bitimda fuqaro va tashkilotlarning Bitimda fuqaro va tashkilotlarning ma`lum moddiy hamda madaniy ehtiyoj-ma`lum moddiy hamda madaniy ehtiyoj- larini qondirishga qaratilgan erklari larini qondirishga qaratilgan erklari ifodalanadi.ifodalanadi.

 Bitim shaxslarning erki bilan bog`liq Bitim shaxslarning erki bilan bog`liq bo`lgan, ularning iroda-sidan kelib bo`lgan, ularning iroda-sidan kelib chiqadigan harakat bo`lganligi tufayli chiqadigan harakat bo`lganligi tufayli bitimda ifo-dalangan erk izhor qilinishi, bitimda ifo-dalangan erk izhor qilinishi, ya`ni boshqa shaxslarga bildirilishi lozim.ya`ni boshqa shaxslarga bildirilishi lozim.  Bitim tuzish natijasida muayyan huquqiy Bitim tuzish natijasida muayyan huquqiy oqibat tug`dirish uchun bitim tuzuvchi oqibat tug`dirish uchun bitim tuzuvchi shaxslar bitimda o`z erklarini ifodalashdan shaxslar bitimda o`z erklarini ifodalashdan tashqari muayyan harakatni qilishlari lozim tashqari muayyan harakatni qilishlari lozim bo`ladi. Bu harakat shart qilingan ishni bo`ladi. Bu harakat shart qilingan ishni bajarishga, ma`lum mulkni topshirishga yoki bajarishga, ma`lum mulkni topshirishga yoki ma`lum pulni to`lashga qaratilgan bo`lishi ma`lum pulni to`lashga qaratilgan bo`lishi mumkin.mumkin.

Bitim shakllariBitim shakllari  Bitim tuzishda erkni ifodalash usuliga bitim Bitim tuzishda erkni ifodalash usuliga bitim shakli deb aytiladi. Bitimlar og`zaki va shakli deb aytiladi. Bitimlar og`zaki va yozma (oddiy yoki notarial tasdiq-langan) yozma (oddiy yoki notarial tasdiq-langan) shaklda tuziladi (FK, 105-modda, 1-band).shaklda tuziladi (FK, 105-modda, 1-band).  FKning 106-moddasiga binoan qonun FKning 106-moddasiga binoan qonun hujjatlarida yoki taraf-larning kelishuvida hujjatlarida yoki taraf-larning kelishuvida yozma tasdiqlangan shakl belgilab yozma tasdiqlangan shakl belgilab qo`yilmagan, jumladan, u tuzilayotgan qo`yilmagan, jumladan, u tuzilayotgan vaqtning o`zidayoq bajariladigan bitim vaqtning o`zidayoq bajariladigan bitim og`zaki tuzilishi mumkin. Shaxsning xatti-og`zaki tuzilishi mumkin. Shaxsning xatti- harakatidan uning bitim tuzishga bo`lgan harakatidan uning bitim tuzishga bo`lgan xohish-irodasi bilinib turgan holda ham xohish-irodasi bilinib turgan holda ham bunday bitim tuzilgan hisoblanadi.bunday bitim tuzilgan hisoblanadi.

 Jeton, patta yoki odatda, qabul qilingan boshqa belgi berish bilan tasdiqlangan bitim, agar qonun hujjatlarida boshqacha tar- tib belgilangan bo`lmasa, og`zaki shaklda tuzilgan bitim hisob-lanadi.  Yozma shaklda tuzilgan shartnoma bajarishga qaratilgan bitimlar, agar qonun hujjatlari va shartnomaga zid bo`lmasa, taraflarning kelishuviga muvofiq og`zaki tuzilishi mumkin.

Bitimning haqiqiy sanalish shartlariBitimning haqiqiy sanalish shartlari  Bitimlar haqiqiy sanalishi uchun quyidagi Bitimlar haqiqiy sanalishi uchun quyidagi shartlarga javob berishi:shartlarga javob berishi:  birinchidan, bitimlarning mazmuni qonunga va birinchidan, bitimlarning mazmuni qonunga va qonun asosida chiqarilgan aktlarga, qonun asosida chiqarilgan aktlarga, umuminsoniy qoidalarga muvofiq bo`lishi;umuminsoniy qoidalarga muvofiq bo`lishi;  ikkinchidan, bitimlarni tuzuvchi shaxslar ikkinchidan, bitimlarni tuzuvchi shaxslar muomala layoqatiga ega bo`lishlari;muomala layoqatiga ega bo`lishlari;  uchinchidan, bitimlar ko`rinish uchungina uchinchidan, bitimlar ko`rinish uchungina tuzilmay, balki chindan ham yuridik oqibat tuzilmay, balki chindan ham yuridik oqibat tug`dirish maqsadida tuzilgan bo`lishi;tug`dirish maqsadida tuzilgan bo`lishi;  to`rtinchidan, notarial guvohlantirishi yoki to`rtinchidan, notarial guvohlantirishi yoki davlat ro`yxatidan o`tkazilishi lozim bo`lgan davlat ro`yxatidan o`tkazilishi lozim bo`lgan bitimlar haqiqiy sanalmasligi xavfi ostida bitimlar haqiqiy sanalmasligi xavfi ostida qonun bilan talab qilingan shaklda qonun bilan talab qilingan shaklda rasmiylashtirilishi kerak.rasmiylashtirilishi kerak.

 Shuningdek, xo`jalik Shuningdek, xo`jalik shartnomalarini xo`jalik shartnomalarini xo`jalik yurituvchi subyektlar yuridik yurituvchi subyektlar yuridik xizmati (yoki advokati)ning xizmati (yoki advokati)ning imzosisiz tuzishga yo`l imzosisiz tuzishga yo`l qo`yilmaydi. Ayni vaqtda, qonun qo`yilmaydi. Ayni vaqtda, qonun hujjatlarida belgilangan eng hujjatlarida belgilangan eng kam ish haqining ikki yuz kam ish haqining ikki yuz baravaridan ortiq summadagi baravaridan ortiq summadagi shartnoma-lari yuridik xizmati shartnoma-lari yuridik xizmati (yoki advokati)ning yozma (yoki advokati)ning yozma xulosasidan keyin-gina xulosasidan keyin-gina tuziladi[95].tuziladi[95].  Yuqorida ko`rsatilgan talablarga Yuqorida ko`rsatilgan talablarga rioya qilinmay tuzilgan bi-timlar rioya qilinmay tuzilgan bi-timlar tuzilgan paytdan e`tiboran o`z tuzilgan paytdan e`tiboran o`z o`zidan haqiqiy sanalmaydi. o`zidan haqiqiy sanalmaydi. Bunday bitimlar mutlaq haqiqiy Bunday bitimlar mutlaq haqiqiy sanalmaydigan bitimlar deb sanalmaydigan bitimlar deb atalib, hech qanday huquq va atalib, hech qanday huquq va majburiyatlarni vujudga majburiyatlarni vujudga keltirmaydi.keltirmaydi.

O`z-o`zidan haqiqiy sanalmaydigan bitim O`z-o`zidan haqiqiy sanalmaydigan bitim turlari va ularning huquqiy oqibatlariturlari va ularning huquqiy oqibatlari  Qonun hujjatlari talablariga muvofiq Qonun hujjatlari talablariga muvofiq kelmaydigan mazmun-dagi bitim, shuningdek kelmaydigan mazmun-dagi bitim, shuningdek huquq-tartibot yoxud axloq yoki axloq asos-huquq-tartibot yoxud axloq yoki axloq asos- lariga atayin qarshi maqsadda tuzilgan bitim, lariga atayin qarshi maqsadda tuzilgan bitim, FKning 116-modda-sida ko`rsatilganidek, FKning 116-modda-sida ko`rsatilganidek, o`z-o`zidan haqiqiy emasdir. Bu moddada o`z-o`zidan haqiqiy emasdir. Bu moddada ko`rsatilgan “qonun” so`zi keng ma`noda ko`rsatilgan “qonun” so`zi keng ma`noda qo`llaniladi. Bu modda fa-qat O`zbekiston qo`llaniladi. Bu modda fa-qat O`zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi tomonidan Respublikasi Oliy Majlisi tomonidan chiqarilgan hujjatlarni buzib tuzilgan chiqarilgan hujjatlarni buzib tuzilgan bitimlargagina emas, balki qonunlar asosida bitimlargagina emas, balki qonunlar asosida chiqarilgan barcha hujjatlarni ham buzib chiqarilgan barcha hujjatlarni ham buzib tuzilgan bitimlarga tatbiq etiladi.tuzilgan bitimlarga tatbiq etiladi.

Nizoli bitimlarning turlari va ularning Nizoli bitimlarning turlari va ularning haqiqiy sanalmasligi oqibatlarihaqiqiy sanalmasligi oqibatlari  O`n to`rt yoshdan o`n sakkiz yoshgacha O`n to`rt yoshdan o`n sakkiz yoshgacha bo`lgan voyaga yetmagan o`smir-lar qisman bo`lgan voyaga yetmagan o`smir-lar qisman muomala layoqatiga ega bo`lsalarda, muomala layoqatiga ega bo`lsalarda, bitimlarni ota-onalari, farzandlikka olganlar bitimlarni ota-onalari, farzandlikka olganlar yoki homiylari roziligi bilan tuzadilar. Ammo yoki homiylari roziligi bilan tuzadilar. Ammo ularning kundalik ehtiyojlarini qondirishga ularning kundalik ehtiyojlarini qondirishga qaratilgan va o`zlari uchun zararli bo`lmagan qaratilgan va o`zlari uchun zararli bo`lmagan maishiy bitimlarni mustaqil ravishda tuzishlari maishiy bitimlarni mustaqil ravishda tuzishlari mumkin. O`smir tomonidan tuzilgan bitim mumkin. O`smir tomonidan tuzilgan bitim (agar bu bitim uning ota-onalari yoki (agar bu bitim uning ota-onalari yoki farzandlikka olgan yoxud homiylari roziligidan farzandlikka olgan yoxud homiylari roziligidan tashqari tuzilgan bo`lsa) ota-onalari-ning yoki tashqari tuzilgan bo`lsa) ota-onalari-ning yoki farzandlikka olganlarning yoxud homiylarining farzandlikka olganlarning yoxud homiylarining da`vosi-ga binoan sud tomonidan haqiqiy da`vosi-ga binoan sud tomonidan haqiqiy emas deb topilishi mumkin. emas deb topilishi mumkin.

 Demak, bunday bitimlar, umuman, haqiqiy Demak, bunday bitimlar, umuman, haqiqiy sanalsada, ular to`g`risi-da nizo qo`zg`atilishi sanalsada, ular to`g`risi-da nizo qo`zg`atilishi va bitim tuzuvchilarning qonuniy vakillari va bitim tuzuvchilarning qonuniy vakillari tomonidan qo`zg`atilgan da`volarga binoan sud tomonidan qo`zg`atilgan da`volarga binoan sud tomonidan haqiqiy emas deb topilishi mumkin. tomonidan haqiqiy emas deb topilishi mumkin. Bunday holda, mazkur bitim bo`yicha Bunday holda, mazkur bitim bo`yicha taraflarning har qaysisi bitim yuzasidan olgan taraflarning har qaysisi bitim yuzasidan olgan narsalarining hammasini ikkinchi tarafga narsalarining hammasini ikkinchi tarafga qaytarishga, olingan narsani natura baravarida qaytarishga, olingan narsani natura baravarida qaytarish mumkin bo`lmasa, uning qiymatini pul qaytarish mumkin bo`lmasa, uning qiymatini pul bilan to`latishga majbur. Muomalaga layoqatli bilan to`latishga majbur. Muomalaga layoqatli taraf, bundan tashqari, agar ikkinchi tarafning taraf, bundan tashqari, agar ikkinchi tarafning muomalaga layoqatsizligini bilgan bo`lsa, yoki muomalaga layoqatsizligini bilgan bo`lsa, yoki bilishi lozim bo`lgan bo`lsa, uning bitim tufayli bilishi lozim bo`lgan bo`lsa, uning bitim tufayli kelgan xarajatlarini mulkning yo`qolishi yoki kelgan xarajatlarini mulkning yo`qolishi yoki zararlanishidan kelgan ziyonlarni shu voyaga zararlanishidan kelgan ziyonlarni shu voyaga yetmagan shaxsga to`lashga majbur.yetmagan shaxsga to`lashga majbur.

Похожие

Bitimlar

Fuqarolik huquqida bitimlar

Bitim tushunchasi va turlari

O’zbekistonning MDH davlatlari bilan aloqalari

Xalqaro huquq faniga kirish