Tuproq mikroflorasining ahamiyati va uni o‘rganish usullari (ammonifikatorlar, mikromitsetlar, aktinomitsetlar) - Геология - Презентации

Tuproq mikroflorasining ahamiyati va uni o‘rganish usullari (ammonifikatorlar, mikromitsetlar, aktinomitsetlar)

Загружено в:

16.12.2023

Скачано:

0

Размер:

3571.2861328125 KB

Tuproq mikroflorasining ahamiyati va uni o‘rganish usullari (ammonifikatorlar, mikromitsetlar, aktinomitsetlar) Reja: ■ 1. Tuproq mikroflorasi ■ 2. Tuproq mikroorganizmlarining roli ■ 3. Mikroorganizm turlari

Atrof muhitda mikroorganizmlarning tarqalishi Tuproq Havo Suvlar . Mikroorganizmlar HAR YERDA tarqalgan! Biz ularning eng muhim yashash joylarini ko‘rib chiqamiz:

■ O ‘ zbekiston tuproqlarida boshqa tuproq-iqlim mintaqalarida joylashgan respublikalar tuproqlariga qaraganda ancha kam miqdorda zamburug‘ murtaklari boladi. Uchlamchi yotqiziqlarida shakllangan tuproqlarda zamburug murtaklari soni 1g tuproqda 1 mingtadan 15 mingtagacha atrofidadir. Bu mazkur o‘lkaning keskin tuproq-iqlim sharoitlari-namlik yetishmasligi, tuproq qorishmasining ishqorli reaktsiyasi, organik moddalar miqdorining ozligi, tuproqning juda zichligi kabilar bilan izohlanadi. Mikroskopik zamburug'lar miqdori tuproqning madaniylashtirilganligi darajasiga, uning eroziyalanganligiga, yil mavsumiga bog‘liq bo‘ladi. Biz tadqiq etgan tuproqlarda 5-15 sm qatlam zamburug‘ murtaklari eng boydir. Ustki 0-5sm qatlamda zamburug‘ murtaklari ancha oz bo‘lib, bu tuproq yuzasi quyosh nuri ta’siriga duchor bo‘lganligi bilan izohlansa kerak. Chuqurlik oshgan sayin zamburug‘ murtaklari soni tobora kamayadi.

Tuproq mikroorganizmlari juda xilma-xildir: Bakteriyalar Basillar Spiroketlar Aktinomisetlar Mikoplazmalar Arxebakteriyalar Viruslar Zamburug‘lar Suvo‘tlari

Tuproq mikroorganizmlarining roli ■ Mikroorganizmlar biologik jihatdan ko ‘p funktsiyali bo‘lib, biosfera va tuproqda o‘simliklar va hayvonlar yetib bo‘lmaydigan, lekin energiya va moddalarning biologik aylanishining muhim qismi bo‘lgan jarayonlarni amalga oshirishga qodir. Bular azot fiksatsiyasi, ammiak va vodorod sulfidining oksidlanishi, eritmadan temir va marganets birikmalarining cho‘kishi. Bu shuningdek, ko‘plab vitaminlar, fermentlar, aminokislotalar va boshqa fiziologik faol elementlarning tuproqdagi mikrobial sintezini o‘z ichiga oladi.

Bakteriyalar o ‘simliklar kabi, organik moddalarni sintez qila oladi, lekin quyosh energiyasidan foydalanmaydi. Yerdagi birlamchi tuproq hosil bo‘lish jarayoni mikroorganizmlar tomonidan yuqori o‘simliklar paydo bo‘lishidan ancha oldin amalga oshirilgan (va hozirda amalga oshirilmoqda).

■ Tadqiqotlarning natijalari tuproqlardagi zamburug'lar miqdori yilning turli davrlarida o‘zgarib turishini ko‘rsatadi. Tadqiq etilayotgan tuproqlarda ular kuz va bahorda eng ko‘p bo‘lib, bu maqbul gidrotermik sharoitlar va zamburug‘lar rivojlanishiga ijobiy ta’sir ko'rsatadigan oziqli moddalar mo‘l-ko‘lligi bilan bog‘liq. Qish davrida zamburug'larning soni bir qadar kamayishi kuzatiladi, bu gidrotermik sharoitlarning yomonligi va oziqli elementlar miqdori kamayishi bilan izohlanadi. ■ Oqsil va tarkibida azot bo‘lgan boshqa organik birikmalar parchalanishidan muhitda ammiak to‘planishi ammonifikatsiya deyiladi. Odatda, bu jarayon oqsilning chirishi deyiladi. ■ Ammonifikatsiya jarayonida , bakteriyalardan tashqari, aktinomitsitlar va mog‘or zamburug‘lari ham ishtirok etadi. Ammonifikatsiya jarayonida tabiatda keng tarqalgan bo‘lib, qishloq xo‘jaligida juda muhim rol o‘ynaydi. Bu jarayonda hayvonlar va o‘simliklar qoldig‘i tarkibidagi azotli organik moddalar parchalanib, o‘simliklarning oziqlanishi uchun zarur bo‘lgan mineral moddalar hosil bo‘ladi.

■ Aktinomitsetlar tuproq va rizosfera mikroblari yashaydigan joylarning doimiy tarkibiy qismidir (Zvyagintsev, Zenova, Polyanskaya va boshq.,). Shu bilan birga, yaqin vaqtgacha, rizosfera mikroflorasi va bir hujayrali bakteriyalarga nisbatan e’tiborni aktinomitsetlarga nisbatan ko‘proq e’tibor berildi (Curl, Truelove,). Bugungi kunga kelib, bazal zonaning aktinomitsitlariga bevosita bag'ishlangan tadqiqotlar va eksperimental tadqiqotlar yagona hisoblanadi (Zvyagintsev, Zenova, ). Shu bilan birga, aktinomitsetlar boshqa rizosfera mikroorganizmlari bilan birga o'simliklar rivojlanishida ozuqa moddalari, fitogormonlar, vitaminlar va boshqa o'sish omillari bilan ta'minlashda muhim rol o'ynashi mumkin. ■ Qanchalik ozuqa muxiti ko'p bo'lsa, aktinomitsetlar soni yuqori bo'lishi mumkin. Shunday qilib, olib borilgan tadqiqotlar natijasida kuchsiz eroziyaga uchragan tipik bo'z tuproqlarda mikroorganizmlar guruhlari yil fasllariga ko'ra va ekin turlariga nisbatan miqdoriy o'zgarib turishi aniqlandi.

Mikromitsetlar tuproq biotasining eng muhim qismlaridan biridir. Ular o‘simlik qoldiqlarining organik moddalarini parchalanish natijasida tuproqdagi biofil elementlarning tiklanishini ta’minlovchi ekotizim funktsiyalarining keng doirasini amalga oshirishda ishtirok etadi va shu bilan biologik siklni ta'minlaydi. (Aleksandrova A.V, Banch-Osmolovskaya Ye.A.

Mikroorganizmlar № Kesma Chuqurlik sm Yil fasllari Bahor Yoz Kuz Ammonifikatorlar KHB/g Kesma-1 sabzi ekilgan dala 0-30 8,1±0,2 7,4±0,1 7,6±0,2 30-60 7,6±0,1 7,9±0,1 8,1±0,2 Kesma-2 bug‘doy ekilgan dala 0-30 7,2±0,2 8,1±0,2 8,5±0,2 30-60 7,1±0,3 6,7±0,3 7,5±0,2 Kesma-3 kungaboqar ekilgan dala 0-30 7,4±0,3 7,7±0,3 8,3±0,1 30-60 7,2±0,2 7,6±0,1 7,6±0,1 Kesma-4 makkajoʼxori ekilgan dala 0-30 8,1±0,2 8,1±0,1 8,1±0,1 30-60 7,2±0,2 7,8±0,2 8,1±0,2 Kesma-5 iyoz ekilgan dala 0-30 8,1±0,2 7,3±0,1 7,6±0,2 30-60 8,1±0,2 7,3±0,1 7,6±0,2 1-jadval Sug‘oriladigan tipik bo‘z tuproqlarda mikroorganizmlarning miqdorining fasllar kesimida o‘zgarishi. Аktinomitsetlar KHB/g Kesma-1 Sabzi ekilgan dala 0-30 5,2±0,2 4,7±0,3 5,2±0,2 30-60 5,2±0,2 - 5,3±0,2 Кесма-2 Bug‘doy ekilgan dala 0-30 5,2±0,2 5,7±0,2 4,7±0,3 30-60 5,1±10 5 5,1х0,1 - Kesma-3 kungaboqar ekilgan dala 0-30 5,1±0,2 5,3±0,2 5,6±0,2 30-60 5,1±0,1 5,1±0,2 5,2±0,1 Kesma-4 makkajoʼxori ekilgan dala 0-30 5,3±0,2 6,1±0,2 5,2±0,3 30-60 5,1±0,3 5,3±0,1 4,2±0,2 Kesma-5 пиёз экилган дала 0-30 4,2±0,2 5,5±0,2 4,1±0,3 30-60 - 5,6±0,1 5,2±0,1

O‘rganilgan hudud tuproqlarida mikroorganizmlar tarqalishini tavsiflovchi kartogramma. (Аmmonifikatorlar)

O‘rganilgan hudud tuproqlarida mikroorganizmlar tarqalishini tavsiflovchi kartogramma. (Аktinomitsetlar)

O‘rganilgan hudud tuproqlarida mikroorganizmlar tarqalishini tavsiflovchi kartogramma. (Mikromisetlar)

■ E‘tiboringiz uchun rahmat!

Похожие

Tuproqshunoslik fanining mutaxassislik uchun ahamiyati. Tuproq hosil bo’lish jarayoni

Tuproq tarkibi

Tuproq fizikasi

Tuproq fermentlari va uning tavsifi

Tuproq tarkibidagi suv