Литосферанинг долзарб муаммолари ва уларнинг ечимини топишнинг замонавий йўллари - География - Презентации

Литосферанинг долзарб муаммолари ва уларнинг ечимини топишнинг замонавий йўллари

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

3409 KB

Литосферанинг долзарб муаммолари ва уларнинг ечимини топишнинг замонавий йўллари

Литосферанинг долзарб муаммолари ва уларнинг ечимини топишнинг замонавий йўллари Режа: Режа: 1. Литосфера ҳақида 1. Литосфера ҳақида тушунча. тушунча. 2. 2. ТупроқниТупроқни нг биосферадаги аҳамияти нг биосферадаги аҳамияти 3. 3. ТупроқниТупроқни ифлослантирувчи манбалар муҳофазалаш ифлослантирувчи манбалар муҳофазалаш чоралари чоралари 4. Тупроқ қатламини тадбиқ қилиш4. Тупроқ қатламини тадбиқ қилиш

ЛитосфераЛитосфера - λίθος — тош ва σφαίρα — шар, - λίθος — тош ва σφαίρα — шар, кобиккобик

ЛитосфераЛитосфера – грек тилида – грек тилида «то«то шш ўў рам». рам». Ернинг Ернинг қаттиқ ҳолатдаги қаттиқ ҳолатдаги тош ўрамнинг қалинлигитош ўрамнинг қалинлиги :: - океан тубида 5океан тубида 5 -- 7 к7 к м,м, - қуруқлиқуруқли кдаги 30кдаги 30 -40 км-40 км тоғли ўлкаларда 70-тоғли ўлкаларда 70- 80 80 км гача,км гача, Ернинг тош ўрами Ернинг тош ўрами сатҳининг ташқисатҳининг ташқи тузилишитузилиши - - рельефрельеф дейиалидадейиалида . .

ТупроТупро ққ ресурслари ресурслари ТупроТупро ққ – – ққ урууру ққ ликни ликни ққ оплаган сайоплаган сай ёё рамизнинг рамизнинг мустамуста ққ ил маил ма ҳҳ сус биологик сус биологик кобикоби ғғ идир. идир. ТупроТупро ққ т т ўғўғ рисидаги рисидаги таълимотни рус олими таълимотни рус олими Докучаев В.В.Докучаев В.В. яратди.яратди. Тупрок Тупрок ққ уйидаги уни уйидаги уни ҳҳ осил осил ққ илувчи агентларни илувчи агентларни ўў заро фаолиятларини заро фаолиятларини махсулоти: жойни имахсулоти: жойни и ққ лими, лими, ундаги ундаги ўў симликлари ва симликлари ва тирик организмлари, ер тирик организмлари, ер тузилиши ва уни ёши, тузилиши ва уни ёши, мутломутло ққ ( абсолют) ( абсолют) баландлиги ва тупробаландлиги ва тупро ққ ҳҳ осил осил ққ илувчи она тоилувчи она то ғғ жинслари.жинслари.

ТупроТупро ққ ққ атламига атламига экологик омиллар таъсириэкологик омиллар таъсири Тупроқ эрозиясиТупроқ эрозияси -- тупроқнинг юза унумдор тупроқнинг юза унумдор қатламлариниқатламларини нгнг сув, шамол, сув, шамол, ва бошқа антропоген ва бошқа антропоген таъсирлар остида ювилиб, таъсирлар остида ювилиб, учириб кетилиши ва учириб кетилиши ва емирилиши емирилиши Шамол эрозияси – Шамол эрозияси – дефляциядефляция – жараёнида – жараёнида туту пп роро ққ нинг энг унумдор нинг энг унумдор ққ атлами шамол таъсирида атлами шамол таъсирида учирилиб кетади. Дефляция учирилиб кетади. Дефляция тез-тез шамол эсиб турувчи, тез-тез шамол эсиб турувчи, енгил тупроқли, ўсимлик енгил тупроқли, ўсимлик ққ оплами яхши оплами яхши ривожланмаган ривожланмаган ҳҳ удуларда удуларда тез авж олади.тез авж олади.

ТупроТупро ққ ққ атламига экологик омиллар атламига экологик омиллар таъсиритаъсири  Сув эрозиясиСув эрозияси –– тупроқнингтупроқнинг юза унумдор юза унумдор қатлами сув оқими таъсирисда ювилиб қатлами сув оқими таъсирисда ювилиб кетилиши.кетилиши.  Ирригацион эрозиясиИрригацион эрозияси – нишаблик майдонларда ерларни – нишаблик майдонларда ерларни нотуғри суғориш туфайли юз беради.нотуғри суғориш туфайли юз беради.  Бўйлама эрозия (жарланиш)Бўйлама эрозия (жарланиш) -- нишаблик ерларда ёғин- нишаблик ерларда ёғин- сочин ёки суғориш сувларининг торроқ майдонда кучли сочин ёки суғориш сувларининг торроқ майдонда кучли оқим вужудга келиши туфайли тупроқни бўлама (тик) оқим вужудга келиши туфайли тупроқни бўлама (тик) йўналишида емирилши. йўналишида емирилши.  Денгиз, дарё, кўл ва сув омборлари каби сув Денгиз, дарё, кўл ва сув омборлари каби сув хавзаларининг қирғоқларини сув тўлқинлари таъсирида хавзаларининг қирғоқларини сув тўлқинлари таъсирида емирилишиемирилиши абразия абразия дейилади. дейилади.

ТупроТупро ққ ққ атламига экологик омиллар атламига экологик омиллар таъсиритаъсири  Шўрланиш -Шўрланиш - тупроқнинг ўсимликлар тупроқнинг ўсимликлар ўсўс адиган адиган юю ққ ори ори ққ атламларида (2 метргача) экинлар ва атламларида (2 метргача) экинлар ва бошқа организмларга зарали бўлган осон эрувчан бошқа организмларга зарали бўлган осон эрувчан тузларнитузларни нгнг мъ мъ ёё ридан ортиридан орти ққ ча тча т ўў планиши. планиши. ББ ирламчиирламчи (табиий)(табиий) шўрланиш тупроқ ҳосил шўрланиш тупроқ ҳосил қилувчи тоғ жинси таркибидаги тузлар ҳисобига қилувчи тоғ жинси таркибидаги тузлар ҳисобига юз берадиюз беради ИИ ккиламчиккиламчи (сунний)(сунний) шўрланиш – қишлоқ шўрланиш – қишлоқ хўжалик экинларини сухўжалик экинларини су ғғ ориш жараёнида ер ости ориш жараёнида ер ости сув сатсув сат ҳҳ иниини нгнг к к ўў тарилиши ва уни бутарилиши ва уни бу ғғ ланиши ланиши натижасида ҳамда шўррок сув билан сунатижасида ҳамда шўррок сув билан су ғғ ориш ориш натижасида юз беради.натижасида юз беради.

Похожие

Ўрта Осиё сув омборлари ва уларнинг хужаликдаги аҳамияти

Litosfera plitalari va ularning harakati

Табиат

Дастлабки маълумотларни ГИС учун тайёрлаш

Ўзбекистон саноати географияси