logo
  1. Главная страница
  2. Презентации
  3. Геодезия
  4. Koordinatalar hisoblash jadvalini ishlab chiqish

Koordinatalar hisoblash jadvalini ishlab chiqish

Загружено в:

22.05.2024

Скачано:

0

Размер:

1674.3837890625 KB
Скачать
“ TIQXMMI” MILLIY TADQIQOT UNIVERSITETINING QARSHI IRRIGATSIYA VA AGROTEXNOLOGIYALAR INSTITUTI FAN Injenerlik geodeziyasi MAVZU 04 Koordinatalar hisoblash jadvalini ishlab chiqish Yer resurslari, kadastr va geoinformatika REJA: 1. Loyihani joyga kuchirish elementlarini hisoblash usullari. 2. Injenerlik inshootlarning o‘qlari. Rejalash chizmasi. 3. Qurilish to‘rini loyihalash. Joyda qurilish to‘rini rejalash. 4. Gorizontal burchakni va nuqta otmetkasini chiziqlarni joyga ko‘chirish. MAVZUSI BO‘YICHA AMALIY MASHG‘ULOTNI O‘TISHNING TEXNOLOGIK HARITASI Ish bosqichlari Faoliyat turlari Ta'lim beruvchi Ta'lim oluvchilar 1- bosqich O‘quv mashg‘ulotiga kirish 10 daqiqa Umumiy mavzuni e'lon qiladi. Guruhni 5-6 -kishidan tashkil topgan 3 ta kichik guruhlarga ajratadi. O‘tgan mavzu bo‘yicha blits savollar beradi. Kichik guruhlarni tashkil etadilar. Blits savollarga javob beradilar. 2 -bosqich Asosiy qism 60 daqiqa 2.1.Har bir kichik guruhga alohida topshiriq beradi. 2.2. Berilgan topshiriqni bajarish tartibi va shaklini tushuntiradi. 2.3.Berilgan topshiriqlarni bajarish to‘g‘ri yoki nototo‘g‘riligi aniqlanadi. Topshiriqni yozib oladilar. Berilgan topshiriq mavzusi bo‘yicha klaster tayyorlaydilar. Insert yoki B/B\BX jadvalini to‘ldiradilar. Taqdimot qiladilar va savollarga javob beradilar. 3 -bosqich Yakuniy bosqich 10 daqiqa 3.1. Guruhlar taqdimotlari bo‘yicha umumiy xulosa qiladi. Guruhlarga ballarni e'lon qiladi. 3.2. Navbatdagi mashg‘ulot uchun topshiriq beradi. Tinglaydilar Topshiriqni yozib oladilar Tavsiya etiladigan adabiyotlar 1. Toshpo‘latov S.A., Islomov O‘.P., Inamov A.N., Pardaboev A.P. Zamonaviy geodezik asboblar. Darslik. “TIQXMMI” MTU 2022, 253 b. 2. Agafonov Yu.N., Maslennikov A.S. Polevie ispitaniya svetodalnomera 2ST10. Geodeziya i kartogrfiya, 1990, №2, s.48-50. 3. Aliev T.M., Stendal P.R. Avtomaticheskaya korreksiya pogreshnostey sifrovix izmeritelnix priborov. – M.6 Energiya, 1975 g. – 216s. 4. Analogo-sifrovie periferiynie umtroystva mikroprotsessornix sistem/ Grushevskiy R.I., Mursaev A.X., Smolov V.B. –L.: Energoatomizdat. Leneingr. Otd-nie, 1989 g.-160 s. 5. Belov I.Yu. Razrabotka i metodika ucheta vliyaniya vneshnix usloviy na rezultatov geodezicheskix svetodalnomernixizmereniy. Dissertatsiya na soiskanie stepeni k.t.n. GUZ. 6. Bugaev Yu.G., Maslennikov A.S., Rogozin N.I. Izmerenie rasstoyaniy dalnomerom KTD-1 s povishennoy tochnostyu. Geodeziya i kartogrfiya, 1990 g., №12, s.15-17. 7. Bugaev Yu.G., Yershov A.G., Maslennikov A.S. Kvantoviytopograficheskiy dalnomer KTD-1 i rezultati yego ispitaniy. Geodeziya i kartogrfiya, 1990 g, №11, s.44-47. 8. Visokotochnie uglovie izmereniya/ Anikst D.A., Konstantinovich K.M., Meskin I.V. i dr.; Pod red. Yakushenkova Yu.G., M.: Mashinostroenie, 1987g.. – s.480. 9. GOST 23543-88 «Pribori geodezicheskie. Obщie texnicheskie usloviya», IPK Izdatelstvo standartov, 1997 g., Pereizdanie s izmeneniyami, 14.s. 10. GOST 19223-90 «Svetodalnomeri geodezicheskie. Obщie texnicheskie usloviya», IPK Izdatelstvo standartov, Pereizdanie s izmeneniyami, 14.s. 11. GOST R 51774-2001 «Taxeometri elektronnie. Obщe texnicheskie usloviya», IPK Izdatelstvo standartov, 2001, 10 s. NivelirTrimble AAA ************************ ************************ 28.11.14Kosmik tarmoqni rivojlantirish bo’yicha qo’shimcha vazifalar belgilandi. Prezident Shavkat Mirziyoyev kosmik faoliyatni rivojlantirishga qaratilgan qo‘shimcha chora-tadbirlar taqdimoti bilan tanishdi. Ma’lumki, davlatimiz rahbarining 2019-yil 30-avgustdagi farmoniga ko‘ra, Vazirlar Mahkamasi huzurida «O‘zbekkosmos» agentligi tashkil etilgan edi. O‘tgan davrda bu sohada me’yoriy-huquqiy hujjatlar tayyorlash, infratuzilma yaratish bo‘yicha muayyan ishlar qilindi. Lekin bugungi kunda kosmosdan foydalanish miqyosi shunchalik kengki, hali bu borada o‘rganadigan jihatlarimiz ko‘p. Masalan, 2020-yilda dunyoda kosmik xizmatlar bozorining umumiy hajmi 400 milliard dollarga yaqinlashgan. Bunda asosiy o‘rinni yerni masofadan zondlash, aloqa yo‘ldoshlari, navigatsiya xizmatlari egallamoqda. Kelajakda kosmosdan foydalanish ehtiyoji yanada ortib boraveradi. Shuningdek, “O‘zbekkosmos” agentligiga qo‘shimcha vazifalar yuklatish mo‘ljallanmoqda. Bular – kosmik suratlarni tahlil qilish orqali iqtisodiyot sohalarida qonunbuzarlik holatlarini aniqlash, davlat kosmik monitoringini amalga oshirish, bu jarayonda ilg‘or texnologiyalarni qo‘llash bo‘yicha takliflar tayyorlash kabilardir. Davlatimiz rahbari bu chora-tadbirlarning natijadorligi qanday bo‘lishini so‘radi. Qayd etilganidek, bu tarmoq rivoji qishloq va suv xo‘jaligi, yer munosabatlari, ekologiya, geologiya kabi ko‘plab sohalarda qo‘l keladi. Masalan, ekinlarning turi va maydoni, yerlarning o‘zboshimchalik bilan egallab olinishi, noqonuniy chiqindi joylari paydo bo‘lishini aniqlash darajasi 95 foizgacha yetadi. Suv inshootlari, yer qa’ri va foydali qazilmalar muhofazasi ham yanada kuchayadi. Prezidentimiz bu takliflarni ma’qullab, tegishli hujjatlarni qabul qilishga ko‘rsatma berdi. Loyihani joyga koʼchirish elementlarini hisoblash usullari. Loyihalanayotgan imorat yoki inshootning maʼlum nuqtalarini planli va balandlikdagi oʼrnini aniqlashda masofa, burchak va nuqtaning otmetkasi – loyihalash elementlari hisoblanadi. Bularni planda aniqlash uchun har xil usullar qoʼllaniladi. Bino va inshootlarni loyihalashda uning alohida nuqtalarining planli va balandlik holatini joyda aniqlashda rejalash elementlaridan foydalaniladi. Masofa, burchak va nuqtalar otmetkalari rejalash elementlari hisoblanadi. Ularni planda aniqlash uchun turli usullardan foydalaniladi. Inshootlarining oʼqlari. Injenerlik inshoot oʼqi uning geometrik sxemasini koʼrsatuvchi chiziqdan iboratdir. Bu oʼqlar bosh oʼq, asosiy oʼq va oraliq (qoʼshimcha) oʼqlarga boʼlinadi. Bosh oʼq deb inshoot unga nisbatan simmetrik joylashuvchi va bir-biriga perpendikulyar boʼlgan ikki oʼqqa aytiladi. Bunday oʼqlar juda katta maydonni egallaydi, murakkab inshootlarda foydalaniladi. Inshootni joyga koʼchirish chizmasi. Bunda bosh, asosiy va qoʼshimcha oʼqlar holati grafik ravishda koʼrsatiladi, oʼzaro kesishuvchi oʼqlarning kesishish nuqtalarining fazoviy holatlarini koʼrsatuvchi analitik maʼlumotlar beriladi. Injenerlik inshootlarining oʼqlari. Rejalash chizmasi. Bundan tashqari yuqorida qayd etilgan oʼqlarni bir-biriga nisbatan tutgan holatlarini bildiruvchi oraliq va balandlik masofalari ham chizmada batafsil koʼrsatiladi. Loyihani joyga koʼchirishdan oldin u mukammal tekshirilishi shart. Inshootning umumiy oʼlchami, alohida oʼqlar orasidagi masofalar yigʼindisiga teng boʼlishi kerak. Loyihaviy chiziqni profilga tushirish va hisoblash. Loyihaviy chiziqni profilga tushirishda maʼlum nuqtadan loyiha otmetkasi va berilgan nishablikka hamda inshootning texnikaviy maʼlumotlariga asoslanadi. Maʼlum nuqtalarga loyiha chizigʼini tutashuvchi nuqtalari texnikaviy tomondan hisoblanilgan koʼpriklar va hokazolarni otmetkalari kiradi. Inshoot loyihasi. Injenerlik inshootlari qurilishi har tomonlama qidiruvlar asosida ishlab chiqilgan ishchi chizmalari loyihasi asosida amalga oshiriladi. Loyihani joyga koʼchirish uchun zarur boʼlgan asosiy hujjatlar quyidagilardan iborat: Inshootning bosh plani – 1:500- 1:2000 masshtabda tuzilgan boʼlib, topografik asosda barcha loyihaviy imoratlar, bosh nuqtalarning loyihaviy koordinatalari va xarakterli tekisliklarning otmetkalari koʼrsatiladi; Ishchi chizmalar – yirik masshtablarda inshootning barcha qismlari planlari, qirqimlari va profillari beriladi; Vertikal tekislash loyihasi – 1:1000-1:2000 masshtabda tuzilgan boʼlib, joyning tabiiy relefini loyihaviy yuzaga oʼzgartirish loyihasi hisoblanadi, unda: Kvadrat yoki toʼrtburchak uchlarining loyihaviy va ishchi otmetkalari beriladi. Yer ishlar kartogrammasida oʼyilma va koʼtarma hajmlari keltiriladi; Chiziqli inshootlarning boʼylama va koʼndalang profillari1:2000- 1:5000 gorizontal masshtabda va 1:200- 1:500 vertikal masshtabda beriladi; Qurilish maydonining geodezik asoslash sxemasi, geodezik belgilar sxemalari, koordinata va otmetkalar vedomostlari keltiriladi. Loyihani joyga koʼchirish uchun quyidagi tartibda geodezik ishlar amalga oshiriladi: a) loyihani analitik hisoblash; b) ishchi chizmalarni tuzish; v) geodezik ishlarni bajarish loyihasini ishlab chiqish. Loyihani joyga koʼchirish, inshootni loyihalash usuliga bogʼliq boʼlib, bu usullar quyidagilardan iborat: analitik, grafik-analitik va grafik. Аnalitik usulda barcha loyihaviy maʼlumotlar matematik hisoblashlar orqali topiladi. Koʼpchilik holatda grafik-analitik usul qoʼllaniladi. Bunda boshlangʼich maʼlumotlarning bir qismi grafik usulda, qolgan maʼlumotlar esa analitik usulda aniqlanadi. Аgarda inshoot loyihasi joyda mavjud binolar bilan bogʼlanmagan boʼlsa, u holda barcha loyihaviy masalalar grafik usulda yechiladi. Loyihani analitik hisoblash. Loyihani joyga koʼchirish uchun barcha geometrik elementlar oʼzaro va joydagi mavjud binolar bilan matematik bogʼlangan boʼlishi kerak. Аnalitik hisoblashda loyihaviy oʼlchamlar va burchaklar yordamida bino oʼqlari va qizil chiziqlar kesishish nuqtalarining koordinatalari yoki boshlangʼich koordinatalar yordamida tomonlar uzunliklari va qayrilish burchaklari hisoblanadi. Trassada toʼgʼri va egri chiziq elementlari, loyihaviy balandliklar va nishabliklar aniqlanadi. Toʼgʼri va teskari geodezik masalalar, ikkita chiziq kesishish nuqtasini aniqlash, qayrilmalarni asosiy elementlarini hisoblashlar loyihani analitik hisoblashda yechiladigan andazaviy geodezik masalalar hisoblanadi. Loyihani geodezik bogʼlash. Loyihani geodezik bogʼlash deb, binoning bosh oʼqini joyda rejalash uchun zarur boʼlgan geodezik maʼlumotlarni hisoblab topishga aytiladi. Bino va inshootlarni taʼmirlash va kengaytirishda bu bino oʼqlaridan mavjud binolargacha boʼlgan masofalar bogʼlash elementlari hisoblanadi. Rejalashni tekshirish uchun hech boʼlmaganda bitta asosiy nuqta maydonda mavjud boʼlgan geodezik punktga bogʼlanadi. Qurilgan binolar mavjud boʼlmagan maydonlarda rejalash elementlari sifatida geodezik asos punktlaridan foydalaniladi. Geodezik ishlarni amalga oshirish loyihasi. Geodezik ishlarni amalga oshirish loyihasi qurilish va montaj ishlarini oʼz vaqtida geodezik maʼlumotlar bilan taʼminlash uchun tuziladi. Geodezik ishlarni amalga oshirish loyihasining tarkibi quyidagilardan iborat: 1. Qurilish maydonida geodezik ishlarni tashkil etish. Ish bajarish texnologiyasi va taqvim reja. Geodezik asboblar bilan taʼminlash grafigi. Geodezik ishlarni bajarish sxemasi. 2. Аsosiy injener-geodezik ishlar. Planli va balandlik rejalash asosini barpo qilish sxemasi. Planli va balandlik asosi barqarorligini nazorat qilish. 3. Geodezik rejalash ishlari. Inshootning bosh oʼqlarini rejalash. Inshootning qurilish-montaj ishlari bosqichi boʼyicha mukammal rejalash. Ijroiy plan olish. 4. Konstruktsiya va qurilmalarni geodezik oʼrnatish. Montaj oʼqlarini geodezik rejalash va mahkamlash. Konstruktsiyalarni planli, balandlik boʼyicha va tik oʼrnatish. 5. Inshootlarning oʼzgarishi (deformatsiyasi)ni kuzatish. Аniqlikni asoslash. Kuzatish usullari. Geodezik asos. Kuzatish belgilarini joylashtirish sxemasi. Kuzatish davri. Hisob hujjatlari. E ʼ t i b o r i n g i z u c h u n r a h m a t ! ! !

Похожие

Arduino yordamida tuproq namligini aniqlovchi loyiha ishlab chiqish
Geodeziyada qo’llaniladigan koordinatalar sistermasi
Gidrotexnika inshootlari ostidagi va yon tomondagi suvning filtratsiyasi
Planli va balandlik geodezik tarmoqlarni joyga o’rnatish
Fazoda analitik geometriya elementlari. Fazoda tekislik