Osmos, osmotik basim, kapilliyar hadiyseler - Физика - Презентации

Osmos, osmotik basim, kapilliyar hadiyseler

Загружено в:

28.02.2024

Скачано:

0

Размер:

167.0830078125 KB

Tema: Osmos, osmotik basim, kapilliyar hadiyseler Reje: 1. Osmos haqqinda tusinik. 2. Osmos basimi haqqinda. 3. Osmotik basimdi belgileytugin narse.

Osmos (yun. osmos — turtki, basım ) — eritiwshinin eritpe menen eritiwshi arasına yamasa konsentraciyası túrlishe bolǵan 2 eritpe arasına qoyılǵan yarım ótkizgishli perde arqalı ótiw hádiysesi. Eritiwshi (mas, suw) Osmos sebepli suyıqlaw eritpeden geweklew eritpege ótedi. Osmos eritpeler konsentraciyası arasındaǵı parqti joǵatıp, sistemanı teń salmaqlılıq jaǵdayına keltiriwge intıledı. Osmos haqqinda tusinik.

Bul hádiyseni daslep 1748-jılda A. Nolle guzetken. Nolle tubi kobigi menen berkitilgen shıyshe nayga qant eritpesin salıp, naydin kóbikli bólegin suwǵa batırganda nay ishine kóbik arqali suw kirip, naydagi suyıqlıq kóterile baslaǵan. Suwdiń kóbik arqalı nayga ótiwi málim basım (osmotik basım ) sebepli júzege keledi. Suyiqliq nayda málim biyiklikke shekem kóteriledi, naydagi suyıqlıqtıń gidrostatik basımı osmotik basımǵa teńlesse, suyıqlıq kóteriliwden toqtaydı. Bul biyikliktiń úlkenligi osmotik basımnıń ólshewi bolıp xızmet etedi.

Osmos basimi haqqinda. Osmotik basım, diffuziya basımı — suyıqlıqta erigen elementtıń diffuziya háreketi sebepli payda bolatuǵın basımı. Osmotik basım eritiwshi menen eritpe arasına qoyılǵan yarım ótkeriwshi (ózinnen eritiwshini ótkerip, erigen elementtı ótkermeytuǵın ) perde hám osmometr járdeminde aniqlanadi. Osmotik basım eritpede erigen elementtıń konsentraciyasın oǵada kemeytiw ushın eritiwshinin eritpege soriliwin júzege keltirip shıǵaradı.

Osmotik basım birdey bolǵan eritpeler izotonik yamasa izoosmotik eritpeler, eger bir eritpeniń Osmotik basımı basqasina salıstırǵanda joqarı bolsa, gipertonik, tómen bolsa gipotonik eritpe dep ataladı.

Osmotik basımdı ólshew usılları hám texnikası haqqındaǵı táliymat osmometriya dep ataladı. Osmometriya, tiykarınan, polimerlerdin molekulyar massasın anıqlaydı.

Haywan, ósimlik kletkaları, mikroorganizmler hám biologiyalıq suyıqlıqlardıń Osmotik basımı olardıń suyıq sharayatta erigen elementlerdıń konsentratsiyasina baylanıslı. Osmotik basım turaqlılıǵı suw-duz almasiwi menen támiyinlenedi. Ósimliklerdegi Osmotik basım olardıń ósiw sharayatına baylanıslı.

Osmotik basimdi belgileytugin narse. Osmoztagi basım bir birlik kóleminde qansha erigen bóleksheler bar ekenligine baylanıslı. Bul molekulalar, ionlar yamasa basqa kolloid bólekler bolıwı múmkin. Eritpeniń osmotik basımı birlik muǵdarı boyınsha osmotik tárzde aktiv bolǵan barlıq bólekler konsentraciyası menen baylanıslı bolıwı múmkin. Bul sheshiwshi jáne onıń ishinde erigen elementlerdıń ximiyalıq qásiyetlerine baylanıslı emes.

Ilimpazlar osmotik basımnin gazler basımi menen birdey nızamlarǵa ámel etiwin anıqladi. Osmometr dep atalatuǵın ásbaplar menen ólshew múmkin. Olar arnawlı manometrler bolıp tabıladı. Bul apparat haywan hám jasalma kelip shıǵıwı yarım ótkerilmeytuǵın membranalardan paydalanadı. Basım ólshewleri eritpeniń kontsentratsiyasına tuwrıdan-tuwrı baylanıslı.

Van Hoff tárepinen jańalıq ashılǵan osmotik basım nızamı, onıń cifrlı ańlatpadaǵı ma`nisiniń onıń muǵdarı eritpeniń kólemine teń bolıwın esapqa alǵan halda, bul eritpeniń mazmunı birdey temperaturada ideal gaz bolǵanlıǵı haqqındaǵı basımǵa teń ekenligin tastıyıqlaydı.

Nızam teńleme menen tariyplanadi: p = i CRT I izotonik koefficiyent ma`nisi; C eritpe konsentraciyası, buyımlarda kórsetilgen; R universal gaz qarjınıń ma`nisi; T termodinamik temperatura bolıp tabıladı.

ITIBARINIZ USHIN RAXMET!

Похожие

Diffuziya xodisalari

Пўлат фермаларни конструкциялаш ва хисоблаш асослари

Termodinamikaning birinchi qonuni

Maykl Faradey

Uzatmani kinematik hisoblash