O’simliklarga oziq elementlarining kirish. O’simliklar o’zlashtiradigan oziq elementlari birikmalarining shakllari - Ботаника - Презентации

O’simliklarga oziq elementlarining kirish. O’simliklar o’zlashtiradigan oziq elementlari birikmalarining shakllari

Загружено в:

02.12.2023

Скачано:

0

Размер:

1607.7041015625 KB

Mavzu: : O’simliklarga oziq elementkarining kirish. O’simliklar o’zlashtiradigan oziq elementlari birikmalarining shakllari

0 ‘simliklarda bir butun oziqlanish jarayonining ikki tom oni bo ‘lgan havodan oziqlanish (fotosintez) va ildizdan (mineral) oziqlanish farqlanadi. 0 ‘simliklarning ildiz tizim i va yer ustki qismida o'suv davri davomida m odda almashinuvi sodir b o ‘lgani bois bu ikki oziqlanish tipi m ushtarakdir. Shu sababdan o ‘sim liklarda m ineral oziqlanishni o ‘rganishdan aw al havodan oziqlanish (fotosintez) masalalariga qisqacha to‘xtalib o'tam iz.

Yashil o ‘simliklarning quyosh nuri ishtirokida karbonat angidrid gazi va suvdan organik m oddalar hosil qilish jarayoniga fotosintezdeyiladi.J. Pristli (1771) o ‘simliklar nafas olish binobarida ifloslangan havoni tozalashini, Ya. Ingengauz (1779) bu jarayon faqat yorug'lik ishtirokida sodir bo‘lishini isbotladi. J. Senebe va T. Sossyurlar tom onidan yashil o ‘simliklar karbonat angidrid gazi va suvdan organik m odda hosil qilish va bunda havoga erkin kislorod ajralib chiqishini ko‘rsatib berdi.

K.A. Timiryazev o ‘zining «Quyosh, hayot va xlorofill» nom li risolasida fotosintez jaray o n in in g m exanizm ini ochib berdi. Shuningdek, fotosintez jarayonini o ‘rganishda A.P. V inogradov, R.V. Teyes, S. Ruben va M. Kamen kabi olimlar ham katta hissa qo'shdilar Fotosintez ancha murakkab jarayon bo‘lib, bir necha bosqichda sodir bo‘ladi. Bargdagi yashil pigment — xlorofill yorugMik energiyasi kvantlarini yutgach, faol holatga o ‘tadi. U barg tarkibidagi ikki m olekula suv bilan ta ’sirlashib ikki atom vodorodini tortib oladi.

Qoldiq giroksil (OH) lardan vodorod peroksid hosil bo ‘ladi, qaysiki u o ‘z navbatida suv va kislorod atomlariga parchalanadi:h 2o2 H20 + оBargning atmosfera havosini kislorod bilan boyitishi bevosita m azkur jarayonga asoslangan.Fotosintezning yoruglik fazasida xlorofillda qo‘zg‘algan elektronlar fotolizga uchragan suv protonlari (H —ion) yordamida tasodifiy pirindinnukleotid (TPX) ni qaytarib TPX — H 2 ni hosil qiladi.

Fotosintezda asosiy mahsulot sifatida uglevodorodlar hosil b oiadi: - 674 kkal 6C02+ 6H20 — -> C6H120 6 + 602 Keyingi o ‘zgarishlar natijasi о ‘simlik tanasida oddiy uglevodlardan murakkab uglevodlar, shuningdek bir qator azotsiz organik birikmalar hosil b o ia d i. 0 ‘sim liklar am inokislotalar, oqsil va boshqa azotli birikmalar sintezi azot (shuningdek fosfor ham da oltingugurt) ning m ineral birikmalari va oraliq alm ashinish m ahsulotlari-uglevodlar hisobiga amalga oshadi.

Bir kg barg tarkibida 1—3 g atrofida xlorofill b o iad i yoki boshqacha aytganda, har 25 sm2 barg yuzasiga 1 mg xlorofill to ‘g‘ri keladi.Bitta bargdagi xlorofill donalarining um um iy yuzasi shu barg plastinkasi yuzasidan qariyib 200 marta kattadir.Yoz faslida bir mg xlorofill > bir soat davomida 5 mg karbonat angidridni assimilyatsiyalashda ishtirok etadi.

Похожие

O’simliklar oziqlanishiga tashqi muhit omillarining ta’siri

Botanika faniga kirish

Qirqbo’g’imtoifa o’simliklar

Zaharli o’simliklar

Ildiz turlari va tizimlari