Yangi ta’m va tarkibga ega sut mahsulotlari ishlab chiqarish texnologiyasi - Биотехнология - Презентации

Yangi ta’m va tarkibga ega sut mahsulotlari ishlab chiqarish texnologiyasi

Загружено в:

07.12.2023

Скачано:

0

Размер:

3323.1181640625 KB

Yangi ta’m va tarkibga ega sut mahsulotlari ishlab chiqarish texnologiyasi R E J A : 1 . S U T M A H S U L O T L A R I I S H L A B C H I Q A R I S H K O R X O N A L A R I . 2 . S U T G A I S H L O V B E R I S H VA S A Q L A S H . 3 . S U T N I N G K I M Y O V I Y TA R K I B I VA S U T I S H L A B C H I Q A R I S H T E X N O L O G I YA S I

• Sut – juda qimmatli oziq-ovqat mahsuloti xisoblanadi. U dispers muxit (plazma, qaysikim bunda mineral tuz va sut qandi erigan xolda bo‘ladi), kolloid faza (oqsil va tuzlar) va kichik dispers faza (sut yog‘i) dan tashkil topgan. • Sut tarkibida o‘rtacha 3,8 % sut yog‘i; 4,7 % sut qandi; 3,3 % oqsil; 0,7 % mineral moddalar va 87,5 % suv uchraydi . • Bolalarning sog‘lom bo‘lishi, ularning aqliy va jismoniy jixatdan rivojlanishi uchun sut va sut mahsulotlarining ahamiyati ulkan ekanligini shifokorlar va olimlar ilmiy jixatdan isbotlagan. Shuning uchun yosh avlodni bunday mahsulotlar bilan ta’minlash ularning kuchli va aqlan sog‘lom bo‘lib o‘sib, mamlakatimiz taraqqiyotiga ishtirok etishiga qaratilgan muxim vosita deb qarash mumkin.

Sutni qabul qilish va unga dastlabki ishlov berish  Yuqori sifatli xom sutdan yuqori navli sut mahsulotlari ishlab chiqarish mumkin.  Sifatli xom sut deb sutning qayta ishlashga layoqatliligini aniqlovchi kimyoviy tarkibi, fizik-kimyoviy va mikrobiologik ko‘rsatkichlar majmuasiga aytiladi.  Qabul qilib olingan sutga ishlov beriladi. Sutga ishlov berish quyidagi jarayonlarni o‘z ichiga oladi: qabul qilish, tozalash, issiqlik ishlov berish, sovutish, qadoklash va ma’lum muddatda saqlash.  Sutni qabul qilishda standart talabiga javob beruvchi kimyoviy ko‘rsatkichlari va miqdori xisobga olinadi. Sut tarkibidagi chiqindilardan tozalash maqsadida fil’trlanadi. Tozalash uchun xar xil fil’trlardan foydalaniladi: paxtali fil’tr, disklar, doka, sintetik materiallar, metalli elak va boshqalar. Mikroorganizmlarning ko‘payishini to‘xtatish maqsadida tozalangan sut tezda sovutiladi. Kichik korxonalarda sutni sovutish uchun suvdan foydalaniladi. Keyingi paytda sutni sovutish uchun plastinkali sovutgichlar qo‘llaniladi. Kislotaliligi 19-20 0 T bo‘lgan sut ma’lum muddat (6 soat) saqlanishi mumkin. Bunday xolda sutga issiqlik ishlov beriladi. Sutga issiqlik ishlov berish 76 0 C xaroratda 15-20 sekund davomida olib boriladi. Issiqlik ishlov berilgach, sut plastinkali sovutgich jixozida 4-6 0 C xaroratgacha tezda sovutiladi.

• SOVUTILGAN VA XARORATI 10 0 C DAN OSHMAGAN SUT YIRIK SUT ISHLAB CHIQARISH KORXONALARIGA FLYAGALAR YOKI TSISTERNALARDA YUBORILADI. • SUTNI QABUL QILISHDA STANDART TALABLARIGA RIOYA QILINADI. “SIGIR SUTI, SOTIB OLISH PAYTIDAGI TALABLAR” STANDARTIGA KO‘RA SUT QABUL QILIB OLINADI. BU STANDART TALABIGA KO‘RA SIGIR SUTI SOG‘LOM SIGIRDAN SOG‘IB OLINGAN, SOG‘GANDAN SO‘NG 2 SOAT ORASIDA 20 0C XARORATGACHA SOVUTILIB FIL’TRLANGAN BO‘LISHI KERAK. SUTNI QABUL QILISH VAQTIDA SUTNING XARORATI 10 0 C DAN OSHMAGAN BO‘LISHI LOZIM. • TASHQI KO‘RINISHI VA KONSISTENTSIYASI JIXATIDAN SUT BIR JINSLI SUYUQLIK, RANGI SARG‘ISHROQ-OQ, CHO‘KMASIZ, ZICHLIGI 1027 KG/M3 GA TENG BO‘LISHI KERAK. • FIZIK-KIMYOVIY VA MIKROBIOLOGIK KO‘RSATKICHLARIGA QARAB SUT UCH NAVGA: OLIY, BIRINCHI VA IKKINCHI NAVLARGA BO‘LINADI.

Sutning fizik-kimyoviy ko‘rsatkichlari Ko‘rsatkichlar Navlar uchun miqdori Oliy 1 2 Kislotaligi, 0 T 16-18 16-18 16-20 Etalon bo‘yicha tozaliligi 1 1 2 Bakterial obsemenennost’, mg/sm3 300 gacha 300 dan 500 gacha 500 dan 4000 gacha Somatik xujayralar miqdori, mg/sm3 1000 1000 1000

Sutni tozalash sharoiti va usullari Qabul qilingan sut tabiiy chiqindilar (mikroorganizmlar) va mexanik iflosliklardan yo‘qotish maqsadida tozalanadi. Bunday tozalash og‘irlik kuchi yoki bosim va markazdan qochma kuchlar yordamida xarakatlanuvchi separator-sut tozalash jixozlarida olib boriladi. Fil’trlash paytida sut metall va matodan tayyorlangan fil’tr to‘siqlarining qarshiligiga dosh berishi kerak. Suyuqlik fil’tr to‘siqlaridan o‘tgach, bu to‘siqlarida sut tarkibida bo‘lgan chiqindilar ushlab qolinadi. Shuning uchun xar 15-20 minutdan so‘ng fil’trdagi chiqindilar ajratib olinadi. Sutni mexanik chiqindilardan tozalash uchun bosim ostida ishlaydigan sut tozalash apparatlari qo‘llaniladi. Sutning qanchalik effektli tozalanishi shu bosimga bog‘lik bo‘ladi. Tozalash jixoziga sut 2×105 Pa bosimda kelib tushadi.

 Vitamin “B2” (riboflavin) - suvda eruvchan. Insonning bu vitaminga bo‘lgan bir kunlik extiyoji 2-3 mg ni tashkil etadi. Vitamin “B2” ning yetishmasligi yog‘lar almashinuvi va oqsil xosil bo‘lishining buzilishiga olib keladi. Bundan tashqari, ko‘z og‘rishi, vaznning kamayishi, tez charchash xolatining boshlanishi, kamqonlik va jaroxatning sekin tuzalishiga sabab bo‘ladi. Bolalarda “B2” vitamini yetishmasa o‘sishi to‘xtaydi. 1 kg sut tarkibida “B2” vitamini 0,8-1,8 mg miqdorda bo‘ladi. Issiqlik ta’sir etganda bu vitamin o‘zgarmay saqlanadi.  Vitamin “B3” (pantoten kislotasi). Vitamin “B3” suvda eruvchan vitaminlar guruxiga kiradi. Insonning bu vitaminga bo‘lgan bir kunlik extiyoji 5-10 mg ni tashkil etadi. Vitamin “B3” mikroorganizmlar yordamida qisman sintezlanadi. Bu vitaminning yetishmasligi ovqatdagi oqsillar, uglevodlar va yog‘lardan foydalanish qobiliyatini pasaytiradi. Yurak kasalligiga olib keladi. Oshqozonda og‘riq boshlanib, oshqozon va ichak faoliyati buziladi. 1 kg sut 1,8-4,4 mg “B3” vitaminini saqlaydi.  “ B9” vitamini (folievaya kislotasi). Suvda eruvchan. Insonning “B9” vitaminiga bo‘lgan bir kunlik extiyoji 0,5-1 mg. 1 kg sut tarkibida 0,4-0,7 mg gacha “B9” vitamini bo‘ladi.  Vitamin “B12” (kobalamin). Suvda eruvchan. 1 kg sut tarkibida 0,3-0,7 mg kobolamin bo‘lib, insonning bu vitaminga bo‘lgan kunlik extiyoji 0,025-0,005 ml. Vitamin “B12” ning yetishmasligi asab sistemasining buzilishiga, jigar va oshqozon osti bezining kasallanishiga, kamqonlikka olib keladi.

E‘TIBORINGIZ UCHUN RAXMAT

Похожие

Go’sht mahsulotlari ishlab chiqarish biotexnologiyasi

Tabiiy va sun’iy mahsulotlar

Meva va sabzavotlardan pyure ishlab chiqarish biotexnologiyasi

Sut va sut mahsulotlarini biologik qiymatini oshirish usullari

Ishlab chiqarish sanoatida biotexnologiyaning o’rni