Ishlab chiqarish sanoatida biotexnologiyaning o’rni - Биотехнология - Презентации

Ishlab chiqarish sanoatida biotexnologiyaning o’rni

Загружено в:

16.12.2023

Скачано:

0

Размер:

2765.5712890625 KB

Ishlab chiqarish sanoatida biotexnologiyaning o’rni

Sanoatda biotexnologiyaning asosiy vazifasi biologik obyektlardan foydalangan holda turli mahsulotlarni ishlab chiqarish. Bugungi kunda oziq-ovqat tanqisligini oldini olish maqsadida sun’iy go’sht, tuxum va geni o’zgartirilgan mahsulotlar ishlab chiqarilmoqda. Bu mahsulotlar o’zuqaviy qiymatga ega bo’lgani bilan, bir qancha kamchiliklarga ega.

Sut va sut mahsulotlari ishlab chiqarish. Non va sut mahsulotlarida foydalaniladigan jarayonlar dastlabki biotexnologik usullar hisoblanadi.

Non tayyorlash, tuzlamalar tayyorlash zamirida ham eng qadimgi biotexnologik usullardan foydalaniladi

Bugungi kunda biotexnologiya, mikrobiologiya, mikologiya, virusologiya va genetik injineriya sohalari yutuqlaridan foydalanib juda ko’p ser hosil o’simlik navlari, hayvon zotlari yaratilmoqda. Masalan Ibrohim Abdurahmonov tomonidan gen nakaut usulida yaratilgan g’o’zanining ‘’ Porloq’’ navi oddiy g’o’zaga tolasiga qaraganda 1-2sm uzun bo’lib, paxtaning bu navi to’qimachilikda alohida o’rinni egallaydi.

Oziq-ovqat sanoati Yurtimizda aholi sonining oshib borishi albatta, oziq-ovqat tanqisligini keltirib chiqaradi. Aholini sifatliy va tabiiy oziq-ovqat bilan taminlash biotexnolog olimlarning vazifasidir. Bugungi kunda ko’plab o’simlik navlari yaratilmoqda. Masalan: kartoshkaning Nimrang –o’rta pishar pushti rangli navi, Obidov kechpishar cho’ziq qizil ranglisi kartoshka. Samarqand navidan esa – 1yilda 2marta hosil olsa bo’ladi

Rizamat ota tomonidan yaratilgan uzumning: Rizamat, Gultish, Hiloliy, Charos, Sohibi, Soyaki, Chillaki, Kishmish va boshqa bir qancha uzum navlari vio sanoatida keng foydalaniladi.

Olimlarimiz tomonidan g’o’zaning serhosil, viltga chidamli bo’lgan ‘‘Toshkent -1’’ ‘‘Toshkent-2’’ ‘‘Toshkent-3’’ navlari, akademiklar Nabijon Nazirov va Oston Jalilovlar tomonidan yaratilgan g’o’zaning sehosil ‘‘AN-402’’ ‘‘Samarqand-3’’ ‘‘ Yulduz’’ navlaridan to’qimachilik sanoatida keng qo’llaniladi. O’zbekiston seleksioner olimlari tomonidan g’alla ekinlarining zararkunandalarga chidamli, kam suv talab qiladigan serhosil ‘‘Sangzor’’ va ,,Ulug’bek 600’’ navlari diqqatga sazovot

Tibbiyotda esa biotexnologik usullar bilan turli xildagi gen kasalliklari davolanmoqda. Masalan: Gen terapiya va gen nakaut usullarida fenilketanuriya ( organizmda fenilalanil sintezi buzilishi) galoktozamiya (uglevod almashinuvini buzilishi) kabi struktur oqsil mutatsiyasi natijasida kelib chiqqan bir qancha gen kasalliklari davolanmoqda Gen - oqsil sinteziga javobgar bo’lhan DNK dagi nukleotidlarning ma’lum bir qatori gen. Genlar yeg’indisi - genom Gen terapiya – oqsil sintezi buzilgan gen o’rniga normal genni yo’naltirish. Gen nokaut – kasallik keltirib chiqarayotgan genni faoliyatini butunlay to’xtatish.

Ayni paytda farmatsevtika sanoatida biotexnolgik usullar yordamida 20dan ortiq dori vositalari va tabiiy dorivor vositalar olindi. Masalan: viruslarga qarshi ishlatiladigan 3%li gossypol linimcnti, immunmodulyator- timoptin, qon to’xtatuvchi <<Lagoden>>, xlamidiyaga qarshi qo’llaniladigan dorivor vosita - << Polinil>> va boshqalarni keltirish mumkin.

E’tiboringiz uchun rahmat!

Похожие

Go’sht mahsulotlari ishlab chiqarish biotexnologiyasi

Mikroorganizmlar ishtirokida lipidlar ishlab chiqarish

Meva va sabzavotlardan pyure ishlab chiqarish biotexnologiyasi

Biotexnologiya sanoatida qo’llaniladigan jarayonlari va qurilmalar

Oziq-ovqat biotexnologiyasi rivojlanishdagi zamonaviy yo’nalishlar 2