Organizmlar radiosezgirligi. Kritik sistemalar va radiatsion sindromlar - Биология - Презентации

Organizmlar radiosezgirligi. Kritik sistemalar va radiatsion sindromlar

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

1102.7197265625 KB

Organizmlar radiosezgirligi. Kritik sistemalar va radiatsion sindromlar Reja: 1. Suyak kumigi faoliyati - xujayralar yangilanishining namunasi. 2. Ovqat xazmi yo’lida postradiatsion o’zgarishlar 3. Nur ta`siridan kelib chiquvchi patologiyalar

Suyak kumigi tez yangilanuvchi va nurga ta`sirchan tuqimadir. Xujayralar yangilashining printsipi, nurga ta`sirchanlik uning misolida yaqqol ko’rinadi. Suyak kumigining asosiy vazifasi qonning yuqori differentsiyalangan shakliy elementlarni xosil qilishdir.

Qon ishlab chiqarishning xujayra yangilanishi modeli Normal sharoitda xujayra yangilanishining turli pullarining son va sifat tarkibi dinamik tenglikda bo’lib, xar bir o’lgan xujayra o’rniga uni almashtiruvchi, yangi xujayra etilib - tayyor bulishini ta`min etadi. Butun organizm nurlanishda kuzatiluvchi reaktsiyalar qo’yidagi faktorlarga bog’liq: 1. Bevosita nurlangan to’qimalar, organlar va ular tizimlarining nurga ta`sirchanligi. 2. Yutilgan dozaning kattaligi xamda uning vaqt va makonda taqsimlanishi.

Ovqat xazmi (me`da-ichaklar) yo’lida postradiatsion o’zgarishlar Nurlanishda kuzatiluvchi me`da-ichak sindromini taxlil qilinganda, sut emizuvchilarda eng axamiyatli o’zgarishlar, ingichka ichakda ro’y berishi ko’zga tashlanadi. Bu o’zgarishlarning moxiyati, ichak popuklari (vorsinkalari) va kriptlarini qoplovchi xujayralardan tuliq maxrum bo’lishlari, xammasining ulishidan iborat. Bu o’zgarishlar suyak iligidagi o’zgarishlarga uxshash, ammo bu jarayon ingichka ichakda va kattaroq dozalarda yuz beradi.

Ichak epiteliyasining postradiatsion o’zgarishlarida interfaza o’limining salmog’i katta, buning natijasida ichak epiteliysining butunlay qirilib ketishi, nurlashdan keyingi 1-2 kunda amalga oshadi, 3-8,5 kunlar ichida xujayralar kloni ko’rsatgichi nolga tushadi, ya`ni ichak yuzasi epiteliydan mutloq maxrum bo’ladi va xayvonlarda shu muddatlarda ich ketish boshlanadi va ular ula boshlaydilar.

Nur ta`siridan kelib chiquvchi patologiyalar Ionlovchi radiatsiya ta`sirida qo’yidagi radiatsion effektlar yuzaga kelishi mumkin. O’tkir nurlanish kasalligi – butun tana yoki uning katta qismlari (bosh, ko’krak, qorin, chanoq), katta dozada, bir marta qisqa muddat ichida nurlanishidan kelib chiqadi. M: yadro portlashida tashqaridan gamma va neytron nurlash yoki nurning turidan qat`iy nazar tana ichiga tushgan radiaktiv moddalar nuri bilan umumiy nurlanish.

Foydalaniladigan darsliklar Yarmonenko S.P. Radiobiologiya cheloveka i jivotnix. M.: «Visshaya shkola». 1988. Kudryashov B. S, Berenfel`d «Osnovы radiatsionnoy biofiziki» M. «Universitet» 1982. To`raqulov Yo. X. Biokimyo T.: «O`qituvchi» 1998. Nikolaev A.Ya. Biologik ximiya. T.: «Ibn Sino» 1991.

Похожие

Turli organ va to’qimalar radiosezgirligi

Xujayralarning nur ta`siriga javoban o’zgarishlari xujаyralar radiosezgirligi

Odam va xayvonlarning o’tkir va surunkali nurlanish kasalligi

Bakteriyalarning tuzilishi, tiplari va qishloq xo’jaligidagi ahamiyati. Suv o’tlari va ularning klassifikatsiyasi

Biosferada modda almashinuvi