Hayvon organizmining turli fiziologik faoliyatini o`rganish usullari - Биология - Презентации

Hayvon organizmining turli fiziologik faoliyatini o`rganish usullari

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

2934.0107421875 KB

MAVZU: HAYVON ORGANIZMINING TURLI FIZIOLOGIK FAOLIYATINI O`RGANISH USULLARI Reja: I. Kirish II. Hayvon fiziologik funksiyalari III. Asosiy qism IV. Hayvonlar organizmi V. Turli fiziologik faoliyat VI. Fiziologik holatlarga moslanishlar VII. Xulosa VIII. Foydalanilgan adabiyotlar www.arxiv.uz

KIRISH Fiziologik funksiyalar organizmning biron bir natija olishga qaratilgan hayotiy o`zgarishi fiziologik funksiya hisoblanadi. Ular xilma xil bo`lib barcha organizmning moddalar almashinuvi va moslashishini ta`minlashga xizmat qiladi. Fiziologik funksiyalar sodda va murakkab, tug`ma va hayotda orttirilgan, makromolekulyar yoki yaxlit organizm darjasida yuzaga chiqadigan, vegetativ va somatik himoya kabilarga bo`linadi. Mavjud fiziologik funksiyalarning asosi bo`lib modda va energiya va ma`lumotlar almashinuvi hisoblanadi. www.arxiv.uz

ASOSIY QISM Hayvon Organizmlari murakkab va o‘zgaruvchan dunyoda yashab, ular o‘z hayotini asta — sekin shungaOrganizmlarning muhitga moslashuvi adaptatsiya deyiladi (lotincha "adaptatsio" — moslashuv). Moslashuv tiriklikning asosiy xususiyatlaridan biri bo‘lib, mavjudotlarning yashab qolishi va ko‘payishini ta'minlaydi. Sharoitga moslashuv hujayradan tortib har xil ekologik sistema faoliyatigacha bo‘lgan darajada vujudga keladi. moslashtirib boradi. www.arxiv.uz

 Fiziologik moslanishlarga hayvonlarda ozuqa tarkibiga ko‘ra, ovqat hazm qilish sistemasida fermentlarning ma'lum turlarining uchrashi yoki cho‘lda yashovchi hayvonlarning suvga bo‘lgan ehtiyojini qondirish uchun yog‘larning biokimyoviy oksidlanishidan foydalanishi kabilar misol bo‘ladi. O‘simliklarda kechadigan fotosintez va boshqa biokimyoviy jarayonlar atmosferadagi gazlar tarkibiga bog‘liqdir. Hulqiy yoki etologik moslanishlar hayvonlar uchun xos bo‘lib, turli shakllarda namoyon bo‘ladi. Masalan, tashqi muhit bilan hayvon tanasi o‘rtasida normal issiqlik almashinuvi uchun in qurish (boshpana topish), qulay haroratli joyni izlab topishi, qushlar va sutemizuvchilarda sutkalik va mavsumiy ko‘chib yurishlar ma'lum. Hayvonlar faqat harorat omiliga hulqiy tomondan moslashib qolmay, namlik, yorug‘lik va boshqa ko‘pchilik ekologik omillarga ham moslashadi. Hulqiy moslanishlar yirtqichlarning o‘ljani izidan yurishi, kuzatish, hamda o‘ljani javob reaksiyalarida ko‘rinadi. www.arxiv.uz

 Hayvonlar uchun yorug‘lik muhim omillardan hisoblanmaydi. Lekin hayvonlar hayotida, quyosh spektrining yorug‘lik qismi muhim rol o‘ynaydi. Yorug‘lik sevar hayvonlar fotofillar deyiladi. qorong‘ulikni sevar hayvonlar fotofoblar deyiladi. Yorug‘likning keng diapozoniga moslashgan hayvonlar evrifot hayvonlar deyiladi. Yorug‘likka moslashish diapazoni tor hayvonlar stenofot hayvonlar deyiladi. www.arxiv.uz

 Yorug‘lik hayvonlarning ko‘rishi uchun zarur omil hisoblanadi. Atrof muhitni to‘lig‘icha ko‘rish hayvonlarning evolyusion taraqqiyotiga bog‘liq. Masalan, bir hujayrali hayvonlarda ko‘rish organlari yaxshi taraqqiy qilmagan. Ba'zi hayvonlar, masalan, ilonlar spektrning infraqizil qismini sezganligi uchun qorong‘uda ham ovini topadi.Ko‘rish organlarining taraqqiy etishi konkret ekologik sharoit va yashash muhitiga bog‘liq. /orlarda yashaydigan hayvonlarda, yorug‘lik tushmagani uchun, ko‘rish organlari ko‘zlari qisman yoki to‘la reduksiyalashgan. Masalan, ba'zi qir qo‘ng‘izlari. www.arxiv.uz

 Qushlar uzoq masofalarga, ya'ni qishlaydigan joylargacha uchganda yorug‘lik yordamida, aniq yo‘lni tanlaydi. Bunda yorug‘lik astronomik man'bai – quyosh va yulduzlarga qarab orientirlanadi. www.arxiv.uz

 Hayvon organizmining fiziologik faoliyatida energatik almashinuvi asosiy almashinuv va uning ishchi qo`shimchasi yig`indisidan iborat. Almashinuv jarayonlar darajasining manba kattaligi bo`lib, asosiy almashinuv hisoblanadi.  Buni aniqlashning quyidagi sharoitlari mavjud:  1-ertalab  2-tinch ya`ni yotgan holatda  3- ovqat este`mol qilmasdan ohirgi ovqatlanishdan 12 soat keyin  4- organizm huzur qiladigan darajadagi harorat paytida www.arxiv.uz

 Refleksni fiziologik faoliyatda kuzatishda TYURK tajribasida ko`rish:  Buning uchun spinal baqani shtativga ilib oyog`ini turli xil konsentratsiyali sulfat kislota eritmasiga botirib ko`rish orqali aniqlanadi . Bunda baqa oyoqlarini reflaeks orqali torib javob qaytaradi. www.arxiv.uz Сульфат кислота эритмаси, % 0,1 0,3 0,5

FIZIOLOGIK HOLATLAR Bir turga kiruvchi hayvonlarda fiziologik faoliyati turlicha kechadi: arktika muzliklari va issiq o`lkalarda yashaydigan hayvonlarda oziqlanish, moddalar va energiya almashinuvi, bir birida farq qiladi.hattoki ularning tashqi ko`rinishida ham tafovutlar ko`zga tashlanadi. Masalan oq ayiqlar terisi qalin va yog` to`qimalrga boy bo`ldi ya`ni tanada issiqlikni saqlash uchun. Issiq o`lkalarda yashaydigan qo`ng`ir ayiqlarda aksincha bo`ladi. www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

XULOSA:  Har bir tirik organizm o`zining fiziologik faoliyatiga ega bo`ladi. Bufaoliyatni himoya vazifasida ham foydalanishlari mumkin.  Fiziologik funksiyalar mavjud ekan ularni birlashtiruvchi organizmga nisbatan tizimli yondashishni aks etuvchi universal model hisoblanadi. www.arxiv.uz

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR  K.T Almatov , Sh.I Allamuratov ‘’ Odam va hayvonlar fiziologiyasi” Е. Б. БАБСКИЙ, А. А. ЗУБКОВ, Г. И. КОСИЦКИЙ, Б. И. ХОДОРОВ “ Odam fiziologiyasi” www.ziyonet,uz www.referat.uz www.kutubxona.uz www.arxiv.uz

E`tiboringiz uchun rahmat www.arxiv.uz

Похожие

Odam va hayvon fiziologiyasi. Hayvon organizmining turli sharoitga moslashish mexanizmlari bilan tanishish

Mikroxujayrada gen va hujayra muhandisligini o\\'rganish

Modda va energiya almashinuvi va uning oqibatlari

Hujayra nazariyasi va uning ahamiyati

Biokimyo