Atmosferani himoya qilish

Atmosferani himoya qilish

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

32.5 KB

Atmosferani himoya qilish Reja: 1. Yoqilg`ini yonishdan iflosliklarni hosil bo`lishi. 2. Qattiq zarrachalarni hosil bo`lishi. 3. Nometall minerallar. 4. Havoni zararlanishini bartaraf etish. 5. Gaz hosil qiluvchi iflosliklardan tozalash.

1. Yoqilg`ini yonishdan iflosliklarni hosil bo`lishi. Yoqilg`i sifatida neft, ko`mir va tabiiy gaz qo`llaniladi. Tabiiy gaz qo`llanishdan oldin oltingugurt birikmalaridan tozalanadi, chunki quvurlar korroziyaga uchrashi mumkin. Yoqilg`i yonishida energiya ajralishi bilan birga vodorod va uglerod birikmalarini oksidlanishi kuzatiladi: Uglerod oksidlanishi uchun kislorod miqdori yetarli bo`lmasa reaktsiya quyidagicha boradi. C + 1/2O 2 = CO + 26,4 kkal/mol (111 mDJ/mol) 2. Qattiq zarrachalarni hosil bo`lishi. Yonishda qattiq zarrachalarning hosil bo`lishi yoqilg`idagi qattiq alangga aylanmaydigan moddalarning miqdoriga bog`liq. Uglerodning yonmagan zarrachalari sanoat va uy pechlari uzluksiz yuqori yuk bilan ishlaganda yoki to`liq yonmaslikdan hosil bo`ladi. Changli ko`mir bilan ishlaydigan sanoat qurilmalarida tutun miqdorini hosil bo`lishi aerozol chiqindilarni hosil qiladi. Ishlab chiqarishda energiyani turli ko`rinishlari qo`llaniladi. Yonilg`ini yonishdan atmosferani zararlovchi manbalar ximiyaviy, metallurgiya va neftni qayta ishlash sanoat hisoblanadi. 3. Nometall minerallar. Havo ifloslanishiga nometall minerallar ham ta‘sir ko`rsatadi. Tsement, yo`l qoplash materiallari, ko`mir tayyorlash uchun nometall minerallar: asbest, qum, maydalangan tog` jinslari portlash orqali qazib olinadi, so`ngra ushbu materiallar maydalanib, maxsus saqlanadigan joylarga olib boriladi. Ko`mir esa qo`shimcha aralashmadan tozalash maqsadida qo`shimcha yuvishga yuboriladi. Tsement va shisha ohaktosh hamda qumni ximiyaviy qayta ishlash natijasida olinadi. Tsement ishlab chiqarishda maydalangan ohaktosh aralashtirilgandan so`ng aylanuvchi pechlarda kuydiriladi, natijada mayda ohaktosh changlari ajraladi. Shisha olishda qum va maydalangan shisha siniqlari pechda suyuqlantiriladi. Natijada tutun hamda karbonatlar, nitratlar, xloridlar, ftoridlar, zaharli moddalar bo`lgan gazlar ajraladi.

Barcha aytib o`tilgan ishlab chiqarishda qazib olish, maydalash, tashish, ortish va saqlash mayda hamda qo`pol changlarning hosil bo`lishi kuzatiladi. Bu esa ishlab chiqarish bilan bog`liq ishchilar uchun xavfli bo`lib, kremniy, asbest kabi zararli moddalar miqdori mavjud. 4. Havoni zararlanishini bartaraf etish. Havoni zararlanishini bartaraf etish usullaridan biri manbalarni hosil qiluvchi texnologiyani o`zgartirish yo`li bilan yoki jarayonni butunlay yo`qotish yo`li bilan erishiladi. Bunday choralarni amalga oshirish usullaridan biri ko`mir bilan ishlovchi elektrostantsiyalarni atom elektr stantsiyalar bilan almashtirish, ichki yonar dvigatellarni-elektromobillarni mineral ekstraktsiya jarayoni bilan almashtirish. Jarayonni yo`q qilish choralari mashsulot yetarli bo`lmagan taqdirda tozalovchi sistemalari bo`lgan qurilmalar bilan yangi joyda ishlab chiqarishni tashkil etish. Gaz ko`rinishli va qattiq aralashmalar aerozol zarrachalar spektrining ikki bosqichidek qaraladi: gaz hosil qiluvchi zarrachalar-molekulyar o`lchamda, qattiq zarrachalar 0,05 ( 100 mkm oralig`ida. Gaz hosil qiluvchi aralashmalarni tozalash uchun yutilish maydonida molekulalar diffuziyasi qo`llaniladi, bu vaqtda yirik zarrachalar gaz uyumidan gravitatsion, inertsion, elektrostatik tortishish kuchi, termik o`zaro ta‘sir (zarrachalarni broun sharakati natijasida diffuziyalanish) usullari orqali ajratiladi.

5.Gaz hosil qiluvchi iflosliklarni tozalash Gaz hosil qiluvchi aralashmalarni gaz tashuvchilardan yutuvchi yuzasiga yoki uning hajmiga diffuziya usulida ajratiladi. Qattiq yuzaga ular ushlanib turishi mumkin yoki agar yuza katalitik xossaga ega bo`lsa toksik bo`lgan birikmaga aylanishi mumkin. Zararlantiruvchi moddalar molekulalari suyuq yuzaga fizik absorbtsiyalanish yoki absorbent bilan ta‘sirlashib xavfli bo`lmagan miqdorli moddaga aylanishi mumkin. Gaz absorbtsiyalanishi oddiy texnologik jarayonda amalga oshiriladi: gaz va suyuqlik qarama-qarshi yo`nalishda harakatlanadi, ba‘zan ikkala uyum bir yo`nalishda harakatlanadi. 1 % dan yuqori miqdorli zararli gazlarda qarama-qarshi yo`nalishli usul qo`llaniladi. Sistemada miqdorlar farqi yetarli bo`lmagan holat bo`lib, past kontsentratsiyali gaz uyumi past kontsentratsiyali suyuqlik bilan kontaktda bo`ladi. Jarayonda suyuqlik mayda zarrachalari gazda absorbtsiyalanadi.

Adabiyotlar 1. А. Қ . Қ удратов Меҳнат муҳофазаси. Тошкент- 1995. 2. А. К . К удратов. Охрана окружаюшей среди на предприятиях хлопкоочистительной и шелковой промишленности. «Укитувчи» Тошкент - 1995. 3. И. Каримов. Ўзбекистоннинг ўз исти қ лол ва тара ққ иёт йўли - Т. Ўзбекистон Т.1. 1996 й. 4. И. Каримов. Ўзбекистон - бозор муносабатларига ўтишнинг ўзига хос йўли. Т. Ўзбекистон. Т 2.1996 й. 5. И. Каримов. Ўзбекистон и қ тисодий исло ҳ отларни чу?урлаштириш йўлида. Т.Ўзбекистон. Т З. 1996 й. 6. И. Каримов. Ўзбекистон ХХI аср бўса ғ асида: хавфсизликка та ҳ дид, бар қ арорлик шартлари ва тара ққ иёт кафолатлари. Т. 1997 й. 7. И. А. Каримов. Ўзбекистон ХХI асрга интилмокда. Т. Ўзбекистон. 1999 й. 8. А. Қ. Қ удратов. Саноат э кологияси.Тошкент- 1999. 9. Ўзбекистон Республикаси Конституцияси. Тошкент. 8 декабр 1992 й. 10. Меҳнатни му ҳ оф а за қ илиш тў ғ исида Ўзбекистон Республикаси қ онуни. Тошкент, 6 май 1993 й. 11. Меҳнат кодекси. Тошкент, 26 май 1996 й. 12. Қ удратов О. Ипакчилик саноатида меҳнат муҳофазаси. Тошкент «Ўзбекистон» 1995 й. 300 б.

Похожие

Atmosferani ifloslantiruvchi manbalar

Gidrosferani himoyalash, tarkibi va uni himoya qilish muammolari

Nafas olish organlari va tеrini himoya qilish vositalari

Elektr himoya vositalari

Fuqarolarni himoya qilishning uslublari va xususiyatlari