Тукимачилик фаннинг вазифалари.Тадкикот ишларининг турлари - Текстиль - Рефераты

Тукимачилик фаннинг вазифалари.Тадкикот ишларининг турлари

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

57.5 KB

Тукимачилик фаннинг вазифалари. Тадқиқот ишларининг турлари Режа: 1. Кириш. Фанинг вазифаси. 2. Илмий тадқиқот ишларини турлари. 3. Илмий тадқиқот ишларини ўтказиш тартиби. Услубий қўлланма.

Тўқимачилик саноати халқ хўжалигининг муҳим тармоқларидан биридир. У ҳар хил хом ашёдан ип, жун, ип, ипак, пишитилган ип ва бошқа маҳсулотлар ишлаб чиқаради. Тўқимачилик саноати анча мураккаб ва хилма- хил. Ҳозирги замон тўқимачлик саноати кундан - кунга тез ўсиб бораётган ва мураккаб ускуналар билан таъминланаётган тармоқдир. Саноатнинг ҳар хил тармоқларида маҳсулот ишлаб чиқаришда кўпгина фақат шу тармоққа тегишли хосликлар мавжуд. Тўқимачилик саноатида хом ашё қабул қилиш, ҳар хил жараёнларда хомаки маҳсулот ишлаб чиқариш, тайёр маҳсулот ишлаб чиқариш, технологик жараёнларни мукаммаллаштириш, технологик ускуналарни шайлаш параметрларини муқобиллаш каби умумий бўлган муаммолар мавжуддир. Маълумки анна шу босқичларда хомаки маҳсулот ва ипни сифат кўрсаткичлари назорат қилинади ва уларни бажаришда тадқиқот ишлари олиб борилади. Уни амалга оиширишда яъни тажриба ўтказиш, тажрибани режалаштириш, натижаларга ишлов бериш ва хулоса қилишда «Тадқиқотларни усул ва воситалар» фанида қўлланиладиган усул ва воситалардан фойдаланилади. Маълумки тўқимчалик саноатининг характерли томони ишлаб чиқариш қурилмаларининг оммавийлигидир, шунинг учун уларни баҳолаш математик статика усулида амалга оширилади. Фаннинг вазифалари 1.Илмий тадқиқот ишларини ташкил этиш асослари билан танишиш. 2.Илмий тадқиқот ишларини олиб бориш услублари, воситалари ва тадқиқот ишларидан олинган натижаларни тахлил этиш усуллари билан танишиш. 3. Аннотация, реферат, услубий қўланма, илмий ишни якуни бўйича ҳисобот ёзиш билан танишиш. 4. Илмий тадқиқот ишларидан олинган натижаларни математик усулларни қўллаб ишлов бериш билан танишиш.

Илмий тадқиқот ишларининг турлари 1. Назарий ишлар. 2. Тажриба йўли билан бажариладиган ишлар. 3. Назарий - тажрибавий ишлар. Назарий ишлардан технологик жараёнларни физик моҳиятини ўрганиш асосида ва химия, физика, биология ва хоказо фанларни аввалдан маълум қоида ва қонунларидан фойдаланиш асосида оптимал ечимлар лойиҳаланади. Агар қўйилган вазифа фақат тажриба йўли билан ечилса бундай илмий тадқиқот ишлари тажрибавий ишларга киради. Масалан: пила чувиш машинасида вақт ва сабабларга кўра хом ипакни узилишишини аниқланг, вазифа фақат тажриба ўтказилиб ечилади. Назарий тажрибавий ишларда қўйилган вазифани бажариш учун ҳам назарий ишлар элементлари, ҳам тажриба ўтказиб натижа олинади. Илмий тадқиқот ишларни ўтказиш тартиби 1.Мавзу танлаш ва уни асослаш. Адабиётларни таҳлил қилиш. Бўлажак соф фойдани ҳисоблаш. 2. Услубий ва ишчи қўлланмаларни тузиш. 3. Қидирувчи ишларини ўтказиш (агар керак бўлса). 4.Тажриба ўтказиш. 5. Тажрибадан олинган натижаларни ҳисоблаш, таҳлил қилиш ва умумлаштириш. 6. Олинган натижаларни хулоса қилиш. Соф фойдани ҳисоблаш. 7. Тажриба натижаларини корхона шароитида текшириб кўриш. 8. Илмий тадқиқот ишидан олинган натижаларни корхонада қўллаш. Мавзу танлаш ва уни асослаш Мавзу танлашда қуйидагиларга ахамият бериш керак: 1. Мавзуни долзарблиги. 2. Тажриба ўтказувчи тадқиқотчини тажриба ўтказишга тайёргарлиги.

3. Илмий тадқиқот ишларини ўтказишдаги қийинчиликлар. 4. Тадқиқот ишини ўтказиш учун керак бўлган материалларни хоизирлиги (хом- ашё, ускуналар ва хоказо). Мавзу танлашда асосий эътибор қўйилган масалани чуқур ўрганишга қаратилиши керак. Мавзуни долзарблигини бўлажак соф фойдани ҳисоблаш орқали асосланади. Адабиётларни таҳлил қилиш Адабиётларни таҳлил қилишдан мақсад тажриба ўтказилиши керак бўлган мавзу тажриба ўтказилгунча қай ҳолатда ўрганилганлигини тўла аниқлаш. Унда қуйидагилар аниқланади: 1. Қайси саволлар охиригача аниқланмаган. 2. Янгидан нималарни ўрганиш керак. Адабиётларни таҳлил қилиш илмий тадқиқот ишларини асосий элементи бўлиб, адабиётларни таҳлил қилиш бўйича: Адабиётларни таҳлил қилиш бўйича 1. Мавзуга янада аниқлик киритилади. 2. илмий- тадқиқот ишнинг мақсади аниқланади. 3. Мавзуни долзарблиги ҳисоблар билан асосланиб берилади. 4. Тажриба ўтказиш режаси тузилади. 5. Тажриба ўтказиш услубий қўлланмаси тузилади. Услубий қўлланма Услубий қўлланма илмий тадқиқот ишларини ўтказиш лойиҳаси ҳисобланиб буту ниш шу лойиҳа асосида олиб борилади. Уни тузишдан олдин тажриба ўтказиш керак бўлган жой ва технологик жараённи моҳияти билан танишилади ва ундан сўнг услубий қўлланма тузилади. Услубий қўлланмага қуйидагилар киради: 1. Зарварақ (титул варағи) 2. Муқаддима ва лимий ишни ўтказишдан мақсад.

3. Тажриба ўтказиш режаси (тадқиқот турлари). 4. Кутилган натижалар. 5. Ишчи гипотеза. 6. Изланиш ишлари (агар зарур бўлса) 7. Тадқиқот ўтказиш босқичлари. 8. Тажриба ўтказиш режаси. 9. Тадқиқот турдошлари (вариантлари). 10. Тажриба жараёнида ифодаланиладиган кўрсаткичлар рўйхати. 11. Олинадиган дастлабки кўрсаткичларни ёзиш усуллари. 12. Тажрибани қайтарилуви. 13. Тажриба натижаларига ишлов бери шва умумлаштириш усуллари. 14. Асбоб ва ускуналарда тажриба ўтказиш тартиби. Услубий қўлланмани ҳар бир бўлимини моҳиятини қараб чиқамиз. Зарварақ Дастурулуламани биринчи бери бўлиб қуйидагилар кўрсатилади: а) мавзуни номи б) илмий тадқиқот ишини раҳбари (исми шарифи, насаби) в) ижрочилар (ижрочилар рўйҳати зарварақ бетидан кейинги бетда алфавит кетма- кетлиги бўйича берилиб, касби ёнига қавсда ижрочининг ишнинг қайси қисмида ёки бобида иштирок этганлиги кўрсатилади) г) ташкилот раҳбари е) иш ўтказилган шаҳарнинг номи ва йил. Муқаддима Бу бўлимда ўрганилган соҳа бўйича дастлабки маълумотларни бериш керак дастлабки маълумотлар адабиётлар шархлари натижалари, танланган мавзу бўйича йиғилган манбалар асосида тузилган реферат асосида берилади. Бунда албатта муаллифнинг кимлиги кўрсатилиб, анна шу манбага йўриқ кўрсатилиши шарт. Муқаддима танланган тадқиқот мавзуси қандай

асосланганлигини кўрсатади, ишнинг мақсади ва вазифасини шакллаш билан якунланади. Кутилган натижалар Бу бўлимда ўтказилган тадқиқот натижаларини ишлаб чиқаришга тадбиқ этилганда қандай самарадорлик олиш мумкинлиги таърифланади. Ишдан кутилаётган натижалар амалдаги қоидалар асосида иқтисодий самарадорлик ҳисобида берилади. Ишчи гипотеза Ишчи гипотеза деб тадқиқот асосида кўрилган илмий фаразга айтилади. Бу ҳали исботланмаган, лекин маълум аҳамиятга эга бўлган фараздир. Изланиш ишлари Тадқиқот баъзи масалаларига аниқлик киритиш лозим топилган вақтда изланиш ишлари амалга оширилади. Изланиш ишлари кўп томонларга эътибор бермаган ҳолда юзаки тажрибалар ўтказишга асосланади. Тадқиқот ўтказиш босқичлари Барча илмий - тадқиқот ишлари алоҳида-алоҳида босқичларга бўлинади. Ҳар бир босқич мустақил бўлиб, кейинги босқични бажариш учун муҳимдир. Тажриба жараёнида ифодаланидиган кўрсаткичлар Тажриба ўтказиш даврида бирламчи кўрсаткичлар ёзиб борилади. Тажриба жараёнида ёзиб борилган бирламчи кўрсаткичлар мажмуаси тадқиқот мавзу шартларига ва тажриба олдига қўйилган вазифаларга боғлиқ. Аввал ўтказиладиган тажрибага алоқадор кўрсаткичлар рўйхати тузилади, кейин ҳар бир белги билан кўрсаткич катталигидан келиб уларнинг аҳамиятини моликлик даражаси анқланади. Шундан кейин уларнинг аҳамиятга молик қийматга эга бўлганлари қолирилади.

Асбоб ва ускуналар Тажриба ўтказишда қўлланиладиган асбоб ва ускуналар олдиндан танланади ва услубий режада уларни қўллаш шароитлари, режимлари ва бошқа кўрсаткичлар берилади.

Адабиётлар: 1. Севостьянов А.Г. «Методы и средства исследования механика технологических процессов текстильной промышленности» М., Легкая индустрия, 1980 й. 2. Поздняков Ю.П. «Методы статистического контроля и исследования текстильных материалов» М., Легкая индустрия, 1978 й. 3. Поздняков Б.П. «Методы отбора проб в прядении» М., Легкая индустрия, 1965й. 4. Виноградов Ю.С. «Математическая статистикаи ее прменение в текстильнорй и швейной промышленности». М., Легкая индустрия. 1970й.

Похожие

Тукимачилик материалларининг эгилиши

Тукимачилик материалларини буяш

Тукимачилик махсулотларининг емирилишга чидамлилиги

Тукимачилик махсулотларининг оптик хоссалари

Тукимачилик материалларининг механик хоссалари чузиш