Табиий ипак чикиндиларини тавсифи. Чикиндиларни дастлабки ишлаш усуллари - Текстиль - Рефераты

Табиий ипак чикиндиларини тавсифи. Чикиндиларни дастлабки ишлаш усуллари

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

197 KB

Табиий ипак чиқиндиларини тавсифи. Чиқиндиларни дастлабки ишлаш усуллари Режа: 1. Ипак чиқиндилари таснифи. Чиқиндиларни дастлабки ишлаш усуллари. 2. Ипак йигириш тизимлари, ёғсизлантириш ва елимсизлантиришга тайёрлаш. 3. Титиш ва штапеллаш технологияси ва дастгоҳлари. 4. Ипак чиқиндиларини тараш ва қўлланиладиган дастгоҳлар.

Халқ хўжалигида тўқимачилик маҳсулотлари орасида ипак иплари, матолари жуда эъзозланиб катта талабга эга. Ўзбекистон жон бошига ипак маҳсулотлари етказиш бўйича Америка, Франция, Италия, Англия, Япония, Хитой, Германиядан кейин 8 ўринда туради. Ўзбекистон Республикаси ҳозирги пайтда 1 йилда 20-22 минг тонна пилла етказаётган бўлса, ундан 2,1-2,2 минг тоннагача ипак ишлаб чиқариляпди,1 йилда 2 минг тоннагача чиқиндилар ҳосил бўляпди. Булардан 1,0-1,1 минг тоннаси ипак йигириш корхоналарида қайта ишланиб йигирилган ипак ишлаб чиқариляпди. Намангандаги Косонсой шаҳрида 300 тонна йигирилган ипак ишлаб чиқарувчи япон тизимида («Марубеки» фирмаси) ишловчи ипак йигириш корхонаси ишлаб турибди. Табиий ипак толалари келиб чиқиш манбаларига қараб (пилла етиштиришни, уни дастлабки ишлаш, саралаш, чувиш,эшиш ва тўқув жараёнларида) ипак толали чиқиндилари пайдо бўлади. Булардан ташқари йигириш тизимларида қайтимлар, лахтаклар, кимёвий ипак толаларининг чиқиндилари ва штапел ҳолидагилари ипак йигиришда хом-ашё сифатида ишлатилади. Бу хом ашёлар толаларнинг узунлиги, қалинлиги, мустаҳкамлиги, чўзилувчанлиги ва бошқа технологик хусусиятлари турли бўлгани учун уларни қайта ишлаш технологияси анча мураккаблашади. Ҳозирги пайтда ипак толаларини қайта ишлашда 3 та тизим маълум бўлиб, булар: 1. Классик услубда йигириш. 2. Кардли қайта тараш услуби. 3. Такомиллашган янги қайта тараш услуби. Булардан чиққан 3 босқичдаги чиқиндилар эса аппарат тизимида ишланиб йигирилган аппарат ипи олинади. Ҳамма ипак толаларини тарашга тайёрлаш бир хил бўлиб, асосан титиш, штапеллаш, тараш ва пилта тайёрлашдан иборатдир. Қуйида ипак толали чиқиндиларни тарашга тайёрлашдаги технологик жараёнлар кетма-кетлиги билан танишамиз:

Хом ашё омборхонаси  Хом ашёни саралаш ва назоратлаш  Нуқсонли пиллаларни қирқиш ва тозалаш, МАРА-1  Елимсизлантириш ва ёғсизлантириш, ВАИД-1  Қайнатилган хом ашёни ювиш, сиқиш, титиш  Хом ашёни қуритиш, ЛИС-2  Намлаш ва дам бериш, лабазда  Қайнатилган хом ашё омборхонаси Қуйида карда қайта тараш ва такомиллашган қайта тараш усулларида ипак толаларни титиш, штапеллаш, тараш ва пилталаш кетма-кетлиги билан танишамиз. Карда қайта тараш усули Қайнатилган хом-ашё омбори ВРКВ-1,ВК-1 да титиш холст олиш TS -60 да штапеллаш 2-БТ-150-ШЛ ва ЗУ-2 агрегетида қайта ишлаш Лабазда дам бериш t =20 0 C , W =70- 75% ЧТ-21-ШЛ да тараш ва пилта олиш. ЛШМ-220-1 БТ-ШЛ да қайта ишлаш. Textima -1605 да 1 ўтимда тараш.

ЛМШ-220 да қайта ишлаш Textima -1603 да 11 ўтимда тараш. Тарандилар омбори ЛМШ-220,1,2,4 1да 4 ўтимда қайта ишлаш Кринц (Италия) 2- ўтимда қайта ишлаш Пилта омборхонаси Такомиллашган қайта тараш усули Кайнатилган хом ашё омбори ВРКВ-1,ВК-1 да титиш, холст олиш РС-220-ИС да штапеллаш ва пилталаш ЛМШ-220-1,2 1 да 2 ўтимда қайта ишлаш Textima -1605 да 1 ўтимда тараш. Тарандилар омбори

ЛМШ-220-1,2 1 да 2 ўтимда қайта ишлаш Textima -1603 да 11 ўтимда тараш. ЛМШ-220 У 1 4 ўтимда қайта ишлаш Кринц (Италия) 2 ўтимда қайта ишлаш Пилталар омборхонаси Иккала тизимда ҳам ишлаб чиқарилган пилталар сўнги босқичда «Кринц» пилталаш дастгоҳидан ўтгандан кейин омборхонага жўнатилади. Тарандилар эса таранди омборхонасига,кейинчалик бу хом ашё аппарат тизимида йигирилган ип ишлаб чиқаришда хом ашё сифатида ишлатилади. Қуйида пилталарни пиликлаш, йигириш, қўшиш-эшиш, пардозлаш жараёнларининг кетма-кетлиги келтирилган. Пилталар омборхонаси Р-192-И да пиликлаш П-76-ИГ да йигириш ПК-100-ШЛ йигириш, қўшиш, эшиш М-150 да ғалтакка ўраш ОМ-140-ШЛ да биринчи куйдириш

ЧМ-140-ШЛ 2 қайта тозалаш ОМ-140-ШЛ да иккинчи куйдириш ЧМ-140-ШЛ 2 қайта тозалаш КМ-140-ШЛ да назорат РМ-3 (калавага), М-150 (бабинага) ўраш Тайёр маҳсулот омбори Ипак йигириш корхоналарида қуйидаги ассортиментдаги йигирилган ипак иплари ишлаб чиқарилади: 5 текс х 2 ,10 тек; 7,14 текс х 2; 10 текс х 2; 20 текс; 25 текс; 100 текс; 125 текс. Йигирилган ипак ипларидан 5 текс х 2; 10 текс; 7,14 х 2; 10 текс х 2 кўпроқ ипак газламалар (кўйлакбоп, галстук, тукли духоба матолар) ишлаб чиқаришда арқоқ ипи сифатида фойдаланилади. 10 текс х 2 ва 10 текс иплари сунъий кимёвий иплар билан биргаликда шаклдор иплар ишлаб чиқаришда 5 текс х 2 ва 10 текс иплар тўрлар тўқиш ва трикотаж саноатида пайпоқ ҳамда қўлқоп маҳсулотлари ишлаб чиқаришда қўлланилади. 7,14 текс х 2; 25 текс; 20 текс иплар тикув саноатида тикув иплари олишда ишлатилади. 100 текс, 125 текс аппарат иплари эса харбий саноат учун порох (портловчи моддалар) сақлашга мўлжалланган газламалар ишлаб чиқаришда қўлланилади. Бундан ташқари, аппарат ипидан жинси қалин матолар ишлаб чиқаришда ҳам фойдаланилади. Ипак йигиришда ишлатиладиган хом ашёлар келиб чиқиши, манбаъи, хусусиятлари, нархи томонидан турлича бўлиб, улар ипакчиликдан, пиллаларни тайёрлаш соҳасидан, пилла чувиш, ипак ипларини эшиш, тўқувчиликдан ипак толали чиқиндилар сифатида йиғилади.

Пилла ишлаб чиқаришдаги чиқиндиларга: нуқсонлар, уруғ олишдан қолган пиллалар; Ипак ишлаб чиқаришдаги чиқиндиларга: нуқсонли пиллалар, пилла лоси, ипак узуқлари, қазноқдан олинган холстлар, лаборатория калавачалари мисол бўлади. Ипак эшиш ва мато тўқишдаги чиқиндиларга: ипак узуқлари, эшилган ипак узуқлари. Ипак йигиришга келадиган хом ашёлар шартли равишда 2 турга бўлинади: 1. Толага бой хом ашё- пилла лоси, тугунчалар, узуқлар, назорат калавачалари ва сериплан иплари, пилла қобиғи, холс 1 ва 11 ўтим; 2. Кам толали хом ашё- нуқсонли пиллаларнинг барчаси, қазноқ, охиригача ўралмаган пиллалар. Хом ашёни ипак йигириш фабрикасига қабул қилишда уларнинг конденцион оғирлигига нисбатан ҳисоб қилиб қабул қилинади: x k x к W W G G    100 ) 100( , 100 1 1 0    g g g Wk ,% бу ерда: G k -партиядаги хом ашёнинг конденцион оғирлиги, G x - партиядаги хом ашёнинг хақиқий оғирлиги, W k – хом ашёнинг конденцион намлиги,11%; 10%; W x - хом ашёнинг хақиқий намлиги; g 0 - намунанинг бошланғич намлиги, g 1 - намунанинг қуритишдан кейинги оғирлиги. Ипак йигириш корхонасида хом ашё гуруҳларига қараб, бой толали хом ашё кам тайёрлов ишларидан ўтади. Улар тойлардан очилгандан кейин бошқа нарсалардан тозаланади, назоратдан ўтказиб қайнатиш цехига берилади. Кам толали хом ашёлар эса бир қатор технологик жарёнлардан ўтади: хом ашёни бошқа нарсалардан тозалаш ва назоратдан ўтказиш, хом ашёни қирқиш, ғумбакдан тозалаш, қобиқни чангдан тозалаш, хом ашёни қайнатиш цехига йўналтириш.

Пиллани қирқиб ғумбакдан тозалашда МКРА-1, АКР-Д, АКР-Б, АКР- О агрегатларидан фойдаланилади. Ажратилган ғумбаклар чиқариб олиниб саралашдан ўтказилиб қоғоз қопларга 10-12 кг дан жойлаштириб истеъмолчиларга жўнатилади. Хом ашёдаги ёғ ва серицинннинг миқдорини минимум даражага етказиш учун елимсизлантириш ва ёғсизлантириш жараёнидан ўтиши керак. Бу жараёндаги технологик режимларни танлаш хом ашёдаги серицин ва ёғ миқдорига боғлиқ бўлади. Шунга боғлиқ ҳолда чиқиндиларни 3 гуруҳга бўламиз: 1. Серицин кўп бўлган- узуқлар, уруғлик пилла қобиғи, қирқилган пилла қобиғи, сериплан иплари ва назорат калавачалари. Серицин миқдори 24-27%, ёғ миқдори 0,5% дан кам бўлади. 2. Серицин ўртача миқдорда бўлган – пилла лоси, тугунчали лос, охиригача чувилмаган пиллалар қобиғида 23-24 %, ёғ 0,5% атрофида бўлади. 3. Серицин кам бўлган - қазноқ, холст1,2 ўтимларда серицин 19-22%, ёғ 1,5% гача бўлади. Кейинги технологик жараёнларда толаларнинг ишлов даражасини ошириш учун ёғ миқдорини 0,5% ва серицин миқдори 2% қолиши керак. Хом ашёни ёғсизлантириш ва елимсизлантириш учун кимёвий, биологик ва қўшма усуллардан фойдаланилади. Кимёвий-усул серицин ва ёғни кислота ёки ишқорий муҳитда эришига асосланади ва ҳозирги пайтда кенг қўлланилади. Биологик усул- маълум микроорганизмли ферментларнинг серицинни парчалаб ташлаши (ейиши) ҳисобига ёғсизланади ва елимсизланади. Бу усул узоқ вақт ва кенг ишлаб чиқариш майдонини талаб қилади. Шу сабаб бу усул кенг тарқалмаган. Кўшма усулда биологик ва кимёвий усуллар биргаликда олиб борилади. Бунда хом ашёни ёғсизлантириш ва елимсизлантириш 2-3 кунга қисқаради.

Ишлаб чиқаришда хом ашёни ёғсизлантириш учун конвейерли ВАИД- 2, ПАОШ-1, ПАОШ-2 аппаратлари ишлатилади. Хом ашё биринчи ваннада қайнатиш жараёнида серицин ва ёғ миқдорининг асосий қисми эритилади. Иккинчи ваннада эримай қолган бу моддалар охиригача эрийди. Умумий 780 та қоп занжирга илинган бўлади. Аппарат узунлиги 13,5м, эни 2,6 м, баландлиги 3,24 м. Конвейернинг харакат тезлиги 0,3-0,6 м/мин. расм. Конвейерли қайнатиш аппарати ВАИД-2: 1-халтага солинган толали чиқиндиларни узлуксиз конвейерга иладиган дарча,2-узлуксиз занжир,3-узлуксиз занжирга маҳкамланган илгич ва қисқич,4-илгичга илинган хом ашё, 5-етакланувчи юлдузча,6-етакловчи юлдузча,7-ванналарни ажратувчи юлдузчалар,8-ҳаво сўрувчи патрубкалар,9-йўналтирувчи юлдузчалар. А-биринчи қайнатиш ваннаси,Т-96-99 0 С, t -60-90 мин. Б-иккинчи қайнатиш ваннаси Т-97-99 0 С, t -30 мин. В-ювиш ваннаси Т- 60-70 0 С, t -25 мин. Г-ювилган қайнатилган хом ашёни тушириб олиш зонаси, t -10-15 мин. Дастгоҳнинг амалий иш унумдорлиги қуйидаги формула билан аниқланади:ФВК T T z g A      3 010

бу ерда: g - халтачадаги хом ашё миқдори,300-400 г, z - занжирга илинган қопчалар сони, максимал 780 т, Т- иш вақти, Т 0 - қайнатиш вақти. Битта агрегат бир иш кунида 1000-1600 кг хом ашёни қайнатиши мумкин. Битта агрегатда 11 та ишчи ишлайди. Қайнатилган хом ашёларни центрафугада сиқилгандан кейин 75-85 0 С ҳароратда, 1-1,5 соат давомида конвейерли қуритиш аппаратида қуритилади ва титилади. Дам бериш учун нам хонада ёки намлагич аппаратларида намланади. Намлангандан кейин тола намлиги 12-10% га етади. Намлангандан сўнг 4-8 кун дам берилиб, кейинги технологик жараёнларда қайта ишлаш учун берилиши мумкин. Қайнатишдан кейин умумий толаларни чиқиши ўрта ҳисобда 62-68% ни ташкил қилади. Қайнатилган ипак толалари турли хилда бўлгани сабабли аввал титилиб, аралаштирилиб, сўнг керак бўлса штапелланиб, тарашга берилади. Ипак толаларини титиш учун ВРКВ-2,ВКШ-1,ВК-1 дастгоҳлари ишлатилади. Бу дастгоҳларда асосан толалар таъминлаш валиги игналари билан барабан орасида, пичоқ билан барабан орасида ҳамда ишчи валик игналари билан барабан игналари орасида титиш содир бўлади. Таъминлаш панжарасига 300- 400 г. оғирликда тортилган хом ашё бир хил қалинликда ва энда ёйилиб, сўнг дастгоҳ ишга туширилади. Таъминлан панжараси толани таъминлаш валигига, ундан барабанга, барабандаги толалар пичоқ ёпдамида барабан ичига кирмаганлари кесилади, сўнг барабан игна юзадаги толалар ишчи валик билан барабан игналари орасида титилади. Қирқилган тугун толалар шеткага ўтади, сўнг яна қайта тараш учун йўналтирилади. Қайнатилган толалардан холст тайёрлаш жараёнида таъминлаш панжарасига толалар аралашган ҳолда ёйилади ва қуйидаги тартибда бўлади: пилла қобиқлари- 45-55%, пилла лоси - 15-20%, холст – 20-30%, узуқлар- 3- 5%.

Дастгоҳнинг амалий иш унумдориги қуйидагича ҳисобланади:ФВК L R T g A       1000  бу ерда: v -таъминлаш панжарасининг чизиқли тезлиги. g-титишга қўйилган хом ашё порцияси, Т-иш вақти, R - титилган толалар чиқиши 0,94-0,96, L - хом ашё порциясини ёйиш узунлиги 0,6-0,8м, 1 та ишчи 2 та машинага қарайди. Чиқинди чиқиши 4-5% ни ташкил қилади. Ипак толалар титилиб холст ҳолига айлангандан кейин қайси тизимида қайта ишланишига қараб, турли хилдаги штапеллаш дастгоҳидан ўтказилади. 1. Классик усулда чўзиб узиш услубига асосланган ШБО-14-ШЛ, ШО-8- ШЛ дастгоҳлари 2. Кардли қата тараш тизимида толаларни қирқиш усулига асосланган Т S -40, Т S -60 дастгоҳлари. 3. Такомиллашган қайта тараш тизимида чўзиб узиш услубидаги РС-220- 4, РС-260-ИС. Ҳар бир усулдаги штапелланган толалар узунликлари қуйидагича бўлади.1. L ш =110-296 мм, 70-110 мм 2. L ш =60-70 мм, 70-90 мм 3. L ш =110-140 мм. Толаларни тарашга штапеллаб тайёрлашдаги турли хил услубларининг қўлланилиши тараш учун ишлатиладиган технологик жараён ва дастгоҳларга боғлиқ. Биз классик тизимдаги штапеллаш ШБО-14-ШЛ дастгоҳи билан танишамиз. Маълум оғирликдаги холст ҳолидаги толалар бу дастгоҳда щтапеллаш учун аввал қия ҳолда жойлашган транспортёрнинг панжараси

устига ёйилади. Қобириқ юзалик таъминлаш цилиндрлари толани бир текисда игнали цилиндрлар томон етказиб беради. Икки жуфт игнали цилиндрлар орасидан толалар ўтаётганда титилади, толалар ажратилади ва уларни чўзиб узиш учун имконият яратилади. Сўнгра катта тезликда айланаётган барабан тароқлари ёрдамида игнали таъминлаш цилиндрлари орасидан чиқаётган толаларни тароқлар илиб, чўзиб қисман тараб ўзига илаштиради. Барабан юзаси бўйича 14 та тароқ жойлашган. Штапеллаш учун траспортёрга қўйилган хом ашё порцияси тўлиқ игнали цилиндрлардан ўтиб, барабан тароқларидан ўтгандан кейин ишчи дастгоҳнинг олд томонида барабан қопқоғини очиши билан барабан тўхталида. Ишчи маҳсус пичоқ билан толаларни кесиб, сўнг кичик ёғоч савағичларга қирқилган толанинг уч томонини ўраб игнага 50 мм қолганда барабан игналаридан тушириб олинади. ШБО-14-ШЛ дастгоҳида савағичдаги толалар оғирлиги 20-21г Дастгоҳнинг амалий иш унумдориги қуйидагича ҳисобланади:ФВК L R T g A       1000  бу ерда: v -таъминлаш цилиндрлари чизиқли тезлиги. g- хом ашё порцияси оғирлиги, 300-400 г, Т-иш вақти, R - толалар чиқиши 0,94-0,95, L - хом ашё порциясини ёйиш узунлиги 60-80 мм, ФВК- 0,4-0,5. Классик тизимда ипак толалар йигиришдан аввал тараш жараёнларидан ўтади. Бу жараёнда ярим фабрикат толалар тараш ёрдамида тўғриланади, паралеллашади, калта толалар ажратилади. Классик тизимда бу жараёнларни бажариш учун 111,1 V ўтимда доиравий тараш ДТД дастгоҳидан фойдаланилади. Бу дастгоҳда бир йўла кардли, тароқли қайта тараш

жараёнлари бажарилади. Шунинг учун ҳам тараш жараёнида 3 хил маҳсулот тара v , яъни паралелланган толалар, барабан тарандиси, яъни ҳали тўғриланмаган ҳар хил толалар йиғиндиси, тароқ тарандиси, яъни бироз тўғриланган, лекин узунлиги тарам толалардан кичик бўлган толалар йиғиндиси чиқади. ДТД да тараш 2 услубда олиб борилади тароқли ва кардли тараш. Дастгоҳ катта асосий барабандан қўшалоқ узлуксиз занжирга маҳкамланган планкадаги тароқлардан ва барабан юзасидаги жойлашган кардли игналардан иборат. Дастгоҳда олинган тарамдаАгар 36 та тарамда 10% гача таралмаган жойлари бўлса қайта тарашга жўнатилади. 2% гача таралмаган жойи бўлса 1 нав, 5% гача бўлса 11 нав ҳисобланади. Кардли қайта тараш ва такомиллашган қайта тараш тизимларида ипак толалар таралиб калта толалардан ажратиб саралаш учун тароқли тараш технологиясидан ўтади. Бу тароқнинг асосий мақсади-кардли қайта тараш жараёнидан олинган хомаки маҳсулот пилтадан калта толаларни ажратиш толаларни паралеллаш, уларни тозалаш ва маълум мустаҳкамликдаги пилта ишлаб чиқаришдир. Ипак толаларни тараш учун корхоналарда «Тех ti ма-1602, Те xti ма-1603» даврий равишда ишлайдиган дастгоҳлар қўлланилади. Бу дастгоҳга келаётган хомаки маҳсулот-пилта 2 ўтимда пилталаш дастгоҳидан ўтган бўлиши керак. Бундан мақсад пилтадаги толаларни чанг заррачаларидан тозалаш, ҳосил бўлган тола учидаги жингалакларни қисман тўғрилашдир. Кардли пилта 2 ўтимда пилталаш дастгоҳида қайта ишлашдан кейин улар қайта тараш жараёнидан қайта тараш дастгоҳи uf ўтади. Бу дастгоҳда тараш 4 даврда бажарилади: 1 давр- толаларнинг олд томонини барабан игналари ёрдамида тараш. 2 давр- таралган толаларнинг олд томонини илаштириш цилиндрга етказиб бериш. 3 давр- толанинг орқа томонини юқориги тароқ билан тараш. 4 давр- тарамлардан пилта ҳосил қилиш.

расм . Те xti ма –1602 дастгоҳи: 1- кардли хомаки пилта,2-йўналтирувчи планкалар, 3-пилталарни жамловчи лоток,4-таъминлаш цилиндрлари,5- йўналтирувчи валик,6-таъминлаш қутиси,7-қисқич ва юқориги тароқ,7- толани йўналтирувчи тиғ,9-асосий тараш барабани,10-юқори қисмдаги йўналтирувчи тиғ.11- пастки йўналтирувчи тиғ, 12-таралган толаларни учини ила i тириб тортиб олувчи цилиндр,13-чармлик транспортёр,14- валик,15- траспортёр устидаги толалар,16-чиқариш цилиндри,15а- жамлагич,17-воронка,18- эзувчи валиклар,19-тоз ва пилта,20- асосий тараш барабанидан калта толаларни тушириб олувчи шётка,21-игна юзали кардли барабан,22- калта толаларни тушириб олувчи тебрангич, 23- тарандиларни сўриш патрубкаси,24-чанг сўриш патрубкаси,25- тарандиларни йиғиш идиши, 26-чанг сўриш идиши. Дастгоҳнинг иш унумдорлиги қуйидаги формула билан аниқланади:ФВК Т R n l A п ч       3 10 60 бу ерда: l - таъминлаш узунлиги, 8-12 мм n - холст чизиқли зичлиги,текс

R ч - тарам чиқиши 0,68- 0,92% ФВК- 0,86-0,98 Т п -пилтанинг чизиқли зичлиги Фабрика маълумотларига кўра 1 ўтимда тарам чиқиши 62-72%, дастгоҳнинг иш унумдорлиги 2,2-3,2 кг/соат. Иккинчи ўтимда тарам чиқиши 90-92%, дастгоҳнинг иш унумдорлиги 3,6-5 кг/соат.

Адабиётлар: 1. Каримов И.А. Баркамол авлод - Ўзбекистон тараққиётининг пойдевори. Тошкент: Ўзбекистон, 1997. 2. Рубинов Э.Б. «Технология шелка». Т. Ўқитувчи, 1989 й. 3. Рубинов Э.Б., Мухамедов М.М., Осипов Л.Х., Бурнашев И.З. «Шелкосырье и кокономотания». Справочник. 2-е изд, перераб и док.- М.Легпромбытиздат, 1986 г,-312 с. 4. Қодиров Ш.А. «Пиллани дастлабки ишлаш ва чувиш» бўлимидан маъруза матни, 1999 й. 5. Пиллачилар учун қўлланма. Багавутдинов Н.Г ва бошқалар. 1984 й. 6. А.Х. Алимова, В.А. Усенко. ОЎЮ учун Ипакни эшиш.-Тошкент., «Шарқ»,- 2001.-269 б. 7. Забелоцкий В.И., Усенко В.А. Шелкопрядение. Легпромбытиздат., М: 1961, 314 стр.

Похожие

Табиий ипакни эшиш жараёнининг мақсади ва моҳияти. Эшилган ипак таснифи ва тавсифи

Пиллани дастлабки ишлаш базасини лойиҳалаш

Дастлабки тажриба. Намуна танлаш усуллари.

Пахтани териш тайёрлаш ва дастлабки ишлаш

Ипак ишлаб чиқариш ва қайта ишлаш соҳасининг вазифалари