Ayollar yubkalarini tikish - Текстиль - Рефераты

Ayollar yubkalarini tikish

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

161.5 KB

Ayollar yubkalarini tikish Reja: 1. Yubkalarning turlari. Yubka taqilmasini tikish. 2. Yubkaning yuqori chetiga ishlov berish. 3. Yubka etagiga ishlov berish.

1. Yubkalarning turlari. Yubka taqilmasini tikish Yubkalar - xotin qizlarning jussasini pastki qismini yopib turuvchi buyum bo’lib, ular nimcha, jaketlar (kostyum) bilan komplekt tarzda yoki mustaqil kiyim sifatida tikiladi. Yubkalar turli shaklli va siluetli bo’ladi. Siluetiga ko’ra, yubkalar: to’g’ri bichimli va pastga tomon kengaya borgan (konussimon) bo’ladi. To’g’ri bichimli yubkalar tor va keng tikilgan bo’lishi mumkin. Top yubkalarni: - taxlamalarsiz; - past tomonida kesimi bor; - bitta yoki bir nechta yotqizib dazmollangan taxlamali; - keng taxlamalari bor; - bel chizig’i bo’ylab yotqizib dazmollnangan xilma - xil mayda taxlamali; - dazmollanmaydigan taxlamali qilib tikiladi. Etagi tomon kengaya borgan yubkalarning quyidagi turlari mavjud: klyosh, “qo’ng’iroqsimon”, “chala kylosh”, “to’la klyosh”. Yubkalar birlashtiruvchi choklar miqdoriga qarab: bir chokli, ikki chokli, to’rt chokli, olti chokli, sakkiz chokli va ko’p chokli bo’lsihi mumkin. Yubka tikishda hamma biriktirma choklarning qirqimlari maxsus mashinada yo’rmaladi. Vitachkalarni belgilangan chiziq bo’ylab yuqori qirqimdan tika boshlab, choki pastga tomon asta-sekin yo’q qilib yuboriladi. Modelda mo’ljallanganiga muvofiq, vitachkalarni yorib yoki bir tomonga yotqizib dazmollab, ular uchidagi solqilar kirishtiriladi. Yubka taqilmasi chokda, taxlamada bo’ladi yoki maxsus mashinada tikiladi. Yubka old bo’lagi teskarisiga yordamchi andaza qo’yib, taqilma chetining chizig’i belgilanadi. Bu chiziqdan 0,2 sm masofada tarangroq tortib bo’ylama yoki yelim uqa qo’yiladi. Bo’ylamani old bo’lakka universal mashinada, uning qirqimidan 0,2 sm masofada baxyaqator yuritib tikiladi. Taqilma haqining chetiga astarlik gazlama parchasi (mag’iz) qo’yib 0,4-0,5 sm kenglikdagi ag’darma chok

bilan tikiladi. Gazlama parchasi ag’darma chokdan aylantirib o’tkazilib, 0,4-0,5 sm kenglikda kant hosil qilinadi va ag’darma chok yonidan universal mashinada baxyaqator yuritiladi. Ip gazlamadan tikiladigan yubkalarda taqilmaning cheti teskarisiga 0,7 sm bukilib, bukilgan ziyidan 0,2 sm masofada baxyaqator yuritiladi. Yubka belbog’siz bo’lsa, old bo’lak taqilma haqi o’ngi ichkariga qaratib bukiladi va yuqori cheti kertim joygacha universal mashinada 0,7 sm kenglikda ag’darma chok bilan tikiladi. Taqilma burchaklari o’ngiga ag’darilib, yon ziyi qo’lda to’g’ri qaviq solib yoki zanjir baxyali maxsus mashinada ko’klanadi. Yon ziyi teskari tomondan dazmollanadi. Ort bo’lak taqilma haqining chetiga astarlik gazlama parchasi qo’yib, 0,4-0,5 sm kenglikdagi ag’darma chok bilan tikiladi. Gazlama parchasi ag’darma chokdan aylantirib o’tkazilib, 0,4-0,5 sm kenglikda kant hosil qilinadi va ag’darma chok yonidan universal mashinada baxyaqator yuritiladi. Astarlik gazlamaning ichki cheti 1 sm buklanadi va hosil bo’lgan ziydan 0,2 sm narida universal mashinada baxyaqator yuritib tikiladi. Bu baxyaqator taqilma tugmalanganda old bo’lak tagidan ko’rinib qolmaydigan bo’lishi kerak rasm). Astarlik gazlamaning ichki cheti yashirin baxyali maxsus mashinada tikib qo’yilsa ham bo’ladi. Ip gazlamadan tikiladigan yubkalarda ort bo’lak taqilmasining ichki chetiga satin parchasi qo’yib, 0,4-0,5 sm kenglikda ag’darma chok bilan tikiladi. Chok to’g’rilanadi va yubka avrasidan 0,1-0,2 sm kant hosil qilib, ziyidan 0,2 sm masofada baxyaqator yuritiladi. Yubka qirqimlari old bo’lak tomondan biriktirib tikiladi. Chok yorib yoki bir tomonga yotqizib dazmollanadi. Taqilma pastki uchi uning pastki qirqimidan 1 sm yuqorida universal mashinada ko’ndalangiga uchta baxyaqator yuritib puxtalanadi. Taqilma ziylari bo’ylab modelga muvofiq bezak baxyaqator yuritiladi yoki yolg’on qaviq solinadi. Yubka taxlamali bo’lsa, taqilma bezak chokining kengligi taxlama bezak chokining kengligi bilan bir xil bo’lishi kerak. Taqilma ustki qismi ostki qismi ustiga chiqarilib dazmollanadi. Yubka taqilmasi “molniya” tasmali bo’lsa, taqilmaga “molniya” tasmani yubka o’ngidan ko’rinib turadigan qilib yoki ichkariroqqa ko’rinmaydigan qilib

qo’yilishi mumkin. “Molniya” tasma ich kiyimni ilib ketmasligi uchun ehtiyot ko’rinma qo’yiladi (37-rasm). Ehtiyot ko’rinma 8-9 sm kenglikda, faqat astar gazlamadan yoki astar va avra gazlamadan o’rish iplari bo’ylab qirqib bichiladi. Uning uzunligi taqilma uzunligiga mos bo’lishi kerak. Ehtiyot ko’rinma avra- astarli bo’lsa, avrasi o’ngi ichkariga qaratilib, astari bilan juftlanadi. Yuqori va tashqi yon chetlari ag’darma chok bilan tikiladi. Keyin o’ngiga ag’darilib, ichki va pastki qirqimlari yo’rmaladi. a b 37 – rasm. Molniya tasmani taqilmaga tikish: a – ko’rinma qo’yib tikish b – ko’rinma qo’ymasdan tikish Ehtiyot ko’rinma faqat astar gazlamadan bo’lsa, gazlama parchasi o’ngi ichkarisiga qaratib buklanadi. Yuqori va ostki qirqimlari ag’darma chok bilan tikiladi. O’ngiga ag’darib, ichki qirqimi yo’rmaladi. Taqilma ko’rinmaydigan “molniya” tasmali qilib tikiladigan bo’lsa, yubkaning ort va old bo’laklari bichilayotganda taqilma ishlov haqi qoldiriladi. Yubka choklari biriktirib tikiladi va ular yorib dazmollanib, ayni vaqtda old bo’lakdagi taqilma haqi bukib dazmollanadi.

“Molniya” tasmaning bir tomoni yubkaning old bo’lak taqilma haqiga bostirib tikiladi, ikkinchi tomoni esa ort bo’lakka ilintirib tikiladi. Bunda tasma yubkaning ort bo’lagi bilan ehtiyot ko’rinma orasida qolishi kerak. Tasmaning ichki cheti taqilma cheti bo’ylab bezak baxyaqator yuritayotganda qo’shib tikiladi. Bezak baxyaqator yuritilmaydigan bo’lsa, tasma cheti qo’lda yashirin qaviq solib yoki yashirin baxyali maxsus mashinada tikib qo’yiladi. Taqilma pastki uchi old bo’lak teskarisidan ikkita ko’ndalang baxyaqator yuritib puxtalanadi. Taqilma ko’rinib turadigan “molniya” tasmali qilib, ya’ni ko’rinma qo’yma tikiladigan bo’lsa yubka choklari biriktirib tikilgandan va yorib dazmollagandan keyin, tasmaning o’ngi yubkaning teskarisiga qaratilib, dazmollangan taqilma chetlari ustiga qo’yiladi. Tasma choki qirqimlaridan 0,5 sm narida tikiladi. Tasmaning pastki chetlari yubka tomoniga qiyalama buklab qo’yiladi. 2.Yubkaning yuqori chetiga ishlov berish. Yubkaning yuqori chetida qaytarma belbog’, ulama belbog’, korsaj tasma va boshqa detallar bo’lishi mumkin. Yubkaning yuqori cheti qaytarma belbog’li bo’lsa, oldin belbog’ tikib olinadi. Buning uchun, belbog’ o’ngi ichkariga qaratib buklaadi va tagida qoladigan uchi ko’ndalangiga, ustki uchi esa uchburchak shaklida 0,7 sm kenglikda chok bilan tikiladi. Burchak joylardagi chok haqi 0,2 sm qoldirilib, ortiqchasi kesib tashlanadi. Belbog’ uchlari o’ngiga ag’darib to’g’rilanadi va dazmollanadi. Belbog’ yubkaning o’ngi tomoniga qo’yilib, ularning qirqimlari tekislanadi. Belbog’ ustiga astarlik gazlama parchasi qo’yib, u yubkaga belbog’ bilan birga 0,7 sm chok bilan tikiladi. Belbog’ taqilmaning ostki ziyidan boshlab ustki tomondagi qismining ziyigacha tikiladi. Belbog’ qaytarilib turib, chok to’g’rilanadi, qo’yilgangazlama parchasining qirqim tomoni ichkari tomonga qo’yilgan gazlama parchasining qirqim ichkari tomonga qo’yilgan gazlama va shu bukilgan ziydan 0,1 sm masofada bostirib tikiladi (39 - rasm).

Gazlama parchasining qirqim tomoni bostirib tikilayotganda ilgak uchlari yubkaning old va ort bo’laklari o’rtasidan baravar uzoqlikdagi joyga qo’yilib, ikkita yoki uchta qaytma baxyaqator bilan puxtalanadi. Belbog’ ulangan chok yubkaning teskarisi tomondan dazmollanadi. Belbog’ yubkaning o’ngiga qaytariladi va belbog’ detalidan 0,2-0,3 sm kant hosil qilib dazmollanadi. Belbog’ning pastki ziyining bir-biridan 10-12 sm oraliqdagi joylari qo’lda besh- oltita qaviq solib, yubkaga chatiladi. Yubka yuqori chetiga korsaj tasma qo’yiladigan bo’lsa tasma uzunasiga, buklab dazmollanadi. Andaza qo’yib yubkadagi vitachkalar taxlamalar, yon choklar va hokazolar to’g’ri keladigan joylar belgilanadi. Belgilangan chiziqlar yubkaning vitachkalariga, choklariga to’g’ri keltirib qo’yilib, tasmaning bir cheti yubkaga, yubkaning teskarisidan tasma qirqimidan 0,2 sm, yubka qirqimidan esa 0,7 sm narida bostirib tikiladi. . 38 – rasm. Yubkani yuqori chetiga korsaj tasma ulash 39 – rasm . Qaytarma belbog’ni yubkaga ulash Bunda tasmaning bir uchi pastki taqilmadan 2,5 sm oshirib, ikkinchi uchi esa ustki taqilmadagi kertimdan 1 sm oshirib qo’yiladi va pastki taqilma ziyidan boshlab ustki taqilmadagi kertimgacha tikiladi. Tasma uchi ichkari tomonga 1 sm bukilib, maxsus mashinada temir ilgaklar tikiladi (38 – a rasm). Maxsus mashina bo’lmasa, temir ilgakning ikkita qulog’i va uchining bukilgan joyi 12-14 tadan qaviq solib qo’lda chtiladi. Tasma dazmoldan hosil bo’lgan izi bo’ylab bukilib,

ilgakning qaytilgan uchi tagidan o’tkaziladi va yon ziylari qo’lda qaviq solib tikiladi (38 – b rasm). Tasmaning ulanmagan qirqimi yubka chetiga chiqarilib, undan 0,1 sm masofada bostirib tikiladi , shu bilan bir vaqtda tasmaning ikkinchi uchini bukib tikib yuboriladi. Tasmaning ustiga, uning eni o’rtasiga astarlik gazlamadan ikkita ilgak qo’yib keyin bostirib tikiladi (38 – в rasm) Yubka yuqori cheti ulama belbog’li bo’lsa, belbog’ning o’ngi yubka teskarisiga qaratib qo’yiladi. Pastki taqilmasi ziyidan boshlab ustki taqilma ziyigacha 0,7 sm chok bilan tikib ulanadi. Shu bilan bir vaqtda ikkala ilgak ham tikib ketiladi. Belbog’ o’ngi tomonga, uning qirqimi ulangan chokidan 1 sm oshirib buklanadi va belbog’ uchlari 0,5 sm kenglikdagi ag’darma chok bilan tikiladi. Burchaklarida 0,2-0,3 sm chok haqi qoldirib, undan ortiqchasi qirqib tashlanadi. Belbog’ burchaklari o’ngiga ag’darib to’g’rilanadi. Belbog’ ikkinchi qirqimi 0,7 sm buklanadi va belbog’ ulangan chokdan 0,2 sm pastroq tushirilib, shu buklangan ziyidan 0,2 sm masofada bostirib tikiladi. Ayni vaqtda belbog’, uning yuqori va yon ziylari bo’ylab ulardan 0,2 sm masofada bostirib tikiladi. Ustki taqilmaga andaza qo’yib, temir ilgaklar joyi belgilanadi. Temir ilgaklar taqilma bukish haqi bilan astari orasiga kiritilib, ularning bukilgan uchi taqilma buklangan ziyida hosil qilingan teshiklardan tashqariga chiqarilib, qulog’i va uchining bukilgan joyi 9-10 tadan qaviq solib qo’lda chatiladi. Petlya joylari temir ilgaklar joyiga moslab belgilanadi. Taqilmaning ostki qismida petlyalar ipdan qilinadi. Korsaj tasmaga esa ikkita temir petlya chatiladi – temir petlyaning qulog’ini korsaj tasma qatlamlari orasiga kiritiladi va shu quloq, shuningdek, temir petlyaning ikki yoni 12-14 tadan qaviq solib chatiladi. Taqilma ostki qismining temir petlyalar yaqinidagi cheti tasmaga 5-6 qaviq solib chatiladi. 3. Yubka etagiga ishlov berish. Yubka etagini bo’rlash uchun, uni old va ort bo’laklari o’rtasidan bukib, yon choklari simmetrik vitachka va boshqa choklari bir-biri bilan ustma-ust keltirilib,

stolga yoyiladi , bunda yubkaning o’ngi tashqarida, teskarisi esa ichkarida bo’lishi kerak. 40 – rasm. Yubka etagini tikish Andaza qo’yilib, yuqoriga qaratib qo’yilgan tomonida qirqish va bukish chiziqlari belgilanadi. Pastga qarab turgan tomoni yuqoriga aylantirilib, unda faqat bukish chizig’i belgilanadi. Yubkaning taxlamalari bo’lsa, ularni ko’klab qo’yilgan iplar so’kib tashlanadi. Yubka choklari bukib dazmollangan bo’lsa, ular etak qirqimidan 8-10 sm masofada kertilib, shu oraliqdagi qismi yorib dazmollanadi. Yubkaning etagi (40-a rasm) belgilangan chiziq bo’ylab buklanib, hosil bo’lgan ziydan 2 sm narida maxsus mashinada ko’klanadi. Klyosh yubkalar etagi ikki qator ko’klanadi. Bunda birinchi qator, press yostig’I ustiga qo’yiladi: 3. Old bo’lak ustiga bort qotirmasi yelim plyonkali tomonini pastga qaratib, ko’krak atrofi qabariqlari old bo’lak qabariqlariga buklangan ziydan 1 m narida, ikkinchi qator esa qirqimdan 1 sm narida o’tadi. Yubka etagi buklab, ko’klab

olingandan keyin (ba’zan ko’klamasa ham bo’ladi) uning qirqim tomoni yana ichkari tomon buklanib, yashirin baxyali maxsus mashinada tikib qo’yiladi Yubka tez titiladigan jun gazlamadan tikilayotgan bo’lsa, etak qirqimiga astarlik gazlamadan mag’iz qo’yiladi yoki tasma tikiladi, shuningdek, uni universal mashinada bukib tikiladi yoki maxsus mashinada yo’rmaladi (40-rasm, b,v,g). Yubka zich to’qilgan jun gazlamadan tikilayotgan bo’lsa, etagining bukish haqi yelimlab yopishtirib qo’yilsa ham bo’ladi (40-rasm, d), buning uchun uning chetiga yo’rmalgan qirqimidan 0,1 sm narida yelim plyonka qo’yiladi. Etak bukib ko’klanadi va presslab yopishtiriladi. Yubka ip gazlamadan tikilayotgan bo’lsa, uning etak qirqimi yashirin baxyali maxsus mashinada yoki universal mashinada tikib qo’yiladi. Bunda bukish haqi ko’klanmaydi. Yubkaning etagi dazmolda yoki pressda dazmollanadi.

Tavsiya etiladigan adabiyotlar: 1. M.Sh. Jabborova "Tikuvchilik texnologiyasi". 1994 y. 184 – 190 bet. 2. M. Sh. Jabborova "Tikuvchilik texnologiyasi". 1977 y. 202 - 209 bet. 3. I.N.Litvinova, Ya.A.Shaxova. “Ayollar sutki kiyimini tikish” Toshkent- O’qituvchi1997 yil. 186 – 188 betlar va 193 – 207 betlar.

Похожие

Ayollar va erkaklar kuylagi taqilmalarini tikish

Ayollar va erkaklar kuylagi yoqalarini tikish

Ayollar va erkaklar kuylagi yenglarilarini tikish

Taqilmalarni tikish

Kashta tikish