Milliy g’oya va yoshlar milliy g’urur va or-nomus - Лингвистика - Рефераты

Milliy g’oya va yoshlar milliy g’urur va or-nomus

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

55.5 KB

Milliy g’oya va yoshlar milliy g’urur va or-nomus Reja: 1. Milliy g’oya va yoshlarning o`zaro bog’liqligi. 2. Yoshlarni milliy qadriyatlarga to`g’ri yo`naltirish bilan bog’liq vazifalar. 3. Yoshlar ma`naviyatiga taxdidlar va milliy g’oya. 4. Milliy g’urur va milliy or-nomus. 5. Yoshlar ruhiyatida milliy g’urur va milliy iftixor fazilatlarining zarurligi.

1.Milliy g’oya va yoshlarning o`zaro bog’liqligi. Har qanday millatning taraqqiyoti jamiyatdagi yoshlar qatlamining milliy g’oya va qadriyatlarga munosabati, uning yoshlar ongiga qanday ta`sir etayotganligiga hamda amaliy faoliyatlariga qanday tarzda tayanishlariga bog’liq. Yoshlar respublikamiz aholisining yarmidan ko`pini tashkil etadi. Shuningdek, yoshlarning milliy milliy g’oyani anglashi, ishonch va e`tiqodiga aylanishi, qanday yangi qadriyatlar shakllantirganligi bilan ham bog’liq bo`ladi. Chunki milliy g’oya bir tomondan, yoshlarni o`zining ob`ekti sifatida qarasa, ikkinchi tomondan yoshlar milliy g’oyaning ilg’or rivojlantiruvchilari va kelajak avlodga etkeazuvchilari hisoblanadilar. Uchinchidan, yoshlar qanchalik milliy g’oya bilan qurollangan va uni anglab olgan bo`lsa, jamiyat shunchalik taraqqiyotga erishadi. Bu holat milliy g’oya va yoshlarning o`zaro bog’liqligini belgilaydi. Boshqacha aytadigan bo`lsak, milliy g’oya qanchalik mazmunli, har bir kishining uzoqqa mo`ljallangan maqsad va manfaatlari, pirovardida esa, millatning istiqbolini belgilashiga xizmat qiladigan bo`lsa. Uni yoshlar shunchalik tez qabul qiladi va unga nisbatan o`zining ijobiy munosabati shakllanadi. Demak, jamiyat milliy mafkura orqali yoshlarga qanday g’oya va fikrlarini taklif etsa shunga mos ravishda g’oyaviy jihatdan chiniqqan vatanparvar, zamonaviy bilimlarni egallagan yoshlarga ega bo`ladi. Yoshlarning oldida haqiqatni aytishdann cho`chimaslik, soxtakorlikdan qochish, mavjud qiyinchiliklar, muammolarni ochiq-oydin bayon etish lozim. Ayni paytda, davlatimiz rahbariyati olib borayotgan ijobiy ishlar va mavjud muammolarni bartaraf etish uchun olib borilayotgan sa`y-harakatlarni va erishilayotgan amaliy natijalar xususida targ’ibot-tashviqot ishlarini olib borishga alohida e`tibor berish yoshlarning jamiyatimiz, davlatimiz, mustaqilligimiz bo`lgan ishonch-e`tiqodini mustahkamlash olimlarimiz, peshqadam ziyolilarimiz, ma`ruzachilarimiz, mafkuraviy ishlar bilan shug’ullanuvchi barcha targ’ibot- tashviqot ishlarini olib borishga alohida e`tibor berish yoshlarning jamiyatimiz, davlatimiz, mustaqilligimiz bo`lgan ishonch-e`tiqodini mustahkamlash

olimlarimiz, peshqadam ziyolilarimiz, ma`ruzachilarimiz, mafkuraviy ishlar bilan shug’ullanuvchi barcha targ’ibot-tashviqotchilarning birinchi darajali vazifasi hisoblanadi. 2. Yoshlarni milliy qadriyatlarga to`g’ri yo`naltirish bilan bog’liq vazifalar. Yoshlarning milliy qadriyatlarna munosabati, milliy g’oya asosida erkin hayot, obod va ozod Vatan qurish yo`lidagi harakatlari, maqsad va manfaatlarini umumlashtiradigan tahlil etadigan, shu g’oyalarni boyitish va ishonch e`tiqodga aylantirish bilan bog’liq. Bu ishni yo`lga qo`ymoq uchun to`rtta masalaga alohida e`tibor berish lozim va zarurligi ko`rsatilgan: Birinchidan, mavjud vaziyatni, yaqin istiqbolimizning rivojlanish tamoyillarini, kerak bo`lsa, undagi salbiy holatlarning ijtimoiy sabablarini xolis o`rganadigan nodavlat, mustaqil tashkilotlar faoliyatini takomillashtirish, ularning imkoniyatlaridan to`la foydalanish zarur. Ikkinchidan, shiddatli sur`atlarda o`zgarayotgan, to`xtovsiz yangilanayotgan zamon, hayotimizda muttasil ravishda ro`y berib turgan voqea, hodisa va jarayonlar, O`Zbekiston davlat mustaqilligining ijtimoiy-iqtisodiy, siyosiy, huquqiy, madaniy-ma`naviy zaminlarini bundan-da mustahkamlash va barqarorlashtirishga bo`lgan talab va ehtiyojlar ma`naviy – ma`rifiy mafkuraviy ishlarni yanada jadallashtirish, umumiy maqsad yo`lida safarbar etish. Uchinchidan, milliy g’oyaning kuchi bir tomondan ma`rifat-targ’ibot ishlari, uning samaradorligiga bog’liq bo`lsa, ikkinchi tomondan yoshlarning kundalik hayotida duch kelayotgan muammolarning tushunishlari, ularning munosabatlariga fikrga fikr bilan, g’oyaga g’oya bilan javob bera olish, uni qanday hal etayotganliklariga bevosita bog’liqdir. Millat ravnaqi, Vatanga kerak bo`lsa jonini jabborga berib faoliyat ko`rsatadigan yoshlar bo`lmasa, milliy istiqlol g’oyasida ko`zda tutilgan maqsadlarga erishib bo`lmaydi. Bu yoshlarda milliy g’ururni baland bo`lishni taqozo etadi.

Millat taraqqiyoti, ma`naviyati va ma`lumoti yuksak bilimli yoshlarga bog’liq. Aks holda yoshlarning manqurtlik va faqat pulga sajda qiluvchi arzon ishchi kuchiga aylanib qolish xavfi tuziladi. Millatning istiqboli arzon-garovga o`z kuchini sotadigan evaziga emas, aksincha, moddiy va ma`naviy mehnati salohiyati yuksak qadrlanadigan kishilar, o`z hayotini ijodiy va jamiyat taraqqiyotida ijobiy rol` o`ynaydigan mehnat asosida qurgan yoshlarga bog’liq. 3.Yoshlar ma`naviyatiga tahdidlar va milliy g’oya. Mustaqillikning dastlabki va eng oliy ne`mati o`zligimizni anglab etish bo`ldi. O`zlikni anglab etgan tafakkurning birinchi belgisi milliy g’oya, milliy mafkuradan bahramand bo`lishidir. Mamlakatimizdagi tinchlik va barqarorlik milliy mafkura doirasida uchrashi mumkin bo`lgan ichki ixtiloflarning oldini olid va uni keng miqyosda yoshlar qalbiga kirib borishiga imkon yaratdi. Yoshlar ongi va tafakkurida o`zgarish kuchaygan ekan, ular o`z hayoti va istiqbolini millat hamda mamlakat istiqboli bilan bog’liq ekanligini chuqur his qila boshlaganini anglatadi. Har bir sohada o`zgarishlar, yutuq va muvaffaqiyatlar kun sayin ko`payib, kengayib borayotgan ekan, mafkura sohasida endi ish kelmaydi, hamma narsa o`ylaganimizday davom etib boraveradi, deyish to`g’rimi? Albatta, yo`q. Negaki, dunyoda muammo bir hududda yashamayotganimiz mavjudligi, mafkuradek nozik ma`naviy jarayonning uzluksiz o`sish va o`zgarishda bo`lishini taqozo etadi. “Dunyoda yoshlar ongi va qalbini egallashga” urinishlar salanib qolmoqda. Ayniqsa, yoshlarimiz tafakkuri, dunyoqarashini shakllantirish masalalariga befarq bo`lmaslik kerakligini nazarda tutmay iloj yo`q. Demak, mafkuraviy taxdidning saqlanib qolishi yoshlarni ham o`ylashga undaydi. G’oyaviy tahdid yuzaki qaraganda birdan va bevosita ko`zga tashlanmasligi mumkin. Chunki, g’oya inson ongi, Tafakkurida shakllanadi. Shunga binoan, ongni tafakkurni tahlikaga soluvchi har qanday tahdidlarning oldini olish ularga yo`l qo`ymaslik zarur.

Hozirgi davr uchun dolzarb va asosiy hisoblangan, milliy g’oya tamoyillari millat tarixi va uni idrok etish darajasiga bog’liq bo`ladi. Chunki milliy g’oya osmondan tushmaydi, u erda yurgan odamlarning qalbida, shuurida etilib, shu er, shu zamin, shu Vatan xizmati uchun qaratilgandagina uning ahamiyati va mavqei ham ortib boradi. Milliy g’oyaning yoshlar ongidan chuqur o`rin olganligini aniqlashning asosiy mezoni shu aziz Vatanimiz, shu aziz xalqimiz qadriyatlari barchamizniki, bu Vatan, bu millat uchun yashash va uning istiqboli uchun halol va pok mehnat qilish baxt ekanligini qanchalik his qilishlaridir. 4. Milliy g’urur va milliy or-nomus. Muayyan davrdagi milliy g’oya, milliy mafkura, ya`ni jamiyatning asosiy maqsadini ideallar, demokrtik tamoyillar bilan uyg’unlashtirish masalasi ham juda muhimdir. Bu jarayon millatni o`z qobig’ida o`ralashib qolish xavfidan ozod etadi, unga jahon miqyosida tafakkur yuritish imkoniyatini beradi. Insoniyat uchinchi ming yillik civilizaciyasida shunday taraqqiyot yo`lini qo`lga kiritdi. Har bir millat va mamlakat taqdiri insoniyat istiqboliga daxldor bo`lib qoladi. Davrimizning bunday o`ziga xos va murakkab ijtimoiy tarixiy jarayonlarini unutish aslo mumkin emas. Insonning o`z millati hamda Vatani, shuningdek, insoniyat oldidagi mas`uliyati va burchini har bir yosh avlodga singdirish, yoshlarda Vatanparvarlik tuyg’ularini insonparvarlik tamoyillari bilan uyg’un kamol toptirish zaruriyatini yanada kuchaytirmoqda. Bugun yoshlar mustaqillik tufayli “or”, “andisha”, “nomus”, “vijdon”, “g’urur” kabi tushunchalarning haqiqiy ma`nosini anglab etmoqdalar. Or. Or-bu nomunosib yoki ep ko`rilmagan ishdan, narsadan xijolat tortish, o`yalish, uyat va nomus qilish tuyg’usidir. Andisha. Andisha – bu oqibatini o`ylab yoki yuz-xotir qilib yuritilgan mulohaza ehtiyotkorlik hissidir.

Nomus. Nomus – bu iffat, bokiralik ma`nolaridan tashqari kishining o`z mavqeini saqlash, ulug’lash va ardoqlash, xijolat tortish tuyg’ularini, oila va ajdodlar sha`niga dog’ tushirmaslik ma`nosini ham ifodalaydi. Vijdon. Vijdon – bu kishining kundalik faoliyati, qilmishi, fe`l-atvori uchun oila, jamoat, jamiyat va Vatan, millat oldida ma`naviy mas`uliyat his etishidir. Insof. Insof – bu adolat va vijdon amri bilan ish tutish tuyg’usi va qobiliyati, ishda kishilarga munosabatda halollik, to`g’rilik, barobarlik, tenglik, sofdillik va haqiqatgo`ylikdir. G’urur. Ona tilimiz asrlar bo`yi xalqimiz tomonidan zargarona sayqal berilib, shunday mukammal qilib yaratilganki, u orqali har qanday ma`no va tushunchalarni, ularning eng nozik va harir jihatlarigacha aniq va tiniq ifodalash mumkin. Albatta, bu tushunchalar alohida mazmunga ega bo`lim bilan birga, ular me`yorga ham amal qiladi. Bunday inson qalbi bilan bog’liq sifatlar insonni, yoshlarni milliy g’oyaga ishonch va e`tiqodini mustahkamlaydi, ezgulikka xizmat qiladi. 5.Yoshlar ruhiyatida milliy g’urur va milliy iftixor fazilatlarining zarurligi. Milliy g’urur – bu milliy iftixordir. Milliy iftixor millat o`zini yaxlit ijtimoiy birlik ekanligini ongli ravishda his qilishidir. Bu shunday bir kuchli ruhiy holatki, u tufayli tarixiy birlik, qon-qarindoshlik, til, madaniyat, ma`naviyat, iqtisodiy hayot va kelajak birligi millat vakillarining qalbidan chuqur o`rin oladi. Milliy birdamlik tuyg’usi milliy ongning negizidir. Milliy birdamlik etuk va mukammal ma`naviy fazilat sifatida, milliy ongi rivojlangan millatlarda to`laroq namoyon bo`ladi. Mahalliychilik va guruhbozliklar milliy birdamlik hissiyotining kuchsizlanishiga olib keladi. Milliy iftixor millat ma`naviy kamolotining barcha jihatlarini, merosi va bugungi qadriyatlarni o`z ichiga oladi. Milliy istiqlol natijasida erishilgan va erishilajak iqtisodiy va ma`naviy yutuqlar ko`paygan sari O`zbekiston bilan faxrlanish hissi kuchayib boraveradi. Milliy iftixor

mamlakatimizning barcha fuqarolari uchun birdek tegishli va uning yuksala borishi uchun barcha fuqarolar barobar mas`uldirlar. Xulosa qilib aytganda, imonli odam risoladagi fuqarodir. Bu O`zbekiston Respublikasining Konstituciyasiga, parlamentimiz tomonidan qabul qilingan fuqarolikka doir qonun-qoidalarga ham mos keladi. Biz kelajagimiz taqdirini ana shunday fidoyi insonlar, o`z ehtiyojlarini tafakkur tarozusida, imon ko`zgusidi idrok etadigan, nafs balosidan forig’ yoshlar qo`liga topshirishimiz lozim. Bu yoshlar har qancha g’ururlansa, faxrlansa arziydigan tarixi va qadriyatlari bor xalqga, millatga, Vataniga xizmat qilishni o`zlarining burchi deb qarashlari, shunday e`tiqodga ega bo`lishlari zarur. Shuning uchun yoshlarimizda milliy g’ururni tarbiyalash ishlarini har kuni va muntazam olib borish ular ma`naviyati yuksalishining garovidir. Yoshlarimizning har biri milliy g’urur va milliy iftixor tuyg’ularini o`zlari ham shakllantira oladilar. Milliy g’ururning o`tmish ajdodlarimiz merosini chayqovchilik qilib, ko`krakka mushtlab gerdayishdan farqi bor, albatta. Milliy g’urur quruq, men falonchi avlodiman, men pismandonchi merosxo`riman, deb ayyuhannos solishda yoki quruq maqtanishni emas, millat, Vatan, tarix va istiqbol uchun qayg’urishni, shaxsiy safarbarlikni, xalq, Vatan dardlariga darmon bo`lishni, ya`ni ma`naviy barkamollikni talab etadi. Milliy g’urur, avvalambor, har bir millat vakilining o`z xalqi tarixini, ma`naviy axloqiy qadriyatlari, istiqbolini bilishi va qadrlashi, shu bilan birgalikda, boshqa xalqlar va millatlarning ham milliy qadr-qimmatini, udumlari, tarixi, adabiyoti, san`ati va madaniyatini adolatli ravishda himoya qilish, chuqur his etish va o`rganish, hurmat qilish bilan bog’liq faxrlanish tuyg’usi bo`lgan millatning insoniy fazilatidir.

Adabiyotlar: 1. O`zbekiston Respublikasining Konstituciyasi. T.: “O`zbekiston”, 2003. 2. Karimov I.A. Bizdan ozod va obod VAtan qolsin. 2-jild. T.: “O`zbekiston”, 1996. 3. Karimov I.A. Xavfsizlik va tinchlik uchun kurashmoq kerak. 10-jild. T.: “O`zbekiston”, 2002. 4. Karimov I.A. Bizning bosh maqsadimiz – jamiyatni demokratlashtirish va yangilash, mamlakatni modernizaciya va isloh etishdir. T.: “O`zbekiston”, 2005. 5. Karimov I.A. O`zbek xalqi hech qachon hech kimga qaram bo`lmaydi. T.: “O`zbekiston”, 2005. 6. Karimov I.A. Yuksak ma`naviyat – engilmas kuch. T.: “Ma`naviyat”, 2008. 7. Milliy istiqlol g’oyasi: asosiy tushuncha va tamoyillar. T.: “Yangi asr avlodi”, 2001. 8. Milliy istiqlol g’oyasi: O`zbekiston Respublikasi oliy ta`lim bakalavriat bosqichi uchun darslik. T.: “Akademiya”, 2005. 9. Milliy g’oya: targ’ibot texnologiyalari va atamalar lug’ati. T.: “Akademiya”, 2007.

Похожие

Milliy g’oya va demokratik rivojlanish

Milliy g’oya va ma`naviy qadriyatlar

Milliy g’oya – xalqning ishonchi va e`tiqodi

Milliy g’oya – o`zlikni anglash va taraqqiyot omili

Millatlararo totuvlik milliy va diniy bag’rikenglik