Perikard, uch isitgich, oraqa o’rta va old rta meridianlarining tavsifi, qo’llashga ko’rsatmalari - Медицина - Рефераты

Perikard, uch isitgich, oraqa o’rta va old rta meridianlarining tavsifi, qo’llashga ko’rsatmalari

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

1749 KB

Perikard, uch isitgich, oraqa o’rta va old rta meridianlarining tavsifi, qo’llashga ko’rsatmalari. Reja: 1. Perikard meridiani (mc) 2. Tananing uch qismi (uch isitkich) meridiani (tr) 3. Orqa o’rta (boshqaruvchi) meridian (t)* (vg) 4. Old o’ rta (uru g’ lanish) meridian (j)* (v c ) 5. Perikard meridiani (mc) 6. Tananing uch qismi (uch isitkich) meridiani (tr) 7. Orqa o’rta (boshqaruvchi) meridian (t)* (vg) 8. Old o’ rta (uru g’ lanish) meridian (j)* (v c )

IX. PERIKARD MERIDIANI (MC) Meridian juft simmetrik bo’lib, in tizimiga mansub. Energiya harakati – markazdan qochuvchi. Energiyani buyrak meridianidan olib uch isitgich meridianiga uzatadi. Eng faol davri – soat 19 dan 21 gacha. Meridianda 9 ta ta'sir etish nuqtalari bor. Meridianning ichki yo’li perikarddan boshlanib, ko’krak qafasi orqali o’tadi, tashqi yo’li esa IV qovurg’alararo bo’shliqda old o’rta chiziqdan 5 s. tashqarida joylashgan MC-1 (tyan-chi) nuqtasida boshlanadi. Keyin qo’ltiq ostiga ko’tarilib, undan qo’lga o’tadi va kaft tomondan 3-barmoqqa o’tib, barmoq uchida tirnog’iga 0,2 sm yetmay MC-9 (chjan-chun) nuqtasida yakunlanadi. Qo’llashga ko’rsatmalar: Yurak sohasidagi og’riqlar, nevrogen taxikardiya, yurak kasalliklari, ko’krakdagi og’riqlar, yelkadagi yelkadan orqaga tomon tarqaladigan og’riq, ruhiy buzilishlar, o’pka xastaliklari, bezovtalanish holatlari, oshqozon kasalliklari, meridian bo’ylab bo’ladigan og’riqlar, qovurg’alararo nervlar nevralgiyasi, istmalash. Standart nuqtalar: 1. Tonuslovchi nuqta – MC-9 (chjan-chun) – 3-barmoq oxirgi falangasida, tirnoq ildiziga 0,3 sm yetmasdan joylashgan. Nu q tani bemor o’ tirgan h olatida topiladi. Sanchish chu q urligi 0,3 sm, szyu – 2–3 da q i q a.

9-rasm. IX Perikard meridiani (MC) va uning nuqtalari: 1 – tyan-chi; 2 – tyan-syuan; 3 – syuy-sze; 4 – si-men; 5 – szyan-shi; 6 – ney-guan; 7 – da-lin; 8 – lao-gun; 9 – chjan-chun. 2. Tinchlantiruvchi nu q ta – M C -7 (da-lin) – bilak-kaftorti b o’g’ imining proksimal burmasi o’ rtasida, paylar orali g’ i chu q urchasida joylashgan. Nu q tani bemor o’ tirgan yoki yotgan h olatida topiladi.Sanchish chu q urligi 1 sm, szyu – 3–10. 3. Qo’ llanma nu q ta – M C -7 (da-lin) – (tinchlantiruvchiga q arang). 4. Hamdard nuqta – V-14 (szyu-in-shu) – 4- va 5-ko’krak umurtqalarining qirrasimon o’siqlari oralig’idan 1,5 s. chekkada. Nuqtani bemor o’tirgan yoki qorin bilan yotgan holatida topiladi. Sanchish chuqurligi 1 sm, szyu – 10–20 daqiqa. 5. Signal nuqta – MC-1 (tyan-chi) – 4-qovurg’alararo oraliqda old o’rta chiziqdan 5 s. tashqaridagi chuqurchada joylashgan. Nuqtani bemor orqa bilan yotgan holatida topiladi. Sanchish chuqurligi 0,5–0,6 sm, igna yo’nalishi – deyarli gorizontal; szyu – 5–10 daqiqa.

6. Mo’'tadillovchi nuqta (lo-punkt) – MC-6 (ney-guan) – kaftortidan 2 s. yuqorida kaftning uzun va qisqa mushaklari paylari orlig’ida joylashgan. Sanchish chuqurligi 1,5 sm, szyu – 5–10 daqiqa. 7. Og’riq qoldiruvchi nuqta – MC-4 (si-men) – bilak-kaftorti bo’g’imining proksimal burmasidan 5 s. yuqorida kaftning uzun va qisqa mushaklari oralig’idagi chuqurchada joylashgan. Sanchish chuqurligi 1 sm, szyu – 5–10 daqiqa. X. TANANING UCH QISMI (UCH ISITKICH) MERIDIANI (TR) Meridian funksional tizimi barcha ichki a'zolar integrativ funksiyalaridan tashkil topgan. Xitoy an'anaviy tibbiyot nazariyasi bo’yicha odam tanasi uch qismga bo’linadi: yuqori (shan-szyao) (szyao – yoritgich) – tananing diafragmagacha, o’rta (chjun-szyao) – diafragmadan kindikkacha va pastki (sya-szyao) – kindikdan pastki qismlari. Meridian juft va simmetrik bo’lib, yan tizimiga mansub. Energiya harakati – markazga intiluvchi. Energiyani perikard meridianidan olib o’t qopi meridianiga uzatadi. Eng faol davri – soat 21 dan 23 gacha. Meridianda 23 ta nuqta bor. Meridian qo’lning 4-barmog’i tirnog’iga tirsak suyagi tomondan 0,3 sm yetmasdan TR-1 (guan-chun) nuqtasidan boshlanib, 4- va 5-kaft suyaklari oralig’idan o’tib, 4-kaft suyagi boshchasidan bilak-kaftorti bo’g’imi o’rtasiga burilib o’tadi, so’ngra umumiy barmoqlarni yozuvchi mushakning bilak suyagi tomoni bo’ylab, yelkaning tashqi yuzasi va deltasimon mushak tashqi qirrasidan, bo’yin yonidan o’tib so’rg’ichsimon o’siqqa yetadi, keyin quloq suprasini orqasidan aylanib o’tib, qoshning tashqi uchida TR-23 (si-chju-kun) nuqtasida tugallanadi. Meridian o’t qopi meridiani bilan VB-21 (szyan-szin) nuqtasida kesishib oldinga yo’naladi, o’mrov usti chuqurchasidan o’tib, ko’krakda VG-17 (tan- chjun) nuqtasida perikard meridiani bilan bog’lanadi va keyin diafragma orqali o’tib qorinning pastki qismiga yetadi, ya'ni tananing uch qismi (san-szyao)ni shunday bog’laydi. Qo’llashga ko’rsatmalar: Termoregulyatsiya buzilishi, bosh og’rig’i, bosh aylanishi, bo’yindagi og’riqlar, ensa va yelka kamaridagi og’riqlar, qo’l bo’g’imlari artritlari, karlik, quloqdagi shovqinlar, quloq, tomoq, burun va ko’zdagi og’riqlar, lunj va so’rg’ichsimon o’siq sohalaridagi yallig’lanish, tonzillit, depressiya, apatiya, qo’l 4-barmoq harakatining cheklanib qolishi, istmalash. Standart nuqtalar: 1. Tonuslovchi nuqta – TR-3 (chjun-chju) – qo’l 4-kaft suyagi tanasining distal boshchasiga o’tish joyida (4-kaft-barmoq bo’g’imidan orqaroqda) 4- va

5-kaft suyaklari oralig’idagi chuqurcha. Sanchish chuqurligi 1 sm, szyu – 5–7 daqiqa. 2. Tinchlantiruvchi nuqta – TR-10 (tyan-szin) – yelkaning orqa yuzasida tirsak bo’g’imidan 1 s. yuqorida paylar oralig’ida. Nuqtani qo’l tirsakdan bukilgan holatida topiladi. Sanchish chuqurligi 1–1,5 sm, szyu – 5–10 daqiqa. 3. Qo’llanma nuqta – TR-4 (yan-chi) – bilak-kaftorti bo’g’imi orqa yuzasida, 4-barmoqqa yo’nalishga nisbatan tirsak suyagi tomonda, barmoqlarni yozuvchi mushak va 5-barmoqni yozuvchi mushak paylari oraliqidagi chuqurchada joylashgan. Sanchish chuqurligi 1 sm, szyu – o’tkazilmaydi. 4. Hamdard nuqta – V-22 (san-szyao-shu) – 1- va 2-bel umurtqalari oralig’idan 1,5 s. chekkada joylashgan. Sanchish chuqurligi 1,5 sm, szyu – 15– 30 daqiqa. 5. Signal nuqta – J-5 (shi-men) – o’rta chiziq bo’ylab kindikdan 2 s. pastda joylashgan. Sanchish chuqurligi 1,5–2,5 sm, szyu – 10–15 daqiqa. 6. Mo’'tadillovchi nuqta – TR-5 (vay-guan) – bilakning orqa tomonida kaftortidan 2 s. yuqorida tirsak va bilak suyaklari oralig’ida joylashgan. Sanchish chuqurligi – 2 sm, szyu – 5–10 daqiqa. 7. Og’riq qoldiruvchi nuqta – TR-7 (xuey-szun) – bilakning orqa tomonida kaftortidan 3 s. yuqorida. Sanchish chuqurligi 1–1,5 sm, szyu – 5–10 daqiqa.

10-rasm. X Tananing uch q ismi meridiani (TR) va uning nu q talari: 1 – guan-chun; 2 – ye-men; 3 – chjun-chju; 4 – yan-chi; 5 – vay-guan; 6 – chji-gou; 7 – xuey-szun; 8 – san-yan-lo; 9 – si-du; 10 – tyan-szin; 11 – sin-len- yuyan; 12 – syao-le; 13 – nao-xuey; 14 – szyan-myao; 15 – tyan-lyao; 16 – tyan-yu; 17 – i-fen; 18 – si-may; 19 – lu-si; 20 – szyao-sun; 21 – er-men; 22 – xe-lyao; 23 – si-chju-kun. XIII. ORQA O’RTA (BOSHQARUVCHI) MERIDIAN (T)* (VG) Bu meridian funksiyasi – barcha meridianlar tizimini birlashtirish. Meridian toq, yan tizimiga mansub. Umumiy energiya almashish doirasiga kirmaydi, shuning uchun faollik soati yo’q. Energiya doimo pastdan yuqoriga

harakatlanadi. U barcha yan meridianlarni birlashtiradi, shuning uchun hamma yan meridianlarining "dengizidir". Meridianda 28 nuqta bor. Meridian anus bilan dum suyagi o’rtasidan VG-1 (chan-szyan) nuqtasidan boshlanib, orqa o’rta chiziqdan, ya'ni umurtqalarning uchlaridan davom etib yuqorigi labning o’rtasida VG-28 (in-szyao) nuqtasida tugaydi. Qo’llashga ko’rsatmalar: organlardagi patologik jarayonlarga qarshi alohida meridianlar kurasha olmagan vaqtda orqa o’rta meridian mo’'jizakor meridianga aylanib, organizmda yangi darajali aloqalar bilan ta'minlaydi. 11-rasm. XIII Orqa o’rta meridian (T) va uning nuqtalari: 1 – chan-szyan; 2 – lo-shu; 3 – lo-li-guan; 4 – min-men; 5 – syuan-shu; 6 – szi-chjun; 7 – chjun- shu; 8 – szin-so; 9 – chji-yan; 10 – lin-tay; 11 – shen-dao; 12 - shen-chju; 13 – tao-dao; 14 – da-chjuy; 15 – ya-men; 16 – fen-fu; 17 – nao-xu; 18 – syan-szyan; 19 – xou-din; 20 – bay-xuey; 21 – syan-din; 22 – syan-xuey; 23 – shan-sin; 24 – shen-tin; 25 – su-lyao; 26 – jen-chjun; 27 – duy-duan; 28 – in-szyao.

_____________________________________________________________ ___ * – n omi "Ajoyib meridian" b o’ yicha berilgan, fransuzcha – VG bilan belgilanadi. Orqa o’rta meridian nuqtalari qo’llanadigan asosiy simptomlar va patologik holatlar: VG-1 – VG-4 – asab tizimi kasalliklari, ichaklar, siydik chiqaruv va jinsiy tizimi kasalliklarida. VG-5 – VG-8 – asab kasalliklari, ovqat hazm qilish tizimi kasalliklarida. VG-9 – VG-18 – asab tizimi, nafas yo’llari kasalliklari, ensadagi patologiyada, ruhiy kasalliklarda, bosh, ko’z, burun va quloq kasalliklarida. VG-25 – VG-28 asab kasalliklarida, psixoz, burun va og’iz bo’shlig’i patologik holatlarda. XIV. OLD O’ RTA (URU G’ LANISH) MERIDIAN (J)* (V C ) Barcha ichki a'zolar integrativ funksiyasini bajaradi. Orqa o’rta meridian kabi old o’rta meridian ham umumiy energiya aylanish doirasiga kirmaydi, shuning uchun faol vaqti yo’q. Energiya doimo pastdan yuqoriga harakatlanadi. U barcha in meridianlarini birlashtiradi va in meridianlarining "dengizi" h isoblanadi.

12-rasm. XIV Old o’ rta meridian (J) va uning nu q talari: 1 – xuey-in; 2 – syuy-gu; 3 – chjun-szi; 4 – guan-yuan; 5 – shi-men; 6 – si- xay; 7 – in-szyao; 8 – shen-syue; 9 – shuy-fen; 10 – sya-van; 11 – szyan-li; 12 – chjun-van; 13 – shan-van; 14 – szyuy-syue; 15 – szyu-vey; 16 – chjun-tin; 17 – tan-chjun; 18 – yuy-tan; 19 – szi-chun; 20 – xua-chay; 21 – syuan-szi; 22 – tyan-tu; 23 – lyan-syuan; 24 – chen-szyan. _____________________________________________________________ ______ * – n omi "Ajoyib meridian" b o’ yicha berilgan, fransuzcha – VG bilan belgilanadi. Meridianda 24 nuqta bor. Organizmda surunkali patologik jarayon mavjudligida u ajoyib mo’jizakor meridianga aylanadi. Meridian butdan VG-1 (xuey-in) nuqtasidan boshlanadi va shu joyda ikkiga – ichki va tashqi yo’lga bo’linadi. Tashqi yo’l qorinni o’rta chizig’i bo’ylab ko’krakdan o’tib bo’yinning o’rtasidan davom etib dahanda VC-24 (chen-szyan) nuqtasida

tugaydi. Shu joyda meridian ikkita simmetrik shoxchaga bo’linadi, bu shoxchalar lablarni aylanib o’tib, ko’z kosasigacha davom etadi. Qo’llashga ko’rsatmalar : VC-1 – VC-18 – jinsiy, siydik chiqaruv va ichak kasalliklari belgilarida. VC-10 – VC-15 – asab tizimi, oshqozon va ruhiy buzilishlarida. VC-16 – VC-24 – nafas olish, qizilo’ngach, hiqildoq va og’iz bo’shlig’i kasalliklarida. O’zlashtirish uchun savollar: 1. Perikard, uch isitgich, orqa o’rta va old o’rta meridianlarining tavsifi. 2. Shu meridianlarning topografiyasi. 3. Shu meridianlarning asosiy simptomlari va patologik h olatlari. 4. Meridianlarning standart nu q talari. O’ zlashtirish natijalarini tekshirish savollari. Vaziyatli masalalar. 1. IRT paytida ignaning uchi sinib to’qimada qoldi. Sizning taktikangiz. 2. Bemorda panjasi va barmoqlarining falangalararo bo’g’imi bukilmay qoldi. Bemor panjasidagi va barmoqlaridagi og’riqqa shikoyat qiladi. Tashxis qo’ying. Davo uchun akupunktura nuqtalarini toping. 3. Yuqori, o’rta va pastki isitgichlar patologiyalarida qo’llaniladigan asosiy nuqtalarni ayting. 4. Quyidagi patologiyalarda orqa o’rta meridianning qaysi nuqtalaridan foydalansa bo’ladi: A. Ichak patologiyasi. B. Nafas a'zolari patologiyasi. C. Bosh og’riqlari. D. Burun og’riqlari. E. Og’iz bo’shlig’i patologiyasi. 5. Quyidagi patologiyalarda XIII- va XIV-meridianlarning qaysi nuqtalarini ishlatish mumkin: A. Qizilo’ngach patologiyasi. B. Hiqildoq patologiyasi. C. Me'da-ichak patologiyasi. D. Psixik buzilishlar. Uyga vazifa: O’t pufagi va jigar meridianlarining topografiyasi. Qo’llashga ko’rsatmalar.

Mashg’ulot maqsadi: Perikard, uch isitgich, orqa o’rta va old o’rta meridianlari topografiyasini hamda asosiy nuqtalari topishlishini o’rganish. Avval o’ tilgan va bilish lozim b o’ lgan savollar: 1. Siydik pufagi meridianining topografiyasi. 2. Siydik pufagi meridiani patologik holatlarining asosiy belgilari. 3. Buyrak meridianining topografiyasi. 4. Buyrak meridiani patologik h olatlarining asosiy belgilari. 5. Asosiy a'zolar to’g’risida tushuncha-ma'lumotlar nuqtai nazaridan perikard vazifalarini o’rganish. 6. Uch isitgich, orqa o’rta va old o’rta meridianlar to’g’risida tushuncha. PERIKARD MERIDIANI (MC) Meridian juft simmetrik bo’lib, in tizimiga mansub. Energiya harakati – markazdan qochuvchi. Energiyani buyrak meridianidan olib uch isitgich meridianiga uzatadi. Eng faol davri – soat 19 dan 21 gacha. Meridianda 9 ta ta'sir etish nuqtalari bor. Meridianning ichki yo’li perikarddan boshlanib, ko’krak qafasi orqali o’tadi, tashqi yo’li esa IV qovurg’alararo bo’shliqda old o’rta chiziqdan 5 s. tashqarida joylashgan MC-1 (tyan-chi) nuqtasida boshlanadi. Keyin qo’ltiq ostiga ko’tarilib, undan qo’lga o’tadi va kaft tomondan 3-barmoqqa o’tib, barmoq uchida tirnog’iga 0,2 sm yetmay MC-9 (chjan-chun) nuqtasida yakunlanadi. Qo’llashga ko’rsatmalar: Yurak sohasidagi og’riqlar, nevrogen taxikardiya, yurak kasalliklari, ko’krakdagi og’riqlar, yelkadagi yelkadan orqaga tomon tarqaladigan og’riq, ruhiy buzilishlar, o’pka xastaliklari, bezovtalanish holatlari, oshqozon kasalliklari, meridian bo’ylab bo’ladigan og’riqlar, qovurg’alararo nervlar nevralgiyasi, istmalash. Standart nuqtalar: 1. Tonuslovchi nuqta – MC-9 (chjan-chun) – 3-barmoq oxirgi falangasida, tirnoq ildiziga 0,3 sm yetmasdan joylashgan. Nu q tani bemor o’ tirgan h olatida topiladi. Sanchish chu q urligi 0,3 sm, szyu – 2–3 da q i q a.

9-rasm. IX Perikard meridiani (MC) va uning nuqtalari: 1 – tyan-chi; 2 – tyan-syuan; 3 – syuy-sze; 4 – si-men; 5 – szyan-shi; 6 – ney-guan; 7 – da-lin; 8 – lao-gun; 9 – chjan-chun. 2. Tinchlantiruvchi nu q ta – M C -7 (da-lin) – bilak-kaftorti b o’g’ imining proksimal burmasi o’ rtasida, paylar orali g’ i chu q urchasida joylashgan. Nu q tani bemor o’ tirgan yoki yotgan h olatida topiladi.Sanchish chu q urligi 1 sm, szyu – 3–10. 3. Qo’ llanma nu q ta – M C -7 (da-lin) – (tinchlantiruvchiga q arang). 4. Hamdard nuqta – V-14 (szyu-in-shu) – 4- va 5-ko’krak umurtqalarining qirrasimon o’siqlari oralig’idan 1,5 s. chekkada. Nuqtani bemor o’tirgan yoki qorin bilan yotgan holatida topiladi. Sanchish chuqurligi 1 sm, szyu – 10–20 daqiqa. 5. Signal nuqta – MC-1 (tyan-chi) – 4-qovurg’alararo oraliqda old o’rta chiziqdan 5 s. tashqaridagi chuqurchada joylashgan. Nuqtani bemor orqa bilan yotgan holatida topiladi. Sanchish chuqurligi 0,5–0,6 sm, igna yo’nalishi – deyarli gorizontal; szyu – 5–10 daqiqa.

6. Mo’'tadillovchi nuqta (lo-punkt) – MC-6 (ney-guan) – kaftortidan 2 s. yuqorida kaftning uzun va qisqa mushaklari paylari orlig’ida joylashgan. Sanchish chuqurligi 1,5 sm, szyu – 5–10 daqiqa. 7. Og’riq qoldiruvchi nuqta – MC-4 (si-men) – bilak-kaftorti bo’g’imining proksimal burmasidan 5 s. yuqorida kaftning uzun va qisqa mushaklari oralig’idagi chuqurchada joylashgan. Sanchish chuqurligi 1 sm, szyu – 5–10 daqiqa. TANANING UCH QISMI (UCH ISITKICH) MERIDIANI (TR) Meridian funksional tizimi barcha ichki a'zolar integrativ funksiyalaridan tashkil topgan. Xitoy an'anaviy tibbiyot nazariyasi bo’yicha odam tanasi uch qismga bo’linadi: yuqori (shan-szyao) (szyao – yoritgich) – tananing diafragmagacha, o’rta (chjun-szyao) – diafragmadan kindikkacha va pastki (sya-szyao) – kindikdan pastki qismlari. Meridian juft va simmetrik bo’lib, yan tizimiga mansub. Energiya harakati – markazga intiluvchi. Energiyani perikard meridianidan olib o’t qopi meridianiga uzatadi. Eng faol davri – soat 21 dan 23 gacha. Meridianda 23 ta nuqta bor. Meridian qo’lning 4-barmog’i tirnog’iga tirsak suyagi tomondan 0,3 sm yetmasdan TR-1 (guan-chun) nuqtasidan boshlanib, 4- va 5-kaft suyaklari oralig’idan o’tib, 4-kaft suyagi boshchasidan bilak-kaftorti bo’g’imi o’rtasiga burilib o’tadi, so’ngra umumiy barmoqlarni yozuvchi mushakning bilak suyagi tomoni bo’ylab, yelkaning tashqi yuzasi va deltasimon mushak tashqi qirrasidan, bo’yin yonidan o’tib so’rg’ichsimon o’siqqa yetadi, keyin quloq suprasini orqasidan aylanib o’tib, qoshning tashqi uchida TR-23 (si-chju-kun) nuqtasida tugallanadi. Meridian o’t qopi meridiani bilan VB-21 (szyan-szin) nuqtasida kesishib oldinga yo’naladi, o’mrov usti chuqurchasidan o’tib, ko’krakda VG-17 (tan- chjun) nuqtasida perikard meridiani bilan bog’lanadi va keyin diafragma orqali o’tib qorinning pastki qismiga yetadi, ya'ni tananing uch qismi (san-szyao)ni shunday bog’laydi. Qo’llashga ko’rsatmalar: Termoregulyatsiya buzilishi, bosh og’rig’i, bosh aylanishi, bo’yindagi og’riqlar, ensa va yelka kamaridagi og’riqlar, qo’l bo’g’imlari artritlari, karlik, quloqdagi shovqinlar, quloq, tomoq, burun va ko’zdagi og’riqlar, lunj va so’rg’ichsimon o’siq sohalaridagi yallig’lanish, tonzillit, depressiya, apatiya, qo’l 4-barmoq harakatining cheklanib qolishi, istmalash. Standart nuqtalar: 1. Tonuslovchi nuqta – TR-3 (chjun-chju) – qo’l 4-kaft suyagi tanasining distal boshchasiga o’tish joyida (4-kaft-barmoq bo’g’imidan orqaroqda) 4- va

5-kaft suyaklari oralig’idagi chuqurcha. Sanchish chuqurligi 1 sm, szyu – 5–7 daqiqa. 2. Tinchlantiruvchi nuqta – TR-10 (tyan-szin) – yelkaning orqa yuzasida tirsak bo’g’imidan 1 s. yuqorida paylar oralig’ida. Nuqtani qo’l tirsakdan bukilgan holatida topiladi. Sanchish chuqurligi 1–1,5 sm, szyu – 5–10 daqiqa. 3. Qo’llanma nuqta – TR-4 (yan-chi) – bilak-kaftorti bo’g’imi orqa yuzasida, 4-barmoqqa yo’nalishga nisbatan tirsak suyagi tomonda, barmoqlarni yozuvchi mushak va 5-barmoqni yozuvchi mushak paylari oraliqidagi chuqurchada joylashgan. Sanchish chuqurligi 1 sm, szyu – o’tkazilmaydi. 4. Hamdard nuqta – V-22 (san-szyao-shu) – 1- va 2-bel umurtqalari oralig’idan 1,5 s. chekkada joylashgan. Sanchish chuqurligi 1,5 sm, szyu – 15– 30 daqiqa. 5. Signal nuqta – J-5 (shi-men) – o’rta chiziq bo’ylab kindikdan 2 s. pastda joylashgan. Sanchish chuqurligi 1,5–2,5 sm, szyu – 10–15 daqiqa. 6. Mo’'tadillovchi nuqta – TR-5 (vay-guan) – bilakning orqa tomonida kaftortidan 2 s. yuqorida tirsak va bilak suyaklari oralig’ida joylashgan. Sanchish chuqurligi – 2 sm, szyu – 5–10 daqiqa. 7. Og’riq qoldiruvchi nuqta – TR-7 (xuey-szun) – bilakning orqa tomonida kaftortidan 3 s. yuqorida. Sanchish chuqurligi 1–1,5 sm, szyu – 5–10 daqiqa.

10-rasm. X Tananing uch q ismi meridiani (TR) va uning nu q talari: 1 – guan-chun; 2 – ye-men; 3 – chjun-chju; 4 – yan-chi; 5 – vay-guan; 6 – chji-gou; 7 – xuey-szun; 8 – san-yan-lo; 9 – si-du; 10 – tyan-szin; 11 – sin-len- yuyan; 12 – syao-le; 13 – nao-xuey; 14 – szyan-myao; 15 – tyan-lyao; 16 – tyan-yu; 17 – i-fen; 18 – si-may; 19 – lu-si; 20 – szyao-sun; 21 – er-men; 22 – xe-lyao; 23 – si-chju-kun. ORQA O’RTA (BOSHQARUVCHI) MERIDIAN (T)* (VG) Bu meridian funksiyasi – barcha meridianlar tizimini birlashtirish. Meridian toq, yan tizimiga mansub. Umumiy energiya almashish doirasiga kirmaydi, shuning uchun faollik soati yo’q. Energiya doimo pastdan yuqoriga

harakatlanadi. U barcha yan meridianlarni birlashtiradi, shuning uchun hamma yan meridianlarining "dengizidir". Meridianda 28 nuqta bor. Meridian anus bilan dum suyagi o’rtasidan VG-1 (chan-szyan) nuqtasidan boshlanib, orqa o’rta chiziqdan, ya'ni umurtqalarning uchlaridan davom etib yuqorigi labning o’rtasida VG-28 (in-szyao) nuqtasida tugaydi. Qo’llashga ko’rsatmalar: organlardagi patologik jarayonlarga qarshi alohida meridianlar kurasha olmagan vaqtda orqa o’rta meridian mo’'jizakor meridianga aylanib, organizmda yangi darajali aloqalar bilan ta'minlaydi. 11-rasm. XIII Orqa o’rta meridian (T) va uning nuqtalari: 1 – chan-szyan; 2 – lo-shu; 3 – lo-li-guan; 4 – min-men; 5 – syuan-shu; 6 – szi-chjun; 7 – chjun- shu; 8 – szin-so; 9 – chji-yan; 10 – lin-tay; 11 – shen-dao; 12 - shen-chju; 13 – tao-dao; 14 – da-chjuy; 15 – ya-men; 16 – fen-fu; 17 – nao-xu; 18 – syan-szyan; 19 – xou-din; 20 – bay-xuey; 21 – syan-din; 22 – syan-xuey; 23 – shan-sin; 24 – shen-tin; 25 – su-lyao; 26 – jen-chjun; 27 – duy-duan; 28 – in-szyao.

_____________________________________________________________ ___ * – n omi "Ajoyib meridian" b o’ yicha berilgan, fransuzcha – VG bilan belgilanadi. Orqa o’rta meridian nuqtalari qo’llanadigan asosiy simptomlar va patologik holatlar: VG-1 – VG-4 – asab tizimi kasalliklari, ichaklar, siydik chiqaruv va jinsiy tizimi kasalliklarida. VG-5 – VG-8 – asab kasalliklari, ovqat hazm qilish tizimi kasalliklarida. VG-9 – VG-18 – asab tizimi, nafas yo’llari kasalliklari, ensadagi patologiyada, ruhiy kasalliklarda, bosh, ko’z, burun va quloq kasalliklarida. VG-25 – VG-28 asab kasalliklarida, psixoz, burun va og’iz bo’shlig’i patologik holatlarda. OLD O’ RTA (URU G’ LANISH) MERIDIAN (J)* (V C ) Barcha ichki a'zolar integrativ funksiyasini bajaradi. Orqa o’rta meridian kabi old o’rta meridian ham umumiy energiya aylanish doirasiga kirmaydi, shuning uchun faol vaqti yo’q. Energiya doimo pastdan yuqoriga harakatlanadi. U barcha in meridianlarini birlashtiradi va in meridianlarining "dengizi" h isoblanadi.

12-rasm. XIV Old o’ rta meridian (J) va uning nu q talari: 1 – xuey-in; 2 – syuy-gu; 3 – chjun-szi; 4 – guan-yuan; 5 – shi-men; 6 – si- xay; 7 – in-szyao; 8 – shen-syue; 9 – shuy-fen; 10 – sya-van; 11 – szyan-li; 12 – chjun-van; 13 – shan-van; 14 – szyuy-syue; 15 – szyu-vey; 16 – chjun-tin; 17 – tan-chjun; 18 – yuy-tan; 19 – szi-chun; 20 – xua-chay; 21 – syuan-szi; 22 – tyan-tu; 23 – lyan-syuan; 24 – chen-szyan. _____________________________________________________________ ______ * – n omi "Ajoyib meridian" b o’ yicha berilgan, fransuzcha – VG bilan belgilanadi. Meridianda 24 nuqta bor. Organizmda surunkali patologik jarayon mavjudligida u ajoyib mo’jizakor meridianga aylanadi. Meridian butdan VG-1 (xuey-in) nuqtasidan boshlanadi va shu joyda ikkiga – ichki va tashqi yo’lga bo’linadi. Tashqi yo’l qorinni o’rta chizig’i bo’ylab ko’krakdan o’tib bo’yinning o’rtasidan davom etib dahanda VC-24 (chen-szyan) nuqtasida

tugaydi. Shu joyda meridian ikkita simmetrik shoxchaga bo’linadi, bu shoxchalar lablarni aylanib o’tib, ko’z kosasigacha davom etadi. Qo’llashga ko’rsatmalar : VC-1 – VC-18 – jinsiy, siydik chiqaruv va ichak kasalliklari belgilarida. VC-10 – VC-15 – asab tizimi, oshqozon va ruhiy buzilishlarida. VC-16 – VC-24 – nafas olish, qizilo’ngach, hiqildoq va og’iz bo’shlig’i kasalliklarida. O’zlashtirish uchun savollar: 1. Perikard, uch isitgich, orqa o’rta va old o’rta meridianlarining tavsifi. 2. Shu meridianlarning topografiyasi. 3. Shu meridianlarning asosiy simptomlari va patologik h olatlari. 4. Meridianlarning standart nu q talari. O’ zlashtirish natijalarini tekshirish savollari. Vaziyatli masalalar. 1. IRT paytida ignaning uchi sinib to’qimada qoldi. Sizning taktikangiz. 2. Bemorda panjasi va barmoqlarining falangalararo bo’g’imi bukilmay qoldi. Bemor panjasidagi va barmoqlaridagi og’riqqa shikoyat qiladi. Tashxis qo’ying. Davo uchun akupunktura nuqtalarini toping. 3. Yuqori, o’rta va pastki isitgichlar patologiyalarida qo’llaniladigan asosiy nuqtalarni ayting. 4. Quyidagi patologiyalarda orqa o’rta meridianning qaysi nuqtalaridan foydalansa bo’ladi: A. Ichak patologiyasi. B. Nafas a'zolari patologiyasi. C. Bosh og’riqlari. D. Burun og’riqlari. E. Og’iz bo’shlig’i patologiyasi. 5. Quyidagi patologiyalarda XIII- va XIV-meridianlarning qaysi nuqtalarini ishlatish mumkin: A. Qizilo’ngach patologiyasi. B. Hiqildoq patologiyasi. C. Me'da-ichak patologiyasi. D. Psixik buzilishlar. Uyga vazifa: O’t pufagi va jigar meridianlarining topografiyasi. Qo’llashga ko’rsatmalar.

ADABIYOTLAR 1. Ким Э.Г. и соавт. « Основ ы акупунктур ы и мануальной терапии » . Санкт-Петербург, 19 96 г ., 270 стр . 2. Ким Э.Г . и соавт. «Методические разработки к практическим занятиям по нетрадиционным методам лечения». T ашкент , 1992 г ., 56 стр . 3. Li B.N. "Xalq tibbiyoti". Toshkent, 2008 y., 179 bet. 4. Ли Б.Н. «Народная медицина». Ташкент, 2008 г., 179 стр. 5 . Табеева Д.М. «Руководство по иглорефлексотерапии ». Москва, 2004 г., 560 стр. 6 . Лувсан Г . и соавт. « Основ ы иг лорефлоксотерапии» . Москва , 200 3 г . , 615 стр.

Похожие

O’t pufagi va jigar meridianlarining tavsifi, qo’llashga ko’rsatmalari

O’pka va yo’g’on ichak meridianlari tavsifi, qo’llashga ko’rsatmalari

Yurak va ingichka ichak meridianlari tavsifi, qo’llashga ko’rsatmalari

Siydik pufagi va buyrak meridianlari tavsifi, qo’llashga ko’rsatmalari

Oshqozon va taloq-oshqozonosti bezi meridianlari tavsifi, qo’llashga ko’rsatmalari