Kuyishlar elektr toki bilan shikastlanishlar - Медицина - Рефераты

Kuyishlar elektr toki bilan shikastlanishlar

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

65.5 KB

Kuyishlar elektr toki bilan shikastlanishlar. Sovuq urishi Reja: 1. Kuyish turlari, davrlari va darajalari 2. Kuyishda birinchi yordam ko`rsatish 3. Elektr tokidan shikastlanish va 1 tibbiy yordam 4. Sovuq urishi , birinchi tibbiy yordam

Kuyish deb, tuqimalarning yuqori harorat, kimyoviy moddlar, elektr toki, nur energiyasi ta`sirida kelib chiqqan jarohatga aytiladi. Kuyishlar turlari qo`yidagilar: termik: - issiq suvdan, olovdan, cho`g`dan, bug`dan kimyoviy:- kislota va ishqorlardan , uksus essentsiyasidan nur energiyasi va elektr tokidan Kuchli kuyishlarda bemorda jiddiy umumiy buzilishlar kuzatiladi va kuyish kasalligi rivojlanadi. Utkir kuyishda kasallikning kechishi shok, toksemiya, septiko - toksemiya va rekonvalestsensiya davrlari farq qiladi. SHOK davri - kuyishda travmatik shokni eslatadi, biroq u organizmni yaqqol intoksikatsiyasi va plazma yuqotilishi hisobiga birmuncha og`ir kechadi. Travmatik shokdagi singari bemor erektil bosqichida qo`zg`algan bo`ladi , qon bosimi oshib, pulsi tezlashadi. Toptid bosqichida hayotiy jarayonlar keskin pasayib ketadi: bemor harakatsiz, tana harorati va qon bosimi pasaygan , terisi oqargan, yuz qoyifasi jiddiylashgan, akrotsianoz paydo bo`ladi. Siydik ajralishi kamayib, to`liq anuriyaga boradi. toksemiya davri- kuyishdan keyin bir necha soat utgach boshlanadi. Kuygan yuzada kup miqdorda plazma yuqotilishi bilan birga zaharli moddalarning surilishi boshlanadi. Bu davrda bemorning ahvoli nihoyatda og`ir, harorati juda yuqori, ishtahasi va uyqusi buzilgan, qusadi, ichi kelmaydi. Qon quyuqlashgani sababli gemoglabin va eretrotsitlar miqdori kupayadi. Siydikda eretrotsitlar va oqsil silindrali paydo bo`ladi. Septiko – toksemiya davri- kuygan yuzada infeksiya rivojlangandan keyin kuzatiladi. Kuygan yuza ko`p yiringli suyuqlik bilan qoplanadi. Harorat kutarilib ketadi, yotoq yaralar yiringli metastazlar hosil bo`ladi. rekonvalessent( sog`ayish) davrida tana harorati , qon va siydik normaga keladi, ishtaha yahshilanadi, to`qimalaring nekrotik qismlari kuchib tushadi, kuygan yuzada pushti rang sog`lom granulyatsiyalar paydo bo`ladi.

TERMIK kuyish- tuqimalarga yuqori harorat, issiq suv bug` va boshqalar at`sir etganda sodir bo`ladi. Termik omil harorati nechog`li yuqori bo`lsa va termik omil qanchalik uzoq ta`sir qilsa to`qimalar shunchalik kup shikastlanadi. Erigan metal ta`sirida ayniqsa chuqur kuyish hollari kuzatiladi. to`qimalarning shikastlanishi xarakteri va chuqurligiga kura 4 darajaga bo`linadi: Kuyishning 1 darajasi: terining picha qizarishi va shishishi bilan ifodalanadi. Kuyishning bu darajasida teri kappilyarlari kengayadi va ularning utkazuvchanligi oshishi hisobiga qonning suyuq qismi atrofidagi tuqimalarga chiqadi. Bu 2-3 kun davom etadi, keyin epidermis kuchib tushadi. kuyishning 2 darajasi – pufaklar paydo bulishi bilan harakterlanadi. pufaklar kuyishdan bir necha minut utkach paydo bulishi mumkin. terining yuza qatlami qavati jonsizlanadi. pufak yorilganda terining tiniq- qizil surgichsimon qavati kurinadi. Kuyish asoratsiz utganda 4-6 kunga kelib pufakdagi suyuqlik surilib ketadi. Kuyishning 3 darajasi terining barcha ichki qavatlarining jonsizlanishi bilan harakterlanadi. Kuygan yuzada to`q rangli pustloq paydo bo`ladi. Pustloq oqsillar koagulyatsiyasi (ivishi) va aylanishini tuxtashi hisobiga vujudga keladi. Kuyishning bu darajasida pustloq kuchgandan keyin u er ikkilamchi chandiqli bulib bitadi. Kuyishning 4 darajasi teridan tashqari birmuncha ichkarida joylashgan tuqimalar (teri osti tuqimasi, mushaklar , suyakalr) ning lonsizlanishi kuzatiladi. bu juda sekinlik bilan bitib, katta chandiqlar hosil bo`ladi. To`qimalarning ayrim joylari kuchub, hatto oyoq- qular uz- uzidan uzilib tushishi mumkin. kuyishning klinikasi kuygan yuzaning darajasi va maydoniga bog`liq. Gavdaning 30% va undan kuprogi` kuysa, kuyish kasalligi kelib chiqadi va bunda bemor ulishi ham mumin. KUYISHDA BIRINCHI YORDAM KURSATISH

Yordamning asosiy maqsadi termik omil ta`sirini yiqotishdir. kuyishda aseptic bog`lam quyiladi, og`riqsizlantiruvchi dori yoki narktiklar yuboriladi, gavdaning shikastlangan qismi immobilizatsiya qilinadi va shok profilaktikasi utkaziladi. Agar havo sovuq bo`lsa bemor issiq qilib urab quyiladi va davolash muassasasiga olib boriladi. Kimyoviy moddadan kuyishda uni kuchli suv oqimi bilan tez yuvib tashalsh, qoldiqlarni esa neytrallash kerak. kislotalarni neytrallash uchun 2% li soda eritmasi qullaniladi. Qattiq kuyishda bu soxaga bur kukuki, kuydirilgan magneziydan mul qilib sepiladi. teriga yonib turgan fosfor bulakchalari tushganda gavdaning shu qismini suvga botirib turish, fosfor qoldig`ini pinset bilan olib tashlash kerak. Shikastlangan sohaga 5% mis kuporosi eritmasiga xullangan bog`lam quyiladi yoki talk sepiladi. Elektr tokidan shikastlanish Elektr tokidan shikastlanish darajasi: a) tok kuchiga , uning kuchlanishiga , ta`sir qilish davomiyligiga , tokning doimiy va uzgaruvchanligiga: b) organizmning fiziologik holatiga, nerv sistemasiga , yurak – mushak holatiga , ta`sir mexanizmiga: v) organism va terining chidamligiga: g) tok ta`sir qilgan muhitga bog`liq. Elektr travmada tuqimalarning mahalliy uzgarishlari aksariyat darajali kuyish bilan ifodalanadi. Nekroz keng yuzada ichkarida joylashgan tuqimalarda buladi Ko`pincha kuyish simmetrik yullar , sochlarning kuyishi kurinishida kuzatiladi, aksari teri gipermiyasi va kuyganligini kurish mumkin. Ba`zan kuygan soxa oq rangda buladi. tok kirgan va chiqqan terining kuygan soxalari kuzga tashlanadi. Elektr tokining umumiy ta`siri miya chayqalishiga uxshash klinikali beradi. Ba`zan falajlik, kurishning pasayishi,

yutishning qiyinlashuvi kuzatiladi. Og`ir hollarda yurak va nafas markazlarining falaji ruy beradi, bu soxta ulim holatini yuzaga keltiradi. bunday hollarda zudlik bilan reanimatsiya tadbirlari kompleksini tuliq utkazish lozim Bo`laid. B I R I N C H I T I B B I Y Y O R D A M Zudlik bilan elektr toki ta`sirini tuxtatish lozim. Shikastlangan kishi kupincha usti ochiq simni ushlab olib, muskullari qisqarganidan uni quyib yubora olmaydi. Shuning uchun tezda elektr tokini uchurush yoki shikastlangan kishini tortib olish lozim bo`laid. Bunda elektr tokini utkazmaydigan rezina qulqop kalish, yoki etik,. adyol, ipak gazlama , quruq yog`ochdan foydalanish zarur. Elektrdan kuyishni maxalliy davolash termik kuyishni davolashdagidek. ummiy belgilar yuz berganda simptomatik davolashda qullaniladi- sun`iy nafas beriladi, yuraskni sun`iy massaj qilinadi va yurak dorilari beriladi. Tokdan shikastlangan bemorlarni qunt bilan parvarish qilish va kuzatib turish kerak bo`ladi, Chunki ularda nafas falajlanishi , yurak ishi tuxtashi natijasida tusatdan ulim yuz berishi mumkin. SOVUQ URISHI. ` Sovuq urishi past harorat ta`sir etgand a kelib chiqadi. Bunda bemor a`zolarini noqulay sharoitlar : ho`l, tor poyafzal, holdan toyish paytida gradus da va hatto undan past haroratda sovuq urishi mumkin. Kupincha qul va oyoq barmoqlari, quloq burun sovuq uradi. Sovuq urishning 4 darajasi farq qilinadi: 1 darajasi terining oqarishi va sezuvchanligining yuqolishi bilan xarakterlanadi. bemor isitilganidan keyin terisining shu qismi kukimtir – qizil bo`lib qoladi, ozgina shishadi va og`riydi . Sog`yishdan oldin odam sovuqqa sezgir bulib qoaldi, ba`zan terining kukimtir rangi saqlanib qoladi. 2 – darajasiga qon aylanishining birmuncha chuqur buzilishi kuzatilib, keyinroq tiniq suyuqlik bilan tulgan pufakchalar hosil buladi. Pufaklar atrofida teri

kukimtir - qizil tusga kiradi. Infeksiya tushmasa urta hisobda 2 hafta ichida tuzaladi. 3- darajasida teri va uning ostidagi tuqimalar irib, nekrozlanadi. Jonsizlanish gemmoragik suyuqlik bilan tulgan yumshoq pufaklar hosil bulishi ifodalanadi. Bu pufaklar pustloq paydo bulishiga olib keladi. Kupincha unga yiringlanish qushiladi. Nobud bulgan tuqimalar kuchib tushgandan keyin ularnign urnida granulyatsiyalar yuzaga kelib, chandiqlanish va epitelizatsiya boshlanadi. Kasallik – 1-2 oy ichida tuzaladi. 4 darajasi nekroz chuqur joylashgan tuqimalar, shu jumladan suyaklarni ham qamrab oladi. GAvdaning shikastlangan qismi tuq kukimtir rangga, qoramtir suyuqlik bilan tula pufaklar bilan qoplanadi. Odatda pufaklar sovuq urishidan 2 hafta keyin paydo buladi (ikkilamchi pufaklar) Demarkatsiya chizig`I asta- sekin kurinadi va unchalik yaqqol sezilmaydi. Sovuq urgan sohada sezuvchanlikning hamma turi yuqoladi. Keyinroq shikastlangan qism qurib, kuchib tushadi va urnida chandiq hosil bo`ladi.Sovuq urishda bemorning umumiy ahvoli uning darajasiga bog`liq bo`ladi. Sovuq urishining dastlabki 2 darajasida bemoerning umumiy ahvoli unchalik yomon emas keyingi darajalarida toksemiya va infeksiya qushilishiga bog`liq holdagi klinikasi namoyon bo`ladi.(yuqori harorat, xolsizlik , ishtaha yuqolishi). Birinchi tibbiy yordam va davosi. bemor issiq xoanga yotqiziladi ,unga issiq choy, alkogolli ichimliklar , yurak faoliyatini yahshilovchi dorilar va og`riq qoldiruvchi vositalar beriladi, bemorni vannaga tushiirib, suv haroratini 18-20 gr.dan boshlab asta- srekin 37 gacga oshiriladi. Bemorni vannnada qon ta`minoti yahshilanguncha qadar ehtiyotlik bilan massaj qilish kerak. oyoq yoki qul terisi spirt bilan artiladi va qalin doka qavatli aseptic bog`lam quyiladi. terining sovuq olgan sohasini qor bilan uqalash tavsiya etilmaydi, mayday muz parchalari shikast etkazishi va infeksiya tushishiga sabab bulishi mumkin.

Sovuq urishinig 1 –darajasiga 1 yordam tadbiralrining uzi kifoya qiladi. 2- darajasida esa pufaklar olinadi va aseptic yoki muzli bog`lam quyiladi, 5-7 kun utkach fizioterapevtik muolajalar qullaniladi. 3-4 darajasida shish va zaharlanishni kamaytirish uchun ba`zan nekrotomiya va nekroektomiya utkaziladi: nekrozlangan tuqimalar umuman olibtashlanadi, qul – oyoqlar amputatsiya qilinadi. MUZLASH organizmga past harorat umumiy ta`sir qilishi natijasida sodir bo`ladi. Bunda hayot uchun muhim a`zolarda chuqur, qaytmas uzgarishlar sodir buladiki, bular ulimga olib kelishi mumin. Shikastlangan kishi bushashadi, junjiydi, charchaydi uyqudan boshini kutara olmaydi. Puls sekinlashadi, nafas yuzaki bo`lib qoaldi. QALTIRASH urtahca past haroratda uzoq vaqtgacga bir nehca marta ta`sir qilishi natijasida paydo buladi. Ko`pincha oyoq va qul panjasi qaltiraydi. urush davrida bunday hodisalar askarlarda kuzatilganda bu- “transheya oyoq panjasi”deb nom olgan.Bunda terida tuq qizil tusga kiradigan yoki kukimtir qizil dog`lar paydo buladi. teri sal shihsadi, qichishadi, achishadi va oz- moz bezillab og`riydi.’ Sovuq urishini umumiy davoalshda yuqoti kallotiyali, oqsillar va vitaminlarga boy ovqatlar buyurish za5urr. Infeksiyaga qarshi kurashish uchun antibiotiklar qullaniladi. toksilozni lkamaytirish uchun qon, qon urnini bosadigan suyuqliklar quyish, ko`p syuqlik ichirish tavsiya etiladi.

Похожие

Shikastlanishlar. Yopiq va ochiq shikastlanishlar

Yopiq mexanik shikastlanishlar

Ochiq mexanik shikastlanishlar – jarohatlar

Termik va kimyoviy shikastlanishlar

Umumiy veterinariya xirurgiyasi fanining rivojlanish bosqichlari